ควบคุมโรคระบาด คนไทยทุกคนต้องช่วยกัน

หลังจากสาธารณรัฐประชาชนจีนได้รายงานว่ามีจำนวนผู้ป่วยโรคปอดอักเสบจากเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 และมีการติดตามรายงานสถานการณ์อย่างต่อเนื่องซึ่งคาดว่าจะมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น 

ไวรัสโคโรนามีมา 100 ปี

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ  ราชบัณฑิตและหัวหน้าศูนย์ เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาค วิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวในงานสัมมนา “เปิดเรื่องที่คุณต้องรู้...ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ” จัดโดยโรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล กล่าวว่าไวรัสโคโรนา ไม่ใช่เป็นไวรัสที่เกิดขึ้นใหม่แต่เป็นไวรัสที่มีมา 100 ปี และเกิดขึ้นทั้งในสัตว์และในคน  โดยในคนนั้น ผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสโคโรนาจะเป็นโรคทางเดินหายใจธรรมดา

จนกระทั่งในปี 2003 เกิดโรคSARS ขึ้น และต่อมาเกิดโรคเมอร์ ซึ่งมีอัตราการตาย 30% โดยไวรัสเหล่านี้เป็นไวรัสขนาดใหญ่ ที่มีรหัสพันธุ์กรรม 30,000 ตัวอักษร โดยในส่วนของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ จีนได้มีการถอดรหัสพันธุ์กรรมรายแรกของคนไข้ และได้เปิดเผยรหัสพันธุ์กรรมในวันที่ 11 ม.ค. 2563 ที่ผ่านมา ทำให้ประเทศต่างๆ ได้มีการนำรหัสพันธุกรรมดังกล่าวไปศึกษาวินิจฉัยต่อไป

พันธุ์กรรมใกล้เคียงไวรัสค้างคาว

“ตามที่ผมได้ศึกษาวินิจฉัยรหัสพันธุ์กรรมไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ พบว่า โครงสร้างของไวรัสดังกล่าว มีความใกล้เคียงกับไวรัสโคโรนาค้างคาวในจีน 87 % มีความใกล้เคียงไวรัสโรค SARS 80% และโรคMERs 50% แต่ทั้งนี้ ต่อให้โครงสร้างไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่มีความใกล้เคียงกับไวรัสค้างคาวมากที่สุด แต่ไม่ได้แปลว่าไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่นี้ จะเกิดมาจากค้างคาว” ศ.นพ.ยง กล่าว

อ่านข่าว
เจาะเรื่องลับ 'ไวรัสโคโรน่า' และอัพเดตข้อมูลที่ต้องรู้!

สำหรับความเชื่อที่บอกว่าไวรัสโคโรนามาจากค้างคาว ศ.นพ.ยง อธิบายต่อว่าตอนโรค SARS หรือโรค MERs ตอนแรกทุกคนก็บอกว่าเกิดจากค้างคาว เพราะรหัสพันธุกรรมใกล้เคียง แต่เมื่อมีการพิสูจน์ไปเรื่อยๆ จนถึงคนแรกที่ติดเชื้อไวรัสเหล่านั้น กลับพบว่า โรค SARS เชื้อมาจากสัตว์ตระกูลชะมด และโรคMERs มาจาก อูฐ ซึ่งในส่วนของ SARS ขณะนี้ไม่มีการพบโรคดังกล่าวแล้วเนื่องจากไม่มีใครไปสัมผัส หรือไปกินสัตว์ในตระกูลชะมด ขณะที่โรคMERs ยังคงมีผู้ป่วยโรคนี้ เพราะคงไม่สามารถฆ่าอูฐให้หมดทั้งโลกได้ ส่วนไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ จึงไม่สามารถบอกได้ว่าเกิดจากค้างคาว และยังไม่แน่ชัดว่าเกิดจากอะไร คงต้องมีการวินิจฉัย พิสูจน์ต่อไป

จะมีระยะการฝักตัว 2-7 วัน

ศ.นพ.ยง กล่าวต่อไปว่าไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่จะมีระยะการฝักตัว 2-7 วัน ซึ่งจากข้อมูลของผู้ป่วยจีนในเมืองอู่ฮั่น ระยะฝักตัวเฉลี่ย 5.2 ที่กำหนด 14 วัน เพราะต้องดูผล 2 เท่าเพื่อให้ได้ผล 100% ตามหลักระบาดวิทยา และมีการแพร่กระจายเชื้อจากคนสู่คน คือ ถ้า 1 คนมีเชื้อสามารถแพร่กระจายได้ 2 คน และคน 2 คนก็จะแพร่กระจายไปอีก 2 คน ต่อไปเรื่อยๆ ซึ่งการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสโคโรนามีความแตกต่างจากโรค SARS แต่มีลักษณะใกล้เคียงกับโรคไข้หวัดใหญ่ และด้วยความสามารถในการตรวจวินิจฉัยคัดกรองโรคได้อย่างแม่นยำมากขึ้น ดังนั้น ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่นี้ จะมีจำนวนผู้ติดเชื้อเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยทั่วโลกคาดว่าภายใน 1-2 วัน จะมีถึง 10,000 คนที่ติดเชื้อไวรัสดังกล่าว

