วาดรูปด้วยเม็ดทราย เรื่องเล่าจากครูเอ็กซ์

ใครจะคิดว่า ทรายใช้วาดรูปได้ จนเมื่อ ครูเอ็กซ์ -ก้องเกียรติ กองจันดี ศิลปินการวาดทราย จ.ขอนแก่น โชว์ให้เห็นตามงานต่างๆ ซึ่งงานสร้างสรรค์รูปแบบนี้เลียนแบบก็ยาก จะพัฒนาต่อยอดให้เป็นสุดยอดฝีมือ ก็ไม่ค่อยมีใครทำ ปัจจุบันครูเอ็กซ์ ยังเป็นศิลปินหนึ่งเดียวที่ทำเรื่องนี้มาอย่างต่อเนื่องกว่า 10 ปีและไม่หนีไปทำอย่างอื่น 

ก่อนหน้านี้ เขาเคยเป็นเจ้าของโรงเรียนศิลปะบอร์น ทู บี อาร์ตติสท์ แต่สถานการณ์โควิดจึงหยุดพักไปสองปี ล่าสุดใช้บ้านพักในหมู่บ้านพวงเพชร 3 อ.เมือง จ.ขอนแก่น เป็นสถานที่สอนศิลปะและการวาดทราย โดยใช้ชื่อว่า Art Can Fly 

"ผมเคยเห็นศิลปินรัสเซียใช้ศิลปะรูปแบบนี้ในงานเปิดกีฬา ผมจึงเอามาสอนเด็กๆ ที่โรงเรียนสอนศิลปะที่จ.ขอนแก่น ผ่านมากว่าสิบปี ผมก็ยังสอนศิลปะการวาดทรายเหมือนเดิม มันเป็นอาชีพหลักของผม ”

วาดรูปด้วยเม็ดทราย

ก่อนที่จะมาเป็นครูสอนศิลปะ ครูเอ็กซ์เคยทำงานโฆษณาอยู่พักหนึ่ง แต่ในที่สุดกลับมาอยู่กับสิ่งที่เขารัก เพราะชีวิตสามารถอยู่กับการวาดรูปได้ทั้งวัน

“ตอนที่ผมใช้ทรายวาดรูป ยังไม่เคยมีใครทำในเมืองไทย ผมก็ค้นคว้าหาข้อมูลเอง ลองผิดลองถูก ส่วนอุปกรณ์ที่ใช้ แม้ผมจะค้นหาก็ไม่ได้บอกรายละเอียด จึงต้องสร้างอุปกรณ์เอง เคยเอากระจกมารองเวลาวาดทราย ปรากฎว่าเดินทางลำบาก จึงต้องหาอุปกรณ์ที่ใช้เดินทางง่ายๆ เป็นเทคนิคเฉพาะตัว และงานที่ทำก็จะมีความละเอียดมากขึ้นเรื่อยๆ”

การวาดทรายให้เป็นเรื่องราว ยากทั้งการสร้างสรรค์และการเคลื่อนไหวมือ ครูเอ็กซ์ หนึ่งเดียวการวาดทราย จึงถูกเชิญไปออกรายการหรือโชว์ในงานต่างๆ มากมาย ยกเว้นช่วง 2 ปีที่โควิดแพร่ระบาด และช่วงนี้(พฤศจิกายน 65) งานก็ค่อยๆ กลับมา 

“คนส่วนใหญ่มาเรียนสนุกๆ แต่ผมทำเป็นอาชีพ ผมอยู่กับมันทุกวัน ตอนนี้มีอาจารย์มหาวิทยาลัยศิลปากรจะมาเรียนกับผม เพื่อทำเป็นวิชาเลือกให้นักศึกษาในมหาวิทยาลัย”

แม้การวาดทรายจะไม่ใช่งานสร้างสรรค์ยิ่งใหญ่ แต่มีความละเอียด กว่าจะฝึกฝนมาถึงตรงนี้ได้ ก้องเกียรติต้องใช้ทั้งความอดทน การฝึกเคลื่อนไหวมือ และต้องรู้จังหวะของเม็ดทรายที่ใช้วาดรูป รวมถึงสมาธิต้องแน่วแน่

