ชีวภัณฑ์ Bs-DOA ควบคุมโรครากเน่า ปลูกผักสลัดคุณภาพ ขายได้ราคาดี

ปัจจุบันการปลูกพืชในระบบไฮโดรโปรนิกส์เป็นที่นิยมกันทั่วไปทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด เนื่องจากใช้เงินลงทุนไม่สูง ผลผลิตเป็นที่ต้องการของตลาด และขายได้ราคาดี จากคนยุคใหม่หันมาบริโภคผักเพื่อสุขภาพกันมากขึ้น

อย่างไรก็ตามปัญหาสำคัญของการปลูกพืชระบบไฮโดรโปรนิกส์คือ โรครากเน่าในผักสลัดที่เกิดจากเชื้อรา สามารถอยู่ในเมล็ดพันธุ์และวัสดุปลูก สามารถแพร่กระจายได้ผ่านทางน้ำและสภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูง และในช่วงฤดูร้อนที่มีอากาศร้อนจัด หากไม่มีการทำความสะอาด และการรักษาอุปกรณ์ปลูกอย่างเหมาะสม เชื้อราสามารถสะสมอยู่ในระบบปลูกได้

นางสาวมะลิดา  ชูรินทร์ นักวิชาการโรคพืชปฏิบัติการ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า โรครากเน่าของผักสลัดระบบไฮโดรโปรนิกส์  เกิดจากเชื้อราพีเที่ยม อะฟานิเดอร์มาตัม (Pythium aphanidermatum) สามารถแพร่กระจายผ่านทางเมล็ดพันธุ์และวัสดุปลูก โดยจะเข้าทำลายที่ระบบรากของผักสลัด ทำให้รากฝอยเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง ต่อมารากจะมีอาการเน่าและเปลี่ยนเป็นสีดำ รากจะเริ่มหลุดร่วงและสั้นกุดลงไปเรื่อย ๆ หลังจากนั้นต้นพืชจะแสดงอาการเหี่ยวให้เห็น

โรครากเน่าในผักสลัดจะระบาดได้ดีในช่วงอากาศร้อนชื้น โดยเชื้อสาเหตุโรคจะมีการแพร่ระบาดได้อย่างรวดเร็ว หลังจากมีการปนเปื้อนในวัสดุในการปลูก ไม่ว่าจะเป็นฟองน้ำในการเพาะปลูก อุปกรณ์รางน้ำ หรือบ่อน้ำของสารละลาย จากระบบไฮโดรโปรนิกส์จะเป็นระบบน้ำวน หากติดเชื้อหนึ่งต้นก็อาจจะเป็นได้ทั้งโต๊ะปลูก

ดังนั้นเพื่อป้องกันและควบคุมโรครากเน่าในระบบไฮโดรโปรนิกส์ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช ได้วิจัยและพัฒนาชีวภัณฑ์ Bs DOA 19W32 ขึ้น และได้มีการทดลองจนประสบความสำเร็จ โดยชีวภัณฑ์ Bs DOA 19W32 มาจากเชื้อแบคทีเรีย Bacillus subtilis ที่เป็นสายพันธุ์แบคทีเรียที่มีประโยชน์เพื่อนำมาใช้ในการควบคุมโรครากเน่าของผักสลัด

ปัจจุบันชีวภัณฑ์ Bs DOA 19W32 ของสำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช  ที่ใช้ในการควบคุมโรครากเน่าในผักสลัดมี 2 สูตร ได้แก่ สูตรผงละลายน้ำ  และสูตรเหลวอย่างง่าย โดยสูตรผงละลายน้ำอัตราการใช้ประมาณ 60 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร โดยใส่ในระบบไฮโดรโปรนิกส์ หรือในระบบสารละลายของเตาปลูกได้เลย

ส่วนสูตรเหลวอย่างง่าย เป็นสูตรเพิ่มปริมาณ เริ่มต้นจะใช้กากถั่วเหลือง 10 กรัม น้ำตาลทราย 10 กรัม ผสมน้ำ 1 ลิตรต้มให้เดือดประมาณ 2 ครั้ง ครั้งละ 30 นาที เมื่อเย็นแล้วจะใส่สูตรผงในอัตรา 9 กรัมต่อน้ำ 1ลิตรลงในถังเลี้ยงที่บรรจุกากถั่วเหลืองที่ต้มฆ่าเชื้อไว้ จากนั้นบ่มเชื้อไว้ที่สภาพอุณหภูมิห้องประมาณ 48 ชั่วโมง หลังจากนั้นสามารถนำไปใส่ในระบบปลูกของโต๊ะปลูกไฮโดรโปรนิกส์ได้

ขั้นตอนหลังจากเตรียมชีวภัณฑ์เสร็จเรียบร้อยแล้ว จะนำชีวภัณฑ์คลุกเมล็ดพืช และเขย่าให้เข้ากัน หลังจากที่เพาะเมล็ดปลูกเรียบร้อยแล้ว จะนำไปปลูกในขั้นตอนอนุบาลของต้นกล้าผักสลัด โดยการเตรียมชีวภัณฑ์ในอัตรา 60 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร โดยการเทสารละลายลงในโต๊ะอนุบาล หลังจากเตรียมโต๊ะอนุบาลเสร็จเรียบร้อยจะใส่ชีวภัณฑ์ก่อนนำไปปลูก

อย่างไรก็ตาม การใช้ชีวภัณฑ์ Bs-DOA 19W32 เป็นส่วนหนึ่งของการป้องกันและควบคุมโรครากเน่าในระบบไฮโดรโปรนิกส์ ขณะที่การตรวจสอบ และการรักษาโรครากเน่าในระบบไฮโดรโปรนิกส์เป็นขั้นตอนสำคัญเพื่อป้องกันความเสียหายและการระบาดของโรค ดังนั้นหากมีการระบาดของโรคในแหล่งปลูกควรติดต่อผู้เชี่ยวชาญด้านการเกษตร เพื่อรับคำแนะนำและปฏิบัติตามขั้นตอนที่ถูกต้องควบคู่กันไปด้วย