ชนชั้น วรรณะใน 'Hunger คนหิว เกมกระหาย' เรื่องความหิวที่‘คงเดช’อยากเล่า

เมื่อภาพยนตร์เรื่อง Hunger คนหิว เกมกระหาย นำเรื่องราวคนตัวเล็กๆ เจ้าของร้านผัดซีอิ๊วที่รู้สึกว่าชีิวิตธรรมดาเกินไป จนเมื่อได้ทำงานในแวดวงเชฟ ก็อยากเป็นคนพิเศษบ้าง แต่ไม่ง่ายเลย...

 เมื่อนำออกฉายทาง ‘Netflix’ ช่วงต้นเดือนเมษายน 2566 มีคนวิพากษ์วิจารณ์มากมาย ทั้งชอบและไม่ชอบ นั่นหมายถึงบทภาพยนตร์ได้กระแทกใจคนดูบ้างแล้ว นี่คือเหลี่ยมคมการเล่าเรื่องวงการอาหารอย่างมีชั้นเชิงในแบบ คงเดช จาตุรันต์รัศมี คนเขียนบทและอำนวยการสร้างภาพยนตร์

ทำไมความหิวที่เป็นเรื่องธรรมดาๆ ของมนุษย์ ถูกมองในเรื่องชนชั้น สำหรับคนบางกลุ่มอาหารที่เรียกว่า ไฟน์ ไดนิ่ง (Fine Dining) เซตอาหารแพงๆ จากเชฟดัง  มันไม่ใช่แค่ความอร่อย แต่เป็นเรื่องสถานะภาพทางสังคมด้วย

เหมือนเช่นที่ อู๋ เพื่อนออย ใน Hunger พูดว่า 

“คนอย่างกูนะ กินเพื่ออยู่” 

“ไอ้เหี้ย ทุกวันนี้ตื่นมา แค่หายใจก็จนแล้ว ไอ้สัตว์”

“คนจน เวลาหิว ก็แค่ต้องการอาหารเพื่อจะทำให้อิ่ม แต่พอเป็นคนไม่มีปัญหาเรื่องปากท้อง ความหิวมันก็เปลี่ยนไป” ตอนหนึ่งที่เชฟพอล กล่าว

เรื่องทั้งหมดถูกปรุงรสโดย คงเดช คนเขียนบท ที่ตั้งคำถามกับคนดูและสังคม...

(กว่าจะเป็นภาพยนตร์เรื่อง Hunger คนหิว เกมกระหาย ต้องผ่านการทำความเข้าใจเรื่องในทำอาหารในครัวหลากหลายรูปแบบ)

• อะไรผลักดันให้คุณร่วมสร้างภาพยนตร์เรื่อง Hunger คนหิว เกมกระหาย

ผมมีไอเดียที่อยากทำภาพยนตร์อาหาร เพราะวงการอาหารบ้านเราเฟื่องฟูมาก แม้ว่าการเมืองเศรษฐกิจจะไม่ดี สังคมมีปัญหา แต่ผมมองว่า ยังเป็นยุคเรเนซองส์ของวงการอาหาร มีรายการเชฟให้ดู และร้านมิชลิน ไกด์เต็มไปหมด คนมากมายรีวิวอาหารตั้งแต่สตรีทฟู้ดจนถึงร้านไฟน์ ไดนิ่ง บางร้านใช้เวลาหลายเดือนในการจองล่วงหน้า แล้วคนที่เป็นเชฟก็มีความเป็นเซเลบริตี้ อาหารจึงมีวรรณะ มีระดับชั้นอยู่ 

• ใช้เวลาเขียนและพัฒนาบทภาพยนตร์นานไหม

หนึ่งปีในการหาข้อมูล วางโครงเรื่องและเขียนบท เป็นครั้งแรกที่ผมได้ทำหนังเกี่ยวกับอาชีพเฉพาะทาง ซึ่งไม่บ่อยนัก ถ้าเราจะถ่ายทอดโลกของคนในอาชีพนี้ให้สมจริง

ต้องศึกษาทั้งสองมุมมอง คือ มุมของคนที่อยู่ในวงการจริงๆ และมุมของคนทั่วไปที่มองเข้ามาในวงการนี้ เราอยากให้ทุกอย่างออกมาสมจริงที่สุด คนดูที่เป็นเชฟตัวจริงไม่ส่ายหน้าเวลาดู และไม่รู้สึกค้านกับสิ่งที่เกิดขึ้นในหนัง จึงต้องสมเหตุสมผล 

