กศน.ส่งเสริมการอ่าน เพิ่มอาชีพชุมชน
การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย เรียกสั้นๆ ว่ากศน. เป็นอีกหนึ่งหน่วยงานในกระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.)ที่มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลคนทุกช่วงวัยตั้งแต่เด็กไปจนถึงผู้สูงอายุ ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต
เมื่อเร็วๆ นี้ กนกวรรณ วิลาวัลย์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (รมช.ศธ.) รับผิดชอบในการดูแลสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.)ได้ลงพื้นที่จ.กาญจนบุรี เพื่อตรวจเยี่ยมชมการทำงาน และมอบนโยบายแก่ชาวกศน.ในจังหวัดภาคกลางตอนบน รวม 3 จังหวัดได้แก่ กศน.จ.กาญจนบุรี กศน.จ.สุพรรณบุรี และกศน.จ.ราชบุรี โดยแต่ละหน่วยงานได้นำเสนอการจัดการเรียนการสอน กิจกรรมอันนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียน และชุมชน
โดยขอให้ครูกศน.ทุกคนทำด้วยความเป็นครู ความมีปัญญาในการสอนลูกศิษย์ ซึ่งในการลงพื้นที่ครั้งนี้ ได้ทำความเข้าใจและมอบหมายให้กศน.มีส่วนร่วมในการพัฒนาผู้เรียน ชุมชน โดยเฉพาะเรื่องการส่งเสริมการอ่าน กศน.กาญจนบุรี ถือมีแนวทางในการขับเคลื่อนเมืองนักอ่าน คนกาญจนบุรี
เน้นการจัดกิจกรรมและการใช้เทคโนโลยี ดิจิตอลให้เกิดการเรียนรู้ การอ่านหนังสือได้ทุกที่ทุกเวลา มีห้องสมุดเคลื่อนที่ไปยังที่ต่างๆ ในชุมชน เป็นการกระจายองค์ความรู้ โดยใช้หนังสือเป็นเครื่องมืออันนำไปสู่การเพิ่มเติมทักษะและการสร้างอาชีพของคนในชุมชน หลังจากนี้ทางกศน.เองจะมีการจัดสรรงบประมาณในปี 2564 เพื่อส่งเสริมเมืองนักอ่านให้ครอบคลุมกศน.ในทุกจังหวัด
“เมืองนักอ่าน คนกาญจนบุรี” เป็นการขับเคลื่อนของสำนักงานกศน.จ.กาญจนบุรี ตามโครงการ “เมืองนักอ่าน”ของสำนักงาน กศน.ที่ได้ดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2560 จนถึงปัจจุบัน ซึ่งขณะนี้ได้ขยายผลการดำเนินงานให้ครอบคลุมทุกจังหวัด
อรณิช วรรณนุช ผู้อำนวยการสำนักงาน กศน.จังหวัดกาญจนบุรี กล่าวว่าการสร้างเมืองนักอ่าน คนกาญจนบุรี เป็นนโยบายของสำนักงาน กศน.จังหวัดกาญจนบุรี ที่ต้องการให้ประชาชนทุกเพศทุกวัยรักการอ่าน รักการเรียนรู้ โดยเริ่มจากในชุมชน บ้านหนังสือชุมชน เพราะถ้าคนในชุมชนรักการอ่านหนังสือ จะกลายเป็นตำบลนักอ่าน อำเภอนักอ่านและเมืองนักอ่านเกิดขึ้นได้จริง
