กรมสมเด็จพระเทพฯ พระราชทานเล่าเรื่องนิทรรศการภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ “ธรรมดาแบบใหม่ : New Normal”

ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร สะท้อนมุมมอง ระหว่างการเสด็จพระราชดำเนินไปยังสถานที่ต่าง ๆ ในปี 2563-2565 เพื่อจัดแสดงในนิทรรศการครั้งนี้ โดยมีใจความตอนหนึ่งว่า

"ตอนที่ต้นปี 2564 ก็มีโควิดแล้ว แต่ว่ายังไปไหนๆ ไม่ได้ ก็เตรียมจะไปต่างจังหวัด แต่พอดีเวลาเหลือ เดินออกกำลังกายเสียหน่อย เดินไปได้หน่อยหนึ่ง ก็หกล้ม ขาหัก ในที่สุดก็ต้องเป็นแบบไม่ธรรมดา ต้องผ่าตัด เดินก็ไม่ค่อยได้ ตอนนี้ก็แก้ไขช่วยกันต่างๆ นานา

จนกระทั่งพอที่จะเดินได้แล้ว ก็เตรียมจะออกไปให้ Normal หน่อย แต่ว่าก็เกิดเหตุไม่ปกติไม่ธรรมดาอีกตามเคย ทางหมอบอกว่า ให้กักตัว แต่ธรรมดาชาวบ้านกักตัวกันอาทิตย์สองอาทิตย์ แต่คราวนี้เขาบอกกักตัวประมาณสามเดือน ตั้งแต่เดือนกรกฎาภึงเดือนกันยา พูดไว้คร่าวๆ แต่จริงๆ แล้วอาจจะชั่วกัลปาวสาน ตลอดชีวิตจนกว่าจะตายไปในวังสระปทุมนั้น ก็ยังไม่ทราบแน่

ก็เลยพยายามว่า ที่เขาว่ากันว่า กักถึงเดือนปลายกันยา สิ้นปีงบประมาณ ก็ทำเป็นไม่รู้เรื่อง เอาแค่นั้นก็แล้วกัน ก็ไปไหนๆ ทางผู้จัดก็บอกว่า อย่างที่อยู่ในวังสระปทุม ก็อย่างเดิม

จะว่าเหมือนเดิมก็ไม่ได้ เพราะว่าหมูหมากาไก่ก็เปลี่ยน มีตัวใหม่ ตัวเก่าโดนกักตัวเหมือนกัน ทำให้ตัวใหญ่กว่าเดิม จริงๆ เราก็มีอีกหลายภาพที่เป็นภาพที่กักตอนที่งานเดินการกุศล โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า มีจัดกันทุกปี นอกจากมีการเดินแล้วก็ไม่ใช่ว่าออกกำลังกายเฉยๆ ก็ต้องมีอาหารการกินอยู่ด้วย ทำให้เป็นการสร้างความสุขเล็กๆ น้อยๆ ให้กับทุกคน

เป็นภาพที่ถ่ายที่บ้านสัมมากรเชียงใหม่ มีอาหารเช้าปาท่องโก๋ที่นี่นอกจากจะมีรูปช้างแล้วก็ยังมีภาพไดโนเสาร์และอื่นๆ แล้วแต่เจ้าของปาท่องโก๋จะมีจินตนาการ รสชาติดี เป็นช้างหรือไดโนสาร์ก็รสเดียวกัน

เป็นงานประจำปีของโรงเรียนนายร้อยเหมือนกัน เรื่องของการเกษตรของโรงเรียนนายร้อย จะมีสองครั้ง คือดำนาและเกี่ยวข้าว มีกิจกรรมอื่นๆ ที่เสริมเข้ามา มีผู้ชำนาญการเกษตรได้พบปะกัน ให้นักเรียนนายร้อยได้ทำงานด้านเกษตร และงานแปรรูปหลายอย่าง เด็กๆอยู่ ใกล้โรงเรียนนายร้อยก็ได้มาร่วมงานด้วย

มีภาพสำคัญ ไม่ทราบว่ามีดร.สุเมธกี่ท่าน เที่ยวนี้ดร.สุเมธไม่ได้มาที่งาน แต่ว่าอยู่ออฟฟิศพระราม 8 แต่เรามีเทคโนโลยีที่จะถ่ายภาพดร.สุเมธโดยการซูมและสามารถติดต่อกันได้ ถือว่าเป็นวิถีใหม่อีกอย่างหนึ่ง

เมื่อวานนี้มีการประชุม ดร.สุเมธ ก็ประชุมออนไลน์ เดี๋ยวนี้คนก็ประชุมออนไลนกันทั้งนั้น เมื่อวานก็มีประชุมที่วังสระปทุมแล้วก็มีวิทยากรสองท่าน ท่านหนึ่งบรรยายมาจากอังกฤษ อีกท่านบรรยายจากกรุงเวียนนา ตอนนี้วิถีใหม่กันหมด

