'เพอร์ฟูมเมอร์' สุวพิชญ์ วงศ์อภิฤทธิ์ สร้างแบรนด์น้ำหอมไทยสู่ตลาดโลก
'เพอร์ฟูมเมอร์' หญิงไทย ผู้ก่อตั้งน้ำหอม 'เซเรซา' ฝันสร้างแบรนด์น้ำหอมไทยให้ดังไกลสู่ตลาดโลก อะไรคือกลยุทธ์
เพอร์ฟูมเมอร์หญิงไทย คุณเชอรี่ - สุวพิชญ์ วงศ์อภิฤทธิ์ กรรมการผู้จัดการ บริษัท ออฟเฟอร์ กรุ๊ป จำกัด ผู้สร้างสรรค์น้ำหอมแบรนด์ไทย เซเรซา (Ceresa) สร้างกลิ่นหอมแบบไทย ๆ ผสานส่วนผสมออร์แกนิคเพื่อสู้กับน้ำหอมแบรนด์นอก
โอกาสและความเป็นไปได้ในฐานะนักปรุงน้ำหอมไทย ท่ามกลางน้ำหอมแบรนด์นอกชื่อดัง เธอต้องใช้วิทยายุทธ์ระดับไหน
จุดประกาย TALK เปิดบทสนทนากับ นักปรุงน้ำหอม เวทีนี้ต้องสู้กันด้วย กลิ่น
ทำไมถึงสนใจเรื่องน้ำหอม
"เราประกอบธุรกิจด้านความงามอยู่แล้ว ทำสปา ทำศูนย์ความงาม ทำหัวน้ำหอม โรลออน เริ่มธุรกิจเมื่อปี 2555 เห็นการเติบโตมาตลอด
เห็นเทรนด์และมองเห็นถึงศักยภาพการเติบโตที่มีมูลค่ามาก ในเอเชียปีหนึ่งนับแสนล้านบาท ในอินเดีย โรงงานทำน้ำหอมแห่งหนึ่งมียอดขายปีละหมื่นล้าน เขาโดนภาษีย้อนหลัง 600 ล้าน เป็นข่าวดังเมื่อปีที่แล้ว
ประกอบกับเจอสถานการณ์โควิด 3 ปีที่ผ่านมาเราใส่แมสก์กัน มีสิ่งเดียวที่สื่อสารกันได้คือดวงตาและกลิ่น ดวงตาแสดงความรู้สึก กลิ่นก็บอกเราเรื่องของอารมณ์และความรู้สึก”
สร้างแบรนด์น้ำหอมจำเป็นต้องเป็นนักปรุงน้ำหอมด้วย
“ในประเทศไทย ธุรกิจน้ำหอมยังไม่มีใครเรียนรู้อย่างจริงจังที่จะสร้างยอดขาย สร้างชื่อเสียงให้ประเทศ จึงตั้งใจไปเรียน ไปหาความรู้ อยากรู้ทั้งหมดเพื่อกลับมาทำอาชีพ เพอร์ฟูมเมอร์ (Perfumer) หรือนักปรุงน้ำหอม วิจัยกลิ่นให้คนอื่นและสร้างแบรนด์ของเราเองด้วย เราตั้งใจถ่ายทอดความรู้อย่างถูกต้องและสามารถแอพพลายความรู้นั้นให้เข้ากับคนไทย”
มีคนไทยไปเรียนมากมั้ย
“ไปเรียนที่เมืองกราซ (Grasse Institute of Perfumery) กว่าจะทำหนังสือเข้าไปเรียนไม่ง่าย น้อยคนที่รู้ว่าต้องมาที่นี่ พอเราลงเรียนเขาบอกเลยว่า เธอเป็นผู้หญิงไทยคนแรกที่มาเรียน เขาชมว่าเรารู้เรื่องน้ำหอมเยอะไม่ต้องสอนอะไรหรอก
