‘ปิ๊บ-รวิชญ์ เทิดวงส์’ ศิลปะไม่มีวันตาย เพราะมันอยู่ในชีวิตผู้คน
ชีวิตของนักแสดงหนุ่มวัย 53 ที่ผ่านเรื่องราวมามากมาย จนตกผลึกทางความคิด รู้ว่าชีวิตต้องดำเนินต่อไปอย่างไร ถึงจะมีความสุข
ปิ๊บ-รวิชญ์ เทิดวงส์ นักแสดงที่มีผลงานมากมาย ทั้งภาพยนตร์และละคร โด่งดังสุดขีดจากบทบาทผอ.เจนภพ ในละครเรื่องแรงเงา(2558) นอกจากนี้ยังเป็นอาจารย์ประจำคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์
จบการศึกษาระดับปริญญาตรี คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และ Certificate Visual Arts and Design, Hawke's Bay Polytechnic ประเทศนิวซีแลนด์
สถานภาพ เคยแต่งงานและหย่าขาดจากดร.ดาริกา ลัทธพิพัฒน์ โดยมีบุตร 2 คน บุตรชายชื่อ ธรณ์ธันย์, บุตรสาวชื่อ เพพพิน
ในช่วงเป็นนักแสดง ก็ได้ทำงานศิลปะและแสดงงานไปด้วย จากนั้นก็ทิ้งงานการแสดง หันมาทุ่มเทธุรกิจเต็มตัว ไม่ได้จับงานศิลปะอีกเลย 20 ปี ณ วันนี้เขากลับมาทำงานศิลปะอีกครั้ง และแสดงงานในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา
ล่าสุด วันที่ 18 พฤศจิกายน 2565 ที่ จ.ภูเก็ต เราได้พบกับ ปิ๊บ-รวิชญ์ ในฐานะศิลปินมาแสดงงานในงาน 'สร้างศิลป์ถิ่นอันดามัน'
"ตอนนี้ผมวาดรูปอย่างเดียวครับ ไม่ได้ทำอะไร โชว์งานครั้งแรกปี 2021 ครั้งที่สองเดือนกันยายน ปี 2022 ร่วมกับ 333 แกลอรี่ ที่แวร์เฮาส์ 30
ผมกลับมาทำงานศิลปะอีกครั้งด้วยความบังเอิญ หลังจากทิ้งไปเมื่อ 20 ปีก่อน เพราะหันไปทำอย่างอื่น
จนมาอยู่ในจุดที่เกษียณ สบายแล้ว ไม่ต้องดิ้นรน เรื่องนี้ไม่ใช่ความลับ แต่ผมไม่อยากบอก
ในส่วนของการแสดง ก็มีคนติดต่อให้แสดงเป็นตัวละครที่อายุเท่าผม แต่ผมไม่เล่นแล้ว ผมวาดรูปอย่างเดียว ผมคุยกับทางแกลอรี่แล้ว เห็นพ้องต้องกันว่า จะไม่มีชื่อเสียงทางด้านละครแล้ว"
- อะไรคือแรงดึงดูดทำให้สนใจเรื่องศิลปะ
"ผมเรียนมาตั้งแต่เด็กแล้วครับ ไทยวิจิตรศิลป์ ในช่วงปีพศ.2527-29 แล้วมาเรียนคณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาฯ 4 ปี ผมจับเรื่องศิลปะมาตลอด
ตอนอายุ 20 ถ้าให้เลือกว่าอยากเป็นศิลปินแบบแวนโก๊ะ หรือดังแบบปิกัสโซ่ กับการเป็นพระเอก เป็นนายแบบ อะไรไปเร็วกว่ากัน ผมก็ไปบันเทิงทันทีเลย มีฝันอยากเป็นศิลปินตั้งแต่เด็ก แต่มันมีอย่างอื่นเข้ามาก่อน