ตอนหนึ่งในภาพยนตร์ ลูกค้าอายุมากอยากกินเนื้อ เชฟพอลต้องทำเมนูเนื้อที่นุ่มแบบมาร์ชเมลโล่ เป็นเนื้อที่ไม่สุก กัดแล้วมีเลือดออก เพราะตัวละครที่กินไม่มีฟันแล้ว 

ตอนที่ผมพัฒนาบทคุยสัมภาษณ์เชฟ ค้นพบว่าในห้องครัวมีเรื่องของตำแหน่ง มีความเข้มงวดกว่าที่เคยคิด มีความวุ่นวาย หลายฉากปรับมาจากสิ่งที่เรารีเสิร์ช พอเขียนไปได้จุดหนึ่ง จะทำโปรดักชั่น ก็เริ่มไปดูการปฏิบัติจริง

ในครัวต้องมีเชฟที่ปรึกษาโครงการ ซึ่งโชคดีที่ได้เชฟชาลี กาเดอร์ เขารู้จักทั้งเชฟรุ่นใหม่และเชฟรุ่นใหญ่ และมีความเป็นศิลปินสูง มีคอนเนคชั่นที่จะพาเราไปสู่ครัวแบบต่างๆ

ทีมที่มาทำงานด้วย มีเชฟหลายทีม มีเชฟหนุ่มที่ทำไฟน์ ไดนิ่งอาหารอีสาน บินมาให้คำปรึกษาเวลาออกกองถ่าย เชฟชาลีและเชฟฝรั่งก็มาให้คำแนะนำ ทุกวันจะมีเชฟอยู่ในกองถ่ายเป็นสิบๆ คน

(คงเดช จาตุรันต์รัศมี คนเขียนบทและอำนวยการสร้างภาพยนตร์ Hunger คนหิว เกมกระหาย) 

• โปรดักชั่นลงทุนเท่าไร

ไม่เปิดเผยทางเน็ตฟลิกซ์จัดการ ข้อดีคือ ทางผู้บริหารเน็ตฟลิกซ์ให้ทุนเหมาะสมมากๆ ในการทำหนัง เขาเห็นสคลิปแล้วรู้ว่า ควรจะให้งบเท่าไร การทำงานที่ผ่านมาในหลายครั้ง ผมเห็นว่าผู้ลงทุนในอุตสาหกรรมหนังไทยไม่ได้อ่านบท ไม่ได้มองว่าควรให้งบลงทุนเท่าไรถึงจะเหมาะสม  แต่มองว่าหนังเรื่องนี้จะทำรายได้เท่าไร

• หนังเรื่องนี้ออกแนวตั้งคำถามกับสังคมตามสไตล์ของคุณ ?

หนังที่ตั้งคำถาม จะมีการเสียดสีไปโดยอัตโนมัติ ทุกครั้งที่ผมทำหนังจะเป็นลักษณะการตั้งคำถาม ในเรื่องนี้เราตั้งคำถามกับปริมาณความหิวของชนชั้นแตกต่างกันอย่างไร คนที่กินให้อิ่ม เพื่อประทังความตาย และคนที่ต้องการมากกว่านั้น 

ความรู้สึกประชดประชันหรือเสียดสี ก็เป็นวิธีการของผู้กำกับแต่ละคน โครงการนี้โดม (สิทธิศิริ มงคลศิริ )กำกับการแสดง ส่วนผมเขียนบท และอำนวยการสร้าง ผมได้พบว่า สิ่งที่โดมทำมีพลังมากและผมก็ชอบ

(Hunger คนหิว เกมกระหาย  ภาพยนตร์ไทยที่อยากชวนให้ดูทาง‘Netflix’ )

พลังของหนัง Hunger ในมือผู้กำกับคนนี้เป็นอย่างไร 

เขาพาตัวหนังสือในหนังของผมไปไกลมาก ไม่ได้คาดคิดเอาไว้เลย ด้วยพลังภาพและองค์ประกอบอื่นๆ

• ลองเล่าสักฉาก ? 

