'ช่างทำกีตาร์แฮนด์เมด' : วิรุฬห์ ทรงบรรดิษฐ์ ยอดฝีมือที่ฝรั่งยอมรับ
ถ้าเป็นยอดฝีมือ'กีตาร์แฮนด์เมด'ต้องยกให้ ช่างนิด-วิรุฬห์ ทรงบรรดิษฐ์ ช่างทำกีตาร์ ซึ่งเป็นที่ยอมรับทั้งในเมืองไทยและต่างชาติ
เรื่องราว ช่างนิด-วิรุฬห์ ทรงบรรดิษฐ์ (เฟซบุ๊ค Wiroon Guitar ) ช่างกีตาร์ทำมือคนนี้ แม้จะเริ่มจากทำให้ลูกเล่น แต่สามารถพัฒนาจนเป็นอาชีพได้ และเป็นอาชีพที่ดีซะด้วย มีคู่แข่งน้อย
เริ่มจากเรียนรู้ทุกอย่าง เพื่อที่จะทำให้ดีที่สุด และไม่ได้ทำกีตาร์อย่างเดียว ยังรับซ่อมกีตาร์ สอนทำกีตาร์ ให้คำปรึกษาเรื่องกีตาร์ทุกเรื่อง ทำให้เขาอยู่บนเส้นทางได้ยาวนานกว่า 25 ปี และเชื่อว่า คงอยู่ในอาชีพอีกยาวไกล เพราะงานแฮนด์เมด แม้วิธีทำไม่ต่างกัน แต่ฝีมือต่างกันอย่างแน่นอน
ทั้งๆ ที่ก่อนหน้านี้ วิรุฬห์ไม่ได้เป็นช่างไม้ แต่รักที่จะทำ ไม่ได้เชี่ยวชาญหรือเจนจัดการเล่นดนตรี แค่เล่นกีตาร์ในโบสถ์ และเล่นสนุกๆ ที่บ้าน ในวันที่เขาไปออกงานมนุษย์ต่างวัย talk 2023 เราถามเขาว่า วันนี้ขายกีตาร์ได้กี่ตัว
“หนึ่งตัว กีตาร์ตัวนั้นทำมานานแล้ว นำมาลดราคา และมีคนสั่งทำอีกตัว” วิรุฬห์ เล่า และมีคนเข้ามาคุยกับเขาเรื่อยๆ ในเรื่องการเล่นกีตาร์และทำกีตาร์
ผู้ชายที่หลงรักกีตาร์
หลายคนที่ชอบเล่นกีตาร์ก็ไม่ต่างจากช่างนิด เล่นได้อย่างเดียว แต่ทำกีตาร์ไม่เป็น ไม่รู้ว่า ต้องทำอย่างไร อาศัยว่า ช่างนิดรักที่จะเรียนรู้ คำว่า ยาก จึงไม่มีอยู่ในสมอง
เมื่อ 25 ปีที่แล้ว หลังจากเลิกกิจการขายเทปคาสเซ็ท และยังไม่รู้ว่าจะทำอาชีพอะไรต่อ เมื่อลูกอยากเล่นกีตาร์ วิรุฬห์พาไปเรียน ปรากฏว่า กีตาร์ตัวใหญ่ไป ไม่เหมาะกับเด็ก 5 ขวบ
“ตอนนั้นครูบอกว่า เด็กคงเล่นไม่ได้ เพราะกีตาร์ตัวใหญ่ ผมก็เลยลองทำกีตาร์ให้ลูก ทั้งๆ ที่ไม่เคยทำกีตาร์มาก่อน เมื่อทำออกมาให้ลูกเล่น มีคนเห็น ก็ชอบ อยากเอาไปให้ลูกของเขาเล่นบ้าง เป็นกีตาร์ตัวเล็กๆ เท่าไวโอลิน"
จุดเริ่มต้นง่ายๆ เลย ลงมือทำกีตาร์ให้ลูกเล่น แต่สิ่งที่ยากคือ ทำให้มีรายได้เลี้ยงครอบครัว ตอนแรกๆ นำไม้ลังมาทำ จากนั้นใช้ไม้สน ไม้ฉำฉา ฯลฯ
"กีตาร์ตัวแรกที่ทำออกมา เล่นไม่ได้เลย มีปัญหาสเกลการทำและการเทียบเสียง ผมก็เลยสั่งซื้อหนังสือทำกีตาร์จากต่างประเทศมาหัดทำ เริ่มทำได้ดีขึ้น และไปเรียนกับอาจารย์รักษ์ ชิงสกล ช่างทำกีตาร์คลาสสิกคนแรกของไทย ตอนนี้เสียชีวิตแล้ว"
ครูสอนทำกีตาร์ที่เก่ง