มาสเตอร์พูดว่า เธอมีรสนิยมดีกว่าคนที่มาเรียนกับฉัน เพราะคนที่เรียนเป็นระดับมาสเตอร์ เขาบอกอีกว่าไม่ต้องมาปรึกษาอะไรเยอะ ที่เหลือคือต้องเรียนรู้เรื่องของคน เพราะน้ำหอมปรุงให้คนอื่นใช้ พอคุยกันก็ถูกชะตา เขาแนะนำว่าคราวหน้าให้ไปเมืองนีซ เขาอยู่ที่โน่นและจะมีเวลาให้เราเต็มที่ พอเราส่งรีพอร์ทไปว่าเรามีโรงงานทำน้ำหอมเขาก็ตื่นเต้นเพราะไม่มีคนไทยที่มาถึงนี่เลย”
เรียนที่เมืองกราซใช้เวลานานแค่ไหน
“เรียนคลาสสั้น ๆ สัปดาห์เดียว วางแผนจะไปเจอมาสเตอร์อีกที่เมืองนีซ เผอิญมาติดโควิด แต่เราก็ไปงานที่ดูไบ เนื่องจากธุรกิจน้ำหอมโด่งดังที่ดูไบ เป็นคลาสอบรมของวงการน้ำหอม มาจาก 15 ประเทศ ต้องจองลงทะเบียน เราก็เป็นหนึ่งที่ได้รับคัดเลือกในการอบรมได้เป็น คนปรุงน้ำหอมผู้มีรสนิยมสูง”
เป็นน้ำที่ไม่เคยเต็มแก้ว
“ใช่ อยากรู้ เราหาข้อมูลเพื่อจะไปเรียนอีก เราอยากรู้ว่าเราไปถึงขั้นไหนแล้ว อยากเจอเพอร์ฟูมเมอร์ที่เก่ง ๆ ต้องการไปพูดคุยกับเขา เพราะอยากรู้ว่าเรามีอะไรที่ต้องแก้อีก
อีกอย่างการเจอเพอร์ฟูมเมอร์ที่มีชื่อเสียง ยิ่งเรียนยิ่งเจอก็ดีต่อเรา คนจะเชื่อถือเรามากขึ้น เราอยากไปให้สุด ๆ เลยเรื่องน้ำหอม เพราะน้ำหอมมีอะไรที่ซ่อนอยู่ คือแนวทางความคิดเรื่องกลิ่นของแต่ละคนไม่เหมือนกัน”
คนปรุงกลิ่นรสนิยมสูงหมายถึงอะไร
“ในวงการน้ำหอมเรียกกัน มีการจัดลำดับเรื่องคนปรุงกลิ่นรสนิยมสูง เพราะน้ำหอมบอกรสนิยม อย่างแบรนด์เนมที่เรารู้จักทั้งหมด ชาเนล ดิออร์ ซีเค อิซเซ่ ฯลฯ ระดับเพอร์ฟูมเมอร์เมืองนอกเขาไม่ถือเป็น นิช เพอร์ฟูม (Niche Perfume) ต่างประเทศเขาถือว่าเป็นแมสโปรดัก เพราะระดับเพอร์ฟูมเมอร์จะไม่ใช้พวกนี้นะคะ เขาจะปรุงให้กับคนรวยจริง ๆ มหาเศรษฐีระดับโลกก็จะไม่มองแบรนด์พวกนี้”
แต่แบรนด์เนมเหล่านี้ล้วนมีชื่อเสียง ใคร ๆ ก็รู้จัก
“พวกเพอร์ฟูมเมอร์ระดับเซียนจะไม่เล่นกัน เขาบอกว่ามันไม่ได้มีอินกรีเดียน (ingredient) ที่ยุ่งยาก และมันก็จริง พอเราเข้ามาวงการน้ำหอมแล้ว แบรนด์เหล่านี้เราไม่เล่นสักตัว และเราก็แพ้ด้วย แพ้แอลกอฮอล์เพราะทุกตัวใช้หมด แต่เราซื้อเก็บไว้ทำคอนเทนต์เล่าให้ลูกค้าฟัง
ต้องยอมรับว่าแบรนด์เนมเหล่านี้เขาดังเพราะค่าการตลาด งบการตลาดเขาแรงมาก แต่ถ้าพูดถึงวัตถุดิบไม่ใช่ของแพง เพราะเขาใช้แอลกอฮอล์มาก หัวน้ำหอมนิดเดียว
