‘ท่องเที่ยว’ โต๊ะพญาวัง...ถ้ำวงกตแห่งเมืองสตูล
‘ท่องเที่ยว’ โต๊ะพญาวัง...ถ้ำวงกตแห่ง เมืองสตูล ใครว่า ‘สตูล’ ไม่มีอะไร ? เชิญมาชมบรรยากาศของการผจญภัย สำรวจถ้ำใหญ่น้อย ที่ซอกซอนไปมาภายใต้ ‘ภูเขาหินปูน’ ลูกเล็กๆ ราวกับเขาวงกต
ผมเพิ่งกลับมาจากการไปเยือนตัว เมืองสตูล ไปพิสูจน์ ความเงียบ ที่เขาว่ากัน ซึ่งก็ ‘ปกติ’ อย่างที่บอกไปแล้ว แต่ไปแล้วก็ไปติดใจสถานที่หนึ่ง เลยต้องขอยกมาเขียนถึงเป็นครั้งที่สองติด สำหรับตัว เมืองสตูล
ผมไปเปิดดู คำอธิบายของคำว่า วงกต มาจากในกูเกิลได้คำแปลแบบนี้ '...วงกต น.' ชื่อภูเขาลูกหนึ่งในเรื่องมหาเวสสันดรชาดก
ซึ่งมีทางเข้าออกวกวนอาจทำให้หลงทางได้, เรียกสั้น ๆ ว่า เขาวงก์ ก็มี, เรียกสิ่งที่ทำคล้ายคลึงเช่นนั้นในงานเทศน์มหาชาติ หรืองานรื่นเริงอื่น ๆ เพื่อความสนุก ว่า เขาวงกต, โดยปริยายหมายถึงวกวนหาทางออกไม่ได้....
ซึ่งผมว่าตรงกันกับถ้ำ ที่อยู่ในสวนสาธารณะกลางเมืองสตูล ที่ชื่อ เขาโต๊ะพญาวังอย่างมาก เป็นอะไรที่น่ามหัศจรรย์ และน่าไปพิสูจน์อย่างมาก
เขาโต๊ะพญาวัง เป็นสวนสาธารณะอยู่กลาง เมืองสตูล แต่เป็นถนนสายคู่ขนานกับถนนสายหลักที่ผ่าเข้ากลางเมือง(หมายเลข 406 ที่มาจากหาดใหญ่) ถ้าท่านผู้อ่านเข้าไปกลางเมืองสตูลขาเข้า ก็จะเห็น ภูเขาหินปูน ลูกไม่ใหญ่นักอยู่ทางขวามือ
แต่ถ้าจะเดินทางให้ง่ายก็คือ ไปกลับรถแถวๆ หน้ามัสยิดประจำจังหวัดก็ได้ แล้วใช้ถนนสายหน้ามัสยิดนะแหละ วิ่งออกมานอกเมือง เหตุผลหนึ่งที่เมืองนี้ไม่ค่อยเป็นที่นิยมเพราะ ทางจังหวัดหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เขาหวงป้าย ไม่ค่อยทำป้ายขวาง ติดไว้บอกริมทางให้คนต่างถิ่นเห็นง่ายๆ
แต่ป้ายจะติดไว้เล็กๆไปตามแนวถนน ยกตัวอย่างอย่างคฤหาสน์กูเด็น ทางเข้าก็เล็ก ป้ายยิ่งเล็ก คนขับรถด้วย ดูป้าย ดูทางด้วย มันไม่สะดวกเลย เมืองก็เล็กๆแค่นี้ แต่เขาก็ไม่สนใจหรือคิดว่าทุกคนรู้แล้ว คนต่างถิ่นไม่รู้ช่างหัวมัน ในตัวเมืองสตูลคนถึงไม่ค่อยอยากเข้าไปเพราะแบบนี้ด้วยกระมัง สักแต่อยู่กันไปวันๆ ไม่คิดอ่านทำอะไรกันขึ้นมา
ที่ต้องเน้นย้ำเพราะ ทางเข้า เขาโต๊ะพญาวัง นี่ก็เช่นกัน คนท้องที่คงเข้าไปง่ายเพราะรู้จุดรู้ตำแหน่ง แต่คนต่างถิ่น เชื่อเถอะ หลง เพราะไม่มีป้ายบอกปากทาง มีติดไว้แต่ห่างๆเราจะไม่รู้เลยว่าเขาให้เข้าซอยไหน
บรรยากาศรอบๆ เขาโต๊ะพญาวัง
หนึ่งในหลายๆปากถ้ำภายในเขาโต๊ะพญาวัง
ซอยที่จะเข้าเป็นซอยคูหาประเวศน์ 1 ซอยเดียวกับที่จะไปสำนักงาน ททท.สตูลนะแหละ (แต่ก็หายากทั้งคู่)
