สั่งเดินหน้าต่อเนื่อง ส่งเสริม "หยุดเผาในพื้นที่เกษตร" หนุนเทคโนโลยีทดแทน

กรมส่งเสริมการเกษตร ดำเนินการเชิงรุกส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนเกษตรเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาการเผาในพื้นที่การเกษตร เน้นสร้างเครือข่ายเกษตรกรปลอดการเผา นำเสนอทางเลือกการใช้ประโยชน์จากเศษวัสดุทางการเกษตรเหลือใช้ และสนับสนุนใช้เทคโนโลยีทดแทนการเผา มุ่งสู่การทำการเกษตรปลอดการเผาที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

ดร.เฉลิมชัย ศรีอ่อน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กล่าวว่า ในปัจจุบันประเทศไทย โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนประสบปัญหาหมอกควันปกคลุมและเกิดมลพิษทางอากาศเป็นประจำทุกปี โดยมีสาเหตุหลักมาจากการเผาในพื้นที่โล่ง พื้นที่ป่า และพื้นที่การเกษตร ซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนและเศรษฐกิจของประเทศ รวมทั้งส่งผลเสียต่อการทำอาชีพการเกษตรโดยตรง ทำให้ดินเสื่อมโทรมขาดความอุดมสมบูรณ์ส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น และผลผลิตที่ได้รับต่ำกว่าที่ควรจะเป็น รัฐบาลได้เล็งเห็นความสำคัญในการป้องกันและแก้ไขปัญหาดังกล่าว

 จึงมอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์รับผิดชอบดำเนินการควบคุมการเผาในพื้นที่การเกษตร และได้สั่งการให้กรมส่งเสริมการเกษตรดำเนินการส่งเสริมการหยุดเผาในพื้นที่การเกษตรอย่างต่อเนื่อง โดยเน้นเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจให้เกษตรกรตระหนักถึงผลกระทบที่จะเกิดจากการเผาทำลาย พร้อมเสนอแนะทางเลือกในการใช้เทคโนโลยีการเกษตรทดแทนการเผาให้กับเกษตรกรด้วย

ด้าน นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า ในปีงบประมาณ 2564 ที่ผ่านมา กรมส่งเสริมการเกษตรได้ดำเนินการโครงการส่งเสริมการหยุดเผาในพื้นที่การเกษตร ในช่วงระหว่างเดือนมกราคม - พฤษภาคม 2564 ในปี 2564 ได้ผลลัพธ์เป็นที่น่าพอใจ สามารถขยายเครือข่ายเกษตรกรปลอดการเผาแก้ไขปัญหาการเผาในพื้นที่การเกษตร รวม 280 เครือข่าย ในพื้นที่ 60 จังหวัด โดยผลการสำรวจจากดาวเทียม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS ระหว่างวันที่ 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2564 โดยสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) (Gistda) พบว่า ภาพรวมจุดความร้อน (Hotspot) ในประเทศไทย มีจำนวน 12,705 จุด ลดลงร้อยละ 51.71 จากเดิม จำนวน 26,310 จุด ในปี 2563 โดยเป็นจุดความร้อนที่อยู่ในพื้นที่การเกษตร จำนวน 3,320 จุด ลดลงร้อยละ 47.17 เมื่อเทียบกับปี 2563 ซึ่งมีจำนวนถึง 6,285 จุด 

 อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวอีกว่า ในปีงบประมาณ 2565 นี้ กรมส่งเสริมการเกษตรพร้อมเดินหน้าโครงการส่งเสริมการหยุดเผาในพื้นที่การเกษตรต่อเนื่อง มีเป้าหมายสร้างเครือข่ายเกษตรกรปลอดการเผา โดยใช้กลไกของศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพกรผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) หรือศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน (ศดปช.) หรือกลุ่มเกษตรกร ให้ได้ 294 เครือข่าย ในพื้นที่ 60 จังหวัด พร้อมจัดอบรมหลักสูตรถ่ายทอดความรู้และพัฒนาศักยภาพเกษตรกรให้สามารถเป็นวิทยากรด้านการทางการเกษตรปลอดการเผา มีความรู้พื้นฐานด้านผลกระทบที่เกิดจากการเผาในพื้นที่การเกษตร และสามารถนำเสนอทางเลือกและสาธิตการใช้เทคโนโลยีการเกษตรทดแทนการเผาแก่เกษตรกร เพื่อปรับเปลี่ยนทัศนคติและสร้างจิตสำนึกของเกษตรกรให้ยอมรับการทำการเกษตรแบบปลอดการเผา

 รวมทั้งจัดกิจกรรมนำร่องสาธิตเทคโนโลยีการจัดการเศษวัสดุการเกษตรทดแทนการเผา หรือส่งเสริมการปรับเปลี่ยนการปลูกพืชเพื่อแก้ปัญหาการเผาอย่างยั่งยืน ซึ่งจะพิจารณาใช้เทคโนโลยีการจัดการเศษวัสดุการเกษตรทดแทนการเผาที่เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ เพื่อใช้เป็นจุดเรียนรู้และศึกษาดูงานในด้านการทำการเกษตรปลอดการเผา เช่น จัดทำแปลงเรียนรู้การไถกลบตอซังทดแทนการเผา ทำปุ๋ยหมัก เพาะเห็ดฟาง ผลิตอาหารสัตว์ ผลิตถ่านอัดแท่ง หรือการปลูกพืชทดแทน เป็นต้น โดยใช้หลักคิดการถ่ายทอดความรู้แบบเห็นของจริง เกษตรกรได้รับความรู้ถึงผลกระทบจากการเผาในพื้นที่การเกษตร มีทางเลือกในการใช้ประโยชน์จากเศษวัสดุทางการเกษตรและเทคโนโลยีทางการเกษตรทดแทนการเผา มาปรับใช้ในการ “ทำการเกษตรแบบปลอดการเผา” ได้อย่างยั่งยืนต่อไป