กาแฟ ดีไซน์ และความลุ่มหลง'สตาร์บัคส์' ในมุมเนตรนภา ศรีสมัย
จิบกาแฟคุยกับผู้บริหารสตาร์บัคส์ ประเทศไทย ร้านกาแฟที่หลายคนนึกถึงอันดับต้นๆ ในเรื่องรสชาติกาแฟ จะใช่หรือไม่ เป็นเรื่องเฉพาะตัว ส่วนการดีไซน์ร้าน'สตาร์บัคส์' ต้องยอมรับว่าโดดเด่น
แบรนด์มาตรฐานที่หลายคนรู้จัก สตาร์บัคส์ แม้จะถูกพูดถึงบ่อยครั้ง นับตั้งแต่แบรนด์นี้ก่อตั้งในเมืองไทยกว่า 24 ปีจากแนวคิด โฮวาร์ด ชูลท์ส อดีตประธานเจ้าหน้าที่บริหารของสตาร์บัคส์ ผู้สร้างวัฒนธรรมการดื่มกาแฟให้เข้ากับไลฟสไตล์ เน้นสถานที่มีดีไซน์ เพื่อให้ผู้คนมาพบปะพูดคุยในบรรยากาศดีๆ
“โฮวาร์ด ชูลท์ส คนต้นคิด บอกว่า สตาร์บัคส์ไม่ใช่แค่แบรนด์ที่ชงกาแฟขาย แต่เป็นแบรนด์ของผู้คนที่ได้ปฎิสัมพันธ์กัน "เนตรนภา ศรีสมัย กรรมการผู้จัดการ สตาร์บัคส์ ประเทศไทย เปิดประเด็นการพูดคุย ที่สตาร์บัคส์ Riverfront ไอคอนสยาม ชั้น 7 ริมน้ำเจ้าพระยา สาขาที่ใหญ่ที่สุดในหลายๆ เรื่อง
กาแฟ ดีไซน์ และมิตรภาพ ส่วนผสมที่ลงตัวของสตาร์บัคส์ ร้านกาแฟที่เป็นมากกว่าการขายกาแฟ แม้จะมีมาตรฐานเดียว แต่มีความแตกต่างในเรื่องดีไซน์และบรรยากาศ ทางเลือกสำหรับคนไม่ชอบร้านสาขาที่เหมือนกันทุกประการ
มาตรฐานที่สาวกสตาร์บัคส์ชื่นชอบ
ร้านกาแฟแบรนด์อินเตอร์ที่ยังไม่มีใครเทียบรัศมี ปัจจุบันมีสาขาในไทย 459 สาขา มีพนักงานกว่าสี่พันคน สาขาเปิดใหม่ล่าสุด มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (1 มีนาคม 2566) โดยปีนี้ผู้บริหารวางเป้าหมายไว้ว่า จะเติบโตอีก 20-30 สาขา
ถ้าจะให้เล่าถึงดีไซน์ที่แตกต่างในร้านสตาร์บัคส์ เนตรนภา บอกว่า แต่ละแห่งมีดีไซน์ที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมและชุมชน โครงสร้างอาจต่างกัน เพื่อให้ลูกค้าได้รับประสบการณ์ที่แตกต่าง แต่มาตรฐานเดียว ไม่ว่าพนักงาน บาริสต้าต่างมีหน้าที่ส่งต่อความรู้ประสบการณ์เรื่องกาแฟให้ลูกค้า
“พนักงานทุกคนต้องถูกฝึกในเรื่องความเข้าใจกาแฟ ต้องมีแรงบันดาลใจในเรื่องกาแฟและปฎิสัมพันธ์กับผู้คน ไม่ใช่แค่ชงกาแฟ ส่วนเรื่องการดีไซน์ร้านสตาร์บัคส์ จะมีนักออกแบบทีมสตาร์บัคส์ประจำภูมิภาคที่ฮ่องกง ดีไซเนอร์เหล่านี้รู้เทรนด์ทั่วโลก แล้วนำมาปรับใช้ให้เหมาะกับชุมชนประเทศนั้นๆ
ดีไซน์เนอร์จะสำรวจสภาพแวดล้อมในชุมชนก่อน อย่างไอคอน สยาม มีการศึกษาเรื่องราวชีวิตคนริมแม่น้ำเจ้าพระยา ดีไซน์ที่ออกมาจึงมีเกี่ยวกับเส้นสายของน้ำ สังเกตได้จากพื้นในร้าน