ภาพที่อาจจะค่อนข้างประหลาด คือไม่รู้ว่าแจกปริญญาแต่ก็ไม่รู้ว่าแจกปริญญาแบบไหน หงายมือแล้วก็จับปริญญาแล้วก็เลื่อนไป ก็แจกไปถูกับตรงที่เขากั้นไว้ข้างหน้า จนกระทั่งสี่วันนี้ก็เริ่มเจ็บมากแล้วก็เป็นสีแดง ก็เลยวาดรูปเอาไว้เป็นที่ระลึกเป็นจดไว้ว่าจะมีอีกหรือเปล่า แต่เท่าที่ผ่านจากวันนั้นมาก็ไม่มีอาการเจ็บมือจากการแจกปริญญาอีก ใช้ทั้งยาไทยและยาฝรั่ง จนกระทั่งค่อยยังชั่ว หายดีในที่สุด

นี่ก็เป็นเรื่องของการเจ็บไข้เหมือนกัน สุนัขชนแล้วหกล้มไป ขาหักสองข้างเลย ก็ต้องเปลี่ยนที่จากเรือนหลังเดิม เขาเลยถือโอกาสซ่อมเรือนหลังเดิม ให้ขึ้นมานอนที่หอสมุด ที่ตรงนี้เดิมมีโต๊ะวางของ เขาก็เอาออก ยกเตียงจากโรงพยาบาลใส่ แล้วตอนนั้นลุกก็ไม่ได้ ต้องมีที่สำหรับโหนลุกขึ้นมาประดักประเดิดมาก มีเครื่องมือใหม่ๆ ตื่นตาตื่นใจที่จะต้องใช้ แล้วก็ต้องค่อยๆ ถอดออกทีละอย่างสองอย่าง ตอนนี้ไม่ต้องใช้เครื่องต่างๆ เดินค่อนข้างจะปกติ

นี่ก็เจ้าประจำ ใบตองอยู่ที่เรือนที่เรียกกว่าริมน้ำหลังเดิม ใบตองน่าจะตกใจเหมือนกันว่า ทำไมใครๆ หายไปกันหมด นี่อยู่ที่หอสมุด เขาเดินมาดูว่าอะไรเกิดขึ้น หงอยๆ เหงาๆ ไปเยอะ ไม่ค่อยร่าเริงเหมือนเดิม

อีกตัวหนึ่งชื่อใบเฟิร์น เข้าโรงพยาบาล กลับออกมาก็คุยใหญ่เลยไม่รู้คุยอะไร ตอนนี้ถ้าเขาพูดคุยแปลว่าหิวข้าว มีขนมใหม่ให้เขากิน เขาก็ไม่ชอบ ชอบของเดิม

นี่ก็มีสมาชิกเก่า ตอนไม่สบายก็ได้เห็นสมาชิกที่อยู่ในน้ำมากขึ้นเพราะว่า เดิมไม่มีเวลาดูนี่ก็มีเวลาคิดพินิจพิจารณาเต่า ตะพาบขึ้นไปอยู่บนแพ มีปลาอยู่ในน้ำ เดิมมีปลาอยู่จำนวนหนึ่งแล้วกรมประมงมาดูบอกว่ามีปลาน้อยเกินไป ก็นำปลามาเติม นี่รู้สึกว่าพี่ตะพาบรำคาญน้องปลาทับทิม ก็หายๆ ไปบ้าง นานๆ โผล่ก็มา

นอกจากเต่า ตะพาบ ก็มีน้องตัวเงินตัวทอง ตอนนี้สัตว์บกมีมากเกินไป ก็ให้นำไปปล่อยที่อื่นบ้าง ก็รู้สึกคิดถึงเขาเหมือนกัน เพราะเขาเดินย้วยเยี้ย ใครๆ ก็ปลอบใจว่าไม่ต้องเป็นห่วง ยังมีอีกเพียบเลย บางทีเขาก็มานอนมาเดินนอนบนแพเต่า บางทีเขาทะเลาะ ตัดพ้อต่อว่าตะพาบ

นี่ก็เรื่องNew Normal อีกอย่าง ยกตัวอย่างประชุม ก็ต้องใช้เทคโนโลยีออนไลน์ ตอนที่เขาห้ามไม่ออกไปข้างนอก ก็ต้องพยายามไปเยี่ยมโรงเรียนตชด. โรงเรียนพระปริยัติธรรม โครงการ เขาใช้จอแบบนี้ มีเจ้าหน้าที่ตชด. ถ่ายให้ ทำไปทำมา คล่องขึ้นทุกฝ่าย