พอมาถึงจุดหนึ่ง ผมก็ไม่ต้องดิ้นรนแล้ว เมื่อสามปีที่แล้ว ผมซื้อคอนโด แล้วอยากได้รูปภาพติดผนัง ผมเป็นเพื่อนกับศิลปินเยอะมาก ก็พยายามหาซื้อ
แต่มันไม่เจอภาพไซส์ 1.2 เมตร และไม่เจอที่ถูกใจ เลยคิดว่า มันไม่ได้ยาก ไปซื้อเฟรมและสีมาวาดเอง ปรากฎว่าไม่ง่ายอย่างที่คิด เพราะผมไม่อิน ทิ้งมานาน
ก็เลยบิลด์ตัวเองให้อิน ทีนี้พออินแล้ว มันก็ไม่ได้แค่รูปติดบ้าน ได้ออกมาร้อยรูป ชุดแรก 50 กว่ารูป ก็นำไปจัดแสดงงานปี 2021 ค่อนข้างประสบความสำเร็จ
ทั้ง ๆ ที่เจอโควิดระบาดหนัก ครั้งที่สองปี 2022 จำนวน 40 รูป ก็ขายภาพได้ ผมกับเจ้าของแกลอรี่ แฮปปี้มาก
สองปีผ่านไป มั่นใจว่าตรงนี้ล่ะ คือสิ่งที่เราจะทำในชีวิตที่เหลืออยู่ ซึ่งทางเจ้าของ 333 แกลอรี่ที่ผมสังกัด ไม่ธรรมดา
นำไปจัดแสดงในต่างประเทศด้วย ผมสบายเลย มีพลังงานเยอะ เพราะเป็นคนที่ทำอะไรแล้วหมกมุ่น ทำให้พัฒนา แล้วผลิตงานได้เยอะ
เข้าไปดูงานผมได้ในเฟซบุ๊ค 333 แกลอรี่ รูปที่เอามาโชว์ที่จ.ภูเก็ต เป็นรูปที่วาดในชุดของปี 2021 ทาง 333 แกลอรี่แบ่งมาจัดแสดงเพื่อการกุศล
เป็นงานที่เพื่อนศิลปินชวนมาแสดง งานของพวกเขาดูรู้เรื่อง เป็นภาพผู้หญิง ภาพดอกไม้ ภาพต่างๆ แต่งานของผมเป็นภาพนามธรรม Abstract"
- ช่วงนี้วงการศิลปะมีการขยายตัวมากขึ้น มีแกลอรี่เยอะขึ้น คิดอย่างไร
"ผมว่าตลาดมันไปทางนี้นะ มันก็เลยตอบสนอง ไม่ใช่แค่ประเทศไทยแล้ว ออกไปต่างประเทศ เขาไม่รู้จัก รวิชญ์ ชื่อรวิชญ์ ช่วยอะไรคุณไม่ได้แล้ว แล้วรวิชญ์ต้องเอาอะไรไปสู้เขา มันต้องมีคอนเซปต์ มีแนวความคิด มีผลงานจัดแสดง"
- ได้ทำงานศิลปะออกมาในรูปแบบ NFT (Non-Fungible Token)ไหม
"ผมเฉยๆ ทำเมื่อไรก็ได้ เราชอบดมกลิ่น สีน้ำมันหรืออะคริลิค หรือใช้สีอะไร ถ้าเป็น NFT ดมกลิ่นสีไม่ได้ แต่เป็นชิ้นงานใช้มือลูบ สัมผัส texture ได้ NFTทำไม่ได้
NFT มันเจ๋ง ตรงที่มันรันนัมเบอร์ แล้วนัมเบอร์นี้มันเป็นของคุณ แล้วมันไปอิงราคา ไปเก็งกำไร ก็เลยขึ้นๆ ลงๆ
แต่ชิ้นงานศิลปะไม่ได้อิงอะไร มันอิงความพอใจส่วนตัว จะขึ้นจะลง คุณจะไปสนใจอะไร คุณเอาไปเสพ ไม่ต้องไปสนใจ
ผมผ่านยุคที่คนพูดว่า ศิลปะภาพวาดพวกนี้ มันเก่าไปแล้ว เดี๋ยวมันก็ตาย เดี๋ยวนี้เขามีศิลปะจัดวาง (Installation) มี Happening Art มีอะไร 108
ทำไมศิลปะไม่ตายรู้ไหม เพราะเวลาคุณซื้อบ้าน ซื้อคอนโด หรือโรงพยาบาล โรงแรม คุณต้องติดภาพวาดในห้องไหม แล้วมีกี่ห้อง แล้ว NFT ทำได้ไหม ไม่ได้ เพราะศิลปะมันอยู่ในชีวิตผู้คน
