ลงทุนในของเน่า

ผมแปลหนังสือเรื่อง You Can Be A Stock Market Genius ของ โจเอล กรีนแบล็ตต์ นักลงทุนชั้นเซียน ผู้คิดค้น Magic Formula  เขาพูดไว้เกี่ยวกับ “หุ้นของบริษัทล้มละลาย” ซึ่งผมเห็นว่าน่าสนใจมากๆ จนอยากบอกต่อ

การที่บริษัทหนึ่งๆ จะล้มละลาย ส่วนใหญ่เกิดจากสาเหตุหลักไม่กี่สาเหตุ เช่น ธุรกิจย่ำแย่ บริษัทขยายธุรกิจมากเกิน มีหนี้สินล้นพ้นตัว หรือบางบริษัทมี “สหภาพแรงงาน” คอยกัดกินผลประโยชน์จนองค์กรล่มสลาย

ตามกฎหมายล้มละลายของสหรัฐฯ จะมี “chapter 11” ซึ่งให้ความคุ้มครองทางกฎหมายแก่ธุรกิจ ให้สามารถดำเนินการต่อไปได้ระหว่างเจรจาหาข้อตกลงกับเจ้าหนี้ (ล่าสุดได้ยินข่าวว่ามีข้อเสนอให้ใช้ลักษณะเดียวกับมาตรา 11 กับการยื่นขอล้มละลายของบริษัทขนาดใหญ่ในประเทศไทยเช่นเดียวกัน)

โดยทั่วไปแล้ว หุ้นสามัญของบริษัทล้มละลายมักไม่ใช่ตัวเลือกในการลงทุนที่น่าสนใจ เพราะหลังจากขายทรัพย์สินทอดตลาด ผู้ถือหุ้นจะได้รับเงินเป็น “คนสุดท้าย” ต่อจากลูกจ้าง ธนาคาร ผู้ถือหุ้นกู้ เจ้าหนี้การค้า และสรรพากร เรียกได้ว่าแทบไม่เหลืออะไรติดไม้ติดมือ

ที่พบบ่อยก็คือ บรรดาเจ้าหนี้ทั้งหลาย รวมทั้งผู้ถือหุ้นกู้ มักได้รับเงินสดคืนบางส่วน บวกกับ “หุ้นใหม่” ของบริษัทที่ตั้งขึ้นมาหลังบริษัทเดิมล้มละลาย ขณะที่ผู้ถือหุ้นสามัญมักได้รับเป็นวอร์แรนต์กับหุ้นใหม่

และจุดนี้เอง คือ “โอกาสลงทุน” โดยเราสามารถเข้าไปซื้อหุ้นของ “บริษัทใหม่” ซึ่งมักเรียกกันว่า “หุ้นกำพร้า” ด้วยความที่มันถูกหมางเมิน เนื่องจากผู้ถือหุ้นจำนวนมากคืออดีตผู้ถือหุ้นกู้และเจ้าหนี้ ที่ไม่ได้อยากเป็นเจ้าของบริษัทตั้งแต่ทีแรก อีกทั้งนักวิเคราะห์ก็ไม่สนใจ เพราะมองว่าเป็นหุ้น “มีแผล”

ทันทีที่เข้าตลาด มันจึงถูกเทขายออกมาอย่างหนัก ราคาจึงต่ำกว่าที่ควรจะเป็น และนี่คือโอกาสทำกำไรของเรา

ผลการศึกษาระหว่างปี 1980 ถึงปี 1993 พบว่า หุ้นล้มละลายใหม่ที่ถูกแจกจ่ายออกไป ทำผลงานได้ดีกว่าดัชนีตลาดที่เกี่ยวข้อง “มากกว่า 20 เปอร์เซ็นต์” ในช่วง 200 วันแรกของการเทรด โดยบริษัทขนาดเล็กมักให้ผลตอบแทนดีกว่าบริษัทขนาดใหญ่

ก่อนจบ ต้องบอกว่าสถิติข้างต้นมาจากตลาดหลักทรัพย์สหรัฐฯ ซึ่งอาจมีความเหมือนหรือต่างจากตลาดหุ้นไทย นี่เป็นจุดที่ควรระวัง

ใครสนใจอยากเป็น “สุดยอดพญาอีแร้งแห่งปี” ลองศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติมกันดูนะครับ ไม่แน่ว่า “ของเน่า” อาจทำให้รวยได้เหมือนกัน