โรงไฟฟ้าขยะ กทม.ส่งกลิ่นเน่ากระทบคนกรุง โจทย์ข้อใหญ่รอ "ชัชชาติ"

"สิ่งที่ผมอยากเห็นคือกรุงเทพฯ เป็นเมืองน่าอยู่สำหรับทุกคน" 

สโลแกนหลักจากนโยบายที่หาเสียงไว้ 214 ข้อของ "ชัชชาติ สิทธิพันธุ์" ว่าที่ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร(กทม.) คนที่ 17 กำลังได้รับแสงสปอร์ตไลท์จับจ้อง ภายหลังได้รับเลือกตั้งเป็น "ผู้ว่าฯ กทม." ด้วยคะแนนถล่มทลาย 1,386,215 เสียง

นโยบาย 214 ข้อของ "ชัชชาติ" นั้น ถูกแบ่งจัดหมวดเป็น "กรุงเทพฯ 9 ดี" หรือ นโยบาย 9 มิติ ประกอบด้วย ปลอดภัยดีสุขภาพดี สร้างสรรค์ดี สิ่งแวดล้อมดี บริหารจัดการดี เรียนดี โครงสร้างดี เศรษฐกิจดี และเดินทางดี

หากเจาะรายละเอียดไปที่นโยบาย "สิ่งแวดล้อมดี" ถูกจัดหมวด "เชื่อมโยง" กับนโยบาย "สุขภาพดี-บริหารจัดการดี-โครงสร้างดี-ปลอดภัยดี-เดินทางดี" โดยแยกย่อยอีกทั้งหมด 34 หัวข้อ อาทิ ตรวจสอบคุณภาพอากาศเชิงรุกในโรงงานสร้างต้นแบบการแยกขยะ ต่อยอดให้การแยกขยะระดับเขตสมบูรณ์ครบวงจร สภาพแวดล้อมเมืองดี จุดทิ้งขยะถูกสุขอนามัยไม่มีขยะตกค้าง หรือรถขยะไซส์เล็ก เข้าใจเมือง เข้าถึงบ้าน 

ปัญหาเรื่อง "สิ่งแวดล้อม" สอดคล้องกับข้อมูลการใช้ Social Listening โดย บริษัท เรียล สมาร์ท จำกัด รายงานข้อมูลผ่านโครงการ “ชีพจรเลือกตั้งผู้ว่าฯ กทม. 65” พบว่า จากผลสำรวจเสียงสะท้อนจากบทสนทนาในโลกออนไลน์ผู้ใช้อินเตอร์เน็ตตั้งแต่วันที่ 1 ก.พ.-7 เม.ย.2565 ก่อนถึงวันเลือกตั้งเพียง 1 เดือน คนส่วนใหญ่ยังพูดถึงปัญหาที่อยากให้ "ผู้ว่าฯ กทม." แก้ไขมากถึง 185,398 ข้อความ โดยเฉพาะปัญหาสิ่งแวดล้อมที่มีเรื่องปัญหาขยะถูกพูดถึงเป็นอันดับต้นๆ 

จากปัญหาขยะในกรุงเทพฯ ทำให้ที่ผ่านมาหน่วยงาน กทม.กำลังลดการฝังกลบขยะลงจาก 80% เหลือ 30% เนื่องจากปัจจุบันพื้นที่ฝังกลบหายาก และต้องการลดผลกระทบกับชุมชน โดย "ชาตรี วัฒนเขจร" รองปลัด กทม.ระบุถึงแนวทางกำจัดขยะโดยใช้เทคโนโลยีเตาเผาผลิตไฟฟ้า เพื่อกำจัดขยะให้หมดรวดเร็ว และมีไฟฟ้าเป็นเข้าระบบ ซึ่ง กทม.ได้นำร่องที่ศูนย์กำจัดมูลฝอยหนองแขม กำจัดขยะได้ประมาณ 500 ตันต่อวัน ผลิตไฟฟ้าได้ 10 เมกะวัตต์ จากนั้นได้ขยายโครงการนำขยะผลิตไฟฟ้าที่ศูนย์กำจัดมูลฝอยอ่อนนุช และสายไหม

ทว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมในกรุงเทพฯ ในเรื่องขยะส่งกลิ่นเหม็น กำลังเป็นปัญหาใกล้ตัวคนกรุง ขีดเส้นใต้ไปที่ปัญหา "ขยะ" ส่งกลิ่นเหม็นจากวัตถุดิบที่เป็นขยะชุมชน จากกระบวนการขนส่ง และจุดขนถ่ายวัตถุดิบ โดยเฉพาะรอบบริเวณศูนย์กำจัดมูลฝอยอ่อนนุช 86 เขตประเวศ

