“วิธีล้างผัก” ให้กินผักผลไม้อย่างปลอดภัย ก่อนถึง “เทศกาลกินเจ”
“เทศกาลกินเจ” ใกล้ถึงแล้ว ช่วงนี้ชาวผักกินแต่ผักและผลไม้สด จึงควรรู้ "วิธีล้างผัก” กรณีปรุงอาหารเองที่บ้าน
วิธีล้างผัก ให้สะอาด สำคัญมาก ไม่ว่าจะกินผักสดหรือปรุงสุก รวมถึง ผลไม้ ไม่ว่าจะกินพร้อมเปลือกหรือปอกเปลือก เพราะสิ่งปนเปื้อนในผักและผลไม้ที่เกาะอยู่ตามผิว ก้าน ใบ และราก มีทั้งเชื้อโรคและจุลินทรีย์ที่มองไม่เห็น สิ่งสกปรกอื่น ๆ เช่นคราบดิน จนถึงยาฆ่าแมลง ล้วนส่งกระทบต่อสุขภาพ
เทศกาลกินเจ ที่ใกล้มาถึง ชาวผักหลายคนปรุงจานผักกินเอง จึงควรล้างผักผลไม้ให้ถูกวิธี เพื่อให้ร่างกายรับสารอาหารจากพืชผักเต็มที่
กินผักผลไม้ที่ล้างไม่สะอาด เห็นผลอย่างรวดเร็วคือ ท้องเสีย ท้องร่วง ปวดท้อง หรือแพ้สารเคมีจากยาฆ่าแมลง ฯลฯ
ในระยะยาวคือสารปนเปื้อนสะสมในร่างกายทำให้เกิดเกี่ยวกับไตและโรคมะเร็ง จุลินทรีย์แบคทีเรีย และเชื้อโรคอีกหลายชนิดเป็นอันตรายต่อหญิงตั้งครรภ์ ที่อาจส่งผลถึงลูกในท้อง
องค์การอาหารและยาอเมริกา (FDA) แนะ 7 วิธีล้างผักผลไม้ (7 Tips for Cleaning Fruits, Vegetables) มีหลายวิธีไม่แตกต่างจากบ้านเรา
สมาพันธ์สุขภาพในอเมริกา แต่ละปีพบตัวเลขพบผู้ป่วยจากอาหารปนเปื้อนมากขึ้น เชื้อโรคหลายชนิดเรามองไม่เห็น เช่น แบคทีเรียอีโคไล (E.Coli) และซาลโมเนลลา (Salmonella) มาจากอาหารที่ไม่สะอาด ทำให้เจ็บป่วย ทั้งชนิดท้องเดินท้องร่วง จนถึงขั้นรุนแรงถึงปีละ 48 ล้านคน
โดยเฉพาะช่วงโควิด-19 มีผู้สงสัยสอบถามไปยัง WHO เรื่อง วิธีล้างผัก ด้วยกลัวเชื้อไวรัสที่อาจปนเปื้อนมากับผักและผลไม้ ช่วงที่ผ่านมาฝรั่งตื่นตัวเรื่องการล้างผักมากกว่าปกติ
FDA รายงานว่า สิ่งปนเปื้อนในผักผลไม้ (และเนื้อสัตว์) เริ่มมาจากต้นทางคือแหล่งเพาะปลูก, แหล่งผลิต อาจปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์จากดิน น้ำ อากาศ การเก็บเกี่ยว การขนส่ง ผ่านหลายกระบวนการมาถึงซูเปอร์มาร์เก็ต จนมาถึงมือผู้บริโภค
ยังมีกระบวนเก็บล้าง การบรรจุลงถุง บรรจุภัณฑ์ที่ไม่สะอาด จนถึงการปรุงเป็นอาหารพร้อมบริโภค อาหารปรุงสุกจากชั้นวางที่บางทีไม่อาจแน่ใจว่าสะอาดพอ
FDA แนะวิธีล้างผักผลไม้ให้สะอาด หลัก ๆ คือ