ส่วนผนังในร้าน จะมีการดีไซน์รูปภาพชีวิตริมน้ำ มีเรือ เจดีย์ และโคมไฟด้านบนดีไซน์ออกมาเพื่อสะท้อนเรื่องราวโคมในประเพณีลอยกระทง โดยทั้งหมดจะผูกกับเรื่องกาแฟ อย่างกาแฟม่วนใจ๋ เบลนด์ เป็นกาแฟจากชุมชนชาวไร่กาแฟ ที่นำมาขายในร้าน และนำงานหัตถกรรมคนในชุมชนมาขายด้วย เพื่อให้ลูกค้ามีส่วนร่วมในการสร้างคุณภาพให้คนในชุมชนดีขึ้นด้วย"
การดีไซน์จึงไม่ใช่แค่สวย ต้องสะท้อนปรัชญาบริษัทในเรื่องความยั่งยืน ดีไซน์เนอร์แบรนด์นี้จะเลือกใช้วัสดุเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมในหลายมิติ อาทิ มีการใช้วัตถุรีไซเคิลทำถาดเล็กๆ จากกากกาแฟใช้ในร้าน
ที่นั่งด้านในที่ชาวต่างชาตินิยมมานั่งดื่มกาแฟมองวิวแม่น้ำเจ้าพระยา
ร้านสตาร์บัคส์ในดวงใจ
เหมือนเช่นที่กล่าวมา ร้านสตาร์บัคส์หลายสาขามีดีไซน์ที่โดดเด่น มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวและเป็นร้านในดวงใจของหลายคนที่ต้องแวะเวียนไปชื่นชมบรรยากาศและดื่มกาแฟอยู่เรื่อยๆ
เมื่อถามถึงสาขาที่ตกแต่งเป็นที่ถูกใจเหล่าสาวกสตาร์บัคส์ เนตรนภา และ สุมนพินทุ์ โชติกะพุกกณะ ผู้อำนวยการฝ่ายการตลาดและสื่อสารสตาร์บัคส์ ประเทศไทย ช่วยกันตอบ ...
- ร้านสตาร์บัคส์ สาขาหลังสวน
บรรยากาศแบบบ้านเก่า คงโครงสร้างดั้งเดิมที่เป็นไม้ไว้ สภาพแวดล้อมโดยรวมมีความร่มรื่น จัดเป็นร้านกาแฟเพื่อชุมชน (Community Store) แห่งแรกนอกอเมริกา และเปิดดำเนินการเป็นแห่งที่ 4 ของโลก โดยดำเนินการตามแนวสตาร์บัคส์ที่ต้องการตอบแทนชุมชนผ่านการมอบรายได้ 10 บาท จากการจำหน่ายเครื่องดื่มสตาร์บัคส์ทุกแก้ว ให้แก่ชุมชนชาวไร่กาแฟทางภาคเหนือ
โครงสร้างอิฐแดงตึกเดี่ยว สตาร์บัคส์ ฟาสท์แฟค วังน้อยอยุธยา
- สตาร์บัคส์ สาขาวังน้อย
ตั้งอยู่ในนิคมมินิแฟคทอรี่ ฟาสท์แฟค วังน้อยอยุธยา ตึกที่มีโครงสร้างอิฐแดงสวยงาม รูปทรงไม่เหมือนที่ไหน สาขานี้นักออกแบบทำงานร่วมกับเจ้าของที่เป็นคนสร้างตึก
- สตาร์บัคส์ เอ็มควอเทียร์
ตั้งอยู่บริเวณชั้น 5 อาคาร A ศูนย์การค้าเอ็มควอเทียร์ดีไซน์แบบ Glasshouse สาขาแรกในประเทศไทย ตั้งอยู่ใจกลางเมือง มีต้นไม้รอบๆ มองเห็นวิว
- สตาร์บัคส์ พอร์โตชิโน่
ตั้งอยู่บนถนนพระราม 2 สมุทรสาคร เป็นร้านสตาร์บัคส์สาขาที่มี DriveThru แห่งแรกของไทย โดดเด่นสวยงามสไตล์โมเดิร์น แปลกตา การออกแบบเน้นเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- สตาร์บัคส์ นิมมานเหมินทร์
ย่านถนนนิมมานเหมินทร์ ซอย 9 เชียงใหม่ การออกแบบมีรูปทรงอบอุ่น มีสนามหญ้า ร่มรื่น สบายๆ ผ่อนคลาย
เนตรนภา เล่าถึงตอนไปสตาร์บัคส์ สาขานี้ว่า ลูกค้าร้านเราส่วนใหญ่มาพร้อมโน้ตบุ้ค บางทีวางของไว้แล้วเดินออกไปทำธุระ
