วิธีเตรียมพร้อม ’ก่อนฉีดวัคซีนโควิด’ เรื่องต้องห้าม และข้อปฎิบัติที่ควรรู้

เริ่มปูพรมสำหรับการฉีดวัคซีนกลุ่มคนทั่วไป นอกเหนือกลุ่มผู้สูงอายุ และ 7 กลุ่มโรคเสี่ยงอย่างเป็นทางการ โดยสรุปยอดฉีดวัคซีนโควิด-19 ทั่วประเทศ จัดสรรวัคซีนทั้งหมด 6,756,493 โดส ข้อมูล ณ 18.00 น. วันที่ 8 มิ.ย. 64

โดยเมื่อวันที่ 8 มิ.ย.ที่ผ่านมา มีผู้ฉีดเข้ารับวัคซีน 472,128 โดส

• เข็มที่ 1 จำนวน 428,459 ราย
• เข็มที่ 2 จำนวน 43,669 ราย

การวางเป้าหมายให้ครอบคลุม 70% ของประชากรนั้น อ้างอิงตามหลักวิชาการ หากประชากรได้รับวัคซีนราว 60% ก็จะสร้างภูมิคุ้มกันหมู่เกิดขึ้นได้ และจะทำให้จำนวนผู้ติดเชื้อค่อยๆ ลดลง อย่างไรก็ตาม ประสิทธิผลของวัคซีนโควิด-19ขณะนี้เป็นไปเพื่อป้องกันโรคที่รุนแรงต้องเข้ารักษาในรพ.และป้องกันการเสียชีวิตจากโควิด-19 เป็นสำคัญ  

กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ รวบรวมข้อมูลการเตรียมพร้อมร่างกายก่อนเข้ารับวัคซีน มีดังนี้ 

• วิธีเตรียมพร้อมร่างกายแบบพื้นฐาน

ดร.ชลลดา จงสมจิตต์ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาฯ แนะนำขั้นตอนการเตรียมตัวสำหรับการเตรียมพร้อมในการฉีดวัคซีนโควิด-19 ซึ่งแบ่งเป็น 

ข้อแนะนำก่อนฉีดวัคซีน สำหรับบุคคลทั่วไป 

• ดื่มน้ำมากๆ รวมถึงการพักผ่อนให้เพียงพอ 
• งดเครื่องดื่มชูกำลัง และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 
• ออกกำลังกายได้ปกติ แต่ไม่ควรออกกำลังกายหนักว่าที่เคยทำเป็นประจำ 
• ไม่ต้องงดน้ำ งดอาหาร ดื่มชา และกาแฟได้ หากดื่มเป็นประจำอยู่แล้ว แต่ในกรณีที่ไม่ได้ดื่มประจำให้งด ชา และกาแฟ

ข้อแนะนำสำหรับผู้ที่ทานยาบางชนิด 

กลุ่มยาไมเกรน 

• cafergot avamigran Tofago งด 5 วันก่อนฉีด
•  tripan เช่น relpax  งด 24 ชั่วโมงก่อนฉีด 

กลุ่มยาต้านอาการซึมเศร้า งด 24 ชั่วโมงก่อนฉีด 

• SSRI เช่น fluoxetin sertraline escitalopram 
• SNRI เช่น venlafaxine duloxetine
• Tricyclic antidepressant 

กลุ่มยาลดน้ำมูก งด 24 ชั่วโมงก่อนฉีด

• Pseudoephedrine 

กลุ่มยาอื่นๆ 

• น้ำมันกัญชา แผ่นแปะนิโคติน อาหารเสริม และสมุนไพรต่างๆ งด 3-5 วันก่อนฉีด
• ยาคุมกำเนิด ไม่ต้องงด แค่ให้แจ้งเจ้าหน้าที่ในส่วนของการซักประวัติก่อน 

• บุคคลที่ควรเลื่อนฉีดวัคซีน 
  

 หญิงหลังคลอดที่ตั้งครรภ์ปกติน้อยกว่า 6 เดือน 

หญิงหลังคลอดที่เกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างครรภ์โดยเฉพาะภาวะครรภ์เป็นพิษมากกว่า 6 สัปดาห์ 

ผู้ที่มีประวัติในช่วงเวลาน้อยกว่า 3 เดือน เช่น บาดเจ็บศีรษะ โรคหลอดเลือดสมอง 

ผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับระบบประสาท และสมอง อาการยังไม่คงที่อย่างน้อย 4 สัปดาห์ 

• คำแนะนำสำหรับผู้เป็นโรคผิวหนัง 

นอกจากนี้ "สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย" ให้คำแนะนำเกี่ยวกับ วิธีเตรียมตัวและดูแลตัวเองสำหรับผู้ป่วย 4 "โรคผิวหนัง" ได้แก่ "ลมพิษ" "ตุ่มน้ำพองใส" หรือ "แพ้ภูมิตัวเอง" "ภูมิแพ้ผิวหนัง" และ "สะเก็ดเงิน" ก่อนและหลังฉีด "วัคซีนโควิด-19" ดังนี้

• เรื่องสำคัญ ต้องแจ้งก่อนฉีด 

นอกจากนี้ ก่อนการเข้ารับวัคซีนในส่วนของการคัดกรอง ก็มีสิ่งที่ต้องแจ้งเจ้าหน้าที่ก่อนฉีดวัคซีนเช่นกัน โดยเรื่องสำคัญที่ต้องแจ้งคือ

• เคยติดเชื้อโควิด (ต้องหายสนิท 3 เดือนค่อยฉีดวัคซีนได้)
• เคยอยู่กลุ่มเสี่ยงติดเชื้อ แต่กักตัวครบ 14 วัน ก่อนมาฉีดวัคซีน
• เคยมีไข้ ไม่สบายในช่วง 2 สัปดาห์ 
• มีประวัติทานยากลุ่มละลายลิ่มเลือด
• มีประวัติแพ้ยาแพ้อาหาร หรือแพ้วัคซีนใดบ้าง 
• ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ (เว้นประมาณ 1 เดือน ถึงจะฉีดวัคซีนโควิดได้)
• โรคประจำตัว 
• มีรอยช้ำ จ้ำเลือด เลือดออกผิดปกติ หรือใช้ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด
• มีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือใช้ยากดภูมิคุ้มกันอยู่ เช่น สเตียรอยต์ขนาดสูง ยารักษาโรคมะเร็ง 
• ตั้งครรภ์ หรือมีแผนจะตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร 

ที่มา สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย, คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย