เมื่อหญิงไทยเสี่ยงโชคแต่งงานกับหนุ่มจีน(ยูนนาน) : ผู้กุมชะตา...หาใช่เธอ ?

Key Point : 

• เมื่อสาวจีนมีปริมาณน้อยลง หนุ่มจีนคิดจะแต่งงาน ต้องคำนวณก่อนว่า มีบ้าน มีรถ และค่าสินสอดพอไหม 
• คิดแค่นี้ หนุ่มจีนก็ท้อแล้ว จึงต้องหาหญิงต่างชาติแต่งงานไม่ต้องใช้เงินเยอะเท่าสาวจีน โดยเฉพาะหญิงไทยน่าจะเป็นตัวเลือกที่ดี  ทั้งช่วยทำงานบ้านและดูแลพ่อแม่ของเขาได้ด้วย
• ส่วนหญิงไทยคำนวณตัวเลขสินสอด ดูตัวเสร็จสรรพ ตอบตกลงทันที...แล้วรู้ไหมจะเจออะไรบ้าง...

สาวไทยบินไปแต่งงานกับหนุ่มจีนที่ มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน ไม่ใช่เรื่องที่เพิ่งเกิดขึ้น และยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง การเสี่ยงโชคแต่งงานกับหนุ่มต่างชาติ หลายคนอาจคิดไม่ถึง แม้เงินจะเป็นปัจจัยหลัก แต่ยังมีปัญหาอื่นๆ ตามมา ทำให้ชีวิตยุ่งยากและซับซ้อนมากกว่าเดิมในการเสี่ยงโชค...

“รู้ไหม...อยู่จีนเล่นไลน์(LINE)ไม่ได้”

“เคยไปดูสภาพบ้านผู้ชายจีนที่จะแต่งงานด้วยไหม เจอกันที่ลาว ก็โอเคแล้วหรือ”

“บ่อยครั้งต้องเข้าไปช่วยเคลียร์ปัญหาผู้หญิงไทยกับสามีจีนที่กระจายอยู่ทั่วยูนนาน ..."

ภาวีวรรณ นรพัลลภ กงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน เล่าให้ฟัง และอีกหลายเรื่อง เพื่อเตือนสาวไทยที่เตรียมแพ็คกระเป๋าเดินทางมาแต่งงานที่มณฑลยูนนาน...

แต่งงานกันเถอะที่รัก

ตั้งแต่ปี ค.ศ.1979 นโยบายลูกคนเดียวของรัฐบาลจีน สามารถลดจำนวนประชากรได้สำเร็จ กระทั่งปีค.ศ. 2011 รัฐบาลผ่อนผันให้คู่สามีภรรยาที่ต่างเป็นลูกคนเดียวของครอบครัวมีลูก 2 คนได้ในบางพื้นที่ ส่วนปี ค.ศ. 2013 รัฐอนุญาตให้คู่สามีหรือภรรยาคนใดคนหนึ่งที่เป็นลูกคนเดียวมีลูก 2 คน

จนกระทั่งวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 2016 นโยบายการมีลูกคนเดียว ถูกประกาศยกเลิกการบังคับใช้ทั้งประเทศ และปี ค.ศ. 2020 พบว่า ประชากรชายมีมากกว่าประชากรหญิง 34.9 ล้านคน

ล่าสุดปีค.ศ. 2021 รัฐบาลจีนประกาศนโยบายลูก 3 คน เนื่องจากผลการสำรวจจำนวนประชากรพบว่า การเพิ่มขึ้นประชากรจีนอยู่ในระดับที่ช้ามากที่สุดในรอบ 10 ปี 

จากความพยายามไม่ให้คนจีนมีลูกเยอะ ทำให้ปัจจุบันผู้หญิงจีนมีปริมาณน้อยกว่าผู้ชายจีน ดังนั้นหากหนุ่มจีนฐานะไม่ดีคิดจะแต่งงานกับสาวจีน เพื่อมีทายาทสืบสกุล จำเป็นต้องมีทั้งบ้านและรถ

ด้วยเหตุผลดังกล่าว หนุ่มจีนจึงหาทางเลือกใหม่แต่งงานกับคนต่างชาติซะเลย และหนึ่งในตัวเลือกก็คือ ผู้หญิงไทย

"ปัจจุบันผู้หญิงจีนไม่ได้แต่งงานตามเกณฑ์ ถ้ามีฐานะมั่นคงและมีอาชีพ ก็มองหาผู้ชายจีนที่มีฐานะใกล้เคียงกันและสูงกว่า" กงสุลใหญ่ ตั้งข้อสังเกต และเป็นที่มาของหญิงไทยที่ถูกหลอกหรือเต็มใจให้หลอกมาแต่งงานกับหนุ่มจีน

