‘นมข้าวโอ๊ต’ นมแพลนท์เบสทางเลือก+การตลาดเพื่อสุขภาพ
'นมแพลนท์เบส' กำลังเติบโตอย่างรวดเร็วทั่วโลก ในต่างประเทศ 'นมอัลมอนด์' มาที่หนึ่ง แต่ตอนนี้ 'นมโอ๊ต' หรือ 'นมข้าวโอ๊ต' กำลังอยู่ในลู่วิ่ง เป็นอีกหนึ่งทางเลือกของคนแพ้นมวัวและอาจแพ้ถั่วเปลือกแข็ง
ช่องว่างของคนขี้แพ้เหล่านี้ ทำให้อุตสาหกรรม นมแพลนท์เบส เติบโตอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะ นมข้าวโอ๊ต หรือ นมโอ๊ต เป็นทางเลือกใหม่ของคนกินกาแฟแล้วเติมนม
ร้านกาแฟต้องเตรียมนมโอ๊ตไว้เสมอ ซึ่งผู้บริโภคต้องจ่ายเพิ่ม 10-30 บาท
ในตลาดต่างประเทศ นมอัลมอนด์ โตเร็วมาแรงกว่า นมโอ๊ต ตัวเลขจากเว็บไซต์ explodingtopics.com บอกว่า ปี 2023 นมอัลมอนด์เป็นนมทางเลือกของผู้บริโภควัยผู้ใหญ่ 70% นมโอ๊ต 31% รองลงไปเป็นนมถั่วเหลือง, น้ำนมมะพร้าว, เม็ดมะม่วงหิมพานต์, ฮาเซลนัท, พิสตาชิโอ้ และน้ำนมข้าว
เมื่อ 2-3 ปี ก่อนนี้ นมแพลนท์เบส ขอติดอันดับ เทรนด์อาหารโลก และมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่อง เมื่อเทียบอัตราการเติบโตแล้วอาจแซงหน้า อาหารแพลนท์เบส
ด้วยนักกิน (ที่แม้คำนึงถึงสุขภาพ) บอกว่า ไม่อยากกินเนื้อ อยากเป็น ชาววีแกนแท้ ๆ ก็หาผักหาเห็ดมากิน ถั่วหรือธัญพืชหลากหลาย กินผักเป็นผักไปเลย ไม่จำเป็นต้องเอาผัก เห็ด ถั่ว มาย่อยให้ดูเหมือนหมู เนื้อ หรือปลา
อีกอย่างในอาหารแพลนท์เบส ไม่ว่าจะเป็นแฮมเบอร์เกอร์ ซีฟู้ดแพลนท์เบส ฯลฯ ผ่านกระบวนการแปรรูปจากเห็ด ผัก ถั่ว ธัญพืช ให้ดูเหมือนเนื้อสัตว์ แม้ปราศจากสารปรุงแต่งรสและสี (อาจมีบ้าง) แต่ถ้าไม่บอกบางทีก็ไม่รู้ว่าในแพลนท์เบสนั้นประกอบร่างมาจากวัตถุดิบอะไรบ้าง
ที่สำคัญคือในอาหารแพลนท์เบส ส่วนประกอบหลักคือ ถั่ว ซึ่งมนุษย์โลกทุกวันนี้ แพ้ถั่ว อย่างมหาศาล โดยเฉพาะ ถั่วเปลือกแข็ง และถั่วเหลือง นอกจากแพ้ถั่ว ยังแพ้แลคโตสในน้ำนม แพ้ไข่ แพ้แป้งสาลี แพ้โน่นนี่สารพัด
ทางเลือกคือ อาหารแพลนท์เบส ที่ต้องตรวจสอบให้ดีว่า เบสออนวัตถุดิบประเภทถั่วที่กินแล้วแพ้หรือไม่
ช่องว่างของคนขี้แพ้เหล่านี้ ทำให้อุตสาหกรรม นมแพลนท์เบส เติบโตอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะ นมข้าวโอ๊ต หรือ นมโอ๊ต เป็นทางเลือกใหม่ของคนกินกาแฟแล้วเติมนม รวมถึงคนทำขนม, ทำเค้ก ที่ต้องใช้นมเป็นส่วนผสมหลัก
ในตลาดต่างประเทศ นมอัลมอนด์ ใหญ่กว่า นมโอ๊ต แต่การเติบโตของนมจากธัญพืชเป็นอัตราเร่ง ผลสำรวจถึงพฤติกรรมผู้บริโภคบอกว่า พร้อมจะจ่ายเงินซื้อนมแพลนท์เบสแพงขึ้น แม้รู้ว่าสารอาหารพวกโปรตีน ไขมัน น้อยกว่านมวัว และนมโอ๊ตเป็นตัวเลือกสำคัญ