“ขยับพลาดนิดเดียว ก็ไปแล้ว สร้างรูปทรงได้ยาก ถ้าทำบ่อยๆ ก็ชำนาญมากขึ้น  อยากวาดอะไรที่ตั้งใจไว้ก็ทำได้ การโชว์ในงานหรือรายการต่างๆ ก็มีความคาดหวังจากคนดู จำกัดทั้งเวลาและเพลงประกอบ เมื่อก่อนควบคุมไม่ได้ ตอนนี้ทำออกมาได้ดั่งใจแล้ว”

การเล่าเรื่องด้วยเม็ดทราย

ในเมืองไทยคงมีก้องเกียรติที่สามารถเรียกตัวเองว่า ศิลปินที่เล่าเรื่องด้วยเม็ดทราย เวลาวาดรูปก็ต้องมีพล็อตเรื่องก่อน 

"มือที่หยิบทรายก็ต้องรู้ว่าจะสร้างสรรค์เป็นเส้นอะไร การเคลื่อนไหวจากภาพหนึ่งไปอีกภาพต้ องทำแบบฉับพลัน การวาดรูปด้วยทรายจึงไม่ค่อยมีคนทำจริงจัง 

ทรายทำให้ผมได้เดินทางเจอผู้คน  และได้เล่าเรื่องเกี่ยวกับคน บางทีก็เล่าเรื่ององค์กรที่อายุยืนยาว เรื่องการผลิตนาฬิกาประเทศต่างๆ รถยนต์รุ่นนั้นรุ่นนี้ ทำให้ผมมีประสบการณ์ บางทีผมก็เล่าเรื่องสั้นๆ ผ่านเม็ดทราย แต่เรื่องที่เล่าต้องครอบคลุมทั้งหมด โดยระหว่างวาดจะมีดนตรีประกอบ ไม่จำเป็นต้องสื่อเป็นภาษาพูด แค่ภาษาภาพและดนตรี"

ครูเอ็กซ์ยอมรับว่า การสอนเด็กๆ วาดรูปด้วยทราย  ต้องสร้างแรงจูงใจก่อน เรื่องแบบนี้บังคับกันไม่ได้ เพราะการทำซ้ำๆ บ่อยๆ เด็กก็เบื่อ ก่อนอื่นต้องรู้ธรรมชาติของทราย 

“เวลาผมสอนเด็ก ผมก็สอนให้เขาเป็นตัวของตัวเอง การเรียนรูปแบบนี้ ซับซ้อนและลำบาก ผมต้องรู้ว่าเด็กชอบอะไร ผมก็คิดเยอะ สไตล์ผมจะออกแนวเรียลลิสติก เหมือนจริง เด็กๆ ไม่ต้องทำเหมือนผม"

อารมณ์ความรู้สึก SAND ART 

ก่อนจะลงมือใช้ทรายวาดรูป ต้องสเก็ตภาพบนกระดาษ เหมือนการเขียนสตอรี่บอร์ด ร้อยเรียงความคิด แล้วเลือกเรื่องที่ถูกใจที่สุด จากนั้นค้นหาเพลงประกอบมาตัดต่อให้เหมาะกับเรื่อง

"มีงานหนึ่งผมไปช่วยหารายได้ให้ผู้ป่วยโรคหัวใจสำหรับเด็กๆ ก็ขึ้นโชว์บนเวที แสดงจบมีคนหนึ่งเดินมาหาผมแล้วร้องไห้ อ้าว !การวาดรูปด้วยทรายของผมมีพลัง ทำให้คนร้องไห้ได้ด้วยหรือ

วาดเสร็จผมก็ถ่ายภาพเก็บไว้ ทั้งภาพนิ่งและภาพเคลื่อนไหว ในอนาคตเทคนิคการวาดรูปด้วยทรายของผม น่าจะไปไกลกว่านี้ ผมกำลังค้นคว้า อยากทำเป็นภาพสามมิติ ด้วยเทคโนโลยีโฮโลแกรม ถ้าผมทำได้คงจะเป็นคนแรกของโลกที่ทำเรื่องนี้ คงน่าทึ่ง ผมคิดว่าผมทำได้ แต่ต้องหาอุปกรณ์และศึกษาเพิ่มเติม"

..........................

ดูรายละเอียดเพิ่มที่เฟซบุ๊ค Sand Animation Thailand