เราชอบเอาน้ำหอมที่เราปรุงไปถามเพอร์ฟูมเมอร์ว่าเป็นยังไง คุยกับเขา เพราะฉะนั้นการเล่นน้ำหอมของเราใช้หัวน้ำหอมเยอะ ซึ่งแบรนด์เนมไม่ได้ทำแบบนี้ ต้องรู้ว่าแบรนด์ถ้าเขาใส่หัวน้ำหอมเยอะแล้วกว่าจะฉีดหมด นี่คือเรื่องจริงที่ซ่อนอยู่ อย่างน้ำหอมที่เราใช้หัวน้ำหอมเยอะก็จะติดทนไม่ต้องฉีดซ้ำ ๆ แต่คิดดูว่าพวกแบรนด์ถ้าไม่ฉีดซ้ำแบรนด์จะรวยได้ยังไง คือวางการตลาดให้ฉีดซ้ำ ไม่ต้องการให้ติดทน”
กลิ่นเป็นเรื่องของรสนิยม แล้วเราจะตัดสินอย่างไร
“ตัดสินกันด้วยกลิ่นที่เป็นลักษณะของวัตถุดิบที่อยู่ข้างใน เพอร์ฟูมเมอร์จะตอบได้ว่าอันไหนแพงอันไหนถูก ดังนั้นคนที่ใช้วัตถุดิบระดับสูงก็จะถูกกล่าวขาน และเมื่อจับตัวนั้นกับตัวนี้มาอยู่ด้วยกัน จะได้รับการกล่าวขานว่ามีรสนิยมสูง คนที่เป็นเพอร์ฟูมเมอร์ที่รวยและดังจริง ต้องอ่านแคแรคเตอร์และเข้าใจเรื่องรสนิยมให้ได้
แต่พอเรามีอายุมากขึ้น เราอยู่กับสังคมคนรวยมากขึ้น เขาจะไม่ได้มองหาความเป็นแบรนด์แล้ว แต่เขามองหาความมีคุณภาพ เช่น เนื้อที่กินที่ไร้สารเคมี นมจากวัวที่เลี้ยงยังไงให้เป็นชีวจิต”
“ได้ค่ะ คือวัตถุดิบหรืออินกรีเดียนที่มาจากธรรมชาติ เคาน์เตอร์แบรนด์ดัง ๆ ที่บอกว่าระดับเพอร์ฟูมมอร์ถือว่าเป็นแมสโปรดัก ที่เขาเล่นคือวัตถุดิบธรรมชาติ เป็นออร์แกนิค ที่เรียกว่า นิชเพอร์ฟูม ปรุงเฉพาะตัว คัดสรรวัตถุดิบ ขวดหนึ่งหลายหมื่น ถูกสุด 100 มล.ประมาณหมื่นห้า-หมื่นหกบาท
นิชเพอร์ฟูม เป็นร้านหรือแบรนด์ที่ปรุงโดยเพอร์ฟูมเมอร์ เช่น คริส อาเวนตัส (Chris Aventus) ยังไม่ถือว่าอินกรีเดียนหรูแต่ก็แพง
ออร์แกนิคคือผลิตจากต้นไม้ ดอกไม้ รากไม้ เปลือกไม้ ปลูกแบบไร้สาร อย่างไรก็ตามพอไปทำน้ำหอมก็ต้องใช้แอลกอฮอล์ แต่ต้องเลือกฟู้ดเกรด คือแอลกอฮอล์แบบกินได้
เงื่อนไขคือ การข้ามสายพันธุ์มีขอบเขต เช่น ผลไม้จะสกัดยังไงให้ได้น้ำมัน อย่างแอปเปิ้ล เราจะไม่มีทางได้แอปเปิ้ลออร์แกนิค ถ้าได้จากเนื้อแล้วมาเป็นน้ำแล้วเอากลิ่นออกมาด้วยการควบแน่นของการกลั่น วิธีทำคล้ายการรมควันเทียนเพื่อเก็บกลิ่นออกมา แต่กลิ่นนั้นจะไม่ชวนพิสมัย ไม่ละมุนละไม