ล่าสุดเดือน เม.ย.2565 กรมโรงงานอุตสาหกรรม(กรอ.) ได้สั่งหยุดประกอบกิจการโรงงาน กทม. 3 แห่งซึ่งดำเนินกิจการในพื้นที่เดียวกันรวม 20 ไร่ย่านอ่อนนุช ประกอบด้วย โรงงานเชื้อเพลิงแข็งจากขยะชุมชน โรงงานผลิตก๊าซชีวภาพจากน้ำหมักขยะมูลฝอย และโรงงานผลิตไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงก๊าซชีวภาพ 

ปัญหาในพื้นที่นี้กระทบไปถึงชาวชุมชนประมาณ 35 หมู่บ้านในรัศมีกว่า 5 กิโลเมตรใกล้โรงไฟฟ้าขยะชุมชน ซึ่งที่ผ่านมาประชาชนในพื้นที่เคยร้องเรียนไปที่กรมควบคุมมลพิษ และสื่อมวลชน ถึงปัญหากลิ่นขยะเน่าเหม็นจากโรงงานกำจัดขยะมูลฝอยชุมชนที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 2563 ถึงแม้ กทม.จะระบุว่า เป็นโรงงานขยะแบบปิด ใช้เทคโนโลยีจากเยอรมนี แต่กลับมีกลิ่นที่รุนแรงเกิดขึ้นตลอด 24 ชั่วโมง กระทบกับคุณภาพชีวิตผู้อยู่อาศัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับเด็กและผู้สูงอายุ 

สำหรับปัญหาขยะส่งกลิ่นเหม็นรอบบริเวณศูนย์กำจัดมูลฝอยอ่อนนุช 86 "ชัชชาติ" ได้ระบุไว้ช่วงหาเสียงว่า เป็นเรื่องที่ กทม.ต้องดูแลเร่งด่วนไม่ให้ประชาชนในชุมชนโดยรอบโรงงานกำจัดขยะ ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพอนามัย และเกิดเป็นความขัดแย้งระหว่างชุมชนโดยรอบ 

นโยบายเรื่อง "ขยะ" ซึ่งบรรจุไว้ในนโยบาย "สิ่งแวดล้อมดี" นั้น "ชัชชาติ" มองว่า ขยะคือทรัพย์สินที่เมืองต้องหาแนวทางนำมากลับใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดและทำให้เกิดรายได้ โดยสามารถทำควบคู่กับการส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมจัดการขยะตั้งแต่ "ต้นน้ำ-กลางน้ำ-ปลายน้ำ" หากทำได้คนกรุงเทพฯ จะได้ประโยชน์ 2 ระยะ

1.ระยะสั้น ทำให้สภาพแวดล้อมเมืองดีขึ้น การจัดเก็บขยะทำได้สะดวกรวดเร็วจากการแยกประเภท ลดผลกระทบต่อประชาชน ทั้งในด้านสุขอนามัยเรื่องกลิ่น และการจราจรติดขัด จากรถขยะเข้าจัดเก็บในชุมชน ซอยเล็ก และข้างถนน

2.ระยะยาว ทำให้งบประมาณจากภาษีประชาชนที่ใช้ในการจัดเก็บขยะและการจัดการปลายทางมีจำนวนเงินน้อยลงสามารถเปลี่ยนไปใช้พัฒนาคุณภาพชีวิตด้านอื่นของคนกรุงเทพฯ เช่น พัฒนาระบบขนส่งสาธารณะ เพิ่มสวัสดิการการรักษาและเพิ่มทุนการศึกษาหรือจัดซื้ออุปกรณ์ทันสมัย

นอกจากนี้ในนโยบายย่อย "สิ่งแวดล้อมดี" ยังมีหัวข้อ "มุ่งเน้นแยกขยะต้นทางและขยะเปียกจากองค์กรแบบมุ่งเป้า" นำร่องการคัดแยกประเภทขยะอย่างจริงจังในหน่วยงานองค์กร ทั้งขยะอินทรีย์ ขยะเศษอาหาร หรือขยะรีไซเคิล โดยจะเริ่มจากหน่วยงานสังกัด กทม. สำนักงานเขต ศูนย์บริการสาธารณสุข และโรงเรียน และสถานที่หรือองค์กรที่มีกิจกรรมทางเศรษฐกิจและผู้ใช้งานจำนวนมาก ตั้งแต่พื้นที่ตลาดภายใต้สำนักงานตลาด 

ขณะเดียวกัน กทม.จะร่วมมือกับพื้นที่เอกชน และห้างสรรพสินค้า คอมมิวนิตี้มอลล์ ศูนย์อาหาร โดยเฉพาะประเด็นการ "แยกขยะ" จะมีการพิจารณา "ลดค่าเก็บขยะ" หรือ "ยกเลิกการเก็บค่าขยะ" ด้วย

ทั้งหมดเป็นเป็นทั้ง "โจทย์หิน-โจทย์ใหญ่" ของ "ชัชชาติ"ต่อการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมด้าน กับเดิมพันคนภาพชีวิตคนกรุงเทพฯ ที่ได้รับผลกระทบต่อปัญหาขยะของ กทม.จะแก้ปัญหาให้หมดไปตามนโยบายที่หาเสียงไว้หรือไม่.