“บอนไซ”จะถูก จะแพง อยู่ที่รูปทรง งามแท้ๆ ราคาเหยียบแสน 

บอนไซ เป็นต้นไม้ใหญ่ที่จับมาย่อส่วนปลูกในกระถางเล็กๆ มีเสน่ห์ที่รูปทรงเลียนแบบธรรมชาติ สามารถมองเห็นความงามได้ทุกสัดส่วน เป็นไม้ประดับที่แพร่หลายมาจากจีนและญี่ปุ่น

ถ้าเป็นนักเลงบอนไซตัวจริง จะรู้ทุกกระบวนการในการปลูก เหมือนเช่น ธงชัย เหล่ารักวงศ์ หรือ เฮียเซ้ง บอนไซ ซึ่งคนในวงการรู้จักเป็นอย่างดี เขาปลูกบอนไซมาตั้งแต่ยังไม่มีการเพาะเลี้ยงต้นไม้ที่จะทำบอนไซ

“ทำมาตั้งแต่หนุ่มๆ ทำแล้วส่งประกวด ขายในงานได้เลย กวาดรางวัลมาตลอด เคยขายได้แพงสุดราคาหลักแสน ” เฮียเซ้ง เล่า

เฮียเซ้งทำมาหลายอาชีพ แต่ที่สุดแล้ว บอนไซ คือสิ่งที่ใช่และชอบมากที่สุด คลุกคลีมานานกว่า 40 ปี จนได้เจอเพื่อนหลายรุ่น และขายบอนไซเป็นอาชีพ ทำได้ตั้งแต่ปลูก ตัดแต่งให้ปุ๋ย และรู้ใจบอนไซเป็นอย่างดี ปัจจุบันให้ลูกสาวขายในเพจต้นไม้ในมือเธอ

“เมื่อก่อนวังสราญรมย์มีการประกวดบอนไซ ก็มีคนนำไม้กระถางและไม้ขุดล้อมมาขาย ผมเห็นก็ชอบ จนมารู้จักบอนไซ คนขายขุดเอาตอไม้แถวจ.ราชบุรี มาขาย ซึ่งตอนนั้นเป็นแหล่งไม้ใหญ่ที่ใช้ทำบอนไซ มีพวก ตะโก มะขาม หมากเล็กหมากน้อย โมก ข่อย สมัยก่อนไม่มีการตอนกิ่งเหมือนสมัยนี้ 

 

(บอนไซทรงตกกระถาง)

รูปทรงบอนไซมาพร้อมราคางามๆ

นักเลงบอนไซ รู้ดีว่า รูปทรงแบบไหน ขายได้ราคาดี เนื่องจากรูปทรงที่นิยมตัดแต่งมีตั้งแต่ทรงสวนป่า ทรงกระถาง ทรงไม้กวาด ทรงตรง ทรงโคนคู่ ทรงเกาะหิน ทรงแทรกหินฯลฯ และไม่ใช่ว่าไม้ทุกชนิดทำบอนไซได้หมด 

เฮียเซ้ง บอกว่า หลายคนไม่เข้าใจคิดว่าทุกชนิดเป็นบอนไซได้หมด ต้องเลือกไม้บางชนิด เพื่อนำมาย่อส่วน

 “ช่วง 10 -20 ปีนี้มีการเพาะเมล็ดจากฝัก กิ่งตอน ปักชำ เลี้ยงเป็นไม้ทำบอนไซ ซึ่งเป็นศิลปะแขนงหนึ่ง ต้นตำรับมาจากเมืองจีน ญี่ปุ่น แต่ไม้ที่นำมาจากต่างประเทศจะเลี้ยงไม่ค่อยรอด เนื่องจากไม่เคยชินกับสภาพอากาศ แต่ถ้าเพาะพันธุ์ในเมืองไทย จะปรับตัวได้ดีอย่างเพรมน่า มีทั้งสีเขียว และด่าง ต้นเดิมใบใหญ่มาก นำมาตัดแต่งย่อส่วน สวยงามดี”

บอนไซจะถูกหรือแพงอยู่ที่รูปทรง แพงสุด ...เฮียเซ้ง บอกว่า ราคากว่าแสนบาท

“เมื่อวานเพื่อนผมขายต้นโมกบอนไซไปสองแสนกว่าบาท อย่างผมมีมะนาวเทศราคา 35,000 บาท ต้นโมกราคา 45,000 บาท เป็นไม้ประกวดติดรางวัล ถ้าติดรางวัลไม้ยอดเยี่ยมจะราคาสูง มีแค่ต้นเดียว ผมมีถ้วยพระราชทานด้วยนะ ส่วนบอนไซทั่วไปที่ผมขายราคาหลักพัน”

(เฮียเซ้ง ผู้ชายที่หลงรักบอนไซ)

รักบอนไซ อย่าเล่นตามกระแส

สำหรับนักเลงบอนไซที่ผ่านสนามประกวดมามากมาย การเลี้ยงบอนไซ แม้จะไม่ใช่เรื่องยาก แต่ความอดทนต้องเป็นเลิศ

“จะว่ายากก็ไม่ใช่ ง่ายก็ไม่เชิง ถ้าเราชอบก็ต้องเรียนรู้ อย่าเล่นตามกระแส เห็นเพื่อนซื้อบอนไซ ก็ซื้อตามเพื่อน ถ้าใจไม่รัก เลี้ยงสักพักก็เฉา"เฮียเซ้ง เล่า และบอกว่า

