เทคนิคเตรียมเด็กปฐมวัยพร้อมเรียนรู้โลกอนาคต
เด็กในวันนี้คือผู้ใหญ่ในวันหน้า เป็นคำที่ได้ยินมาตลอด แต่เด็กในวันนี้กับเด็กในอดีตนั้นแตกต่างกัน ยิ่งเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทในการใช้ชีวิตของผู้คน
การเตรียมความพร้อมให้แก่เด็ก โดยเฉพาะเด็กปฐมวัยจึงแตกต่างจากในอดีตอย่างสิ้นเชิง ปัจจุบันมีเทคนิคหลากหลายในการพัฒนาเด็ก 1 คน ให้มีทักษะตามความต้องการของโลกในอนาคต โดยเฉพาะทักษะศตวรรษที่ 21 ทักษะที่เป็นเสมือนอาวุธที่เด็กต้องมีเพื่อใช้ในการเรียนรู้ การใช้ชีวิต
สำหรับโรงเรียนอนุบาลธีรานุรักษ์ จัดการเรียนการสอนระดับปฐมวัย โดยเน้นการอ่านออกเขียนได้เรียนรู้อย่างมีความสุข สนุกในการเรียนรู้ มีทักษะชีวิตติดตัว มีความภาคภูมิใจ และมีความมั่นใจในตัวเองผ่านการสอนแบบบูรณาการสำหรับเด็กเตรียมอนุบาล 1 จนถึงอนุบาล 3 โดยใช้เทคนิคหลักๆ อยู่ 3 เรื่อง คือ1. การเรียนการสอนแบบโครงการหรือ Project Approch 2. เป็นการเรียนรู้แบบวรรณกรรมเป็นฐาน และ 3. การเรียนรู้ผ่านการเล่น
ดร.คมกริบ ธีรานุรักษ์ ผู้จัดการโรงเรียนอนุบาลธีรานุรักษ์ อธิบายเทคนิคการพัฒนาศักยภาพของเด็กปฐมวัยแห่งศตวรรษที่ 21 ในงานโครงการสัมมนาวิชาการเชิงปฎิบัติการ การบูรณาการองค์ความรู้และการจัดการเรียนการสอนเชิงรุก Active Learning สำหรับผู้เรียนปฐมวัยแห่งศตวรรษที่ 21 ครั้งที่2 จัดโดยบริษัทอักษร เอ็ดดูเคชั่น จำกัด(มหาชน) ว่าการเรียนการสอนแบบโครงการหรือ Project Approch ตามรูปแบบที่ 1 เป็นการเรียนการสอนที่มุ่งให้เด็กมีส่วนร่วม ตั้งแต่ตั้งคำถามในเรื่องที่ตนเองสงสัย
โดยครูจะเป็นผู้นำคำถามของเด็กมาจัดกิจกรรมให้เด็กได้ตั้งสมมติฐาน สืบค้น ลงมือหาคำตอบ และลงพื้นที่จริงๆของคำตอบเหล่านั้น ซึ่งบทบาทของครูเป็นผู้กระตุ้นให้เด็กคิด และหาคำตอบ
เทคนิคที่ 2 เป็นการเรียนรู้แบบวรรณกรรมเป็นฐาน คือการนำนิทานมาอ่านให้เด็กฟังเชื่อมโยงกับการเรียนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ ทักษะชีวิต และจะเป็นคนตั้งคำถามเด็กจะได้ไปสืบค้น ส่งเสริมให้เด็กรักการอ่าน การกล้าแสดงออก การรอคอย เป็นการพัฒนาวิชาอื่นๆเข้าด้วยกัน
เทคนิคที่ 3 การเรียนรู้ผ่านการเล่น ซึ่งการเล่นในที่นี้เป็นการเล่นทั้งอย่างอิสระ และมีโจทย์ของเป้าหมายในการเรียนรู้ โดยครูจะสร้างสรรค์กิจกรรม มีอุปกรณ์ให้เด็กได้เรียนรู้วิชาการจากการเล่น
