"วุฒิสาร" ชี้ วิกฤตโควิด-19 คือโอกาส กระจายอำนาจ แนะ "รัฐ" สนับสนุน

      นายวุฒิสาร ตันไชย เลขาธิการสถาบันพะปกเกล้า แสดงปาฐกถาปิด ในงานประชุมวิชาการสถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 22 ประจำปี 2563 เรื่อง จินตภาพใหม่การกระจายอำนาจ เพื่อลดความเหลื่อมล้ำ : บทเรียนจากโควิด-19 ว่า การแก้ปัญหาโควิด-19 คือ การสร้างดุลยภาพของสุขภาพและเศรษฐกิจ โดยการแก้ปัญหาของไทยพบปัญหาความซับซ้อน ลึกซึ้งและเกี่ยวโยง ขณะเดียวกันยังพบโอกาสแก้ปัญหา คือ พลังของแพทย์ ระบบสาธารณสุข การใช้หลักข้อมูล และพบมาตรการสำคัญ​คือ การให้อำนาจกับพื้นที่ เพื่อจัดการปัญหาเชิงพื้นที่ แก้ความเหลื่อมล้ำ ทั้งนี้ในมิติของความเหลื่อมล้ำและการกระจายอำนาจต้องมีจินตภาพใหม่ โดยแนวทางสำคัญ คือ ใช้เทคโนโลยี การเข้าถึงและเปิดเผยข้อมูล เพื่อสร้างพื้นที่ร่วม ทั้งการทำงานและการตรวจสอบเพื่อให้รัฐที่ดี ทั้งนี้ กระทรวงดีอี และกสทช. ต้องเชื่อมต่อทางเทคโนโลยีเพื่อลดความเหลื่อมล้ำของการเข้าถึงทางเทคโนโลยี

      “การกระจายอำนาจเพื่อแก้ปัญหาในจินตภาพใหม่ คือ การตัดสินใจใช้ทรัพยากร มีนวัตกรรมตอบโจทย์ของการแก้ปัญหาอย่างอิสระไม่ติดกับมายาคติของความเป็นรัฐเดียว เพื่อความคล่องตัวแก้ปัญหา มีความสามารถต่อการตัดสินใจ กำหนดทิศทางการเติบโตของแต่ละพื้นที่ที่ไม่เหมือนกัน ขณะที่มิติของผู้ใช้อำนาจนั้น คือ พื้นที่ที่ประกอบด้วยภายภาคส่วน คือ ชุมชน, เอกชน, ราชการภูมิภาค หากทำได้จะลดความเสี่ยงของการรวมศูนย์ เกิดความเติบโต รุ่งเรืองที่แตกต่างกัน นอกจากนั้นคือการขับเคลื่อนทางกฎหมาย เพื่อเป็นคู่มือของการทำงานทำงานร่วมกัน” นายวุฒิสาร กล่าว

      นายวุฒิสาร กล่าวว่า การทำให้เกิดการกระจายอำนาจไปสู่หลายองค์กร และสานพลังร่วมกัน ต้องตั้งเป้าหมายและอนาคตร่วม เพื่อให้ทุกคนเป็นหุ้นส่วนต่อการร่วมกันตัดสินใจ ทั้งนี้มีสิ่งระวัง คือการรวมศูนย์แบบแยกส่วน ที่กระจายอำนาจแต่ไม่เห็นภาพรวม ทั้งนี้การทำงานแบบสานพลังต้องให้เกียรติ, วางใจและวางเป้าหมายร่วมกัน ตนเชื่อว่าโมเดลดังกล่าวเกิดขึ้นเฉพาะบางชุมนุม เพราะยากต่อการรวมกับภาครัฐ, องค์กรชุมนุมดังนั้นต้องหาทางแก้ไข ขณะเดียวกันการออกแบบกฎหมาย มีจินตภาพใหม่คือ เพื่อปกป้องความเป็นธรรม,​ไม่ผูดขาด

      “ในสถานการณ์โควิด- 19 พบว่าพลังพลเมืองและทางสังคม มีความเข้มแข็งมาก สำคัญคือต้องให้เขาใช้พลังเต็มที่เพื่อประโยชน์ส่วนรวมและความยั่งยืน คือความท้าทายของการสร้างพลังดังกล่าว นอกจากนั้นสิ่งที่อยากเห็นจากภาครัฐ คือ ปรับ จัดสรร ความมั่นคั่งในสังคมให้สมดุล การกระจาย คือ สร้างโอกาสให้กับคนในสังคม กับการกระจายใหม่ คือ ค้นหาคนที่ขาดโอกาสกว่า หรือ เปราะบางกว่า สามารถใช้โอกาสนั้นได้ด้วย โดยลดบทบาทของรัฐที่มีบทบาทการควบคุม เป็นพิ่มการสนับสนุนแบบสานพลังให้มากขึ้น ขณะที่ภาคเอกชนต้องปรับวิธีคิดบางเรื่อง เช่น ไม่ผูกขาด, ไม่เอาเปรียบ และต้องมีความคิดที่สุจริต เพื่อให้คนเล็กคนน้อยยืนอยู่ได้” นายวุฒิสาร กล่าว