ดังนั้น การทำงานของกศน.กาญจนบุรี จะทำงานร่วมกับครูกศน. ครูบรรณารักษ์ ผู้นำชุมชน และชาวบ้าน ที่ต้องวางแผนร่วมกันเป็นเมืองนักอ่านในชุมชนตามบริบทและความต้องการของคนในชุมชน เนื่องจากแต่ละชุมชนมีความแตกต่างกัน อีกทั้งกิจกรรมที่จัดขึ้นไม่ใช่เพียงส่งเสริมการอ่าน แต่ยังต่อยอดส่งเสริมอาชีพ ศิลปวัฒนธรรม การท่องเที่ยว เกิดเป็นผลิตภัณฑ์เด่น เป็นการเพิ่มเติมองค์ความรู้ และสร้างอาชีพ เพิ่มมูลค่าให้แก่สินค้าและผลิตภัณฑ์ได้
เข้าสู่ปีที่ 2 เมืองนักอ่าน คนกาญจนบุรี มีบ้านหนังสือชุมชนทั้งหมด 307 แห่ง และจะขยายผลไปเรื่อยๆ เพื่อให้เกิดความต่อเนื่องการส่งเสริมการอ่าน โดยแต่ละปีมีผู้มาใช้บริการมากขึ้น มีการยืมคืนหนังสือ มีสมาชิกห้องสมุดมากขึ้น
ศรีเฉลียว จักรทอง บรรณารักษ์ห้องสมุดประชาชนอำเภอเมืองกาญจนบุรี เล่าว่าโครงการดังกล่าวได้เปลี่ยนห้องสมุดเงียบกลายเป็นห้องสมุดมีชีวิต เพราะตั้งแต่มีการปรับเปลี่ยนห้องสมุด ให้มีกิจกรรม มีการบริการต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น บริการยืมคืนหนังสือ สร้างครอบครัวนักอ่าน มีมุมหนังสือเด็กและเยาวชน มีวารสาร นิตยสาร หนังสือพิมพ์ มีสื่อทางอิเล็กทรอนิกส์ มีนิทรรศการวันสำคัญ
พร้อมทั้งแนะนำหนังสือใหม่ มีแหล่งเรียนรู้การศึกษาตามอัธยาศัย บริการ Internet (Wifi) ฟรี และบริการสื่อมัลติมีเดีย และมีห้องสมุดเคลื่อนที่ไปชุมชนต่างๆ เป็นการกระตุ้นให้คนเกิดความสนใจอยากอ่านหนังสือ และเข้าร่วมกิจกรรม ซึ่งจากการดำเนินการพบว่ามีคนสนใจอ่านหนังสือมากขึ้น โดยดูได้จากการสมัครเป็นสมาชิก การเข้าใจบริการ การยืมคืนหนังสือ
“ห้องสมุด กศน.อ.เมืองกาญจนบุรี” จะมีการออกแบบบุฟเฟ่ต์อาหารสมองให้ถูกใจคนในชุมชน รวมถึงมีการพัฒนาครูบรรณารักษ์ ครูกศน.ในชุมชน ร่วมสร้างแหล่งเรียนรู้ มีการนำเทคโนโลยีเข้ามาร่วม อยู่ที่ไหนก็สามารถอ่านหนังสือได้ เกิดวัฒนธรรมการอ่านในชุมชนอย่างเข้มแข็ง
โสรยา สนจุ้ย อายุ 33 ปี นักเรียนระดับม.ปลาย กศน.อ.ไทรโยค จ.กาญจนบุรี เล่าว่าการอ่านช่วยเปลี่ยนชีวิตได้มาก เพราะก่อนหน้าที่จะกลับมาเรียนกศน.ได้เกิดปัญหาชีวิตมากมาย ทำให้มีมุมมอง มีทัศนคติในบางเรื่องที่ไม่ดี แต่เมื่อได้มาเรียนกศน. และได้มาเข้าห้องสมุดของกศน. ได้อ่านหนังสือ ทำให้มีทัศนคติ การใช้ชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป หนังสือไม่ใช่มีเพียงตัวอักษรที่ทำให้คิดเป็น
แต่ยังมีองค์ความรู้ทั้งด้านการประกอบอาชีพ มีแนวทางการใช้ชีวิต ช่วยเยียวยาในจังหวะชีวิตที่ไม่ดีดังนั้น การอ่านหนังสือ ไม่ว่าหนังสือเล่ม หรือหนังสือดิจิตอล ล้วนมีความสำคัญในการพัฒนาชีวิตทั้งสิ้น อยากเชิญชวนและขอบคุณทางกศน.ที่จัดกิจกรรมเมืองนักอ่าน คนกาญจนบุรี ทำให้ได้มีที่พึ่งทางจิตใจ มีองค์ความรู้ ได้เรียนรู้ในบางสิ่งที่ตอนนี้ยังไม่มีโอกาสแต่การอ่านหนังสือทำให้เกิดการเรียนรู้ได้