ไม่ใช่แค่ห้องนอน ในห้องน้ำ ห้องกินข้าวด้วย ขึ้นอยู่ว่าเจ้าของสถานที่หรือพื้นที่นั้นๆ จะเอาผลงานของใคร หรือแนวไหน เอาไปอยู่ในชีวิตของเขา"
- งานแสดงเดี่ยวช่วงปี 2021 กับปี 2022 เป็นแนวเดียวกันไหม
"มีความต่างเยอะ ต่างด้วยเนื้อหา นามธรรม (abstract)ไม่อิงรูปร่างที่รู้เรื่อง ถ้ารู้เรื่องก็คือสมมติ สมมติว่า นี่เป็นเสาไฟฟ้า นี่เป็นพื้นถนน เป็นสัตว์ เป็นคน
เป็นตึก เป็นต้นไม้ เป็นสวน เป็นทะเล แต่ abstract เป็นรูปทรงล้วนๆ ไม่ต้องมีสมมติอะไร คนที่ทำ abstract ไม่ต้องดูรู้เรื่องว่าเป็นอะไร
เวลาสร้างงาน เราก็ใช้ความรู้สึกล้วน ๆ ใช้ใจ ถ้าดูรู้เรื่องแปลว่าใช้ตา ตากับใจคนละส่วนกัน abstract คือใช้ใจ คือนามธรรม พอมีคนมาบอกว่า ผมดูรูปนี้แล้วผมรู้สึก นั่นล่ะ ถูกแล้ว
แต่ถ้าคุณยังล้าหลังอยู่ เป็นประเทศโลกที่สาม คุณก็จะยอมจ่ายเงินให้กับภาพที่ดูรู้เรื่องเท่านั้น
แต่ประเทศที่ศิวิไลซ์แล้ว เขายอมจ่ายเงินแพงๆ ให้กับภาพที่เป็นนามธรรม ไม่จำเป็นต้องดูรู้เรื่อง ภาพที่แพงที่สุดในโลกตอนนี้คือ ภาพที่เป็นนามธรรม"
- ถ้ามีคนอยากทำงานวาดภาพแบบนี้บ้าง ต้องทำอย่างไร
"ทำได้ทุกคน เริ่มต้นจับเลยว่า คุณรู้สึกยังไง เช่น คุณอยู่ในห้องนี้ คุณอยู่ในพื้นที่นี้ คุณอยู่ในสวนนี้ คุณรู้สึกอย่างไร คุณใช้สีอะไรแทนตึกนั้น คุณใช้รูปทรงยังไงแทนความรู้สึกนั้น
คุณใช้ขนาดของภาพยังไงแทนความรู้สึก คุณก็ถ่ายทอดออกมาอย่างซื่อตรง แล้วก็ซื่อสัตย์ กับความรู้สึกของคุณ แต่ถ้าคุณทักษะยังน้อย มันก็จะไม่ค่อยตรง"
- ต้องไปเรียนไหม
"ไม่ต้อง เรียนด้วยตัวเอง เหมือนไทเกอร์ วู๊ด ตีกอล์ฟวันละ 5 ชั่วโมง ทำไมถึงโฮลอินวันเยอะที่สุดในโลก เพราะเขาตีวันหนึ่งหลายชั่วโมง ทุกวัน คือหมื่นชั่วโมงขึ้นไป
ถามว่าต้องไปเรียนไหม คุณทำหมื่นชั่วโมงสิ คุณเก่งกว่าทุกคนในประเทศแน่นอน
ความสำเร็จคือการซ้อม ส่วนความนิยมมันเวียนไปเวียนมา มันไม่ได้ตายตัว มันอาจจะล็อคความนิยมแบบนี้อยู่ห้าปี สิบปี แล้วก็เปลี่ยน"
หลังจากกลับมาทำงานศิลปะอีกครั้ง พัฒนาการเปลี่ยนไปไหม
"เราใช้ความรู้สึก เราอยากเปลี่ยน เราก็เปลี่ยน เราไม่อยากเปลี่ยน เราก็ไม่เปลี่ยน โดยไม่อิงกับการซื้อขาย เราทำแคตตาล็อกทั้งออนไลน์และหนังสือมีหมด