ในอเมริกา ผู้บริโภคซื้อนมอัลมอนด์มากที่สุด ชาวตะวันตกอาจแพ้ถั่วเปลือกแข็งน้อยกว่าชาวเอเชีย ในขณะเดียวกันก็มีคนแพ้ถั่วลิสงมากกว่าชาวเอเชีย
ผู้บริโภคชาวอเมริกัน 23% บอกว่าเลือกนมแพลนท์เบสเพื่อรักษาสิ่งแวดล้อม (การเลี้ยงวัวใช้ทรัพยากรมากกว่าปลูกพืช) 24% บอกว่าดีต่อชีวิตสัตว์ และ นมโอ๊ต กำลังมาแรง เมื่อปีที่แล้วเติบโต 22.6%
นมแพลนท์เบสโตเร็ว ผู้บริโภคเป็นตัววัด ส่งผลให้บริษัทผู้ผลิตนมและอาหารที่ใช้นมราว 62 บริษัท วางแผนผลิตนมที่ไม่ได้มาจากสัตว์
หนึ่งในนั้นตั้งชื่อแบรนด์ว่า Bored Cow โลโก้รูปหน้าวัวแต่ไม่ใช้นมวัว การผลิตใช้นวัตกรรมโดยการหมักโปรตีนเวย์ (whey) วิตามินบี 12 เอ็นไซม์บางชนิดกับน้ำตาล ผลิตเป็นน้ำนมแพลนท์เบส มีคุณค่าสารอาหาร และไม่มีแลคโตส
ส่วนตลาดนมโอ๊ตค่อย ๆ โตเบียดนมอัลมอนด์ (เพราะคนแพ้ถั่วเยอะ) และนมโอ๊ตรสชาติดี หอมเนียน ไม่มีกลิ่นถั่วแรงเท่านมอัลมอนด์ แม้ไขมันโปรตีนน้อยกว่านมวัวครึ่งหนึ่งแต่ ข้อได้เปรียบคือมีไฟเบอร์สูง มีความเสี่ยงลดลงจากการแพ้นมจากถั่วเปลือกแข็ง และทำกาแฟลาเต้อร่อย
ในอเมริกา นมโอ๊ตมียอดขาย 2.23 พันล้าน ในปี 2020 ตัวเลขจากเว็บไซต์ www.grandviewresearch.com พยากรณ์ว่าจากปี 2020-2028 ความนิยมในนมโอ๊ต จะเพิ่มขึ้น 14.2%
ยังมีผลสำรวจการตลาดจาก www.mordorintelligence.com (บริษัทสำรวจและวิจัยการตลาด จากประเทศอินเดีย) รายงานว่า ตลาดนมโอ๊ต ในปี 2024 คาดว่าเติบโตเร็ว มีมูลค่า 2.83 พันล้านยูเอสดอลลาร์ และคาดการณ์ว่าจะถึง 5.37 พันล้านยูเอส ในปี 2029
ผลสำรวจระบุอีกว่า ประชาชนเริ่มมองหานมโอ๊ตเพราะดีต่อสุขภาพ แม้มีน้ำตาลต่ำกว่านมแพลนท์เบสชนิดอื่น แต่ค่าน้ำตาล 3.5 กรัม ต่อ 100 มล. พอ ๆ กับนมวัว หากไม่มีแลคโตส และเป็นนมทางเลือกสำหรับชาววีแกน
ตอนนี้การตลาดนมโอ๊ต กำลังแข่งขันอย่างดุเดือด โดยเฉพาะในอเมริกาและยุโรป ผลสำรวจบอกอีกว่าเมื่อผู้บริโภคชาวอเมริกันจะเลือกนมโอ๊ต มีแบรนด์ดังต่อไปนี้ Oatly, Minor Figures, Alpro, Califia Farms (บางแบรนด์มีขายในเมืองไทย)
ส่วน นมโอ๊ตแบรนด์ไทย ถือเป็นทางเลือกที่ไม่ต้องพึ่งของนำเข้า มีหลายแบรนด์ที่กำลังเข้าลู่วิ่ง เช่น Goodmate, Velvet, UOAT, mMILK บางแบรนด์บอกว่าเป็นออร์แกนิค แม้นำเข้าข้าวโอ๊ตจากต่างประเทศแต่ก็เลือกชนิดออร์แกนิค
นมโอ๊ต เป็นนมทางเลือกเพื่อคนรักษ์สุขภาพและรักษ์โลก แนะนำว่า ควรเก็บในตู้เย็นไม่เกิน 7-10 วัน