มีเยอะมาก อย่างฉากเชฟพอลเผาวัวบูชาเทพเจ้า เพื่อให้คนได้กินเนื้อวัว ผมมองว่า โดมพาคนดูไปได้สุดมากๆ ถ้าเป็นหนังที่ผมทำเองจะออกแนวเรียลลิสติก แต่ผมไม่ได้เขียนบทหนังเรื่องนี้เพื่อทำหนังเอง แต่ละซีนที่ผู้กำกับทำการบ้านมา ผมว่าน่าทึ่ง

• ตั้งใจให้หนังเรื่องนี้ สื่ออะไรเป็นพิเศษ

อยู่ที่คนดู ในฉากปาร์ตี้วัยรุ่นที่ดูเหมือนแฟนตาซี เราอ้างอิงจากงานปาร์ตี้ที่เราเห็นในยูทูบ มีกิจกรรมเกินจริงเต็มไปหมด ผู้คนอาจรู้สึกว่าแฟนตาซี ดูไม่ค่อยจริง แต่ประเทศเรามีเหตุการณ์เซอร์เรียล(surreal) หรือเหนือความจริงเยอะมาก  ถ้าถามว่าต้องการจะสื่ออะไร มันก็เป็นไปตามคอนเซปต์ของมัน อยู่ที่คนดู จะรับอะไรได้แค่ไหน แต่ละคนมีประสบการณ์และชุดข้อมูลไม่เท่ากัน

• มีฉากหนึ่งที่'ออย'บอก‘เชฟพอล’ว่า “อยากเป็นเชฟ เพราะอยากเป็นคนพิเศษ” คำว่าคนพิเศษในความหมายของคุณ ?

ยุคนี้ใครๆ ก็ต้องการเป็นคนพิเศษ ทุกคนเป็นกูรูได้หมด เป็นผู้รู้กันหมด เวลานั่งดูหนังหนึ่งเรื่องแล้วแสดงความเห็น ทุกคนก็กลายเป็นกูรู ไม่เหมือนยุคเก่า

ดังนั้นคำว่าคนพิเศษ มันเป็นมายเซ็ตของคนยุคปัจจุบัน มีพื้นที่ให้แสดงออก เมื่อก่อนไม่มีพื้นที่ให้แสดงความรู้สึก แต่เวลาเผชิญหน้ากันก็เป็นอีกแบบ ในพื้นที่โซเชียลมีเดีย ทำให้คนสร้างพื้นที่เป็นคนพิเศษได้

(ฉากอาหารในภาพยนตร์ Hunger คนหิว เกมกระหาย)

 

• ทำไมเลือกออกแบบ-ชุติมณฑน์ (ออย) และนพชัย ชัยนาม (เชฟพอล)เป็นนักแสดงนำ  

เราเสนอตั้งแต่แรกว่า ปีเตอร์-นพชัย แสดงเป็นเชฟพอล และออกแบบเล่นเป็นออย ซึ่งทางเน็ตฟลิกซ์ก็ตกลงทันที เราเห็นตั้งแต่ต้นว่า สองคนนี้เป็นนักแสดงจริงๆ ไม่ใช่แค่ดารา เขาทุ่มเทกับการแสดง บทเรียกร้องอยู่แล้วว่า คนที่สวมบทบาทนี้ต้องทำงานหนัก ต้องมีเวิร์คชอป

ออกแบบแขนเล็กมาก ก็ให้ไปเพิ่มกล้าม เป็นสิ่งที่นักแสดงต้องทุ่มเททั้งร่างกายและการเข้าถึงตัวละคร ปีเตอร์ก็เพิ่มน้ำหนักเกือบ 10 กิโลกรัม ซึ่งเรารู้ว่าพวกเขาจะเต็มที่กับการสวมบทบาท

ออย แสดงเป็นเด็กสาวที่รับช่วงกิจการร้านราดหน้าและผัดซีอิ๊ว จากสิ่งที่เธอคิดว่า อาหารเป็นเพียงสิ่งที่ขายให้กับคนที่หิวกินให้อิ่มท้อง ความจริงแล้วมันมีความหมายมากกว่านัั้น ทำให้เธอค้นพบความหมายใหม่ของคำว่าอาหาร และคำว่าหิว