คุณไปที่ 333 แกลอรี่ ถามได้เลย ผลงานปี๊บมีอะไรบ้าง รูปโชว์ เขาทำเป็นสามมิติแล้ว ไม่เหมือนยุคก่อน ไปดูได้เลย รูปไหนขายไปแล้ว รูปไหนยังอยู่"
- ไอเดียวาดรูป ส่วนใหญ่เกิดขึ้นตอนไหน
"ตอนนี้ผมทำงานวาดรูปฟูลไทม์แล้ว ถ้ารู้สึกไม่อยากทำ ก็ออกไปข้างนอก มาภูเก็ตบ้าง อย่างงาน 'สร้างศิลป์ถิ่นอันดามัน' ทำเพื่อการกุศล ผมเห็นศิลปินมากันเยอะ ผมก็อยากรู้จัก อยากคลุกคลีกับศิลปิน มารู้จักกัน
เราอายุปูนนี้แล้ว ไปดูมิวเซียมมา ไปดูผลงานระดับโลกมาไม่รู้กี่รอบ ทั้งนิวยอร์ค, ปารีส, ลอนดอน ในชีวิตผ่านมาเยอะแยะ ไปดูแล้วก็จับจุดสังเกต มาตรฐานต่าง ๆ ดูมาหมดแล้ว เหลือแต่เป็นนักวิจารณ์"
- อยากเป็นนักวิจารณ์ศิลปะไหม
"ความจริง วิจารณ์ไป มันก็เท่านั้นนะ บอกตรง ๆ สู้ทำเองไม่ได้หรอก เวลาวิจารณ์ อยากพูดอะไรก็พูด แต่ว่าคนวิจารณ์มันเยอะแล้ว ที่ผ่านมา ตอนนี้เราทำเลยดีกว่า แล้วเราก็พิสูจน์เลยจากที่ทำ"
- การทำงานศิลปะ มีเป้าหมายอย่างไร
"เราวางเป็นเรื่องของการลงทุนแล้ว อย่างเจ้าของแกลอรี่ลงทุนกับผม มีสตูดิโอให้ ผมลงทุนเรื่องของวัสดุต่างๆ ที่ผลิต
ปีหน้าอาจจะบินไปต่างประเทศ ไปโชว์งานและดูงาน พวกนี้เป็นเงินลงทุนหมด มันเป็นเรื่องของมืออาชีพแล้ว ที่ต้องเป็นให้ได้"
- มีมุมมองต่อแวดวงศิลปะในเมืองไทยอย่างไร
"ภาพวาดนามธรรม abstract ประเทศเราทำน้อย ประเทศเราอยากจะดูรูปที่ดูรู้เรื่อง มีการลงทุนซื้อรูปที่ดูรู้เรื่อง ดูไม่รู้เรื่อง เขาก็มองค่าต่ำลงมา นี่คือประเทศเรา แต่มันไม่ได้เป็นอย่างนี้ทุกประเทศ
ผมมีหน้าที่ผลิต ผมก็ผลิตไป ตามความเห็นของผม ตลาดไทยมันขี้ประติ๋วมาก ประชากรเวียดนามหรือญี่ปุ่นก็ร้อยกว่าล้านแล้ว ประเทศไทยแค่หกสิบกว่าล้าน พวกเขาซื้อเป็นดอลลาร์ ของเราซื้อเงินบาท
เวียดนามในความเห็นผม ฝีมือไม่มีอะไรเลย สู้ไทยไม่ได้ แต่เขาซื้อเป็นดอลลาร์ ราคาอันไหนแพงกว่ากัน ดอลลาร์แสนเหรียญกับแสนบาท คนละเรื่อง โลกตอนนี้มันออนไลน์แล้ว"
- ก่อนหน้าเคยเป็นอาจารย์ อยากเป็นอาจารย์สอนศิลปะไหม
"ไม่ได้เป็นนานแล้วครับ หลายปีแล้ว ไม่อยากเป็นอะไรเลย ไม่เป็นอาจารย์ ไม่เป็นนักแสดง หรืออะไรทั้งสิ้น เรามีหน้าที่ผลิต แค่นี้ก็ไม่ทันแล้ว เราไม่พร้อมจะเจอเด็กที่ไม่ตั้งใจด้วย
ผลงานที่ผลิตแค่นี้ รู้ไหมต้องมีสมาธิ โฟกัสขนาดไหน มาก ๆ เลยนะ ไม่ใช่วาดแบบเล่น ๆ นะ มันไม่ใช่งานอดิเรกนะ ไม่ใช่คุณปิ๊บเล่นละครด้วย สอนด้วย แล้วก็วาดภาพด้วย ไม่ใช่ ผมวาดรูปอย่างเดียว เพราะผมใช้เวลาเยอะมากต่อวัน"