ตั้งกูเกิลนำทางก็แล้วกัน อยู่ทางด้านขาออกจากตัวเมืองจะอยู่ทางซ้าย ถ้าเลยหรือหลงก็วนมาใหม่ครับ ทำไงได้จังหวัดเขาไม่ค่อยสนใจนักท่องเที่ยวต่างถิ่น เขานึกว่าทุกคนรู้จักหมดแล้ว อยากไปก็ต้องพยายามหน่อย
สวนสาธารณะที่น่าหลงใหล
เข้าซอยไปไม่ไกลราว 200 เมตร ก็จะเห็น เขาโต๊ะพญาวัง เลี้ยวขวาไปตามทางก่อนครับ ถนนจะนำพาเราไปและจะเห็นป้ายสวนสาธารณะโต๊ะพญาวังใหญ่โตทางซ้ายมือ เลี้ยวเข้าไปได้เลย
อย่างที่บอกว่าที่นี่เป็นสวนสาธารณะประจำจังหวัด มีการจัดการ มีการดูแลค่อนข้างดี ร่มรื่น มีคลองไหลผ่านสวน และมีภูเขาหินปูน ไม่สูงมากนัก และไม่ใหญ่นัก เป็นประธานกลางสวน และที่สำคัญ มีลิงด้วย
รอบๆเขาโต๊ะพญาวังจะเห็นถ้ำทะเลอยู่โดยรอบ บ่งบอกถึงในอดีตที่น้ำทะเลเคยท่วมมาจนถึงระดับนี้
ท่านผู้อ่านไป จอดรถก็ระวังลิงมาขึ้นหลังคา มาฉีกยางที่ปัดน้ำฝน มาที่ที่มีลิงแบบนี้ ต้องทำใจครับ อ้อมไปจนถึงด้านหลังของภูเขา จะเห็นมีโต๊ะปูน มีทางเดินเข้า ก็จอดรถแถวนั้น แล้วเดินเที่ยวถ้ำกันครับ
หนึ่งในหลายๆถ้ำลอด ที่เชื่อมต่อกันได้หมด
ถ้ำที่ เขาโต๊ะพญาวัง นี้ เป็นถ้ำอยู่แถวตีนเขา ทางเข้าอยู่ในระดับพื้นดิน ไม่ต้องปีน ไม่ต้องเดินขึ้นเขาอะไรเลย ทางเข้ามีหลายทางมาก ท่านผู้อ่านเลือกทางเข้าเอาเลยว่าจะเข้าทางไหน ช่องไหน
ทางเข้าอาจจะต้องก้มสักนิด แต่พอเข้าไปแล้วก็จะเจอโถงกว้างๆ ทางเทศบาลเขาปูพื้นด้วยอิฐตัวหนอนไปในทุกช่องทางเดิน และมีไฟส่องสว่างไปทุกหลืบถ้ำ ผมเน้นย้ำคำว่า ทุกหลืบถ้ำ เพราะจากโถงกว้างโถงนี้ซึ่งมีอ่างน้ำตรงกลางเป็นจุดสังเกตุ
จากโถงนี้ จะมีซอกหลืบทางเดินนำพาเราไปยังโถงถ้ำต่างๆ บางช่องทางเดินอาจจะแคบบ้าง แต่พอเดินๆไป ก็จะพบโถงถ้ำสูงเป็นปลายทาง บางโถงจะมีโถงเชื่อมต่อเนื่องกัน บางโถงเดินต่อไป จะไปทะลุออกอีกโถงหนึ่งได้
โถงภายในเขาโต๊ะพญาวัง
แต่บางโถงพอเดินเข้าไป ก็ตันไปต่อไม่ได้ บางโถงเดินๆไป ทะลุออกด้านนอกเฉยเลย บางโถงถ้ำ หลังคาถ้ำจะมีอุโมงค์ ที่แสงส่องลงมาได้ ทุกโถง ทุกช่องทางเดิน มีหินงอกหินย้อยทุกที่
บรรยากาศภายในตัวภูเขาโต๊ะพญาวัง ที่มีอุโมงค์ถ้ำชอนไชไปมา
และส่วนใหญ่ยังเป็นถ้ำเป็น ยังคงมีการก่อเกิดตลอดเวลา จะสังเกตว่าจะมีหยดน้ำเกาะอยู่ตามพื้นผิวของหินปูนในถ้ำตลอด ซึ่งคุณสมบัติของหินปูนก็คือ น้ำฝนที่เป็นกรดอ่อนๆ จะละลายหินปูนเหล่านี้แล้วนำพาเอาแคลเซียมหรือแร่ธาตุอื่นๆ ติดมาด้วย พอหยดหรือไหลย้อยมาตามผนัง แร่ธาตุทั้งหลายนี่ก็จะเกาะติดพื้นผิววัสดุ แล้วค่อยๆก่อตัว นานวันเข้าก็เป็นหินงอก หินย้อยประเภทต่างที่ปรากฏให้เราเห็นนั่นเอง