น้ำหอมที่ดีสักขวดต้องได้จากสารเคมีบ้าง ยกตัวอย่างกลิ่นที่กำลังเป็นเทรนด์ของโลกตอนนี้ ได้แก่ กลิ่นไอดิน กลิ่นฝน ไอทะเล กระทั่งกลิ่นข้าวเหนียวมะม่วง กลิ่นเหล่านี้ต้องเข้าห้องแลปจำลองกลิ่น ต้องสังเคราะห์ขึ้นมาซึ่งเราเองไม่คิดจะทำ จะทำสำหรับเป็นงานวิจัย
เทรนด์กลิ่นเหล่านี้มันไปอยู่ในน้ำหอม แล้วแต่เพอร์ฟูมเมอร์จะไปรังสรรค์กลิ่นอะไรขึ้นมา อย่างอิซเซ่ มิยาเกะ มีกลิ่นน้ำค้างยามเช้า เป็นแรงบันดาลใจการสร้างสรรค์กลิ่น เป็นการสร้างสตอรี่ ซึ่งก็จะมีส่วนผสมหัวน้ำหอมที่เป็นออร์แกนิคอยู่
ความสำคัญของออร์แกนิคคือน้ำหอมที่ดีจำเป็นต้องใช้ ไม่งั้นมันไม่หอม และถ้าใช้แต่สังเคราะห์มันก็ไม่ละมุน กลิ่นจะฉุน ความยากอยู่ที่ต้องใช้คู่กัน แต่จะใช้อะไรสัดส่วนเท่าไหร่ เพอร์ฟูมเมอร์ต้องรู้ พอดมปุ๊บจะมีค่าที่บอกได้ เคาน์เตอร์แบรนด์จะมีทั้งออร์แกนิคและสังเคราะห์ผสมกัน”
เทรนด์น้ำหอมปีนี้ แบรนด์ Ceresa นำเสนอกลิ่นอะไรบ้าง
“น้ำหอมมูเตลู ตั้งชื่อให้เอง เป็นกลิ่นที่มีความเป็นไทย แรงบันดาลใจว่าคนไทยสวดมนต์ไหว้พระกันมาก ชอบขอพร ทำพิธีกรรม อินกรีเดียนมาจากดอกไม้ไทย เช่น หอมหมื่นลี้ ดอกบัวหลวง กุหลาบ ส้ม ข้ามสายพันธุ์เมืองนอกนิดหน่อย จริง ๆ ข้างในมีเป็นร้อยตัว เรียกว่ากลิ่นไทยฟิวชั่น
กลิ่นนี้แนะนำให้ใช้เวลาสวดมนต์ไหว้พระ เหมือนกำลังขอพร แล้วเรากำลังรอให้ได้รับพรนั้น ให้ฉีดพรมองค์พระ ให้องค์ท่านหอม เหมือนสมัยก่อนที่เราใช้น้ำอบน้ำปรุง”
“ตามความพอใจเลยค่ะ มีไว้เยอะ ๆ ก็ดี เหตุผลเพราะน้ำหอมบอกความรู้สึก บอกรสนิยม น้ำหอมมีเรื่องราว เวลาเราฉีดปุ๊บความรู้สึกจะไปอีกเรื่องหนึ่งเลย บางทีฉีดน้ำหอมตามอารมณ์และการแต่งกาย เช่นไปวัดฉีดกลิ่นนี้สไตล์ไทยหน่อย หรือแนวมูเตลูไปขอพร อีกวันจะไปปาร์ตี้แถวสีลมก็หากลิ่นวัยรุ่นหน่อย หรือวันนี้เราต้องไปเป็นวิทยากรก็เลือกกลิ่นที่ดูน่าเชื่อถือ
เราควรฉีดน้ำหอมให้เหมาะกับอารมณ์ของเรา ใช้น้ำหอมให้ถูกกับบุคลิกและการแต่งกาย น้ำหอมจึงเป็นธุรกิจที่สร้างราคาให้แต่ละประเทศมหาศาล เพราะคน ๆ เดียวไม่สามารถมีกลิ่นเดียวได้ บางคนมีเป็นร้อย แฟนคลับเราซื้อเป็นร้อยขวดส่งรูปมาอวดกัน