• เบื้องหลังการออกแบบเมนูอาหารในหนังเป็นอย่างไรบ้าง

เมื่อออกแบบคอนเซ็ปต์หลักแล้ว ในส่วนเมนูผมใช้วิธีเล่าความเป็นมา ลักษณะนิสัย ความต้องการของตัวละครและสถานการณ์แต่ละซีนให้เชฟตัวจริงฟัง เพื่อให้ช่วยออกแบบเมนูที่เหมาะสม ในช่วงแรกผมก็ไม่รู้ว่าเมนูที่คิดออกมาหน้าตาอย่างไร

ผมกับโดมจะตั้งหลักว่า เชฟพอลที่มีด้านมืดและชอบเสียดสีลูกค้าของตัวเอง เขาจะออกแบบเมนูหน้าตาอย่างไรให้ลูกค้าแต่ละคน และเราต้องมองด้วยว่า เชฟพอลจะบังคับลูกค้าให้ทานอาหารอย่างไร ด้วยวิธีการใด เพราะเชฟพอลจะกำกับคนกิน ซึ่งเป็นลูกค้าของเขาเสมอ 
(เมนูอาหารที่ออกแบบโดยเชฟในภาพยนตร์ Hunger คนหิว เกมกระหาย )

• ทำไมตัวละครอย่างเชฟพอลดูดุดันตลอดทั้งเรื่อง 

บางคนก็บอกว่า ไม่มีเชฟที่ดุขนาดนี้ ผมคิดว่าคนเหล่านั้นแค่โชคดีที่เจอเชฟใจดี มีคนมากมายต้องเจอกับเชฟอารมณ์กราดเกรี้ยว ในโลกนี้มีคนแบบนี้เต็มไปหมด อย่างที่บอกครัวหลายๆ แห่ง โดยเฉพาะครัวไฟน์ ไดนิ่ง ทุกอย่างจะผิดพลาดไม่ได้ จะมีคนทำงานตามลำดับขั้นในครัว เป็นภาพสะท้อนสังคมอย่างหนึ่ง 

เราเห็นเชฟแบบนี้ทั่วโลก เราเห็นเชฟกอร์ดอน แรมซีย์ รายการมาสเตอร์เชฟไทยแลนด์ บรรยากาศในครัวคุกรุ่นอยู่แล้ว ผมคุยกับเชฟหลายๆ คนก็เจอเรื่องพวกนี้เยอะแยะ จะเห็นว่าความก้าวร้าวของเชฟพอล เขาทำแบบนั้นเพื่อปกปิดความเปราะบางบางอย่าง

• การวิพากษ์วิจารณ์มีทั้งแง่บวกและลบ มีเรื่องไหนรับไม่ได้บ้าง

แต่ละคนมีวิธีการดูหนังที่แตกต่างกัน บางคนจริงจังกับการดูหนัง บางคนดูหนังไป ขายของไป ต้องยอมรับว่า สตรีมมิ่งทำให้คนเข้าถึงหนังได้ง่าย และอาหารทุกวันนี้กลายเป็นตัววัดมูลค่าทางสังคม

บุฟเฟ่ต์ที่กลายเป็นอาหารที่ต้องกิน ต้นเดือนกับปลายเดือน คนจะกินบุฟเฟ่ต์ตามจำนวนเงินในกระเป๋า ก็มีวรรณะของเรทราคา กำลังเงินเยอะก็กินเนื้อเกรดดีหน่อย 

• คำวิพากษ์วิจารณ์ของเจ้าของรายการเชฟกระทะเหล็กประเทศไทย คุณคิดเห็นอย่างไร

ในหนังของเรานอกจากหน้ากล้อง หลังกล้องก็มีเชฟเต็มไปหมด เชฟทุกคนเมื่อได้อ่านบท ส่วนใหญ่แฮปปี้และภูมิใจ ไม่ได้รู้สึกว่าไม่ให้เกียรติ

และการให้เชฟตัวจริงรับบทบาทแสดงนำ ถือเป็นการให้เกียรติที่สุดแล้ว เชฟหลายคนบอกว่า หลายเรื่องที่เจอยิ่งกว่าในหนัง มีความเซอร์เรียลในครัวเยอะ ไม่ต่างจากหลายอาชีพ 

