“เที่ยวสมุย” เรียนรู้ “สมุนไพรไทย” ที่ “Honey Rose Herb Garden & Art”
“เที่ยวสมุย” ครั้งนี้ เชิญแวะไปที่ “ Honey Rose Herb Garden & Art” หรือ “ฮันนี้โรส สวนสมุนไพรอินทรีย์วิถีไทย” เป็นศูนย์เรียนรู้เกี่ยวกับ “สมุนไพรไทย” โดย ปราชญ์สมุนไพร แห่ง “เกาะสมุย”
“เที่ยวสมุย” หลายครั้งเพิ่งเคยแวะ Honey Rose Herb Garden & Art เชื่อว่าหลายท่านก็ยังไม่เคยแวะเช่นกัน เนื่องจากสถานที่แห่งนี้เพิ่งเปิดได้ 4 ปี ก่อนโควิด-19 ระบาด
ฮันนี้ – มณี อุ่ยประเสริฐ หนีชีวิตเมืองกรุง มุ่งกลับบ้านเกิดบน เกาะสมุย พัฒนาพื้นที่ 9 ไร่บนภูเขาปลูก สมุนไพรไทย สร้างแหล่งเรียนรู้ศาสาต์การรักษาแบบไทยโบราณ
เปิดเวิร์คช้อปสร้างการเรียนรู้ให้กับนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ 2 ปีที่ผ่านมา เจอกับผลกระทบไม่มีนักท่องเที่ยว
ประกอบกับการเดินทางขึ้นเขาลำบาก เธอจึงย้ายแหล่งเรียนรู้ลงมาที่บ้านใช้พื้นที่ 3 ไร่ปลูกสมุนไพรต่างๆ
เที่ยวสมุย คราวนี้ได้เรียนรู้ภูมิปัญญาการแปรรูปสมุนไพรเพื่อนำไปทำผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่นผลิตภัณฑ์สปา ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง ด้วยวิถีธรรมชาติ
โดยใช้น้ำมันมะพร้าวสกัดเย็น ที่ผลิตโดยชุมชนในเกาะสมุย เพื่อเป็นการสร้างรายได้ให้กับชุมชนบน เกาะสมุย
ฮันนี้ – มณี อุ่ยประเสริฐ ออกตัวว่า “พี่ไม่ใช่ปราชญ์ชาวบ้าน แต่พี่เป็นคนอนุรักษ์ ต้องการให้ลูกหลานพี่เองได้เรียนรู้สิ่งเดิมๆ เราเรียนจบปริญญา
แต่ความรู้ของเรายังสู้พ่อแม่ไม่ได้ อย่างการทำน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็น ไม่ต้องซื้อเครื่องมือแพงๆ แค่มีกระต่ายขูดมะพร้าว ก็ทำน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นได้แล้ว”
เธอเล่าว่าเมื่อก่อนไม่เข้าใจชีวิตลึกซึ้งจนกระทั่งมาเจอกับ “วิกฤตโควิด-19” ก็เลยเข้าใจคำว่า
“อย่าอ้างว่าเราขาดแคลน พอทุกอย่างเจอกำแพง มันก็เลยหมดข้ออ้าง พอไม่มี ATM ที่จะเบิกเงิน ไม่มีวิธีที่จะกู้เงินเพิ่ม ไม่มีทางไป
เราก็ต้องอยู่กับสิ่งที่เราคิดว่าขาดแคลน มีแค่กระต่ายขูดมะพร้าวตัวเดียว พี่ก็ทำน้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นขายได้”
ยอมรับว่า เที่ยวสมุย คราวนี้ประทับใจที่ได้รู้จักกับคุณ ฮันนี้ – มณี อุ่ยประเสริฐ นักอนุรักษ์แห่ง เกาะสมุย
เธอเรียนแพทย์แผนไทย ที่มูลนิธิแพทย์แผนไทยพัฒนา กระทรวงสาธารณสุข และทำงานจิตอาสาดูแลสุขภาพในวิถีธรรมชาติบำบัด จากนั้นมาปักหลักทำงานอยู่ใน ชุมชนโอท็อป นวัตวิถี บ้านหินลาด
ด้วยความชื่นชอบสมุนไพร และวิถีชีวิตแบบธรรมชาติบำบัด เนื่องจากเธอเป็นคนที่แพ้สารเคมี จึงใช้ชีวิตอยู่กับธรรมชาติ Organic
และสนใจศึกษาด้านแพทย์แผนไทย ทำสวนพืชผักสมุนไพร เพื่อการท่องเที่ยวได้ 4 ปี หลังจากกลับมาปักหลักที่ เกาะสมุย บ้านเกิดแบบถาวร
“สมุนไพรที่ปลูกรอบบ้านพื้นที่ 3 ไร่ ก็คือสมุนไพรที่พี่ฮันนี่ใช้ในชีวิตประจำวัน อย่างทำน้ำมันนวด ลูกประคบ สบู่เหลว แชมพู ปลูกใบหมี่ ว่านเหงือกปลาหมอ
"ไพล" ส่วนประกอบของลูกประคบ