เหมือนเช่นที่กล่าวมา ตอนเริ่มไม่ยาก แต่จะทำให้ดีที่สุด ต้องมีครู และหมั่นเรียนรู้ รวมถึงไม่พลาดงานรวมพลคนเล่นกีตาร์และช่างทำกีตาร์
เมื่อคิดแล้วว่า จะหันมาทำกีตาร์ขาย เริ่มแรกเขากู้ยืมเงินไปเรียนกับ Jose Romanillos ช่างทำกีตาร์ระดับโลกที่สเปน โดยมีเพื่อนอีกสองคนที่สนใจด้านนี้เดินทางไปด้วย การเป็นช่างทำกีตาร์ ที่นั่นจะสอนให้รู้เกี่ยวกับการเทียบระดับเสียงและตัวโน้ตดนตรี
“เมื่อทำกีตาร์ตัวที่สองให้ลูกเล่น ก็ทำได้ดีกว่าเดิม เพราะรู้ว่ากีตาร์ดีๆ เป็นอย่างไร ไม้สวยๆ ซื้อที่ไหน ตอนไปเรียนที่สเปน ทำกีตาร์หนึ่งตัวใช้เวลาหนึ่งเดือน ที่นั่นรับสอนแค่ปีละ 20 คน เขาสอนวิธีทำกีตาร์ให้ออกมาเสียงดี สอนการจูนเสียงไม้หน้าของกีตาร์ ซึ่งเรื่องแบบนี้ เป็นความลับของช่างแต่ละคน ช่างจึงทำกีตาร์ออกมาคุณภาพเสียงไม่เหมือนกัน"
การไปเรียนทำกีตาร์ที่สเปน ใช่ว่าเรียนจบแล้ว ทำกีตาร์ได้ดีเลย วิรุฬห์ยังต้องแสวงหาความรู้จากช่างทำกีตาร์ชาวต่างชาติ
"ถ้าเราอยากได้ความรู้เรื่องการทำกีตาร์เยอะๆ ต้องมีครู จนได้มาเจอ คาร์ล-ไฮนซ์ รอมมิช ( Karl-Heinz Römmich ) ช่างทำกีตาร์เยอรมัน และ โยอิจิ อิมาอิ (Yoichi Imai) ช่างทำกีตาร์ญี่ปุ่น ทั้งสองมาเมืองไทย เราก็ไปบริการเขา พาไปเที่ยว
จากนั้นชักชวนไปเที่ยวบ้านผม แล้วให้เขาช่วยสอนผม จนเป็นเพื่อนกัน ทุกครั้งที่ช่างทำกีตาร์ชาวญี่ปุ่นมาเมืองไทย จะหิ้วกีตาร์มาสองตัว เพื่อขายในงาน ราคาตัวหนึ่งแสนกว่าบาท ก็มีคนแย่งกันซื้อ เพราะทั้งสองเป็นช่างกีตาร์ระดับโลก เรารู้เลยว่า ถ้าจะทำกีตาร์เป็นอาชีพ ต้องขายให้ได้
และช่วงแรกๆ ที่ทำกีตาร์ ผมไม่รู้จะไปหาซื้อไม้ดีๆ ที่ไหน เวลาเพื่อนที่เป็นช่างทำกีตาร์มาเมืองไทย เขาก็หิ้วไม้มาให้ผมด้วย ไม้ที่ใช้ทำกีตาร์มีมากกว่าสิบชนิด เมื่อรู้เรื่องไม้แล้ว ผมก็สั่งซื้อจากต่างประเทศ ส่วนใหญ่สั่งจากอินเดีย หรือไม่ก็สวิสเซอร์แลนด์ ”
ทางเลือกช่างทำกีตาร์
หากคิดจะเป็นช่างทำกีตาร์ ย่อมรู้ดีว่า ไม้ชนิดไหนให้เสียงสูงต่ำ แตกต่างกันอย่างไร ไม้ชนิดไหนใช้ทำโครงกีตาร์ หรือไม้ชนิดไหน ทำกีตาร์ออกมาได้สวยงาม
กีตาร์ตัวแรกที่ช่างนิดทำออกมา ขายได้ประมาณ 8,000 บาท ดูเหมือนไม่คุ้มทุน เพราะเขาลงทุนกว่า 5,000 บาท แต่เมื่อพัฒนาฝีมือขึ้นเรื่อยๆ ปัจจุบันกีตาร์ของเขา ราคาเริ่มต้น 85,000 บาท ตัวที่แพงที่สุดราคากว่าแสนบาท