“กระบวนการเรียนการสอนสำหรับเด็กปฐมวัยทั้ง 3 เทคนิคจะมุ่งเน้นให้เด็กเกิดความสุข มีความสนุกในการเรียนรู้ และต้องให้เขามีความภาคภูมิใจ มีส่วนร่วมในการเรียน การลงมือทำ และการเล่น ดังนั้น รูปแบบการเรียนการสอนจึงไม่ใช่เน้นการให้เด็กอ่านออกเขียนได้ แต่เน้นการเรียนรู้ตามทักษะศตวรรษที่ 21 ทั้งด้านการสื่อสาร การคิดเป็นคิดอย่างมีวิจารณญาณ การอยู่ร่วมกับผู้อื่น และความคิดสร้างสรรค์"ผู้จัดการโรงเรียนอนุบาลธีรานุรักษ์ กล่าว
การเรียนการสอนเด็กปฐมวัยจึงเน้นการบูรณาการ70 % และการเรียนรู้วิชาการ 30% ซึ่งการเรียนรู้วิชาการก็เป็นการสอนด้วยวิธีการเล่น ฉะนั้น 100% ของการเรียนรู้ของเด็กปฐมวัยจึงต้องเป็นการเรียนรู้อย่างสนุก
“โรงเรียนอนุบาลธีรานุรักษ์” ได้ใช้การเรียนการสอนแบบบูรณาการมาตั้งแต่ ปี 2535 จนถึงปัจจุบัน ขณะนี้ มีนักเรียนตั้งแต่ระดับเตรียมอนุบาลจนถึงอนุบาล 3 จำนวน 150 คน มีครูและบุคลากรทั้งหมด 40 กว่าคน
การจะสร้างให้เด็กมีทักษะศตวรรษที่ 21 ได้ ครูมีบทบาทสำคัญอย่างมาก ซึ่งครูจะต้องได้รับการนิเทศก์ และการอบรม โรงเรียนจะให้ครูจับคู่เป็นบัดดี้กัน เพื่อช่วยเหลือกันในการจัดการเรียนการสอน ให้คำแนะนำแก่กัน
ขณะเดียวกัน ผู้บริหารก็จะทำหน้าที่คอยสนับสนุนครู อบรมครู ที่ไม่ใช่เพียงการไปดูงาน เพิ่มเติมองค์ความรู้เท่านั้น ยังมีการพัฒนาจิตใจ เสริมพลังใจให้แก่ครู ทำให้รู้สึกอยากสอน มีความสุขในการมาสอน มาอยู่กับเด็กๆ
“บทบาทครูที่เตรียมความพร้อมเด็กสู่ศตวรรษที่ 21 ได้นั้น ครูต้องรู้จักการยอมรับในความคิดของเด็ก เป็นผู้ช่วยในการเรียนรู้ของเด็ก เช่นการจัดบรรยากาศการเตรียมอุปกรณ์ พยายามให้เด็กทุกคนมีส่วนร่วมมากที่สุด คอยให้การสนับสนุน ให้กำลังใจ พยายามให้ทุกคนมีส่วนร่วมมากที่สุด"ผู้จัดการโรงเรียนอนุบาลธีรานุรักษ์ กล่าว
การมีส่วนร่วมทำให้เด็กรู้สึกว่าเขาก็สำคัญ ซึ่งการทำให้เด็กๆรู้สึกว่าตนเองสำคัญ หรือการเห็นคุณค่าของตนเอง self esteem ก็เป็นจุดหมายที่ใหญ่มากๆของการจัดการศึกษาปฐมวัย เพราะจะส่งผลอยากประสบความสำเร็จในเรื่องที่ใหญ่ขึ้นไปเรื่อยๆ และ ส่งเสริมให้เด็กกล้าแสดงออกให้กำลังใจเมื่อเด็กไม่กล้าหรือทำผิดพลาด
อย่างไรก็ตามการเรียนการสอนในระดับปฐมวัย ต้องพัฒนาการทั้ง 4 ด้าน ร่างกาย สังคม สติปัญญา อารมณ์ ให้สมบูรณ์ไม่ควรเน้นไปที่ด้านใดด้านหนึ่ง ที่สำคัญการเรียนรู้ของเด็กเป็นขั้นตอน ต้องเริ่มสร้างฐานในเรื่องความมั่นใจ ความภาคภูมิใจ และมีทักษะชีวิต เมื่อมีสิ่งเหล่านี้นี้เขาก็จะสามารถเรียนรู้ทักษะด้านอื่นๆ ได้ต่อไปนอกจากครู โรงเรียนแล้ว หน้าที่ของพ่อแม่มีความสำคัญเช่นเดียวกัน