เดินก็ไม่ค่อยไหว เพราะว่าเป็นคนเคยแต่ออกพื้นที่ นั่งอยู่หน้าจอ ดูไม่ทัน กิจกรรมอะไร หรือว่าพูดอะไรไม่ค่อยถนัดนัก แต่บางคนก็บอกว่าดี เพราะว่าถ้าไม่อย่างนั้นคนที่อยู่ในห้องจะได้ยิน คนที่อยู่นอกห้องจะไม่เห็น ไม่ได้ยินว่าพูดว่ายังไง ก็มีข้อดีข้อเสียนะ

บางทีคนที่เคยอยู่ ออกไปอยู่ข้างนอก ถ้าอยู่หน้าจอ เคลิ้มหลับไป หรือเยี่ยมงานก็ไม่ค่อยรู้เรื่องเท่าไหร่ แต่ตอนหลังนี่ชำนาญแล้ว พอชำนาญก็ออกไปได้พอดี

แต่ตอนนี้ประชุมบางอย่างเขายังให้ประชุมออนไลน์เพราะว่า อย่างที่ว่าฝรั่งสองท่าน ก็เข้ามาที่บ้านเราไม่ได้ ถ้ามีออนไลน์แบบนี้ ก็ทำให้เราและผู้เข้าร่วมประชุมที่เป็นนานาชาติหลายประเทศมาก็มีโอกาสได้เห็น ได้ดูทิวทัศน์ทางทะเลสวยงาม ช่วงนี้ได้ไปเยี่ยมไปเห็น แต่ละที่ที่ไป ทำเป็นเฮลิคอร์ปเตอร์ ก็ยังไปไม่ได้ เพราะว่าขึ้นบันไดลงบันไดไม่ถนัด ทางตชด.เขาก็แก้ปัญหาโดยการให้ไปที่กองกำกับ แล้วก็นำครูนักเรียนมาให้อธิบายเรื่องกิจกรรม ผลงานของเขา ตอนนี้ไปเยี่ยมในพื้นที่ได้แล้ว

ภาพตอนที่อยู่โรงพยาบาลแล้วกำลังมีการก่อสร้าง เขารื้อโรงแรมดุสิตธานี กำลังสร้างใหม่ได้อย่างเชื่องช้า เกิดปัญหาเรื่องคนงาน เรื่องอะไรต่างๆ เยอะแยะ นิวนอร์มอล โควิดที่ว่า พยายามลุ้นต่อไปว่า ตึกหลังนี้ ไปได้ถึงแค่ไหนแล้ว

มีสมาชิกวังสระปทุม มีอู๊ดดี้กับแอ๊ดดี้ มองๆ นอนทีไร รูปร่างทำเหมือนกันหมดเลยก็จำไม่ได้ว่านี้คืออู๊ดดี้หรือแอ๊ดดี้ เดิมไปได้จากนครปฐม คนให้เขาบอกว่าหมูแคระ ตัวใหญ่ที่สุดก็คือน้ำหนักประมาณ 30 กิโล ตอนแรกก็อุ้มสองตัวพร้อมกัน อยู่ไปอยู่มาก็กลายเป็น 150 กิโล จริงๆ ใครๆ ก็บอกว่ามากกว่า 150 กิโล แต่ช่วงที่เราชั่งได้แค่ 150 ก็เลยต้องเชื่อว่าเป็น 150 ไม่ได้รับประทานอะไรมาก ผักๆ หญ้าๆ ผลไม้ แต่ทำไมโตว่องไวขนาดนั้น เขาเป็นหมูเชื่องและอารมณ์ดีมาก แต่อยู่กับหมา หมากลัวนะ

ภาพนี้เป็นแมวดาราใหม่ ชื่อชาลี เพราะว่าเขามีหนวดคล้ายชาลี แชปปลิน เขาเฝ้าอยู่หน้าหอสมุดนั่น บางทีวิวาททะเลาะกับอีกตัวที่ชื่ออ้วน ชาลีมีกิจกรรมอีกอย่าง เป็นประชาสัมพันธ์และต้อนรับอยู่ที่หอสมุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลามีทูตมา เขาชอบรับทูต ทูตก็ชอบเขานะ มีอยูวันหนึ่งมีทูตมา แต่เขาไม่มา เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยบอกว่า ชาลีพลาดไปแล้ว ทำไมไม่ดูไลน์กลุ่ม พวกรักษาความปลอดภัยทั้งหลาย เขาเปลี่ยนวันแล้วไม่ได้ดูก็เลยขาดงาน

