ผลิตภัณฑ์ปลาร้าของดีกลุ่มเกษตรกร บ้านหนองล่าม มหาสารคาม

นางทองม้วน ศรีทัศยศ ประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านหนองล่าม ตำบลเหล่าบัวบาน อำเภอเชียงยืน จังหวัดมหาสารคาม เปิดเผยว่า ในอดีตบ้านหนองล่ามเป็นหมู่บ้านที่ประสบปัญหาน้ำท่วมและภัยแล้งซ้ำซากทุกปี ชาวบ้านจึงใช้วิกฤตช่วงน้ำท่วมจับปลามาทำปลาร้าทั้งกินเองและส่งขายชุมชนใกล้เคียง ต่อมาได้มีแนวคิดรวมกลุ่มกันสร้างอาชีพผลิตปลาร้า เป็นรายได้เสริม โดยมีทางจังหวัดให้การสนับสนุนประชาสัมพันธ์และหาตลาดให้ พร้อมจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชนเมื่อปี 2548 โดยมีคณะกรรมการบริหาร โดยองค์การบริหารส่วนตำบลเหล่าบัวบานสนับสนุนงบประมาณในการก่อสร้างอาคารที่ทำการกลุ่ม บนที่สาธารณะประจำหมู่บ้าน มีมหาวิทยาลัยและหน่วยงานราชการเป็นผู้สนับสนุนเครื่องมือและเทคนิคการถนอมอาหาร ให้ความรู้ในการแปรรูปผลิตภัณฑ์ ให้คำปรึกษาด้านออกแบบบรรจุภัณฑ์

ปัจจุบันกลุ่มปลาร้าหมักบ้านหนองล่าม มีแม่บ้านเกษตรกรเป็นสมาชิกจำนวน 55 ราย ร่วมกันทำผลิตภัณฑ์หลัก คือ ปลาร้าหมักจนมีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นที่ยอมรับของตลาดและผู้บริโภค โดยปลาที่ใช้ทำเป็นปลาที่จับได้จากแหล่งน้ำตามธรรมชาติ มีทั้ง ปลานิล ปลาช่อน ปลาดุก และปลาตะเพียน เป็นต้น โดยกลุ่มได้เปิดรับซื้อปลาจากสมาชิกและชาวบ้านทั่วไปที่นำมาขายทุกวัน

ส่วนเคล็ดลับความอร่อย ปลาที่จับมาสด ๆ จะนำมาขอดเกล็ด ผ่าท้องควักไส้ ล้างให้สะอาด จากนั้นนำมาคลุกเกลือทะเล รำข้าวให้เข้าเนื้อ สำหรับอัตราส่วนจะเป็นปลา 10 กิโลกรัม เกลือ 1 กิโลกรัม เกลือไอโอดีน 500 กรัม รำคั่ว 1.5 กิโลกรัม บรรจุลงไหหรือโอ่ง ปิดปากโอ่งให้แน่นด้วยแผ่นพลาสติก ทิ้งไว้ในโรงเรือนที่อากาศถ่ายเทไม่ต่ำกว่า 6 -8เดือน ถ้าเป็นปลาตัวใหญ่การหมักต้องไม่ต่ำกว่า 12 เดือน เมื่อปลาร้าได้ที่จะสามารถมาปรุงอาหารได้ไม่ว่าจะเป็นใส่ในแกงชนิดต่าง ๆ ใส่ส้มตำ หรือใส่ในน้ำพริก เพื่อเพิ่มกลิ่นและรสให้อร่อยยิ่งขึ้น

ด้านการตลาดทางกลุ่มได้จัดจำหน่ายสินค้า ณ ที่ทำการกลุ่ม โดยมีคณะกรรมการผลัดเปลี่ยนเข้าเวรทุกวัน และยังมีจำหน่ายสินค้าตามงานแสดงสินค้าต่าง ๆ เช่น ตลาดชองดีชุมชนในกิจกรรมอำเภอเคลื่อนที่ ตลาดนัดชุมชน งานประจำปีของอำเภอและจังหวัด ปัจจุบันผลิตภัณฑ์ได้รับเครื่องหมาย อย.แล้ว 4 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ ปลาร้าผง ปลาร้าหมัก น้ำปลาร้าต้มสุก และปลาร้าบองสมุนไพรหรือแจ่วบอง บรรจุในฉลากที่สวยงามเป็นสินค้า OTOP ของอำเภอและของจังหวัด

ประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านหนองล่าม กล่าวว่า สำหรับผลิตภัณฑ์ปลาร้าหมักบ้านหนองล่าม ปัจจุบันมีให้เลือกทั้งน้ำปลาร้าหมักบรรจุในไหเล็ก ขวดโหล ปี๊บ และถุงพลาสติก ราคาเริ่มต้นที่กิโลกรัมละ 50- 80บาท ขึ้นอยู่กับขนาดของปลา ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นร้านอาหารอีสาน ทั้งในจังหวัดมหาสารคามและใกล้เคียง นอกจากนี้กลุ่มปลาร้าหมักบ้านหนองล่ามยังมีผลิตภัณฑ์เนื้อปลาร้าหมักสับบรรจุกระปุก ปลาร้าบองสูตรสมุนไพร น้ำพริกปลาร้า โดยบรรจุภัณฑ์มีทั้งบรรจุในไหเล็ก ขวดโหล และถุงพลาสติกตามที่ลูกค้าสั่งผ่านกระบวนการบรรจุภัณฑ์อย่างดี ไม่ส่งกลิ่นรบกวน

และมีผลิตภัณฑ์ใหม่ที่เพิ่มความสะดวกในการพกพา คือ ปลาร้าผง สามารถผสมน้ำใส่ส้มตำและอาหารอีสานต่าง ๆ โดยรสชาติความแซบยังคงเดิมไม่แพ้น้ำปลาร้าปกติ กลุ่มลูกค้าที่จะเดินทางไปต่างประเทศสั่งซื้อจำนวนมาก โดยรายได้จากขายปลาร้าทุกชนิด ทำเงินให้กลุ่มได้มากกว่าเดือน 60,000 บาท