‘นมมันฝรั่ง’ 'นมแห่งความยั่งยืน' นมแพลนท์เบสดีต่อสุขภาพ ดีต่อโลก

นมแพลนท์เบส กำลังตีตลาดนมโลก เช่น นมถั่วเหลือง นมอัลมอนด์ นมข้าวโอ๊ต นมข้าว นมพิสตาชิโอ้ นมมะพร้าว นมเม็ดมะม่วงหิมพานต์ ที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นทุกปี

ตอนนี้มี นมมันฝรั่ง (Potato milk) นมจากพืชประเภทหัวชนิดแรกที่ทำน้ำนมได้ ดื่มดีต่อสุขภาพ และได้ชื่อว่าเป็นนมแห่งความยั่งยืน (Sustainable milk) ด้วยวิธีการปลูกมันฝรั่งและกระบวนการผลิต ปล่อยคาร์บอนฟุตพริ้นท์น้อยกว่าการผลิตนมวัวและนมจากพืชชนิดอื่น

     นมมันฝรั่ง (Cr. image by Elizaveta-Elesina on Shutterstock)

นมมันฝรั่ง จึงได้ชื่อว่าเป็นนมแพลนท์เบสทางเลือกใหม่ สำหรับชาววีแกน และคนแพ้แลคโตสในนมวัว คนแพ้ถั่วบางชนิดจากนมที่ทำจากถั่ว

ผู้ผลิตนมมันฝรั่งรายใหญ่ DUG จากสวีเดน บอกว่า นมมันฝรั่งเป็นยิ่งกว่าน้ำนมแห่งความยั่งยืน เพราะการปลูกมันฝรั่งเมื่อเทียบพื้นที่ปลูกแล้วให้ผลผลิตมากกว่าข้าวโอ๊ต ใช้น้ำลดลง 98% เมื่อเทียบกับการปลูกอัลมอนด์ และลดคาร์บอนฟุตพริ้นท์ลง 2 ใน 3 เมื่อเทียบกับการผลิตนมวัว

    ต้มมันฝรั่งทำน้ำนม (Cr.thespruceeats.com)

นมมันฝรั่งดีต่อสุขภาพอย่างไร จากบทความที่ตีพิมพ์ในวารสาร Journal of Medicinal Food ระบุถึงประโยชน์ของมันฝรั่งที่มีคุณค่าสารอาหารพอเพียงแทนที่อาหารจานเนื้อ ที่มีแคลอรี่สูง มันฝรั่งและถั่วช่วยควบคุมน้ำหนัก กินได้อย่างสบายใจไม่ต้องกังวลเรื่องพอร์ชั่น (หรือปริมาณในจาน)

และไม่เพิ่มความเสี่ยงโรคเบาหวานประเภท 2 ทั้งที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง บทความยังอ้างอิงถึงคนที่กินมันฝรั่งแล้วเสี่ยงเป็นเบาหวานก็เพราะวิธีปรุง เช่น เติมนมเนย ชีส และเกลือมากเกินไป และกินมันฝรั่งเป็นเครื่องเคียงกับจานเนื้อ

     น้ำนมมันฝรั่ง (Cr.thespruceeats.com)

ข้อดีเมื่อกินนมมันฝรั่งเป็นน้ำนมทางเลือก

- ราคาถูกกว่านมวัวและนมจากพืชอื่นๆ และเริ่มมีผู้ผลิตมากขึ้น 

- มีไฟโตเคมีคัลหรือสารพฤกษเคมี เช่น ฟีโนลิกคอมพาวด์, แอนโธไซยานิน, คาร์โบไฮเดรต และไฟเบอร์ สารอาหารจำเป็นต่อร่างกาย

- มีกรดไขมันอิ่มตัวเชิงเดี่ยว (Monounsaturated fat) ดีต่อหัวใจ

- มีกรดไขมันอิ่มตัวน้อยกว่านมวัว

   นมมันฝรั่งทำซุปมันฝรั่ง (Cr.thewholecook.com)

- เป็นน้ำนมที่คนขี้แพ้ดื่มได้ แคลอรีต่ำ

- รสชาติดี มีเท็กซ์เจอร์ กลิ่น และรสคล้ายนมพร่องไขมัน

- ใช้ทำชีสวีแกนได้

- ทำอาหารอื่น ๆ ได้ เช่น ซุป, เครื่องดื่ม

    ชีสวีแกน (Cr.vegnews.com)

เช่นแบรนด์ชีสวีแกนจากนมมันฝรั่ง The Simple Root ทำชีสทาขนมปังและแผ่นชีสสำหรับไปทำอาหารอย่างอื่น เป็นชีสทางเลือก วางขายทั่วอังกฤษและอเมริกา

ก่อนหน้านี้ ชีสวีแกน ทำจากนมเม็ดมะม่วงหิมพานต์ น้ำมันมะพร้าวและเติมไฟเบอร์พืชบางชนิด ให้รสชาติและรสสัมผัสเหมือนชีสจากนม ในอนาคตนักวิเคราะห์อาหารของชาววีแกน ระบุว่า จะมีชีสจากมันฝรั่งมากขึ้น โดยเติมส่วนผสม Parsnips ที่ทำให้เกิดเนื้อครีม

