‘ข้าวไทย 11 สายพันธุ์พื้นเมือง’ มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง และมีโอเมก้า
‘ข้าวไทย’ ให้สารอาหารมากกว่าที่คิด โดยเฉพาะ ‘ข้าวไทย 11 สายพันธุ์พื้นเมือง’ ที่นักวิจัยระบุว่า มี 'สารต้านอนุมูลอิสระสูง' บางชนิดมีกรดไขมันโอเมก้า 3, 6, 9 มีโปรตีนสูง คาร์โบไฮเดรตต่ำ ป้องกันคอเลสเตอรอล และให้เส้นใย สร้างภูมิต้านทาน
ข้าวไทย 11 สายพันธุ์พื้นเมือง จาก 9 ชุมชน 7 จังหวัดในประเทศไทย นำเสนอโดยเกษตรกรผู้ปลูกข้าวไทยพันธุ์พื้นเมือง จากเหนือจรดใต้ ในงาน Thailand Rice Fest 2023 ที่ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา
โดยงานวิจัยระบุว่า ข้าวไทย 11 สายพันธุ์ ให้คุณค่าสารอาหารหลากหลาย มีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ของแต่ละพื้นที่ ข้าวบางชนิดมีประโยชน์ในการรักษาและป้องกันโรค มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง มีกรดไขมันโอเมก้า ป้องกันคอเลสเตอรอล ลดไตรกลีเซอร์ไรด์ สร้างภูมิต้านทาน
ประโยชน์ของ ข้าวไทย 11 สายพันธุ์พื้นเมือง มีอาทิ
1 ข้าวหอมมะลิสุรินทร์
ประโยชน์ : มีวิตามินบี 1 ป้องกันโรคเหน็บชา, วิตามินบี 2 ป้องกันโรคปากนกกระจอก, ไนอาซีน ช่วยการทำงานของกระเพาะอาหารและลำไส้ มีโปรตีนและไขมัน ช่วยการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ แคลเซียมและฟอสฟอรัส ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง
2 ข้าวหอมมะลิแดง สหกรณ์เกษตรพืชผักอินทรีย์หนองสนิท จ.สุรินทร์
ประโยชน์ : มีค่าดัชนีน้ำตาลต่ำ เหมาะกับผู้ป่วยโรคเบาหวานประเภท 2 เมื่อบริโภคจะทำให้ปริมาณน้ำตาลกลูโคสเพิ่มช้ากว่าข้าวเจ้าทั่วไป
มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ลดอัตราเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด มะเร็ง โรคความจำเสื่อม โรคไขข้ออักเสบ
ข้าวหอมมะลิสุรินทร์
3 ข้าวเหนียวสันป่าตอง สหกรณ์การเกษตรยั่งยืนแม่ทา จ.เชียงใหม่
ชุมชนเกษตรอินทรีย์ที่ก้าวสู่การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน เริ่มตั้งแต่การเพาะเมล็ดพันธุ์ การปลูก การผลิตและแปรรูป เป็นสังคมเกษตรอินทรีย์ที่จุดประกายให้คนรุ่นใหม่เข้ามาศึกษาเรียนรู้
ประโยชน์ : ให้พลังงานอย่างรวดเร็วเนื่องจากมีปริมาณคาร์โบไฮเดรตสูง มีวิตามินบี 1 (ไทอามีน) ช่วยการทำงานของเส้นประสาท
ข้าวพื้นเมืองมีสารอาหารมากกว่าที่คิด (Cr.image by jcomb on Freepik)
4 ข้าวเหนียวเขี้ยวงู วิสาหกิจชุมชนไร่กลิ่นโคลนสาปควาย จ.เชียงราย
เกษตรกรกว่า 50 ครัวเรือน ได้ปรับเปลี่ยนวิถีการทำงานไปสู่เกษตรอินทรีย์
ประโยชน์ : มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยลดคอเลสเตอรอล ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคปอด ช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์
ข้าวกล้องดอยพื้นเมือง
5 ข้าวกล้องดอยพื้นเมือง (บือโปะโละ, บือพะโคะ, บือพะทือ) วิสาหกิจชุมชนเกษตรแปรรูปภูแจ่มใส และผ้าทอมือบ้านแม่ลานคำ จ.เชียงใหม่
ก่อตั้งขึ้นเพื่อให้ชาวปกาเกอะญอ ในอ.สะเมิง มีอาชีพและรายได้ที่มั่นคง เลิกใช้สารเคมีเปลี่ยนมาทำเกษตรอินทรีย์
ประโยชน์ : ข้าวกล้องมีวิตามินบี 1 สูงกว่าข้าวขาวหลายเท่า ป้องกันโรคเหน็บชา ช่วยระบบการทำงานของระบบประสาท มีเส้นใยสูง และวิตามินบี 2 ฟื้นฟูกำลังได้ดี เหมาะสำหรับผู้ป่วยพักฟื้น
6 ข้าวเหนียวดำลืมผัว วิสาหกิจชุมชน อ.พบพระ จ.ตาก
ชาวเขาเผ่าม้ง ปลูกข้าวเหนียวสีม่วงดำ แล้วสีเป็นข้าวกล้อง มีกลิ่นหอม เนื้อหนุบ ปลูกแบบไม่ใช้สารเคมี (มีจำหน่ายที่ Tops) เป็นข้าวที่ผ่านการคัดเลือกสายพันธุ์และทดลองปลูกเพื่อให้ได้สายพันธุ์ที่นิ่ง โดยทีมวิจัยของศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลกและศูนย์วิจัยแพร่ ตั้งแต่ปี พ.ศ.2534-2554