ความรุนแรงอยู่ในระดับไข้หวัดใหญ่

“โรคทุกโรคมีความน่ากลัว แต่สำหรับโรคไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ที่เกิดขึ้นตอนนี้ ไม่อยากให้ทุกคนตื่นตระหนก เพราะดูความรุนแรงของโรคแล้ว น่าจะอยู่ในระดับไข้หวัดใหญ่ และการควบคุมของประเทศไทย น่าจะเอาอยู่ แต่ทั้งนี้การควบคุมโรคระบาดได้นั้น ไม่ใช่เป็นเพียงหน้าที่ของคนใดคนหนึ่ง ประเทศใดประเทศหนึ่ง หรือหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง ตอนนี้มีประมาณ 20 ประเทศทั่วโลกที่มีผู้ติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ ทุกประเทศต้องช่วยกัน คนไทยทุกคนต้องช่วยกันป้องกัน และลดการแพร่กระจาย เพื่อลดการสูญเสีย”ศ.นพ.ยง กล่าว

“ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่” คงไม่สามารถทำให้ผู้คนล้มตายได้หลายล้านคน เพราะด้วยวิวัฒนาการทางการแพทย์ที่มีความเจริญก้าวหน้า รวมทั้งมีการตรวจคัดกรองป้องกันได้ ดังนั้น เชื่อว่าโรคนี้จะสงบลงได้ ศ.นพ.ยง กล่าวอีกว่า สำหรับการสร้างวัคซีนมาป้องกันโรคนี้นั้น คาดว่าคงไม่สามารถทำได้ภายใน 6 หรือปีนี้ เพราะการสร้างวัคซีนต้องใช้เวลาหลายปียกเว้นจะข้ามขั้นตอนในการผลิตวัคซีน การรักษาโรคไวรัสโคโรนาจึงเป็นการรักษาตามอาการ ส่วนการจะผลิตยาอาจจะเป็นไปได้แต่ทั้งนี้ก็ต้องดูตามสถานการณ์ต่อไป

ไม่มียา-รักษาตามอาการ

อย่างไรก็ตาม ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ ตอนนี้แม้จะยังไม่มียาต้าน และวัคซีนเพื่อป้องกันไวรัส แต่ทุกคนสามารถดูแลป้องกันตัวเองได้

ศ.นพ.ยง กล่าวทิ้งท้ายว่าการป้องกันที่ดีที่สุด คือ หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ป่วย ล้างมือบ่อยๆ พักผ่อนให้เพียงพอ และรักษาสุขภาพให้แข็งแรงสม่ำเสมอ ควรสวมใส่หน้ากากอนามัย N95 เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของโรคทางเดินหายใจ

ใส่หน้ากาก-ล้างมือบ่อย

โดยจะต้องใส่หน้ากากอนามัยให้แนบสนิท และที่สำคัญอย่างตื่นตระหนก รู้เท่าทันสื่อ และรับมือสถานการณ์อย่างมีสติรวมทั้งไม่ควรปฏิบัติกับนักท่องเที่ยวชาวจีนอย่างไม่เหมาะสม เพราะตอนนี้ร้านอาหารบางแห่งก็ไม่ให้คนจีนเข้า ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้อง เนื่องจากโรคนี้เดินสวนกันไม่ติดเชื้อ เพียงแต่ขอให้ดูแลตัวเอง

นพ.พณะ จันทรกมล ผู้อำนวยการโรงพยาบาลบางปะกอก 9 อินเตอร์เนชั่นแนล และประธานเจ้าหน้าที่บริหารโรงพยาบาลในเครือบางปะกอก กล่าวว่าโรงพยาบาลมีนโยบายติดตาม เฝ้าระวัง และเตรียมพร้อมสถานการณ์ โรคดังกล่าวอย่างใกล้ชิด และมีการกำหนดมาตรการ รวมทั้งทีมแพทย์พยาบาลภายใต้มาตรฐานสากลและมาตรฐานรัฐในการป้องกันและรับมือสถานการณ์ 

ดังนี้ กล่าวคือมีคณะกรรมการควบคุมและป้องกันการติดเชื้อของโรงพยาบาล ติดตามข้อมูลข่าวสารประกาศจากกระทรวงสาธารณสุขและภาครัฐ เพื่อเตรียมพร้อมเพิ่มระดับป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา

มีแนวทางปฏิบัติและระบบการคัดกรอง สำหรับแพทย์ พยาบาลและบุคลากร เพื่อเตรียมพร้อมกรณีหากมีผู้ป่วยที่มีอาการของผู้ป่วยโรคปอดอักเสบติดเชื้อไวรัสโคโรนาตามแนวทางที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนด สร้างความตระหนักรู้และแนวทางปฎิบัติแก่แพทย์ พยาบาลและบุคลากรรับทราบ มีจุดคัดกรองเบื้องต้นสำหรับผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง และมีจุดบริการเจลล้างมือ หน้ากากอนามัยสำหรับผู้ป่วยและผู้มาใช้บริการ