'กรมบัญชีกลาง' มีหน้าที่อะไร แล้วเกี่ยวกับ 'เงินผู้สูงอายุ' และ 'เบี้ยความพิการ' อย่างไร

กลายเป็นประเด็นที่อยู่ในกระแสความสนใจของสังคม เมื่อ "เบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ" และ "เบี้ยความพิการ" เดือน ก.ย.63 ไม่เข้าบัญชีของผู้ที่มีสิทธิ์ตามวันที่กำหนด ทำให้ประชาชนไม่ได้รับเงิน ซึ่งทำให้เฟซบุ๊คของ "กรมบัญชีกลาง" ถูกถล่มด้วยคอมเมนต์ เพราะประชาชนส่วนใหญ่เข้าใจว่า ความผิดพลาดครั้งนี้อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของกรมบัญชีกลางที่โอนเงินล่าช้า แถมบานปลายไปไกลถึงประเด็น "รัฐบาลถังแตก" เลยทีเดียว 

โดยภายหลังจากเกิดเหตุการณ์ดังกล่าว กรมบัญชีกลาง ได้ออกมาโพสต์อธิบายเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นว่า "กรมบัญชีกลางได้ตรวจสอบข้อมูลการจ่ายเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุและเบี้ยความพิการ ประจำเดือนกันยายน 2563 เรียบร้อยแล้ว แต่เนื่องจาก กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) มีงบประมาณไม่เพียงพอ จึงต้องขอจัดสรรเพิ่ม เมื่อ สถ.ได้รับงบประมาณพร้อมแล้ว กรมบัญชีกลาง พร้อมโอนเงินให้ผู้มีสิทธิโดยเร็ว ภายในเดือน กันยายน 2563"

นั่นหมายความว่าการโอนเงินผู้สูงอายุและเบี้ยความพิการ ไม่ได้มีแค่กรมบัญชีกลางที่มีส่วนเกี่ยวข้องเท่านั้น แต่ยังมี กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) ที่มีหน้าที่ในการจัดสรรงบประมาณ เกี่ยวข้องด้วย

จากประเด็นดังกล่าว "กรุงเทพธุรกิจออนไลน์" จึงพาไปไขข้อสงสัย ถึงบทบาทหน้าที่ที่แท้จริงของกรมบัญชีกลาง ตามกฎกระทรวงการคลัง พ.ศ. 2562 ที่กำหนดให้กรมบัญชีกลาง มีภารกิจเกี่ยวกับการควบคุมดูแลการใช้จ่ายเงินของแผ่นดินและหน่วยงานภาครัฐ ให้เป็นไปโดยถูกต้อง มีวินัย คุ้มค่า โปร่งใส และสามารถตรวจสอบได้ ซึ่งหากจะเปรียบเทียบง่ายๆ ก็คือเป็นกระเป๋าสตางค์ของประเทศ โดยมีรายละเอียดหน้าที่ 16 ข้อ ดังต่อไปนี้

1. ให้คำปรึกษาหรือข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการพัฒนาระบบริหารการคลังของประเทศในด้านการบริหารเงินคงคลัง ต่อกระทรวงการคลัง และคณะรัฐมนตรี

2. ดำเนินการเกี่ยวกับกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ คำสั่ง และหลักเกณฑ์ด้านการเงิน การคลัง การบัญชี การพัสดุภาครัฐและการตรวจสอบภายใน เพื่อให้ส่วนราชการหรือหน่วยงานของรัฐถือปฏิบัติ

3. กำหนดนโยบายและมาตรฐานการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ

4. กำหนดนโยบายและมาตรฐาน การกำกับดูแล และการพัฒนาเกี่ยวกับการตรวจสอบภายในภาครัฐ

5. ประเมินผลการคลังภาครัฐในความรับผิดชอบของกรม รวมทั้งติดตามการดำเนินงานและการบริหารด้านการคลัง เพื่อประกอบการพิจารณาเสนอแนะนโยบายด้านการคลังของประเทศ

6. ควบคุม ดูแล และตรวจสอบการเบิกจ่ายเงินของหน่วยงานภาครัฐ การก่อหนี้ผูกพัน การนำเงินส่งคลัง และการถอนคืนเงินรายได้แผ่นดิน รวมทั้งพิจารณาทำความตกลงในการเบิกจ่ายเงินงบประมาณตามที่ส่วนราชการขอทำความตกลง