ข้าวไม่ขัดสีให้วิตามินสูง (Cr.image by topntp26 on Freepik)
และเป็นข้าวเหนียวนาปีสายพันธุ์โบราณประจำท้องถิ่นของชาวม้ง มีเรื่องเล่าว่า ภรรยาเตรียมอาหาร หุงข้าวรอสามี พอได้กลิ่นหอมจึงอดใจไม่ไหว ลงมือกินก่อน พอรู้ตัวข้าวก็หมด
ประโยชน์ : มีสารแอนโธไซยานิน และแกมมาโอไรซานอล และกรดไขมันไม่อิ่มตัว เช่น โอมก้า 3, 6, 9 มีวิตามินบี 1, บี 2 ธาตุเหล็ก แคลเซียม และแมงกานีส ป้องกันโรคหัวใจ ช่วยบำรุงตับ ลดการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง ป้องกันโรคสมองเสื่อม โรคเบาหวาน และโรคหย่อนสมรรถภาพทางเพศในชายและหญิง
7 ข้าวสังข์หยดอินทรีย์ “ช้างทอง” วิสาหกิจชุมชนท่าช้าง บ้านพนางตุง อ.ควนขนุน จ.พัทลุง
เริ่มต้นจากปลูกเพื่ออนุรักษ์ ต่อยอดสู่การจำหน่าย จุดเด่นคือเมล็ดเรียวยาว เยื่อหุ้มเมล็ดสีแดง มีคุณค่าทางโภชนาการสูง สามารถแปรรูปเป็นขนมขี้มอด ขนมพื้นบ้านพัทลุง ทำจมูกข้าวพร้อมดื่ม ทำสบู่รำข้าว
ประโยชน์ : มีวิตามินบี 1, บี 2 มีฤทธิ์ในการลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL) เพิ่ม HDL ลดไตรกลีเซอไรด์ ทำให้ลดการตีบตันของหลอดเลือด ช่วยชะลอความแก่ ป้องกันความจำเสื่อม บำรุงโลหิต มีกากใยสูง ดีต่อระบบลำไส้
ไอศกรีมข้าว
8 ข้าวไร่ดอกข่า วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ปลูกข้าวไร่ดอกข่า ต.ตากแดด อ.เมือง จ.พังงา
ส่งเสริมและอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นถิ่น ข้าวไร่ดอกข่า มีคุณสมบัติต้านทานต่อโรค เมล็ดยาว มีสีน้ำตาลแดงอมม่วง เมื่อสุกมีกลิ่นหอมคล้ายกลิ่นใบเตย ข้าวไม่แข็ง หุงขึ้นหม้อ
ประโยชน์ : มีกรดไขมันโอเมก้า-9 ช่วยสร้างฮอร์โมนโพรสตาแกลนดิน (Prostaglandins) ลดคอเลสเตอรอล เพิ่มระดับไขมันดี HDL ลดไตรกลีเซอไรด์ช่วยระบบไหลเวียนเลือด และมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง สร้างระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย ป้องกันโรคโลหิตจาง ชะลอความเสื่อมของเซลล์
ข้าวไร่ดอกข่า
9 ข้าวเบายอดม่วง กะช่องฮิลล์ / นาหมื่นศรี จ.ตรัง
ข้าวพันธุ์พื้นเมืองดั้งเดิมของ จ.ตรัง เป็นข้าวที่เกิดจากการปรับปรุงสายพันธุ์ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น ผสมข้ามพันธุ์ระหว่างข้าวเหนียวกับข้าวเจ้า ระยะเก็บเกี่ยวจะมีสีม่วงคล้ายสียอดมะม่วง เมื่อหุงสุกมีกลิ่นหอม นุ่ม หนุบหนับคล้ายข้าวเหนียว
ประโยชน์ : มีโปรตีนสูง คาร์โบไฮเดรตต่ำ ป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจ โรคเบาหวาน และมะเร็ง มีสารประกอบฟีโนลิก อันเป็นสารต้านอนุมูลอิสระป้องกันการกระจายเชื้อของแบคทีเรีย การติดเชื้อ และการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง
ข้าวหอมมะลิแดง
10 ข้าวผกาอำปึล
ประโยชน์ : มีน้ำตาลต่ำ เหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน มีกาบ้าสูง วิตามินบี ธาตุเหล็ก และธาตุอาหารบำรุงผิวและระบบประสาท ช่วยเสริมสร้างเม็ดเลือด จมูกข้าวมีเส้นใยอาหารสูง ป้องกันมะเร็งลำไส้ใหญ่
ข้าว 11 สายพันธุ์พื้นเมือง
11 ข้าวเนียงกวง วิสาหกิจชุมชนเกษตรทฤษฎีใหม่คอโค
ปลูกข้าวตามวิถีเกษตรอินทรีย์ เป็นข้าวเจ้าที่เชื่อกันว่าเป็นข้าวมงคล ใช้ประกอบพิธีกรรมของคนเขมร มีความเชื่อว่ากินแล้วร่างกายแข็งแรง เสริมภูมิต้านทาน
ข้าว 11 สายพันธุ์พื้นเมือง วางจำหน่ายที่ร้าน Good Goods เซ็นทรัลเวิลด์ หรือ www.centraltham.com/rice-fest