ยุคทองสถาปัตยกรรมสมัยรัชกาลที่ 5-6 ในภาพยนตร์สารคดี Me and the Magic Door
อยากรู้เรื่องสถาปัตยกรรมช่างอิตาลีที่เข้ามาสมัยรัชกาลที่ 5-6 ต้องดูในภาพยนตร์สารคดีเรื่อง “Me and the Magic Door” หน่วยงานใดสนใจสามารถติดต่อนำไปฉายได้ในปีหน้า
CU Alumni Connex คอมมูนิตี้เล็กๆ สำหรับสมาชิกสมาคมนิสิตเก่าจุฬาฯ รวมตัวแลกเปลี่ยนความคิด สร้างสรรค์กิจกรรมชั้นล่างของอาคารศิลปวัฒนธรรม ใกล้คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์
กิจกรรมแรกร่วมกับ สถานทูตอิตาลีประจำประเทศไทย จัดเสวนาและภาพยนตร์สารคดีรอบพิเศษ “Me and the Magic Door” ตามรอยสถาปัตยกรรมในสมัยรัชกาลที่ 5-6 (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว )
โดยภาพยนตร์สารคดีชุดนี้ เคยจัดฉายมาแล้วที่เทศกาลภาพยนตร์เมืองเวนิสและเมืองตูริน สถาบันต้นกำเนิดของสถาปนิกและนายช่างที่มารับราชการในสยาม
รศ.ดร.หนึ่งฤดี โลหผล อาจารย์ประจำสาขาวิชาภาษาอิตาเลียน คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวว่า ภาพยนตร์สารคดีชุดนี้ มิสซิส ฟรานเชสก้า อันเดรอินิ ภริยาของ มร.โลเรนโซ กาลันตี เอกอัครราชทูตอิตาลีประจำประเทศไทยคนก่อน เป็นผู้เขียนบท
เธอได้มีโอกาสอ่านงานของเหล่าอาจารย์เกี่ยวกับสถาปัตยกรรมที่ออกแบบและก่อสร้าง โดยสถาปนิกและช่างชาวอิตาลีแล้วรู้สึกประทับใจและชื่นชอบ
"ตามหลักฐานพบว่า สถาปนิก และช่างศิลป์เดินทางข้ามน้ำข้ามทะเล มารับราชการในสยามประเทศจากการแนะนำและคัดเลือก โดยศาสตราจารย์ใหญ่ของ 2 สถาบันที่รัฐบาลสยามในสมัยนั้นได้ทำการติดต่อไป คือ Academy of Fine Art ที่เมืองตูรินและโรงเรียนช่างวิศวกรรมอีกแห่งหนึ่ง
ทางคณะและคณาจารย์พยายามหาข้อมูลจากบ้านของสถาปนิกทุกคนที่เดินทางเข้ามารับราชการในสยามช่วงนั้น เพื่อนำมารวบรวมเป็นคลังข้อมูลของแผ่นดินสยาม (The Digital Archive of Modernized Siam) ความรู้ในรูปแบบของดิจิทัล แพลตฟอร์ม ให้คนไทยได้เข้าถึงเนื้อหาความรู้ในส่วนนี้ ตอนนี้เรารวบรวมได้กว่า 13,000 รายการ และคาดว่า คลังข้อมูลของแผ่นดินสยาม จะสามารถเริ่มเปิดสู่สาธารณชนได้สิ้นปีหน้า”
ส่วนผศ. ดร.พีรศรี โพวาทอง อาจารย์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ ได้แบ่งปันความรู้เชิงสถาปัตยกรรมสิ่งก่อสร้างไว้ว่า “ช่างจากต่างประเทศ เริ่มต้นเดินทางสู่สยามประเทศ ตั้งแต่สมัย ร.5 เป็นต้นมา และอยู่นานกว่า 40 ปี ช่างเหล่านี้เข้ามาช่วยพัฒนาสยามประเทศ และมีบทบาทในการสร้างสถาปัตยกรรมต่างๆ อย่างมาก
"เรียกว่า เป็นยุคทองของสถาปัตยกรรมคลาสสิกก็ว่าได้ สยามไม่ได้ใช้แค่เฉพาะช่างชาวอิตาลี แต่ยังมีช่างจากประเทศต่างๆ อาทิ อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมัน ในการออกแบบและสร้างตึกรามบ้านช่องมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งถ้ามองในมิติของการเมืองการปกครองแล้ว ทั้ง 3 ประเทศนี้ ถือเป็นประเทศมหาอำนาจ มีอาณานิคม
แต่อิตาลีเป็นประเทศเดียวที่ไม่มีอาณานิคม ไม่มีส่วนได้เสียในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ไม่เป็นภัยคุกคาม ในมิติของสถาปัตยกรรมการก่อสร้าง ช่างชาวอิตาลีจะมีความเชี่ยวชาญในการออกแบบ โดยเฉพาะงานศิลปกรรม ประติมากรรม งานหินอ่อนมากกว่าชนชาติอื่นๆ
และยังมีพัฒนาการก้าวสู่นวัตกรรมทางโยธาธิการ เห็นได้ชัดจากพระที่นั่งอนันตสมาคม ที่ก่อสร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก ประดับด้วยหินอ่อนที่ขนมาจากอิตาลี และยังประดับด้วยทองอีกด้วย
การยุติบทบาทของสถาปนิก และช่างชาวอิตาลี เกิดขึ้นในสมัย ร. 6 เมื่อเราเริ่มพยายามผลิตบุคลากรทดแทน ด้วยการส่งคนออกไปศึกษาศิลปะการออกแบบในต่างประเทศมากยิ่งขึ้น สถาปัตยกรรมในช่วงหลังๆ จึงมีการผสมผสานความเป็นไทยมากขึ้น การออกแบบมีความเรียบมากขึ้น ตกแต่งลวดลายน้อยลง เป็นการเข้าสู่สถาปัตยกรรมสมัยใหม่”
ห้องรับรอง CU Alumni Connex เปิดให้บริการ วันจันทร์ – วันเสาร์ เวลา 8.00 – 21.00 น. ภายใต้เงื่อนไขที่กำหนด โดยสมาชิก สนจ. ต้องสำรองก่อนการเข้าใช้บริการ ติดต่อได้ที่ 081-508-7475
ส่วนหน่วยงานใดที่สนใจอยากนำภาพยนตร์สารคดี “Me and the Magic Door” ไปฉายก่อนเปิดสู่สาธารณชนในปีหน้า ติดต่อได้ที่ สถานทูตอิตาลีประจำประเทศไทย 0-2250-4976
