จุดเริ่มต้น“กระท่อมเห็ดฟาร์ม” คิดแล้วทำเลย ไม่รอวิกฤติ
ความไม่แน่นอนของชีวิต ทำให้เธอและเพื่อนหันมาทำอาชีพสำรอง "เพาะเห็ด" ทั้งๆ ที่ไม่มีความรู้เลย มีปัญหาก็ลุกขึ้นสู้ ไม่ถอย จนเป็นที่มาของ “กระท่อมเห็ดฟาร์ม”
โลกปัจจุบันเปลี่ยนแปลงรวดเร็วในทุกด้าน ทั้งสภาพอากาศที่ไม่แน่นอน ภาวะโลกร้อน การระบาดของไวรัสโควิด มนุษย์จึงจำเป็นต้องปรับตัว เพื่อใช้ชีวิตอย่างมีความสุข
จุ๊บ-นัยนา ยังเกิด ฝ่าย Corporate Affairs ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จำกัด (มหาชน) เป็นอีกคนที่รีบปรับตัว ไม่รอให้เกษียณแล้วค่อยคิดค่อยทำ ตอนนี้เธอมีทั้งงานประจำและเป็นเจ้าของ กระท่อมเห็ดฟาร์ม Mushroom Cottage Farm
“เมื่อ 9 ปีที่แล้ว ทำงานสถาบันการเงิน ตอนนั้นเริ่มมี การควบรวมกิจการ บางคนโดนออกจากงาน มีความไม่มั่นคงในอาชีพ มี Disruption ทุกที่ ก็คิดว่า “ถ้าฉันโดนจิ้มออก จะทำอาชีพอะไร” ต้องมีอาชีพเสริม ตอนนั้นกลัวมาก เหมือนไฟลนก้น
เราเป็นคนชอบกินเห็ด นึกว่าเห็ดมาจากป่า พอคุณยายบอกว่ามีฟาร์มเห็ดนะ เราก็เลยไปเอาก้อนเห็ด 10 ก้อนจากฟาร์มที่ชลบุรีมาเพาะ ปกติเป็นคนปลูกต้นไม้ไม่ขึ้น ตื่นเช้ามาก็รดน้ำ อาทิตย์หนึ่งผ่านไป เห็ดออกดอกช่อเบ้อเร่อ ใหญ่เหมือนดอกไม้ เราก็หลงรักเลย แต่ไม่กล้ากิน เพราะมันไม่เหมือนเห็ดที่เคยกิน ที่เขาหั่นมาแล้ว ฉีกเป็นชิ้นๆ
- เริ่มศึกษาหาความรู้เรื่อง“เห็ด”
เมื่อรู้ว่าที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีเปิดสอนหลักสูตรต่างๆ เช่น ประมง, ปลูกกล้วยไม้ เธอก็เลยไปเรียนเรื่องเห็ด
“มีคนมานั่งเรียน 70-80 คน เรียน 5 วัน เช้าถึงเย็น เรานั่งเลคเชอร์ แต่ไม่เข้าใจเลย เวลาปฏิบัติได้แต่มองเพราะคนเยอะ อาจารย์บอกว่าเรียนจบจะมีใบประกาศให้ เอาไปกู้แบงค์ได้ เราก็อยากได้ พอเรียนๆไป คนเริ่มหาย วันสุดท้ายนั่งรถไปดูฟาร์มเห็ดที่ปทุมธานี เหลืออยู่ 20 คน โรงเรือนสวยดี ไม่เข้าใจอย่างถ่องแท้ แต่ยังมุ่งมั่นว่า ฉันต้องหาอะไรทำ”
ด้วยความที่เป็นคนชอบมีเพื่อนคู่คิด จุ๊บชวนเพื่อนร่วมงาน กุ๊ก-ปรียนันท์ แสงดี มาร่วมทำฟาร์มเห็ด
“เราชอบมีเพื่อนคู่คิด ชอบมีที่ปรึกษา ไม่ชอบทำคนเดียว เราก็ไปเช่าพื้นที่ของพี่สาว ทำโรงเรือนแบบตับจาก ที่บางบัวทอง พอเห็ดออกมา ก็เอาไปขาย ถุงละ 20 บาท 200 กว่าถุง ได้มา 2,000 กว่าบาท กำเงินสดไว้แน่นเลย ภูมิใจมาก
ก็ทำมาเรื่อยๆ พอทำไป รู้สึกว่า ต้องไปให้สุด เพราะกว่าที่เราจะหาอาชีพที่ทำเงินได้จริงๆ ไม่ใช่ง่ายๆ ในเมื่อเราเจอแล้ว เราก็อยากส่งต่อองค์ความรู้นี้ให้คนทั่วไปได้เรียนรู้ด้วย”