แนะนำอย่างหนึ่งคือ ควรเลี่ยงน้ำหอมที่มีแอลกอฮอล์เยอะ ถ้าเป็นภูมิแพ้ต้องระวัง เวลาเราทำน้ำหอมจึงเลือกสูตรน้ำเยอะหน่อย เพื่อให้น้ำละลายทุกอย่างแล้วใช้ออร์แกนิคมากขึ้นเพื่อให้ปลอดภัย
อีกอย่างไม่ควรฉีดน้ำหอมทุกครั้งมากเกินไป เราควรมีจังหวะในการใช้น้ำหอมบ้าง ให้ตัวเองหายใจบ้าง คนที่เป็นเพอร์ฟูมเมอร์จะไม่ใช้น้ำหอมเลยนะถ้าไม่ได้ไปออกงาน เพราะเขาอยู่กับกลิ่นทุกวัน
เมืองนอกเขาจะมีประกันจมูก เพราะคนปรุงกลิ่นเขาใช้ดมตลอดเวลา ยังไงก็ยังมีสารเคมี อยากให้เมืองไทยมีประกันแบบนี้บ้าง”
น้ำหอมจากดอกไม้ไทยสามารถทำออร์แกนิคได้มั้ย
“ตอนนี้เราล่ากลิ่นซิงเกิ้ลโน้ตหมดแล้ว เพื่อเอามาปรุงน้ำหอม กลิ่นดอกไม้ไทย ๆ เช่น หอมหมื่นลี้ กาสะลอง จามจุรี ดอกบัว แต่เอาเข้าจริงพอเอาไปทำกลิ่นจะแย่มาก ต้องข้ามสายพันธุ์ไปกรีซ อียิปต์ ฝรั่งเศส อิตาลี การข้ามสายพันธุ์กลิ่นถึงจะหอม และข้ามไปผสมกับรากไม้บ้าง ใบไม้ เปลือกไม้ ผลไม้ และสังเคราะห์บ้าง
การสกัดกลิ่นกว่าจะได้หัวน้ำหอมแพงมาก เพราะกว่าจะออกมาได้ใช้เวลานาน อะไรที่ได้มายากก็จะมีราคาสูง อย่างสองปีที่แล้ว เทรนด์น้ำหอมที่มาแรงสุดคือ กลิ่นกฤษณา เป็นกลุ่มกลิ่นไม้ ดังทางมิดเดิ้ลอีสต์แต่ฝรั่งเศสเขาใช้นิดเดียว
กลิ่นดอกไม้ไทยที่ขายดีคือ ดอกบัวหลวง ดอกบัวสีน้ำเงิน ราคาสูง ตลาดโลกต้องการมาก กลิ่นกาสะลอง แต่ต้องปลูกเยอะขนาดไหนที่จะได้ถึงแสนตันในการสกัดหนึ่งครั้ง และกรรมวิธียากอีก เช่นพอได้ดอกไม้ ต้องไปตากดอกไม้ให้ดอกมันช้ำเพื่อเตรียมน้ำมันที่เริ่มจะออก และต้องปลูกเยอะมาก ใครจะมีที่ขนาดนั้น”
“อาชีพหลักเขาปลูกดอกไม้ ที่ดินเขาเยอะด้วย และทำได้เพราะอากาศเอื้ออำนวย เขาแทบไม่ร้อนเลย ดินก็ดี ขณะที่บ้านเราร้อนมาก เมืองนอกเขาปลูกดอกไม้ขายทั้งปี พักช่วงหิมะตกเท่านั้น
ในเมืองไทยถ้าจะปลูกให้ได้อย่างเขาต้องใช้ที่ดินเท่าไหร่ อีกอย่างต้องศึกษาอีกว่าดอกไม้ชนิดนี้ปลูกที่ไหนให้ผลดี ถ้าจะสู้กับฝรั่งเศสคือต้องปลูกทั้งประเทศ ตอนนี้ถ้าใครปลูกดอกไม้ออร์แกนิครวยเลย”
น้ำหอมแบรนด์ไทยสู้แบรนด์ต่างประเทศได้มั้ย
