ของขวัญวันเด็ก 'ยุคดิจิทัล' เท่าทันสื่อเทคโนโลยี

เสาร์ที่ 2 ของทุกปี จะตรงกับวันเด็กแห่งชาติ ซึ่งปี 2563 ตรงกับวันที่ 11 มกราคม โดยมีคำขวัญวันเด็กว่า “เด็กไทยยุคใหม่ รู้รักสามัคคี รู้หน้าที่พลเมืองไทย” กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) หน่วยงานที่รับผิดชอบในการดูแลเด็กไทย เป็นหนึ่งในกระทรวงที่จัดกิจกรรมวันเด็กต่อเนื่องมาทุกปี โดยปีนี้จัดงานภายใต้แนวคิด Wonderful Kids “สุดยอดเด็กไทย” ในธีมงาน “Fun Thinking & Doing” สนุกคิด สนุกทำ แบ่งโซนกิจกรรม ออกเป็น 3 โซนหลัก

โซนที่ 1 Citizen Kids : พลเมืองเด็กดี โซนกิจกรรมที่แสดงถึงความเฉลียวฉลาดของเด็กไทยยุคใหม่ ที่มีความรัก ความสามัคคี และรู้จัก หน้าที่ของตนเอง ปฏิบัติตนตามกฎระเบียบของสังคมได้อย่างถูกต้อง

โซนที่ 2 Digital Kids : เด็กยุคดิจิทัล โซนกิจกรรมที่แสดงให้เห็นถึงความทันสมัย การรู้จักใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อเรียนรู้ และ

โซนที่ 3 Environmental Kids : เด็กรักษ์สิ่งแวดล้อม โซนกิจกรรมที่ให้เด็กและเยาวชน เห็นความสำคัญของสิ่งแวดล้อม

รศ.น.สพ.ดร.ณุวีร์ ประภัสระกูล ผอ.ศูนย์การศึกษาทั่วไป จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่าปัจจุบันเด็กรุ่นใหม่มีความฉลาด มีความเชี่ยวชาญเทคโนโลยีมากมาย ซึ่งพวกเขาสามารถเข้าถึงข้อมูลที่หลากหลาย และสร้างนวัตกรรมหรืออาชีพของพวกเขาได้เอง แต่ในมุมของครูที่ได้เรียนรู้ร่วมกับเด็ก

โดยเฉพาะเด็กระดับอุดมศึกษา สิ่งหนึ่งที่เด็กไทยขาด คือ ความรู้เท่าทันของการใช้สื่อโซเซียลมีเดีย หรือการใช้เทคโนโลยีเพื่อก่อให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองแต่ไม่เป็นการทำร้ายผู้อื่น เพราะทุกครั้งที่เห็นเรื่องราวที่ไม่เหมาะสม นิสิตก็มักจะกระทำการแชร์ ส่งต่อ หรือเกิดการบูลลี่ขึ้นในโลกโซเซียล โดยให้เหตุผลว่ารู้เท่าไม่ถึงการณ์

“อยากให้เด็กทุกคนได้เรียนรู้การใช้สื่อเทคโนโลยี โซเซียลมีเดียอย่างสร้างสรรค์ อยากให้มีกระบวนการเรียนรู้ที่ทำให้เด็กรุ่นใหม่เกิดความเข้าใจ และรู้จักใช้เทคโนโลยี นวัตกรรมต่างๆ ไปในทางที่เหมาะสม เพราะต้องยอมรับว่าเทคโนโลยีเป็นสิ่งที่คู่กับเด็กรุ่นใหม่ และเด็กรุ่นใหม่ทุกคนต้องมีทักษะการใช้เทคโนโลยี ดิจิทัล ซึ่งเด็กบางคนมีความเชี่ยวชาญเทคโนโลยีมากกว่าผู้ใหญ่ แต่ถึงอย่างไรก็ต้องเติมเต็มกระบวนการเรียนรู้การใช้ดิจิทัล เทคโนโลยีก่อให้เกิดประโยชน์มากกว่าการส่งต่อ การบูลลี่ในโลกออนไลน์ การวิพากษ์วิจารณ์โดยอ่านรับฟังข้อมูลเพียงข้างเดียว ไม่สามารถแยกแยะได้ว่าข้อมูลไหนจริง ไหนไม่จริง ขาดการคิดวิเคราะห์ แยกแยะ ต้องทำให้เด็กเข้าใจเทคโนโลยี รู้จักคิดวิเคราะห์ แยกแยะเนื้อหาต่างๆ ที่นำเสนอในโลกโซเซียล และเกิดการยับยั้งชั่งใจก่อนที่จะกระทำการสิ่งใดที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ผู้อื่น” รศ.น.สพ.ดร.ณุวีร์ กล่าว