- เปิดศูนย์เรียนรู้และฟาร์มเห็ด
เมื่อเห็ดที่เพาะออกมาประสบความสำเร็จ สามารถทำเป็นอาชีพได้ ในปีแรก จุ๊บก็เปิดศูนย์เรียนรู้
“ขายดอกเห็ด ทำก้อนเห็ด พอมีคนมาขอซื้อ เขาเอาก้อนเห็ดไปทดลอง แล้วประสบความสำเร็จ เราก็ภูมิใจ อยากเปิดหลักสูตรให้คนได้มาเรียนรู้ เรียนแค่วันเดียว ไม่ใช่ 5 วันเหมือนที่เราเรียน แล้วทุกคนต้องลงมือทำทุกขั้นตอน เพราะทุกอย่างต้อง Learning by Doing
ในช่วงแรกที่มีการจัดอบรม ได้จ้างอาจารย์จากมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งมาเป็นที่ปรึกษา แต่ด้วยการสอนเป็นไปในเชิงวิชาการ ทำให้คนที่มาเรียนส่วนใหญ่ไม่ค่อยเข้าใจ จึงมีการปรับหลักสูตรใหม่
ด้วยการใช้ความรู้จากเกษตรกรเพาะเห็ดที่มีประสบการณ์มากว่า 20-30 ปี ทั้งตำราเก่าและตำราใหม่ประยุกต์เข้าด้วยกันจนสามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้ แล้วนำสิ่งเหล่านั้นมาอบรม
การอบรมของเราเน้นการปฏิบัติจริง แก้ปัญหาด้วยธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมี ไม่ใช้สารกระตุ้นฮอร์โมน เน้นคุณภาพ เห็ดของเราได้มาตรฐาน GAP (Good Agricultural Practice : GAP) มีหน่วยงานราชการมาตรวจ เป็นเห็ดปลอดสารพิษ แล้วเราก็ส่งเห็ดให้กับ Golden Place, เซ็นทรัลฯ”
- สร้างสังคมการแบ่งปัน
เมื่อฟาร์มเห็ดเริ่มขยายตัว ก็ปรับปรุงพื้นที่ให้เป็น เกษตรท่องเที่ยว มีบ่อเลี้ยงปลา มีร้านอาหารร้านกาแฟ ให้คนมาท่องเที่ยวพักผ่อนหย่อนใจ
“การเป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ที่ดี ต้องไม่ใช้สารเคมี แล้วก็รู้จักให้ ถ้าคุณทำเกษตรโดยกลัวว่าคนนั้นคนนี้จะเป็นคู่แข่ง มันไม่สามารถทำให้เราโตได้ เราเน้นเศรษฐกิจพอเพียง มีความสุข เลี้ยงดูตัวเองได้ แบ่งปันได้
เราเปิดอบรมมา 97 รุ่นแล้ว รุ่นแรกมี 4 คน ทุกวันนี้ยังมาเอาก้อนเห็ดจากเราอยู่เลย เกือบสิบปีที่ผ่านมา เราไม่ได้เติบโตคนเดียว มีพันธมิตร จากลูกค้ามานั่งร้านกาแฟกลายเป็นเอาธุรกิจมาให้
เขาเอาก้อนเห็ดไปเพาะ แล้วโพสต์ลงเฟซบุ๊ค มีอาจารย์ที่เชียงใหม่เห็นเข้า อยากได้ก้อนเห็ด เขาก็ติดต่อเรามาบอกว่า “คุณจุ๊บช่วยส่งให้หน่อยนะ 5000 ก้อน” เราก็ให้ความรู้แบบไม่กั๊กเลย ถ้าคุณมีครัวอยู่หลังบ้าน สามารถพึ่งพาตัวเองได้ มีแหล่งอาหารของตัวเอง ไม่ต้องไปพึ่งพาคนอื่น”
- เก็บเห็ดที่กระท่อมฟาร์มเห็ด
ในวันหยุดเสาร์อาทิตย์ ที่นี่จะมีพ่อแม่ลูกหลายครอบครัว มาท่องเที่ยวทำกิจกรรมเก็บเห็ดอย่างสนุกสนาน