"ผมชอบที่จะทำกีตาร์ในทุกๆ วัน ตื่นมาก็ทำงานเลย บางวันทำจนดึก ฝีมือก็พัฒนาเรื่อยๆ ถ้าเราเลือกไม้ดีๆ ราคากีตาร์แพงสุด หนึ่งแสนห้าหมื่นบาท เพราะเป็นไม้หอมและไม้หายาก ทำให้กีตาร์เสียงดี ผมทำมานาน ค่าแรงจึงสูงกว่าช่างกีตาร์คนอื่นๆ"
วิรุฬห์พัฒนาฝีมือจนเป็นที่ยอมรับในเมืองไทย สามารถเปิดคอร์สสอนทำกีตาร์ หลายสิบปีที่ผ่านมา มีคนมาเรียนรวมๆ แล้วกว่าร้อยคน ปัจจุบันในเมืองไทยมีช่างทำกีตาร์ประมาณ 10 กว่าคน
"ตอนโควิด นักดนตรีตกงานเยอะ คนในวงการดนตรี จึงหันมาทำกีตาร์ ผมก็สอนให้ ผมจะขายกีตาร์ทางออนไลน์ และตามงานกีตาร์ อย่างตอนที่ออกงานมนุษย์ต่างวัย ผมขายกีตาร์ได้หนึ่งตัวราคาสี่หมื่นกว่าบาท 10 ปีที่แล้วไม่ค่อยมีคนเชื่อฝีมือช่างทำกีตาร์คนไทย ไม่ว่าคนชาติไหน ย่อมอยากซื้อกีตาร์ที่ช่างพวกเขาทำ พอผมทำมานาน เขาก็ยอมรับในฝีมือ"
ทักษะเฉพาะตัวช่างทำกีตาร์
คนที่อยากเรียนทำกีตาร์ วิรุฬห์คิดค่าสอนประมาณ 9 หมื่นบาทต่อกีตาร์หนึ่งตัว ใช้เวลาสอนประมาณสามเดือน ตั้งแต่ไสไม้ เลื่อยไม้ เทคนิคการทำ เรียนทุกวันตั้งแต่เช้ายันเย็น หลายคนมาเรียน เพราะอยากมีกีตาร์ที่ทำเองทุกอย่าง บางคนเรียนเพื่อทำเป็นอาชีพ
"ผมมองว่า คนที่มาเรียน ควรเล่นดนตรีได้ จากที่เคยสอนคนที่เล่นดนตรีไม่เป็น เขาจะไปต่อยาก เมื่อทำกีตาร์เสร็จ...ก็จบ ถ้าคนๆ นั้นเล่นดนตรีเป็น ก็จะเช็คได้ว่า กีตาร์ที่ทำออกมาเสียงดีหรือไม่ดี"
"ตอนนี้ฝรั่งยอมรับฝีมือช่างทำกีตาร์คนไทยแล้ว ฝีมือช่างกีตาร์ประเทศเพื่อนบ้านยังสู้ช่างไทยไม่ได้ ส่วนใหญ่พวกเขาหัดทำจากยูทูบ ปกติถ้าผมมีโอกาสไปต่างประเทศ ผมจะหิ้วกีตาร์ไปขายด้วย เหมือนตอนที่ผมเห็นครูสอนกีตาร์ทำในงานโชว์กีตาร์ แข่งเล่นกีตาร์ และพบปะช่างกีตาร์
รายได้ผมก็ประมาณเดือนละหนึ่งแสนกว่าๆ ผมใช้เวลาหนึ่งเดือนในการทำกีตาร์หนึ่งตัว การทำกีตาร์ค่าใช้จ่ายเยอะ ไม้ที่ใช้ต้องเป็นไม้เก่า ผมจึงต้องซื้อไม้ใหม่มาเก็บไว้ 1-2 ปี บางคนพ่อเป็นช่างทำกีตาร์ ก็เก็บไม้จนถึงรุ่นลูก
ที่บ้านผมไม่มีกีตาร์ไว้โชว์ ทุกตัวที่ทำออกมา ขายได้หมด ผมทำมา 25ปี ไม่มีวันไหนไม่มีงานทำ งานทำกีตาร์ก็ทำตั้งแต่ซื้อไม้ เลือกไม้ ต้องมีความพิถีพิถัน ยากที่สุดคือขั้นตอนการตั้งเสียง ถ้าทำออกมาเสียงไม่ดี ลูกค้าไม่ซื้อ
ส่วนงานรับซ่อมกีตาร์ รายได้ก็ไปได้ดี ลูกศิษย์หลายคนเลือกที่จะเป็นช่างซ่อมกีตาร์มากกว่าช่างทำกีตาร์ ไม่ต้องใช้เวลานาน ราคาที่ซ่อมมีตั้งแต่ 500 บาทจนถึงหลักหมื่น อาการที่นำมาซ่อม มีทั้งคอหัก สายหลุด ไม้หน้าและไม้หลังแตก"
ภาพจากเฟซบุ๊ค Wiroon Guitar
