สิ้นผู้กำกับภาพยนตร์ระดับตำนาน “ฌ็อง-ลุก กอดาร์”

หนังสือพิมพ์ Libération ของฝรั่งเศส รายงานว่า ผู้กำกับสัญชาติสวิส-ฝรั่งเศส “ฌ็อง-ลุก กอดาร์” ซึ่งเป็น “ปรมาจารย์เหนือปรมาจารย์” ของเหล่าผู้กำกับชื่อดังระดับโลก ได้เสียชีวิตแล้วในวันนี้ (13 กันยายน 2565) ขณะที่มีอายุได้ 91 ปี โดยเบื้องต้นยังไม่มีรายงานสาเหตุการเสียชีวิต

“ฌ็อง-ลุก กอดาร์” (Jean-Luc Godard) เป็นทั้งผู้กำกับภาพยนตร์ นักเขียนบทภาพยนตร์ และนักวิจารณ์ภาพยนตร์ เขาเป็นผู้บุกเบิกขบวนการภาพยนตร์คลื่นลูกใหม่ของฝรั่งเศส (Nouvelle Vague) ที่ถือกำเนิดขึ้นในช่วงปลายยุค 50 เรื่อยมาจนถึงยุค 60

ผลงานของเขาได้กลายเป็นแรงบันดาลใจให้กับผู้กำกับชื่อดังในยุคปัจจุบันมากมาย ไม่ว่าจะเป็น มาร์ติน สกอร์เซซี, เควนติน แทแรนติโน, สตีเวน โซเดอเบิร์ก, หว่อง กา ไว, แบร์นาโด แบร์โตลุชชี ฯลฯ

กอดาร์เกิดในกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อปี ค.ศ.1930 แต่เติบโตมาในเมือง Nyon ที่ตั้งอยู่ริมฝั่งทะเลสาบเจนีวาในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ หลังจากเรียนจบในปี 1949 เขาก็ย้ายกลับไปอยู่กรุงปารีส และได้คลุกคลีตีโมงอยู่กับเหล่าปัญญาชนคนรักหนังที่ไปรวมตัวกันอย่างคับคั่งในเมืองหลวงของฝรั่งเศสในช่วงหลังสงคราม ซึ่งนั่นกลายเป็นที่บ่มเพาะความคิดและทัศนคติ ให้เขาก้าวขึ้นมาเป็นผู้กำกับคลื่นลูกใหม่ของฝรั่งเศสในภายหลัง

“ฌ็อง-ลุก กอดาร์” มีชื่อเสียงมาจากผลงานที่มีแรงขับเคลื่อนด้านการเมือง ถือเป็นผู้กำกับชื่อดังที่ได้รับการยอมรับนับถือมากในยุคของเขา ด้วยผลงานคลาสสิกอย่าง Breathless (1960) หนังเรื่องแรกของเขาที่เป็นแนวทางทดลอง และสร้างขึ้นเพื่ออุทิศให้กับหนังอเมริกัน ฟิล์มนัวร์

ในช่วงปี 1961 – 1965 กอดาร์ได้แต่งงานกับ อันนา คารินา นักแสดงหญิงลูกครึ่งฝรั่งเศส-แดนิช และได้มีงานหนังร่วมกันออกมาหลายเรื่อง เช่น Vivre sa vie (1962), Bande à part (1964) และ Pierrot le Fou (1965)

หนังของกอดาร์กลายเป็นประเด็นขัดแย้งอยู่หลายเรื่องในช่วงที่เขาสร้างมันออกมา เช่น Le Petit Soldat (1963) หนังยุคแรกๆ ที่พูดถึงสงครามเรียกร้องเอกราชแอลจีเรีย ซึ่งในตอนแรกถูกทางการแบนไม่ให้ฉายเพราะพูดถึงรัฐบาลฝรั่งเศสในทางที่ไม่ดี

ถึงแม้ว่าผลงานในยุคหลังๆ ของกอดาร์จะไม่ได้รับเสียงชื่นชมจากนักวิจารณ์นัก แต่เขาก็ยังสนุกกับการทำหนังออกมาเรื่อยๆ โดยภาพยนตร์ในยุคใหม่ของเขาเรื่อง Goodbye to Language (2014) และสารคดีเรื่อง The Image Book (2018) ได้รับรางวัลเกียรติยศจากเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ โดยเรื่องแรกได้รับรางวัลขวัญใจกรรรมการ ส่วนเรื่องหลังได้รับรางวัล “ปาล์มทองคำพิเศษ” ไปครอง