7. ดำเนินการเกี่ยวกับการบริหารเงินคงคลัง

8. พัฒนาระบบบริหารเงินนอกงบประมาณในด้านกำกับดูแล การติดตามประเมินผล การใช้จ่ายเงินนอกงบประมาณ การทบทวนประสิทธิภาพและความจำเป็นในการดำเนินงานของเงินนอกงบประมาณอย่างเป็นระบบที่มีประสิทธิภาพ รวมทั้งการพัฒนากฎระเบียบที่เกี่ยวข้องในการกำกับและบริหารเงินนอกงบประมาณของหน่วยงานภาครัฐ

9. กำหนด ปรับปรุง และพัฒนามาตรฐานค่าตอบแทน สวัสดิการ และสิทธิประโยชน์ของบุคลากรภาครัฐ

10. พัฒนาระบบการบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์ และกำกับดูแลการบริหารการเงินการคลังภาครัฐแบบอิเล็กทรอนิกส์

11. กำหนดมาตรฐานการบัญชีภาครัฐ ระบบบัญชี ตลอดจนการจัดทำและวิเคราะห์รายงานการเงินของแผ่นดิน

12. ดำเนินการเกี่ยวกับความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายว่าด้วยความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ และความรับผิดทางแพ่งของเจ้าหน้าที่ของส่วนราชการ

13. ดำเนินการเกี่ยวกับการพัฒนาระบบการบริหารบุคคลลูกจ้างของส่วนราชการ

14. ดำเนินการเกี่ยวกับการพัฒนาบุคลากรด้านการเงินการคลัง การบัญชี การตรวจสอบภายใน และการพัสดุภาครัฐ

15. ให้คำปรึกษา เสนอแนะ และให้ความช่วยเหลือด้านวิชาการและการปฏิบัติงานทางการเงินการคลัง การบัญชี การพัสดุภาครัฐ การตรวจสอบภายใน แก่ส่วนราชการและหน่วยงานของรัฐ 

16. ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นหน้าที่และอำนาจของกรมหรือตามที่รัฐมนตรีหรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย

จากรายละเอียดของหน้าที่กรมบัญชีกลางข้างต้น โดยเฉพาะข้อที่ 6. เกี่ยวกับการควบคุม ดูแล และตรวจสอบการเบิกจ่ายเงินของหน่วยงานภาครัฐ สะท้อนว่ากรมบัญชีกลางมีหน้าที่เป็นตัวกลางในการเบิกจ่าย ไม่ใช่หน่วยงานที่อนุมัติงบประมาณ

ขณะเดียวกันในกรณีนี้ มีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการจัดสรรงบประมาณเกี่ยวกับเงินผู้สูงอายุและเบี้ยความพิการคือ "กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.)" ซึ่งมีหน้าบทบาทหน้าที่ในการส่งเสริมสนับสนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แนะนำองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในด้านการจัดทำแผนพัฒนาท้องถิ่น การบริหารงานบุคคล การเงินการคลัง และการบริหารจัดการ เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มีความเข้มแข็ง และมีศักยภาพในการให้บริการสาธารณะ

อย่างไรก็ตาม วิลาวรรณ พยาน้อย รองอธิบดีกรมบัญชีกลาง ในฐานะโฆษกกรมบัญชีกลาง เปิดเผยว่า กรมบัญชีกลางห่วงใยและเข้าใจในความจำเป็นของผู้มีสิทธิทุกท่าน เมื่อ สถ.ได้รับงบประมาณเรียบร้อยแล้วกรมบัญชีกลางจะดำเนินการจ่ายให้ผู้มีสิทธิอย่างเร่งด่วนต่อไป (ภายในเดือน กันยายน 2563) ทั้งนี้ ขอให้ติดตามข่าวจาก facebook กรมบัญชีกลาง อย่างใกล้ชิด หรือ สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ Call Center กรมบัญชีกลาง 02 270 6400 ในวัน เวลาทำการ”

ที่มา: กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นกระทรวงมหาดไทย (ฉบับที่ 2) เว็บไซต์กรมบัญชีกลาง เฟซบุ๊คกรมบัญชีกลาง