"เรารู้สึกว่าต้องเฝ้าของให้ลูกค้า เพราะเขารู้สึกปลอดภัยวางของไว้เหมือนอยู่บ้าน เราสามารถสร้างบรรยากาศแบบนี้ได้ตลอดเกือบ 25 ปี แบรนด์นี้อยู่ได้ขนาดนี้ต้องมีความพิเศษ ด้วยองค์ประกอบของร้าน และพนักงานในร้าน"
ความลุ่มหลงในกาแฟ
แม้บรรยากาศ และดีไซน์จะเป็นแรงดึงดูดให้คนชอบเข้ามาในร้านสตาร์บัคส์ แต่สิ่งสำคัญไม่แพ้กันคือ รสชาติกาแฟ เนตรนภา เล่าต่อว่า คนที่จะมาเป็นบาริสต้าที่นี่ ต้องมีแพสชั่นในเรื่องกาแฟ
"แค่ชงกาแฟอย่างเดียวไม่พอ ความรู้เรื่องสายพันธุ์กาแฟและการให้บริการก็สำคัญ บาริสต้าของเราจะจัดให้มีการแข่งขันภายในอยู่เรื่อยๆ มีทั้งชงกาแฟด้วยเครื่องชงแบบต่างๆ และการชงด้วยสูตรพิเศษที่คิดเอง
เราอยากให้เขามีความภาคภูมิใจในสิ่งที่เขาเป็น การคิดสูตรกาแฟ ก็เป็นการสร้างแรงบันดาลใจสำคัญ กาแฟของเราจะมาจากสี่ภูมิภาค เอเชีย อเมริกาใต้ อาฟริกา และกาแฟเบลนด์"
กาแฟที่รสชาติต่างกัน เนื่องจากสถานที่ปลูกต่างกัน ทั้งระดับความสูงและกระบวนการผลิต กาแฟในร้านจึงมีทั้งหมดสามเวอร์ชั่นคือ
- 1 กาแฟที่ผลิตตลอดปี ม่วนใจ๋ เบลนด์ ,สุมาตรา, เอธิโอเปีย
- 2 กาแฟเฉพาะฤดูกาล อาทิ กาแฟในเทศกาลซากุระ กาแฟคอสตาริกาจากอเมริกากลาง
- 3 กาแฟ Reserve กาแฟที่มีรสชาติไม่เหมือนใคร หายากและมีจำนวนน้อย จะมีบางสาขา มีโลโก้ตัว R เป็นกาแฟพรีเมียร์ แหล่งปลูกกาแฟจะส่งผู้เชี่ยวชาญสำรวจแล้วนำกลับมา ทดสอบการคั่ว กาแฟรีเสิร์ฟตอนนี้มี 13 สาขา มีบาร์กาแฟสำหรับนั่งดื่มและคุยกับบาริสต้า
เนตรนภา เล่าว่า บาริสต้าก็จะเล่าถึงที่มาของกาแฟ เป็นประสบการณ์อีกแบบที่ทำให้ลูกค้าเข้าถึงโลกกาแฟมากขึ้น
แล้วผู้บริหารสตาร์บัคส์เช่นเธอ ดื่มกาแฟแบบไหน เนตรนภา เล่าว่า โตมากับการดื่มกาแฟเย็นแบบไทยๆ พอมาทำงานสตาร์บัคส์ จึงหันมาดื่มกาแฟดำ จากนั้นหันมาดื่มกาแฟโดยคำนึงถึงสุขภาพ กาแฟใส่นมไขมันต่ำ
"ที่บ้านก็จะมีอุปกรณ์การชงกาแฟเกือบทุกชนิดแบบสตาร์บัคส์ เช้าๆ ดื่มกาแฟเพื่อปลุกสมองให้ตื่น ถ้าออกไปไหนกับครอบครัว ก็นั่งชิลเป็นความรู้สึกที่ดี จิบไป คุยไป แต่ต้องนั่งในที่ใช่ อาจในสวน ถ้าต้องการความสดชื่นก็ดื่มกาแฟเย็นๆ ”
ส่วนสุมนพินทุ์ บอกว่า เมื่อก่อนดื่มกาแฟทรีอินวัน กาแฟเย็นไทย เป็นลูกค้าสตาร์บัคส์ก่อนมาทำงานที่นี่
“ตอนที่สตาร์บัคส์มาเปิดในเมืองไทย ก็ไปต่อแถวซื้อกาแฟ ตอนนั้นดื่มกาแฟไร้คาเฟอีนเพราะตั้งครรภ์ ปกติจะดื่มกาแฟปั่น กาแฟเย็น ทุกๆ เช้าดื่มคาปูชิโน ดื่มกาแฟเพื่อให้รางวัลกับตัวเองง่ายๆ ในทุกๆ เช้า เป็นความสุขง่ายๆ เสาร์อาทิตย์ก็ดริปกาแฟดื่มเอง"
ดริปกาแฟดื่มง่ายๆ อีกทางเลือกในการใช้ชีวิต