นักวิจัยกำลังทดสอบผลิตภัณฑ์ชีสจากนมมันฝรั่งมากขึ้น ใช้นวัตกรรมอาหารทำให้เพิ่มรสสัมผัสครีมมี่ และเติมส่วนผสมผักอื่น ๆ เครื่องเทศ สมุนไพร และผลไม้ เป้าหมายเพื่อลดการบริโภคนมวัว และกินอาหารแพลนท์เบสได้หลากหลายขึ้น

      ซุปจากนมมันฝรั่ง (Cr.allrecipes.com)

ข้อด้อยของนมมันฝรั่งเมื่อเทียบกับนมประเภทอื่น :

- โปรตีนน้อยกว่านมวัวและนมจากถั่วชนิดอื่น

- ไขมันน้อยกว่านมชนิดอื่น

นมมันฝรั่งมีโปรตีนน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับนมจากข้าว นมจากอัลมอนด์ นมถั่วเหลือง และนมข้าวโอ๊ต

ดังนั้นผู้ผลิตนมมันฝรั่ง จึงเติมวิตามินแร่ธาตุบางชนิด เช่น เติมน้ำมันเรพซีด (Rapeseed oil) หรือน้ำมันคาโนล่า เติมโปรตีนถั่วลันเตา เติมไฟเบอร์ เติมวิตามินบี 12, วิตามินดี, แคลเซียม เช่นเดียวกับการผลิตนมแพลนท์เบสจากพืชอื่น ๆ เพราะชาววีแกน มักจะขาดวิตามินเหล่านี้

    ทำนมมันฝรั่งกินเองที่บ้าน (Cr.jcomp on Freepik)

นมมันฝรั่ง เป็นนมทางเลือกในร้านกาแฟ ในอังกฤษมีร้านคาเฟ่ที่ใช้นมมันฝรั่ง 220 ร้าน และมีแนวโน้มใช้มากขึ้น

นมมันฝรั่งทำกินเองที่บ้าน : ง่ายมาก ต้มให้สุก ปอกเปลือก เข้าโถปั่น เติมน้ำแล้วปั่นจนเนียน วิธีกินสำหรับชาววีแกน ถ้ากลัวขาดวิตามิน เช่น ผสมกับผงอัลมอนด์บ้าง ผงถั่วเหลืองบ้าง เติมกลิ่นวานิลลา แล้วเติมรสหวานด้วยน้ำผึ้งหรือน้ำตาลตามชอบ

    นมมันฝรั่ง DUG (Cr.thespruceeats.com)

นมมันฝรั่ง DUG บุกตลาดเอเชีย DUG มาจากสวีเดน ชาวยุโรปเหนือที่นิยมกินวีแกนมาก นม DUG มีนมมันฝรั่ง 3 อย่าง หวาน, ไม่หวาน, นมสำหรับบาริสต้า ทำให้ตีฟองขึ้น

โดยเติมส่วนผสม เช่น โปรตีนถั่วลันเตา, Rapeseed oil, เส้นใยจาก Chicory (ผักสมุนไพรเส้นใยสูง) และ Maltodextrin (คาร์โบไฮเดรตชนิดหนึ่งช่วยเพิ่มความหนืด) ระบุว่าเป็นนมทางเลือกเพื่อสุขภาพ และเป็นนมแห่งความยั่งยืน

   นมมันฝรั่ง (Cr.vegnews.com)

DUG ประกาศบุกตลาดเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สิ้นปีนี้จะวางจำหน่ายใน 39 ประเทศทั่วโลก พุ่งเป้าเป็นนมเพื่อสุขภาพ และดีต่อโลก ลดคาร์บอนฟุตพริ้นท์

อย่างไรก็ดี นักโภชนาการแนะนำว่า การเติมส่วนผสมหลายอย่างทำให้นมมันฝรั่ง เป็นอาหารผ่านกระบวนการ (Processed food) ทางที่ดีควรเลือกเติมส่วนผสมจากธรรมชาติให้มากที่สุดดีกว่า

    นมมันเทศทำกินเองที่บ้าน (Cr.ablissfulsip.com)

ดังนั้นผู้บริโภคควรอ่านฉลากอย่างละเอียด แม้ไม่มีส่วนผสมของผงถั่วเหลือง (ที่บางคนแพ้) แต่ถ้าดื่มนมวัวได้ก็แนะนำให้ดื่มต่อไป

นมมันฝรั่ง, นมมันเทศ ทำกินเองที่บ้านง่ายที่สุด แค่ต้มสุก เติมน้ำ ลงโถปั่น จะเติมนมจากพืชชนิดอื่น สัดส่วน 3:2 (ใช้มันฝรั่งมากกว่า) เติมโน่นนี่ได้หมด เช่น ผงอบเชย ขมิ้น น้ำผึ้ง กลิ่นวานิลลา ดื่มอิ่ม ดีต่อหัวใจ ดีต่อโลก