ของขวัญที่เหมาะกับเด็กไทยในยุคดิสรัปชั่น คือ ระบบการศึกษาที่ต้องสร้างคนรุ่นใหม่ให้รู้เท่าทันการใช้สื่อเทคโนโลยี เพราะต่อให้สร้างได้เพียงกระบวนการเรียนรู้ เนื่องจากกระบวนการคิดของเด็กแต่ละคนพื้นฐานจะไม่เหมือนกัน แต่ระบบการศึกษาต้องเพิ่มทักษะการใช้เทคโนโลยี การรู้เท่าทัน คิดวิเคราะห์ แยกแยะให้แก่เด็กไทย

น.ส.พรชนก สารัศร์  นิสิตชั้นปีที่ 2 คณะนิติศาสตร์ จุฬาฯ กล่าวว่าทุกวันนี้ความรู้มีมากมายอยู่รอบตัวของเด็ก ซึ่งลักษณะของเด็กในปัจจุบันแตกต่างจากอดีต พวกเขามีความกระตือรือร้น อยากเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ที่นอกเหนือจากตำราเรียน หรือในห้องเรียน เพราะต้องยอมรับว่าสิ่งที่อยู่ในห้องเรียนนั้นสามารถค้นคว้าหาได้จากโลกอินเทอร์เน็ต 

อีกทั้งเด็กส่วนใหญ่จะติดโซเซียลมีเดีย โลกอินเทอร์เน็ตเป็นเสมือนอีกโลกหนึ่งของพวกเขา ดังนั้น เมื่อความชอบ ความสนใจและการเรียนรู้ของเด็กเปลี่ยนไปจากเดิม ระบบการศึกษาต้องเปลี่ยนตาม วิธีการสอนต้องดึงโลกออนไลน์ ใช้เทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์ ขณะเดียวกันในช่วงวันเด็ก นอกจากของขวัญ กิจกรรมต่างๆ ที่จะทำให้เด็กเกิดความสนุกสนานแล้ว อยากให้เติมเต็มกิจกรรมในรูปแบบของการสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อ เพราะเทคโนโลยีแม้ช่วยในการเรียนรู้ แต่หากไม่รู้ว่าจะใช้อย่างไรให้เกิดประโยชน์ก็มักจะเป็นโทษ

ปิดท้ายด้วยคุณแม่สาวิตรี สามปลื้ม ของน้องณฉัตร ด.ญ.ธัญนุช ดาวกระจาย อายุ 7 ปี กล่าวว่าทุกวันเด็กก็จะพาลูกไปร่วมกิจกรรมตามสถานที่ต่างๆ แต่ส่วนใหญ่เน้นใกล้บ้าน เพราะเดินทางสะดวกและไม่ต้องรอเข้าร่วมกิจกรรมเวลานาน ส่วนปีนี้ เท่าที่ดูกิจกรรมของสถานที่ต่างๆ เน้นให้เด็กเรียนรู้นวัตกรรม เทคโนโลยี และทักษะตามศตวรรษที่ 21 ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ดี 

แต่ทั้งนี้ ก็ควรเพิ่มเติมทักษะการใช้ชีวิต การทำงานเป็นทีม และเผชิญความล้มเหลวผ่านการเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง ลองผิดลองถูกจริงๆ เพราะตอนนี้ทุกอย่างพร้อมสำหรับเด็ก และพ่อแม่รุ่นใหม่พร้อมสนับสนุนเด็กให้เพียบพร้อมทุกเรื่อง จนบางครั้งเมื่อเขาต้องใช้ชีวิตจริงๆอาจจะทนแรงกดดัน ความล้มเหลวไม่ได้ อาจจะเรียนเก่ง มีความรู้แต่ใช้ชีวิตไม่เป็น

ทุกปีจะพยายามหากิจกรรมที่ช่วยเติมเต็มทักษะชีวิต การเข้าสังคมให้แก่ลูก เพราะสังคมมีความหลากหลาย และสังคมในโรงเรียนเป็นเพียงสังคมหนึ่ง สังคมโซเซียลมีเดียก็เป็นอีกสังคมหนึ่ง ต้องทำให้เขาสามารถปรับตัวเรียนรู้และอยู่ได้ในทุกสังคม โดยกิจกรรมต้องผ่านการลงมือปฏิบัติ เรียนรู้จากของจริง เขาได้ลองผิดลองถูก

"ของขวัญวันเด็กปีนี้ หน้าที่ของพ่อแม่คือการช่วยลูกในการค้นหาตนเอง และให้เขาได้เรียนรู้ในสิ่งที่ชอบและสนใจ ขณะที่ระบบการศึกษาควรจะจัดกิจกรรมให้เด็กเรียนรู้นวัตกรรม และเท่าทันการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีผ่านการลงมือปฎิบัติ มากกว่าเรียนรู้ว่าใช้เป็น ทำเป็นแต่ไม่รู้ว่าควรใช้อย่างไร” คุณแม่สาวิตรี กล่าว