"เพราะผู้หญิงอยากได้เงิน หรือไม่ก็ครอบครัวไม่มีเงิน หลายคู่เห็นว่าสินสอดเยอะ ก็คิดว่าน่าจะสบาย ส่วนผู้ชายจีนอยากสร้างครอบครัว จึงจ้างคนต่างชาติมาแต่งงาน ถ้าแต่งงานกับผู้หญิงจีนจะถูกถามว่า มีบ้าน มีฐานะไหม ก็ไม่ผ่าน ค่าใช้จ่ายสูง

ผู้หญิงไทยที่แต่งงานมา ต้องอยู่บ้านพ่อแม่สามีในชนบท ทำงานช่วยครอบครัวสามี ธรรมเนียมวัฒนธรรมต่างกัน บางคู่ก็ราบรื่นดี ดังนั้นปัญหาที่เกิดขึ้น จึงมีทั้งถูกหลอก และไม่เข้าใจสภาพความเป็นอยู่ของคนจีนที่นั่น"

กงสุลใหญ่ ช่วยหนูด้วย

สาเหตุที่ผู้หญิงไทยอยู่กับครอบครัวสามีจีนไม่ได้ เหมือนเช่นที่กล่าวมา มีทั้งความต่างทางวัฒนธรรม และนิสัยใจคอ เมื่อเกิดปัญหาจึงต้องมาขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่สถานกงสุลใหญ่ในคุนหมิง เพราะอยากกลับเมืองไทย และมีหลายกรณียังช่วยเหลือไม่ได้ เพราะปัญหาหนังสือเดินทาง

“ผู้หญิงไทยที่ถูกชักชวนมาแต่งงานกับหนุ่มจีน ไม่แน่ใจว่าพวกเขาให้ข้อมูลกันครบถ้วนมากน้อยแค่ไหน บางคนต้องทำทั้งงานบ้าน งานในฟาร์ม ดูแลพ่อแม่สามี ไม่เป็นอย่างที่เธอคิด"กงสุลใหญ่เล่า 

ภาวีวรรณ นรพัลลภ กงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง มณฑลยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน 

แม้งานหลักของสถานกงสุลใหญ่ คือ เรื่องการออกวีซ่าให้คนไทยและคนจีน แต่ต้องรับภาระหน้าที่อีกอย่าง นั่นก็คือ ให้การคุ้มครองดูแลคนไทยในนครคุนหมิง ซึ่งมีทั้งเข้าเมืองผิดกฎหมายและอีกหลายกรณี 

ภาวีวรรณ เล่าว่า ส่วนใหญ่คนไทยจะอยู่เกินวีซ่าที่ออกให้ การช่วยเหลือในหลายครั้งจำเป็นต้องออกหนังสือเดินทางฉุกเฉิน และหนังสือรับรองตัวตนให้ แต่บางคนไม่มีหลักฐานใดๆ เลย หนังสือเดินทางก็ถูกสามีชาวจีนเก็บเอาไว้ 

“เคยได้ยินใช่ไหมเรื่องผู้หญิงไทยแต่งงานกับหนุ่มจีนแล้วถูกกักขัง เราก็ต้องเข้าไปช่วยเหลือ เนื่องจากมณฑลยูนนาน (ประตูของจีนในเปิดสู่ภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้) ตั้งอยูใกล้ประเทศไทยมากที่สุด สามารถเดินทางได้ทั้งทางเครื่องบิน ทางน้ำและทางบก ปัญหาความมั่นคงชายแดนเป็นเรื่องสำคัญ ปัจจุบันมีคนไทยจำนวนหนึ่งติดคุกในคดีความมั่นคง เนื่องจากเป็นภัยความมั่นคงต่อจีน" 

ใช่ว่า...สาวไทยกับหนุ่มจีนจะมีปัญหาทุกคู่ วรพล เสงี่ยมดิน รองกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง เล่าว่า บางคู่ก็มีความสุข มีลูก แต่ถูกจำกัดพื้นที่ ไม่มีเสรีภาพในการใช้ชีวิต

"ถ้าต้องการจะกลับเมืองไทย ก็ไม่มีวีซ่า เพราะสามีเก็บเอาไว้ หากจะยื่นขอวีซ่าก็ต้องมีหนังสือเห็นชอบจากสามี และผู้หญิงไทยบางคนมีข้อจำกัดด้านภาษา เราพยายามช่วยเหลือทุกวิถีทาง แต่จะช่วยได้มากน้อยแค่ไหน เราต้องเคารพกฎหมายจีนด้วย บางกรณีใช้เวลา ช่วยเหลือเป็นปีๆ " 

ส่วนอีกเรื่องที่ทีมสถานกงสุลใหญ่ ณ นครคุนหมิง เห็นว่า ระบบการขอวีซ่าต้องปรับเปลี่ยนคงเรื่องการใช้ภาษาอังกฤษอย่างเดียว โดยไม่มีภาษาจีน ที่ผ่านมาการกรอกข้อมูลในระบบออนไลน์ก็กรอกผิดๆ ถูกๆ ทำให้ออกวีซ่าไม่ได้ ปีหน้าจึงคิดจพัฒนาระบบการขอวีซ่าให้ใช้ภาษาจีนได้ด้วย