"ถ้าเป็นต้นไม้ที่ปลูกลงดินตามธรรมชาติ รากจะหาอาหารเอง ถ้าเป็นบอนไซเลี้ยงในกระถาง 3-5 ปี รากจะวนในกระถาง วนหนักมากๆ รากจะเป็นก้อนอยู่ด้านล่าง"

เมื่อรากวนเป็นก้อนๆ ไปต่อไม่ได้แล้ว รากฝอยจะไม่ค่อยทำงาน บอนไซจะค่อยๆ เฉาและทิ้งกิ่ง  วิธีแก้ไข เฮียเซ้ง แนะว่า เมื่อรากเริ่มแน่น ต้องสางรากแก่ๆ บางส่วนออก ไม่ต้องสางรากฝอย จากนั้นรากอ่อนๆ ก็จะกลับมา

นั่นไง...ไม่มีอะไรซับซ้อนในการดูแลบอนไซ ขอเพียงใส่ใจ นักเลงบอนไซ เล่าว่า จะปลูกบอนไซให้งาม ต้องใช้ดินใบก้ามปู มะพร้าวสับ ขุยมะพร้าว ทรายหยาบ ผสมรวมกัน และส่วนมากที่เลี้ยงไม่รอดคือ พวกมือใหม่

“ถ้าจะเล่นบอนไซ...ต้องหาความรู้ก่อน ควรซื้อกับเจ้าของที่บอกวิธีเพาะเลี้ยงได้ อย่าซื้อครั้งละเยอะๆ ซื้อต้นที่ชอบ ถ้ามีสามสี่ต้น  2-3วันก็นำออกมาตากแดด ตากน้ำค้าง และนำกลับเข้าห้อง เพราะบอนไซเป็นไม้ชอบแดด

บอนไซอยู่ในร่มตลอดไม่ได้นานๆ แม้กระทั่งไม้เขียวๆ ก็ต้องตากแดด คนสมัยใหม่จะชอบไม้รูปทรงสวยๆ ราคาไม่แพง ถ้าเลี้ยงบอนไซมานานๆ จะกำหนดได้เลยว่า จะให้โตแค่ไหน จากนั้นค่อยๆ ตัดกิ่ง"

เซียนบอนไซตัวจริง

ทุกสนามที่นักเลงบอนไซอารมณ์ดีส่งประกวด จะต้องได้รางวัลใดรางวัลหนึ่งกลับบ้าน รางวัลยอดเยี่ยมก็เคยได้

การประกวดจะแบ่งออกมาเป็นหลายระดับ ไม้จิ๋ว ความสูงไม่เกิน 20 เซนติเมตร,ไม้เล็กสูงไม่เกิน 30 เซนติเมตร ไม้กลางประมาณ 30-45 เซนติเมตร และไม้ใหญ่ ไม่เกิน 60 เซนติเมตร

ถ้าริอาจจะเป็นนักเพาะเลี้ยงบอนไซมืออาชีพ ต้องถามตัวเองก่อนว่า มีเวลา สถานที่และใจรักจริงไหม 

“ผมทำมานาน จนทำได้หมด จะตัดแต่งเป็นแนวป่า ไม้เกาะหิน ต้องหาหินให้เข้ากับรูปทรงต้นไม้ ทำตั้งแต่ต้นเล็กๆ เอาหนังยางหรือลวดมัด เมื่ออยู่ตัวค่อยเอาออก ใช้เวลาสองสามปีไม้ก็จะเกาะหิน"

กิจวัตรประจำวันของนักเลงบอนไซคนนี้ เริ่มตั้งแต่ตีห้าครึ่ง

“ผมตื่นตีห้าครึ่งขึ้นไปรดน้ำต้นไม้บนดาดฟ้า ผมปลูกตั้งแต่ไม้เบเบี้จนถึงไม้ใหญ่ ลูกสาวผม ขายเป็นอย่างเดียว ยังทำไม่ได้เหมือนผม

ถ้าคนเลี้ยงบอนไซไม่รู้วิธี ก็จะฉีดน้ำฟอยๆ บอนไซก็ได้น้ำเฉพาะหน้าดิน รากฝอยไม่ได้น้ำถ้าเป็นอย่างนั้นสิบวันผ่านไป อาจเฉาและตายได้ ต้องบอนไซที่เลี้ยงไปจุ่มน้ำทั้งกระถางให้เหนือดินขึ้นมาเซนติเมตร สองเซนติเมตร เพื่อให้ฟองอากาศเข้า พอฟองอากาศหมด แสดงว่าต้นไม้ดูดน้ำเต็มอิ่มแล้ว"

ถ้าถามเคล็ดลับในการปลูกบอนไซให้งาม เรื่องนี้ ง่ายนิดเดียว คือ เฝ้าดู ค่อยๆ ตัดแต่งกิ่ง บางต้นเฮียเซ้งใช้เวลาเฝ้ามองและตัดกิ่งร่วมสิบปี ถึงจะได้รูปทรงที่สวยงามในสายตาคนทั่วไป 

และการเฝ้าดูอย่างใจจดใจจ่อนี่แหละ ทำให้บอนไซมีราคาแพง เพราะวันเวลาที่เฝ้าดู ไม่ใช่แค่วันสองวัน 

.......................

รายละเอียดดูได้ที่

-เฟซบุ๊ค ต้นไม้ในมือเธอ a tree in your hands  

-IG : atree.inyourhands