“ได้ แต่ต้องมีวิสัยทัศน์ ต้องไม่คอมเมอร์เชียล ไม่ใช่เอาแต่เคมี ใส่เคมีเยอะจะฉุน ถ้าจะสู้กับต่างประเทศต้องออร์แกนิคในแบบของเรา ซึ่งฝรั่งเขาชอบ เช่นตอนนี้เขานิยมกลิ่นมะพร้าว กลิ่นดอกปีบ กลิ่นออริจินัลของเราเลย ตั้งแต่ มะพร้าว ดอกบัว ดอกปีบ กาสะลอง กุหลาบมอญ แต่เราปลูกไม่พอ
เราต้องมีวิสัยทัศน์ในการผลิตน้ำหอมดี ๆ สู้ฝรั่ง ไม่ใช่เอากลิ่นสังเคราะห์ไปขาย อีกอย่างคือ ขวด ขวดน้ำหอมมีส่วนอย่างมาก ทุกวันนี้เราต้องสั่งขวดจากจีน ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส เกาหลี เราไม่ได้เป็นอุตสาหกรรมเรื่องเป่าขวด”
“ตอนเปิด 2 ปีแรก ไม่ได้ขาย ทำวิจัยน้ำหอมอย่างเดียว แต่เราเริ่มสร้างแบรนด์แล้ว เซเรซ่า คือเชอร์รี่ในภาษาสเปน พอเราจะทำน้ำหอมก็ไปอ่านประวัติน้ำหอมต่าง ๆ ชาเนล, ดิออร์ ใช้ชื่อตัวเองมาเป็นชื่อน้ำหอม เขามีที่มาอย่างไร
เราก็เลยเอาชื่อเล่นของตัวเอง มีโลโก้ลูกกลม ๆ เหมือนผลเชอร์รี่ ตัวฟอนท์จ้างนักออกแบบเนเธอร์แลนด์ ซื้อฟอนท์พิเศษเป็นลิขสิทธิ์ของเรา กว่าจะขายจริง เข้าปีที่ 4 นอกจากเรียนรู้เรื่องน้ำหอมแล้วต้องศึกษาเรื่องออนไลน์ด้วย เราไม่เคยทำ อยู่มาวันหนึ่งต้องมาขายออนไลน์ ไลฟ์สด โชว์หน้า เราเป็นคนไม่ชอบออกงานสังคม ไม่ชอบโชว์ตัว แต่ต้องมาทำ
เราเป็นคนสมถะ ชอบต้นไม้ดอกไม้ ชอบอยู่กับงานวิจัยของเราไป แต่เราชอบลักชัวรี่ น้ำหอมเป็นความลักชัวรี่ แล้วเรามีความรู้เรื่องนี้เราสามารถถ่ายทอดได้”
แบรนด์น้ำหอมไทย Ceresa จะไปไกลถึงตลาดโลกมั้ย
“สู้ได้แน่นอน ตอนนี้รออยู่อย่างเดียว กำลังทำขวดของเราเอง อยู่ในขั้นตอนการออกแบบ อยากให้ขวดนี้เกิดขึ้นที่เมืองไทย
เป็นความฝัน 2 อย่างในชีวิตที่ต้องทำให้สำเร็จ คือน้ำหอมแบรนด์คนไทย กลิ่นไทยประยุกต์ ออร์แกนิคเกินครึ่ง และขวดทรงไทยที่โชว์ความเป็นไทย
เพราะไม่ต้องการให้แค่ซื้อใช้แต่ต้องการให้ซื้อแล้วชาวต่างชาติเอากลับไปบ้านเขา ทั้งหมดคือกลิ่น ขวด เพอร์ฟูมเมอร์ และสตอรี่ มีความเป็นไทยหมด
และอยากหาผู้ร่วมลงทุน เราคิดค้นกลิ่น สร้างสตอรี่ ทำขวดที่เมืองไทย ราคาก็ไม่คิดไกล คิดว่าจะสร้างชื่อเสียงให้ประเทศ จะขายประมาณพันปลาย ๆ และเป็นออร์แกนิคด้วย เอากำไรน้อยหน่อย แต่เมื่อใดขายได้สักแสนขวดก็นั่งยิ้มแป้นแล้ว
คิดแค่นี้ไม่คิดอะไรมาก...”
