‘จิสด้า’ แจง 3 ปมจัดซื้อ ‘ธีออส2’ คาใจองค์กรต้านคอร์รัปชัน

จากกรณีที่นายมานะ นิมิตรมงคล เลขาธิการองค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย) โพสต์ข้อความทางเฟซบุ๊คทวงถามความเรื่องการจัดซื้อดาวเทียมธีออส 2  นั้น นายอานนท์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ จิสด้า ได้แถลงว่า ทางสำนักโฆษกรัฐบาลได้รับทราบข้อร้องเรียนจากองค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน หรือองค์กรแอค จึงแนะนำให้จิสด้าดำเนินการชี้แจงต่อสาธารณะเพื่อไม่ให้เข้าใจผิดหรือไม่ได้รับข้อมูลครบถ้วน เนื่องจากโครงการนี้มีขนาดใหญ่ มูลค่า 7 พันล้านบาทและซับซ้อนมาก จึงไม่แปลกที่จะมีข้อสังเกตเกิดขึ้น แต่ขอยืนยันว่าในการทำงานได้ยึดหลักความโปร่งใสและพร้อมทำงานร่วมกันต่อไป

ส่วนข้อร้องเรียนประเด็นแรกนั้น เกี่ยวกับความคืบหน้าของคณะกรรมการดูแลในเรื่องการจัดหาโครงการธีออส-2 มี นายหิรัญ รดีศรี เป็นประธานกรรมการ ล่าสุดได้พิจารณาอุทธรณ์และข้อร้องเรียนการจัดซื้อจัดจ้าง กระทรวงการคลังเรียบร้อยแล้ว และเพิ่งส่งรายงานฉบับสมบูรณ์ให้กับนายสุวิทย์ เมฆินทรีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์ฯ โดยหลังจากนี้กระทรวงเตรียมจะนัดหารือกับทางองค์กรแอค เพื่อกำหนดวันหรือแนวทางที่จะแถลงข่าวร่วมกันต่อไป  

ประเด็นถัดมา นายอานนท์ ชี้แจงว่า โครงการจัดซื้อดาวเทียมนี้ได้ดำเนินการก่อนการบังคับใช้ของ พ.ร.บ.จัดซื้อจัดจ้างฯ ปี 2560 โดยอาศัยอำนาจของคณะกรรมการบริหารของจิสด้า อย่างไรก็ตาม จิสด้ามีความยินดีและไม่ขัดข้องหากคณะกรรมการต่างๆ ที่จัดตั้งขึ้นมาภายหลังจะร่วมพิจารณาตรวจสอบในกระบวนการ ส่วนการชี้แจงกับกรมบัญชีกลางนั้น จะรอผลจากคณะกรรมการ วท. ซึ่งยังอยู่ระหว่างดำเนินการ เพื่อให้การชี้แจงไปในทิศทางเดียวกัน 

ประเด็นข้อสังเกตด้านการจ่ายเงินนั้น นายอานนท์ กล่าวว่า โครงการดาวเทียมนี้ลงนามในสัญญาจัดซื้อจัดจ้างเมื่อ 15 มิ.ย.2561 ซึ่งในวันลงนามในสัญญาก็ต้องจ่ายเงินก้อนแรกเป็นการชำระค่าสินค้าล่วงหน้า Advance Payment ซึ่งเป็นไปตามกติกาทั่วไป หลังจากนั้นก็จะพิจารณาตามงวดงาน โดยคณะกรรมการพิจารณาตรวจรับแล้วอนุมัติจ่ายงวดแรกให้กับ แอร์บัสดีเฟนซ์แอนด์สเปซ บริษัทคู่สัญญา  ซึ่งงวดรกเป็นการจัดทำ Programme Kick Off Meeting ซึ่งคณะกรรมการพิจารณาตรวจรับงานแล้วพอใจ

"ตอนนี้ถ้านับจำนวนการจ่ายก็จ่ายไปแล้ว 2 ครั้ง ส่วนครั้งต่อไปกำหนดที่จะจ่ายเมื่อส่งงวดงานครบ 7 งวดหรือ 7 ชิ้น ซึ่งขณะนี้เพิ่งส่งมาได้ชิ้นเดียว ต้องรออีก 6 ชิ้นถึงจะได้รับเงิน ฉะนั้น ตามที่มีข้อสังเกตว่ามีการเร่งรัดงานเพื่อให้จ่ายเร็วขึ้นนั้น เราคงไม่มีวัตถุประสงค์ในเรื่องนั้น เพราะต้องดูตามคุณภาพและจำนวนงานว่าครบหรือไม่"

นายอานน์ กล่าวยืนยันถึงสเปคดาวเทียมว่าได้มากกว่าที่กำหนดไว้ โดยอธิบายขั้นตอนการให้คะแนนผู้เสนอโครงการนั้น ประกอบด้วย 2 ขั้นตอนหลักคือ คะแนนทางเทคนิคและคะแนนการเจรจา หลักเกณฑ์หรือวิธีการพิจารณาต่างๆนั้นได้ประกาศให้ผู้เสนอโครงการรับทราบในวงกว้างแล้ว โดยคะแนนทางเทคนิคพิจารณาจากเอกสารที่นำเสนอในซองประมูล ซึ่งการให้พิจารณาจะพิจารณาเป็นข้อๆ บางข้ออาจได้คะแนนมาก บางข้ออาจได้คะแนนน้อย ก็นำมาเฉลี่ยกัน

เงื่อนไขระบุให้ผู้ยื่นเสนอซองจะต้องทำข้อเสนอให้ครบทุกข้อตามกำหนด บางรายได้คะแนนมากแต่ชิ้นงานไม่บรรลุวัตถุประสงค์หรือไม่เสนอมาเลยก็ถูกปรับตก ถือเป็นเรื่องปกติในการให้คะแนนทางเทคนิค จากนั้นก็เข้าสู่กระบวนการเจรจา ซึ่งเป้าหมายของขั้นตอนนี้ จิสด้าต้องการหาช่องทางเพื่อให้ได้เพิ่มขึ้นจากสิ่งที่ภาคเอกชนเสนอไว้ ขั้นตอนเจรจานี้ก็ใช้เวลาอีกหลายเดือนจนกว่ามาถึงการลงนามในสัญญา