"เราจะปล่อยไปโดยไม่ตรวจสอบ ก็คงเป็นภาระเรื่องความมั่นคง ตั้งแต่ต้นปี 2566 ถึงปัจจุบัน ออกวีซ่าให้คนจีนไปประมาณหนึ่งหมื่นสี่พันกว่าราย ปี 2562 มีนักท่องเที่ยวจีนประมาณ7 หมื่นกว่า” รองกงสุลใหญ่ กล่าว

กฎหมายจีนที่ผูกมัดหญิงไทยกับหนุ่มจีน

เมื่อใดก็ตามที่มีการแต่งงานถูกต้องตามกฎหมาย มีการออกวีซ่าคู่สมรส หากหญิงไทยคิดจะเดินจากไป ไม่ง่ายเลย เจ้าหน้าที่กงสุล บอกว่า ถ้ามีข้อพิพาททะเลาะกัน อันดับแรกตำรวจจีนจะมองว่าเป็นเรื่องครอบครัว

"ถ้าหญิงไทยถูกทำร้ายร่างกาย เราก็จะเข้าไปช่วยดำเนินการ มีผู้หญิงไทยที่มาแบบไม่จดทะเบียนสมรสหนีออกมา ก็ผิดกฎหมาย จึงต้องเข้าใจข้อจำกัด หรือกรณีหญิงไทยมีลูกกับหนุ่มจีนมีปัญหาตัดใจไม่ได้ พ่อคนจีนก็จะถือสิทธิในการดูแลลูก เพราะเป็นเด็กสองสัญชาติ บางรุ่นไม่มีสัญชาติไทย จึงเป็นคดีความยืดยื้อ บางคู่ทะเลาะกัน ก็กลับมาอยู่ด้วยกัน"

หลักการพื้นฐานที่เจ้าหน้าที่สถานกงสุลใหญ่ ย้ำก็คือ ต้องเข้าใจธรรมเนียมและวัฒนธรรมจีน เหมือนอยู่เมืองไทยจะแต่งงานกับใคร ก็ต้องรู้ภูมิหลังนิสัยเข้ากันได้หรือไม่ 

"ถ้าอย่างนั้นก็จะเข้าทำนองแต่งงานมาเสี่ยงโชค ถ้าเป็นคู่นายจ้างกับลูกจ้างก็บอกเลิกสัญญากันได้ แต่การแต่งงานตามกฎหมาย ไม่ใช่แค่ฉันเลิกกับเธอ ต้องมีการฟ้องหย่าและดำเนินการตามขั้นตอนกฎหมาย"

ไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับคนไทยในแผ่นดินจีน กงสุลใหญ่ถือว่าเป็นหน้าที่ต้องดูแลช่วยเหลือ บางครั้งจึงไม่ล้วงลึกว่าวีซ่าถูกต้องหรือไม่ ดังนั้นการลงทะเบียนกับสถานกงสุลจึงสำคัญ เพื่อใช้ตรวจสอบเวลามีปัญหา

"ส่วนใหญ่คนไทยที่มาจีนไม่ได้กระจุกอยู่ที่คุนหมิง ถ้าอยู่คุนหมิงจะเป็นนักศึกษาไทย แต่ถ้ามาแต่งงานกับหนุ่มจีนกระจายไปทั่วมณฑล จากข้อมูลส่วนใหญ่หญิงไทยที่มาแต่งงานกับหนุ่มจีนมาจากอำเภอเดียวกันในภาคกลาง และมีหลักฐานพื้นฐานมาจากอีสาน"

รู้ไว้...ก่อนแต่งงานกับหนุ่มจีน

• ถ้าตัดสินใจจะมาแต่งงานกับหนุ่มจีน ต้องรู้สภาพความเป็นอยู่ของเมืองนั้นๆ
• หนังสือเดินทางควรเก็บไว้ที่ตัวเรา มีเบอร์โทรส่วนตัว เบอร์ฉุกเฉิน สถานกงสุล สถานีตำรวจ และโรงพยาบาล เพราะมีหลายกรณีผู้ชายจีนเก็บหนังสือเดินทางผู้หญิงเอาไว้
• ต้องมีวีซ่าถูกต้อง เพราะวีซ่าผิดประเภทจะสร้างปัญหาภายหลัง หลายกรณีที่เจอไม่มีเบอร์โทรของตัวเอง จะติดต่อใคร ต้องใช้เบอร์สามีจีน
• บางคนไม่รู้ว่า อยู่ในจีนเล่นไลน์ไม่ได้ จึงติดต่อญาติในเมืองไทยไม่ได้

............ 

หมายเหตุ : จากกิจกรรมศึกษาดูงานสาธารณรัฐประชาชนจีน (คุนหมิง) สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย โครงการอบรมหลักสูตรมองจีนยุคใหม่ ความท้าทายที่สื่อไทยควรรู้ ครั้งที่ 5 วันที่ 24-27 กรกฎาคม 2566