“เรามีตระกร้าให้กับคนที่มาเก็บเห็ด คุณจะได้เจอเห็ดหลายสายพันธุ์ นางฟ้าภูฏาน, นางรมฮังการีสีขาว, นางรมทอง, นางนวลสีชมพู ถ้าเจอ เห็ดเป๋าฮื้อ ก็คุ้มแล้ว ใครมาก่อนได้เปรียบ เราจะประกาศในเฟซบุ๊ค
ที่นี่เปิดทุกวัน 9:00-18:00 น. ไม่มีวันหยุด เพราะเห็ดออกทุกวัน สามารถสั่งอาหารไปทานได้ผ่านแอพฯโรบินฮูด เรามีมาตรการป้องกันโควิดอย่างดี ตรวจ ATK ก่อนอบรมทุกคน ทั้งตัวเรา พนักงานของเรา และลูกค้า"
- ไม่ต้องรอวิกฤติ ปลูกเห็ดได้เลย
ปัจจุบันจุ๊บยังทำงานประจำ และมีอาชีพสำรอง ไม่ต้องกังวลกับชีวิตในอนาคต
“ถ้าเกิดวิกฤติในชีวิตที่เราไม่สามารถทำงานประจำได้ ก็มาอยู่ตรงนี้ได้ เราสังเกตว่าคนเกษียณไม่มีอะไรรองรับ เขาจะเหงา ซึมเศร้า มีลูกค้าหลายคนบอกว่า หนูวางแผนได้ดีมาก เพราะเขาไม่เคยคิดเลยว่า วันหนึ่งถ้าไม่มีงานทำ จะทำอะไร
เราต้องดูว่าเทรนด์ด้วยว่าไปทางไหน ตอนนี้คนสนใจเรื่องสุขภาพ เรื่อง Plant Based Food เราก็ต้องศึกษา มีหน่วยงานอะไรจัดอบรม ก็ไปเรียน เช่น มีทำผงโรยข้าว หรือเห็ดสีชมพูเอาไปทำเป็นน้ำตบเสริมความงามได้ หรือทางการแพทย์นำลำไยไปทำสูตรป้องกันโควิด มีหน่วยงานคอยช่วยสนับสนุนเรา เพียงแต่เราจะหาเขาเจอหรือเปล่า
เราต้องเปิดโลกทัศน์ อย่าทำเกษตรแบบเดิมๆ อย่าหยุดพัฒนา มีโอกาสก็ต้องค้นคว้าให้มากขึ้น แล้วก็ต่อยอดความคิด
ในส่วนของการอบรม ไม่ใช่แค่วันเดียวจบ เราให้พื้นที่ตรงนี้มาฝึกความชำนาญ มาได้ทุกวัน มาจนเป็น มีน้องคนหนึ่งมาจากจ.สกลนคร เขามาอบรม แล้วฝึกจนทำเป็น แล้วค่อยซื้ออุปกรณ์ทุกอย่างกลับบ้านไปทำ
เป้าหมายหลักของเราคือให้ความรู้ เป็นพี่เลี้ยง ให้คนมาท่องเที่ยวเชิงเกษตร ได้รับรู้ว่ามีเห็ดอะไรบ้าง เด็กๆ ได้รู้ว่ากินเห็ดแล้วมีประโยชน์ยังไง เห็ดแต่ละตัวโครงสร้างแตกกัน เราจะเอาเห็ดมาทำอาหารให้ตรงกับเมนูนั้นๆ
สำหรับคนที่อยากเริ่มต้นอาชีพ อยากให้มาเรียนรู้ก่อน ลองเอาก้อนเห็ดไปลองเพาะดูว่า เราทำได้ไหม ถ้าไม่มีสถานที่ก็เอาใส่ตระกร้าแล้วรดน้ำ ลองดูว่าเราชอบเห็ดจริงหรือเปล่า”
..........................
กระท่อมเห็ดฟาร์มไทรน้อย จะเปิดอบรมรุ่น 98 ในเดือนกุมภาพันธ์ 2565 นี้ ผู้สนใจอบรมหลักสูตร “เจ้าของฟาร์มเห็ด” ปฏิบัติ 4 ขั้นตอนเพื่อทำเป็นอาชีพ (ทำก้อนเห็ด-เปิดดอก-แปรรูป เมนูเห็ดสามรสและแหนมเห็ด) ใช้เวลา 1 วัน (8:30 น.- 17:00 น) โทร.081-903-1331และ 063-240-2951
เลขที่ 25/17 ม.8 ถนนบางกรวย-ไทรน้อย ต.คลองขวาง อ.ไทรน้อย จ.นนทบุรี https://g.page/Mushroomcottagesainoi?share
