ครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้าฯ พัฒนาศูนย์เพิ่มทักษะอาชีพแก่เด็ก

ด้วยสถานการณ์โรคโควิด-19 ที่กำลังระบาดในขณะนี้กำลังส่งผลกระทบในหลายด้าน รวมถึงด้านเศรษฐกิจ  ทำให้บางครอบครัวที่ยากจนอยู่แล้วต้องยอมให้บุตรหลานออกจากโรงเรียนมาช่วยทำงานเพื่อแบ่งเบาภาระครอบครัวอีกทางหนึ่ง

“ครูสุเทพ เท่งประกิจ”ครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ปี 2562 จากโรงเรียนบ้านคลองน้ำใส อ.กาบัง จ.ยะลา ได้เล่าถึงปัญหาของชุมชนว่าเด็กในโรงเรียนส่วนใหญ่มาจากครอบครัวที่มีฐานะยากจน ผู้ปกครองมีอาชีพกรีดยาง ที่ดินก็ไม่มีเอกสารสิทธิ์  และตอนนี้ราคายางตกลงมาเหลือแค่ 4 กิโลกรัม 100 บาท ทำให้เด็กหลายคนแม้จะอยากเรียนต่อแต่ก็ต้องหยุดเรียนเพื่อออกไปช่วยที่บ้านทำงานหาเงินเลี้ยงครอบครัว แต่ครูเองก็พยายามติดตามตัวให้กลับมาเรียนหนังสือตามปกติ

หนึ่งในทางออกที่ครูสุเทพและเพื่อนครูในโรงเรียนพยายามหาทางแก้ไขปัญหาร่วมกันคือ การสร้างรายได้ระหว่างเรียนให้กับเด็กนักเรียน ตามความถนัดและความสนใจของแต่ละคน ทั้ง ตัดเย็บเสื้อผ้า ช่างเชื่อม ช่างไม้ เกษตรกรรม งานประดิษฐ์ ทำอาหาร ฯลฯ  

จึงนำมาสู่ “โครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้และสร้างแกนนำเพื่อการพัฒนาทักษะอาชีพสู่การมีงานทำ” ซึ่งมีกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา หรือ กสศ. เข้ามาเป็น “ลมใต้ปีก” สนับสนุนโครงการนี้ และด้วยการสนับสนุนจาก กสศ.  ทำให้โรงเรียนสามารถจัดหาวัสดุ อุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับภาคปฏิบัติ ทั้งจักรเย็บผ้า ตู้เชื่อม เครื่องตัดเหล็ก เครื่องตัดไม้ กบไฟฟ้า และหินเจียร มาใช้ประกอบการฝึกทักษะ

โครงการฝึกทักษะอาชีพ จะเป็นการฝึกแบบลงมือทำจริง และมีรายได้เกิดขึ้นจริงกับนักเรียนจริง เช่น การตัดเย็บเสื้อผ้า ก็เริ่มจากงานง่ายๆ การตัดเย็บผ้าคลุมผม ผ้าพันคอลูกเสือ ซึ่งเด็กๆ ต้องใช้กันอยู่แล้วน่าจะตัดเย็บใช้เอง ไปจนถึงกระเป๋าผ้าที่ปัจจุบันมีการรณรงค์ไม่ให้ใช้ถุงพลาสติก  ส่วนวิชาช่างเชื่อมปัจจุบันเด็กๆ สามารถทำชั้นวางรองเท้า โต๊ะ โกลฟุตบอลรูหนูใช้เองได้แล้ว และเริ่มมีคนมาจ้างให้ผลิตของใช้ในชีวิตประจำวันเพิ่มขึ้น หรือช่างไม้ก็เริ่มสอนให้เด็กรู้จัก ไปหาของที่มีอยู่ตามธรรมชาติ มาออกแบบเป็นข้างของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน

“ทั้งหมดเด็กจะได้ฝึกทักษะการวางแผนพรุ่งนี้จะทำอะไร ต้องเตรียมตัวอะไรบ้าง ได้ทั้งการคิดและคำนวณว่าซื้อผ้ามาหนึ่งโหลเป็นต้นทุนกี่บาท จะตัดได้กี่ชิ้น  ผลต่างที่เป็นกำไรเท่าไร ตรงนี้จะฝึกให้เขาได้รู้กระบวนการคิดต้นทุนการผลิต ซึ่งในตำราเรียนยังไม่มีสอน และสุดท้ายเด็กๆ ก็จะมีรายได้ย้อนกลับมาหาตัวเขาเองด้วย”ครูสุเทพ กล่าว

ครูสุเทพ กล่าวต่อว่า แม้เศรษฐกิจจะยังไม่ฟื้นตัว แต่การศึกษาถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้มีอนาคต มีหน้าที่การงานที่ดี ดังนั้น สิ่งที่จะต้องปลูกฝังเด็กนักเรียน คือ หากเรียนหนักงานเบา เรียนเบางานหนัก ปัจจุบัน มีนักเรียนหลายคนที่สามารถช่วยงานรับเหมาก่อสร้าง เช่น การสร้างอาคารในโรงเรียน ที่เด็กๆ ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการก่อสร้าง ที่ทำให้นักเรียนได้เรียนรู้จากของจริง  ลงมือทำจริงๆ อย่างก่ออิฐ ฉาบปูน เราก็ภูมิใจว่าเขาสามารถทำงานตรงนี้ได้ เมื่อมีวิชาความรู้ตรงนี้ก็จะมีรายได้ บางคนจะได้ใช้เป็นทุนไปเรียนต่อ บางคนหากไม่ได้เรียนต่อก็สามารถนำไปเป็นทุนประกอบอาชีพในอนาคตได้  

ดร.อุดม วงษ์สิงห์ ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาคุณภาพครู นักศึกษาครู และสถานศึกษา กสศ. กล่าวว่า “โครงการพัฒนาแหล่งเรียนรู้และสร้างแกนนำเพื่อการพัฒนาทักษะอาชีพสู่การมีงานทำ” ของครูสุเทพ เท่งประกิจ” ครูรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหาจักรี ปี 2562 เป็น โครงการขยายผลจากการทำงานของครูที่ทำสร้างสมเป็นต้นทุนมา  ซึ่งโครงการนี้จะมุ่งเน้นการพัฒนาระบบการดูแลเด็กและเยาวชนด้อยโอกาสเพื่อสร้างความเสมอภาคทางการศึกษาเป็นสำคัญ  

การทำงานของครูสุเทพจึงมุ่งเน้นขยายผลให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ตลอดชีวิตแก่เด็กและเยาวชนด้อยโอกาสทั้งในโรงเรียนและชุมชน  เพราะนอกจากความรู้ที่ครูจะถ่ายทอดเพื่อให้มีความรู้ความสามารถในด้านวิชาการแล้ว ทักษะการประกอบอาชีพได้ตามความถนัดและมีศักยภาพพอที่จะพึ่งพาตนเองในการดำรงชีวิตทั้งในปัจจุบันและอนาคตก็มีความสำคัญ