ล้างด้วยน้ำเย็น ก่อนล้างผักต้องล้างมือตัวเองให้สะอาดก่อน FDA ไม่แนะนำน้ำส้มสายชู เกลือ มะนาว หรือน้ำยาล้างผักใด ๆ
ปล่อยให้น้ำไหลผ่าน เป็นวิธีที่สะอาดปลอดภัย
ใช้มือดีที่สุด การล้างผักเป็นงานแฮนด์เมด ผักบางชนิดต้องล้างอย่างเบามือ ผักผลไม้บางอย่างใช้ผ้าสะอาดค่อย ๆ เช็ด เช่น เห็ดและเบอร์รี่
ผักผลไม้ที่กินทั้งเปลือก เช่น มะนาว แอปเปิ้ล เบอร์รี่ แตงกวา ใช้แปรงทรงกลมขัดรอบ ๆ ผิว
ผักผลไม้ที่ไม่กินเปลือก ควรล้างแบบเดียวกันด้วย เพื่อกำจัดสิ่งสกปรกและสารเคมีปนเปื้อนที่เกาะตามผิวออกไป ป้องกันการส่งผ่านความสกปรกมาถึงมือและมีด
ล้างสะอาดแล้ว ผึ่งให้สะเด็ดน้ำ หรือใช้ผ้า, กระดาษ เช็ดอย่างเบามือ เก็บในตู้เย็นอุณหภูมิไม่ต่ำกว่า 40 องศาฟาเรนไฮต์ (ประมาณ 4 องศาเซลเซียส)
ตัดผิวหรือส่วนที่เสียหายออก เช่น ผิวที่สกปรก ใบที่เน่าเสีย ตัดออกก่อนนำไปล้างและเก็บในตู้เย็น
คำแนะนำบางอย่าง
1 เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ออร์แกนิค เท่าที่จะทำได้ แต่ถึงแม้จะขึ้นชื่อว่าออร์แกนิคก็ต้องกลับบ้านไป ล้างผัก ให้สะอาด
2 เวลาเลือกซื้อของในซูเปอร์มาร์เก็ต (หรือตลาดสด) หยิบใส่ตะกร้าแล้วไม่ควรวางผักสดใกล้กับเนื้อสดหรืออาหารทะเล รวมถึงตอนเก็บของสดเหล่านี้ในตู้เย็นไม่ควรวางใกล้กัน
กรณีนี้รวมถึงตอนปรุงอาหารด้วย ควรแยกเขียงและมีดหั่นสำหรับผักและเนื้อสัตว์
ในเว็บไซต์ รพ.ยันฮี แนะนำ วิธีล้างผัก เพื่อให้ชาวผักสบายใจในช่วง เทศกาลกินเจ มีหลายวิธีที่ทำเองที่บ้านได้ สะดวก ไม่ยุ่งยาก ไม่เสียเงินเยอะ เช่น
1 ล้างน้ำเปล่า 1 รอบ แล้วแช่ไว้ 15 นาที จากนั้นนำมาล้างผ่านน้ำหลาย ๆ ครั้ง ช่วยลดปริมาณสารตกค้าง 63%
2 เกลือป่น 1 ชต. ละลายน้ำอุณหภูมิปกติประมาณ 4 ลิตร แช่ผักและผลไม้ทิ้งไว้ 10 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด ลดปริมาณสารตกค้าง 38% และช่วยชะลอการเปลี่ยนสีผิวของเปลือกภายนอก เช่น แอปเปิ้ล ฝรั่ง สาลี่
3 ด่างทับทิม ผสมน้ำแช่ไว้ 10 นาที แล้วล้างน้ำสะอาด ลดสารตกค้าง 43%
4 น้ำซาวข้าว ผสมน้ำแช่ไว้ 10 นาที ล้างออก ลดสารตกค้าง 38%
5 น้ำส้มสายชู ผสมน้ำอัตราส่วน 1:10 แช่ไว้ 15 นาที ลดปริมาณสารตกค้าง 84% ควรใช้ชามกระเบื้องแทนชามหรืออ่างพลาสติก
อ้างอิง : www.fda.gov , http://th.yanhee.net