- มีงานศิลปะด้านอื่นที่อยากทำอีกไหม
"เยอะ มันแตกหน่อไปเป็นประติมากรรม กลายเป็นอะไรได้หมดเลย ที่คิดว่าจะทำแน่ ๆ คืองานศิลปะที่ตั้งพื้น แต่ยังไม่บอกรูปแบบ ผมต้องทำหมด
หรือเป็นลักษณะการจัดวาง (Installation) แต่ตอนนี้ยังไม่ได้มองตรงนั้น กำลังมองภาพรวม แล้วก็ไม่ได้คิดคนเดียว มีการประชุมกัน แล้วเอาศิลปิน เอาเราเป็นหลัก"
- ถ้ามีแฟน ๆ มาถามเรื่องละครจะตอบอย่างไร
"ผมไม่เล่นแล้ว เพราะผมเซ็ตงานกับแกลอรี่แล้ว ภาพพจน์นักแสดง มันไม่สนับสนุนการวาด ผมพูดกับผู้จัดละครที่ติดต่อผมมาไม่รู้กี่เจ้าแล้วว่า
ผมไม่เล่นแล้ว แม้ว่าตัวละครที่จะแสดงอายุเท่านี้กำลังเป็นที่ต้องการมาก มันหมดเวลานั่งเฝ้ากองถ่ายแล้ว"
- มองการใช้ชีวิตที่ผ่านมาอย่างไร
"ตอนนี้เป็นจังหวะชีวิตที่ดีมาก ชีวิตผมเย็นมาก มันเย็นจากการที่ผมไม่ได้ไปที่เรื่องผลลัพธ์ ใครที่เจอจุดที่ผมอยู่ตอนนี้ คุณจะรู้เลยว่ามันเย็นมาก ถ้าไม่ผิดกฎหมาย ไม่ผิดศีลธรรม
เราไปอยู่อีกโหมดหนึ่งที่ว่า แต่ละวันคุณทำอะไร ก่อนหน้านี้ทุกคนต้องการรายได้เยอะที่สุด ชั่วโมงที่น้อยที่สุด แต่ตอนนี้ไม่ใช่แล้ว ใครที่อยากมาอยู่ในจุดนี้ต้องมีเงิน แล้วเย็นด้วย ไม่ใช่ร้อน"
- มีแนวทางในการดำเนินชีวิตอย่างไร
"ผมชอบธรรมะ ศึกษาธรรมะ นี่คือหัวใจ คือกุญแจชีวิตผมเลย ธรรมะคือไตรลักษณ์ สิ่งที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป เราไปงานศพมาตั้งร้อยงานแล้ว ตอนที่เรานั่งฟังพระสวด สักวันหนึ่งก็เป็นเรา นั่นล่ะไตรลักษณ์
แล้วเคยคิดไหมว่า ตายแล้วจะจบหรือไม่จบ ตอนนี้โชคดีสุด ๆ แล้วที่ยังหายใจอยู่ เพราะส่วนใหญ่ไม่หายใจแล้ว
ฝากให้คิดถึงความตายทุกลมหายใจ ถ้าทำไม่ได้ก็ให้คิดบ่อย ๆ แล้วคุณจะโกรธน้อยลง มีความสุขมากขึ้น เริ่มเบาขึ้น หนักน้อยลง คุณจะเริ่มคาดหวังน้อยลง ปล่อยวางเยอะขึ้น
คุณต้องเข้าใจก่อนนะ ถ้าคุณอยากเท่าไรก็ไม่พอ แต่ถ้าคุณใช้ชีวิตแบบสบาย ๆ ไม่ต้องโลภ ไม่ต้องอยากอะไรมาก บางทีคุณอาจจะอยู่ได้อย่างมีความสุขมากขึ้นก็ได้นะ ผมอาจจะดำเนินชีวิตแบบนั้นอยู่ก็ได้"
.............
สำหรับแฟน ๆ ติดตามผลงานของเขาได้ที่ 333 แกลอรี่ แวร์เฮาส์ 30 โดยวางโปรแกรมไว้ว่า เดือนกรกฎาคม 2566 จะแสดงงานศิลปะร่วมกับเพื่อนๆ ศิลปิน