• ในภาพยนตร์ Hunger คนหิว เกมกระหาย คุณเปรียบความหิวไว้อย่างไร

เรากินอาหารให้ท้องอิ่ม เพื่อให้เรามีชีวิตต่อ นอกเหนือจากอาหาร เราหิวการยอมรับ ชื่อเสียง การเป็นคนพิเศษ เราหิวช่วงเวลาต่างๆ เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นพลังงานให้เรามีชีวิตต่อไป ถ้าไม่มีก็จะรู้สึกว่างเปล่า ผมมองว่า มนุษย์ขับเคลื่อนด้วยเรื่องเหล่านี้ทั้งชีวิต 

นักแสดงนำใน 'Hunger คนหิว เกมกระหาย'

 

• โดยส่วนตัวคนเขียนบท ชอบทานอาหารแนวไหน

ตั้งแต่หาข้อมูลทำหนังเรื่องนี้ ผมก็ได้เห็นว่าเชฟหลายคนมีความเป็นศิลปิน ไม่ต่างจากคนทำงานศิลปะ ตั้งแต่การคิดเมนู การออกแบบเมนู การปรุงรส ทำให้เข้าใจว่าทำไมไฟน์ ไดนิ่งถึงแพง เพราะเกิดจากความคิดสร้างสรรค์ วัตถุดิบ และมีความจำเป็นต้องแพง

ถ้าถามผมเรื่องความชอบ พออายุเยอะขึ้น ผมกินไม่เยอะ พยายามเลือกอาหารที่รสชาติโอเค ผมชอบรสมือภรรยา เพราะภรรยาชอบทำอาหาร

นอกจากเขียนบทภาพยนตร์ คุณยังเป็นผู้กำกับ คนเขียนการ์ตูน นักร้อง นักแต่งเพลง ฯลฯ พอจะแนะนำคนรุ่นใหม่ที่อยากทำงานมากกว่าหนึ่งอาชีพได้ไหม

ผมจับพลัดจับพลูทำไปเรื่อยๆ ผมเชื่อเรื่องกรรม พอเราทำสิ่งหนึ่งจะส่งผลให้ทำอีกสิ่งไปเรื่อยๆ แต่สิ่งเดียวที่ยึดมาตลอดคือ ไม่ดูถูกผู้บริโภค ไม่ควรบอกหรือพูดว่า “เขาคิดไม่ได้หรอก” “เขาต้องการแค่นี้แหละ” ผมทำในสิ่งที่ผมเชื่อ เมื่อมีคนชวนไปทำโน้นนี่ เราทำได้ก็ทำ ทำเต็มที่ 

• มีงานส่วนไหนที่คุณไม่ค่อยได้ทำและอยากทำอีก

ผมหวังว่าจะได้เขียนหนังสือมากกว่านี้ เขียนไปแค่สองเล่ม ความฝันเรื่องการเขียนหนังสือ มันไม่ได้ดีมาก เพราะคนประเทศนี้ไม่ได้สนใจหนังสือ แต่ผมก็อยากทำ และอยากกลับไปทำดนตรี วาดรูปมากขึ้น แต่ทำหนังเป็นงานหลัก ใช้เวลาเยอะ จึงไม่ค่อยได้ทำอย่างอื่น

ส่วนหนังแนวอื่นๆ ที่อยากทำ ต้องยอมรับก่อนว่า อุตสาหกรรมหนังบ้านเราแนวที่ทำออกมายังไม่หลากหลาย ในประเทศที่อุตสาหกรรมหนังแข็งแรง ก็ต้องการความหลากหลาย 

เพราะประเทศเราไม่สงบสุข ผมก็พยายามโฟกัสเรื่องอนาคตประเทศไทย เพราะลูกสาวกำลังโต ผมแคร์ว่า คนรุ่นถัดไปจะอยู่อย่างไร จะได้เลือกชีวิตแบบที่เลือกเองได้หรือเปล่า หรือว่าจะต้องติดหล่มกับคนรุ่นก่อนที่พยายามยื้อเอาไว้

• ผู้ชายวัย 50 วางแผนชีวิตไว้อย่างไร

ลูกเรียนจบ ก็โอเค คุณภาพเขาไม่แย่ ผมไม่ต้องทำงานเยอะจนร่างกายไม่ไหว ก็พอแล้ว น่าจะเป็นวัยทำงานที่เรายังมีสุขภาพที่ดี มีเวลาอยู่กับคนที่เรารักและรักเรา