ว่านสาวหลง ขมิ้นชัน ไพล ฯลฯ วันนี้จะพูดถึงเรื่องลูกประคบ กับน้ำมันนวด โบราณจะใช้วิธีหุงกะทิ
ว่านกระดูกไก่ดำ นำมาปรุงเป็นน้ำมันรักษากระดูกแตก
เกาะสมุย จะมีหมอดังเรื่องรักษากระดูกแตก เขาก็จะหุงกะทิแบบนี้ไพลเยอะหน่อย มีต้นกระดูกไก่ดำ ช่วยรักษากระดูกร้าว กระดูกแตก
แต่ถ้ากระดูกพรุน ใช้น้ำมันขมิ้นชันกับน้ำมันงา ซึมเข้าไปในกระดูกข้อเข่าได้ดี ขั้นตอนก็คือเราจะตำสมุนไพรสดทั้งหมดที่มี แล้วคั้นน้ำกะทิ ใส่ลงไป
ค่อยๆหุงเคี่ยวจนมีน้ำมันออกมา พอหุงจนแห้ง กากที่เหลือเราเอาไปทำลูกประคบก็จะดีมาก ช่วยนวดคลาย นิ้วล็อค ออฟฟิศซินโดรม
ที่เขาว่าน้ำมัน 108 ก็คือหมอโบราณเขามีสมุนไพรอะไรในสวน จะใส่ลงไป อย่างเสลดพังพอนตัวเมียถ้าใส่ลงไป ก็จะเพิ่มสรรพคุณแก้พวกแมลงสัตว์กัดต่อย”
ฮันนี้ – มณี อุ่ยประเสริฐ เล่าต่อไปว่า เธอใช้ มะพร้าว เยอะมาก อีกอย่างเพื่อเป็นการอนุรักษ์มะพร้าวบน เกาะสมุย
ถ้าส่งเสริมการปลูกมะพร้าว โดยไม่คิดเพิ่มมูลค่าให้กับมะพร้าว อนาคต สวนมะพร้าวบนเกาะสมุยอาจจะกลายเป็นสวนทุเรียน ไม่เหลือมะพร้าวเลย เกาะแห่งมะพร้าวก็จะหายกลายเป็นอดีตในที่สุด
"กระต่ายขูดมะพร้าว" อุปกรณ์สำคัญในการทำน้ำมะพร้าวสกัดเย็น
“เพราะฉะนั้นเป็นหน้าที่ของนักท่องเที่ยวทุกคน ถ้าคุณอยากเห็นเกาะสมุยที่มีต้นมะพร้าว ก็ต้องช่วยกันอนุรักษ์ พี่ฮันนี้เอาความคิดนี้ไปบอกให้กับนักท่องเที่ยวต่างชาติด้วยนะ
พวกเขาก็เห็นด้วย ผลิตภัณฑ์ที่เราทำล้วนมาจากธรรมชาติปลูกเองแบบออร์แกนิก และเป็นผลิตภัณฑ์จากมะพร้าว ที่เป็นเอกลักษณ์ของเกาะสมุย
ต่างชาติเขาก็ชื่นชม เพราะฉะนั้นพี่จะทำงานในแนวอนุรักษ์ และส่งเสริมเกี่ยวกับเรื่องธรรมชาติ สวนสมุนไพรเป็นที่รู้กันว่าต้องเป็นอินทรีย์ ”
วันนี้มีโอกาสได้เรียนรู้การทำ ลูกประคบ จากสมุนไพรในสวนของพี่ฮันนี้ ขั้นตอนก็คือ นำผ้าดิบไปต้ม 2 รอบ รอบที่สองต้มกับขมิ้นชัน และว่านนางคำ เพื่อล้างสารเคมีออกให้หมด
จากนั้นนำผ้าไปตากจนแห้ง แล้วนำมาห่อสมุนไพรเพื่อทำลูกประคบ ซึ่ง ลูกประคบของคุณฮันนี้ จะไม่ใส่การบูรเคมี เพราะทำลายปอด ตับ ไต ทำให้ปอดอ่อนแอ เยื่อจมูกอักเสบ
เธอเล่าว่าสมัยโบราณ มีต้นไม้ชื่อการบูรปัจจุบันหายาก สูตรของเธอ ใช้จึงใบเตย กับว่านสาวหลงแทนการบูร สมุนไพรอื่นๆที่อยู่ในลูกประคบก็มี ไพล แก้ปวดเมื่อย เคล็ด ขัด ยอก ขมิ้นชัน ว่านนางคำ ฯลฯ
เที่ยวสมุย ครั้งหน้า ต้องไปแวะที่ สวนสมุนไพรอินทรีย์วิถีไทย “ฮันนี้โรส” Honey Rose Herb Garden & Art ต้องจองล่วงหน้าเพราะสถานที่รองรับได้สูงสุดไม่เกิน 10 คน
ต้นว่านสาวหลง ปลูกอยู่รอบๆบ้านของพี่ฮันนี้
ถ้าไปกลุ่มเดียวรองรับได้ไม่เกิน 20 คน ชมการสาธิต การกลั่นสมุนไพรว่านสาวหลง, กลั่นดอกกุหลาบมอญ,การทำน้ำมันนวดสปาสมุนไพรเพื่อการผ่อนคลาย
รวมทั้งการกวนสบู่เหลวธรรมชาติด้วยน้ำมันมะพร้าว, การกวนลิปสติกด้วยขี้ผึ้งแท้ (กวนสีผึ้งด้วยน้ำมันว่านสาวหลง)
"กุหลาบมอญ" ปลูกแบบออร์แกนิก
ติดต่อ : “ฮันนี้-มณี อุ่ยประเสริฐ” 23 หมู่ 2 อ.อ่างทอง เกาะสมุย จังหวัดสุราฎร์ธานี โทร. 081 – 649 6061