หินงอก หินย้อยในนี้จึงยังคงเป็นสีขาวสะอาดเป็นส่วนใหญ่ ตรงไหนมีเหล็กมีแมงกานีสมาปะปนก็จะเป็นสีเหลืองสีแดงเข้มบ้าง แต่แอบดีใจที่ยังเป็นถ้ำที่ก่อเกิดอยู่ แม้จะมีไฟส่องสว่างอยู่ทุกโถง ทุกช่องทางเดินก็ตาม
บรรยากาศหนึ่งในถ้ำใต้เขาโต๊ะพญาวัง
อย่างที่ผมบอกว่าถ้ำในเขา โต๊ะพญาวัง นี้ ซอกซอน มีหลืบ มีร่อง ช่องทางเดินมากมาย เชื่อมต่อกันบ้าง ไม่เชื่อมต่อบ้าง วกวนไปมา เดินไปเดินมา บางทีก็มาโผล่โถงกลางที่มีบ่อ บางทีก็ไปออกช่องไหนไม่รู้ แต่ทางเทศบาลเขามีไฟส่องสว่างทุกช่องทางเดินแสดงให้เห็นถึงความตั้งใจของเขาที่อำนวยความสะดวกให้คนมาเที่ยวดู เสียแต่ว่า ไฟเขาเป็นสีขาวสีเดียว ถ่ายรูปมาเลยอาจไม่ค่อยสวยนัก
การตกแต่งไฟภายในถ้ำ
ถ้าแต่งไฟสี ดูมุม ดูอะไรดีๆผมว่าจะสวยมากกว่านี้ อย่าไปกลัวว่าไฟส่องสว่างถ้าทำให้ถ้ำมันตาย หินงอกหินย้อยไม่ก่อเกิด สิ่งที่ทำให้หินงอกหินย้อยไม่เกิดต่อคือรูที่น้ำมันหยดลงมา มันตันเพราะหินปูนไปอุด จนน้ำหินปูนไม่หยดลงมาอีก นั่นแหละหินงอกหินย้อยมันถึงจะไม่ก่อเกิด หรือเราเรียกมันตายแล้วนั่นเอง
อีกหนึ่งโถงในภูเขาโต๊ะพญาวัง
และถ้าน้ำยังหยดลงมา แต่มีคนไปสัมผัส นั่นแหละไปรบกวนการสั่งสมแคลเซียมแทนที่มันจะสะสมกันเป็นหินงอกหินย้อย กลับต้องมาติดมือคนที่ไปสัมผัส แต่การแต่งไฟนั้นต้องดูมุมดูแสงดีๆ ถ้าทำได้ จะสวยกว่านี้มาก ถ้ำเรามีแล้ว ดูความสะอาดเพิ่มอีกนิด(แต่อันนี้ลิงอาจจะเป็นตัวรื้อขยะออกมาก็ได้จึงทำให้ขยะเกลื่อน)
พื้นทางเดินในอุโมงค์ปูอิฐตัวหนอน จนเดินได้ง่าย
ถ้ำแห่งนี้เคยมีการขุดค้นทางโบราณคดี ได้สิ่งของเครื่องใช้ในสมัยที่มนุษย์ยังอาศัยอยู่ในถ้ำ ซึ่งมีความเป็นไปได้สูง เพราะอย่างที่บอกว่าถ้ำมันอยู่ในระดับเดียวกับพื้นดิน ในสมัยหินเก่า (อยู่ในช่วง 2.5 ล้าน - 1 หมื่นปีล่วงมาแล้ว)
มีมนุษย์อยู่ในพื้นที่นี้แล้ว อาศัยในถ้ำเพื่อป้องกันอันตรายจากสัตว์ร้ายต่างๆ หาอาหารจากธรรมชาติ ซึ่งเราอาจจะคิดว่า ตั้ง 2.5 ล้านปีก่อนช่างนานแสนนาน (แต่เชื่อเถอะ ถ้ำก็ใช้เวลาก่อเกิดแต่ละที่ราวๆนี้เช่นกัน อาจจะมากกว่านี้ด้วยซ้ำไป
การมาเที่ยวสวนสาธารณะ ‘เขาโต๊ะพญาวัง’ กลาง เมืองสตูล จึงไม่ใช่บรรยากาศของการมาปูเสื่อปิคนิค มาวิ่ง หรือมาออกกำลังกายเท่านั้น หากแต่มีบรรยากาศของการผจญภัย สำรวจถ้ำใหญ่น้อย ที่ซอกซอนไปมาภายใต้ ‘ภูเขาหินปูน’ลูกเล็กๆนี้ราวเขาวงกต หากแต่มันเป็นถ้ำวงกต ‘ถ้ำวงกตแห่งสตูล’
ใครว่าสตูลไม่มีอะไร ผมว่ามาเห็น ‘ถ้ำวงกต’ แห่ง ‘เขาโต๊ะพญาวัง’ นี่ แล้วจะต้องคิดใหม่ สตูลมีอะไรมากกว่าที่เราคาดไว้ซะอีก.....