ทีนี้พอออกไปได้ พยายามออกไปตามที่ต่างๆ ที่พระราชวังบางปะอิน ตรงนี้เป็นพระที่นั่งเวหาศน์จำรูญ หรือที่ภาษาธรรมดาเรียกว่าเก๋งจีน มีห้องเก็บหนังสือ ห้องที่มีลักษณะพิเศษกว่าอาคารอื่นๆ

งานเกี่ยวข้าวที่โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า แต่ก่อนนี้จะต้องลงไปแล้วก็ร่วมเกี่ยวข้าวด้วยแต่ว่าขาไม่ดีเลยไม่ลง ลงไปแบบนั้นไม่ไหว ก็เลยดูแล้วถ่ายภาพ

งานที่วัดโพธิ์ หรือวัดพระเชตุพน มีงานที่เขาฉลองเกี่ยวกับเรื่องฤาษีดัดตน มีโอกาสเข้าไปถ่ายพระนอนด้วย กิจกรรมทำงานภาพถ่ายก็มีจะมีถ่ายหลายมุม ถ่ายฤาษีดัดตนด้วยมีหลายท่า ฤาษีดัดตน รู้จักแต่เด็กๆ มีใครก็ไม่ทราบทำหนังสือ มีพวกนักเขียนแต่งเป็นบทกลอน เขาเรียกว่าทำเป็นเซียมซี เดี๋ยวนี้เอาไปไว้ไหนไม่ทราบ หนังสือเล่มนั้น เขาเรียกว่าเซียมซีฤาษีดัดตนวัดพระเชตุพน อ่านบ่อยๆ จนขาด ไม่ทราบว่าใครเคยเห็นบ้าง

มีสมาชิกของวังสระปทุมที่มาอยู่ประจำ ก็คือว่า มีงูเหลือม มีงูเขียว งูอื่นๆ ไม่ได้นับทำบัญชี ตอนหลังมีงูเหลือม 120 กว่าตัว แต่ตัวนี้เป็นตัวที่ 119 วัดขนาดแล้วเอาไปปล่อยตามที่ต่างๆ โดยมากเป็นอุทยานแห่งชาติ เพราะว่าตอนแรกเคยคิดว่าอยากจะเลี้ยงไว้ แต่ว่าคนในวัง เขาบอกว่าพวกเราไม่อยากใช้ชีวิตร่วมกับงู ก็เลยคิดว่าเอาเขาไปอยู่สบายๆ ที่อุทยานแห่งชาติต่างๆ เพิ่งไปเจอะเจอหลานสาวคุณใหม่ มีรสนิยมคล้ายๆ กัน บอกว่า

"อุ๊ย...งูน่ารัก อยากจะเลี้ยงไว้ที่นี่" 

เจ้าหน้าที่ชาวที่ก็มายื่นคำขาดว่า ถ้าคุณใหม่อยากจะเลี้ยงงู พวกกระผมจะไม่อยู่กับคุณใหม่ ก็เอาเป็นว่า ไปปล่อยตามอุทยานต่างๆ ตามเคย

พานักเรียนนายร้อยไปทัศนศึกษาที่ราชบุรี ไปที่เถ้าฮงไถ่ที่ทำเครื่องปั้นดินเผาต่างๆ เขาก็จำได้ว่า ครั้งที่แล้วก็เคยพานักเรียนนายร้อยกลุ่มเก่าไปที่เถ้าฮงไถ่เหมือนกัน เขาก็ปรารภว่า ป่านนี้ไปเป็นนายพลกันหมดแล้ว อันนี้คือชุดใหม่ไป อันนี้เขาก็ให้ไปตั้งไว้ที่วังสระปทุม มีตัวอะไรก็ไม่ทราบที่เถ้าฮงไถ่เหมือนกัน เรียกไม่ถูกเลยเรียกสัตว์ประหลาด

นี่ก็นั่งเฮลิคอร์ปเตอร์ไปที่ปากช่อง เพิ่งไปเยี่ยมต้นปีนี้ ศูนย์การเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวน ชายแดนพลเอกอรชุน พิบูลนครินทร์ มีเจ้าหน้าที่ภูมิปัญญาหรือเรียกว่า ปราชญ์ท้องถิ่นมาสอนนักเรียนให้สาน เด็กคนที่เรียนก็มีน้อย บางแห่งที่เคยมีไม้ไผ่ ก็ไม้ไผ่มีน้อยลง เป็นงานหัตถกรรมที่ควรรักษาเอาไว้ อยากให้เด็กเรียนโดยที่มีภูมิปัญญาท้องถิ่นมาสอนให้รักษางานพื้นบ้านเอาไว้ เชิญชมภาพ อย่างตามเคยอย่างที่บอกว่าเชิญถ่ายภาพนิทรรศการได้ตามสบาย ขอบคุณทุกๆ ท่าน