'ทฤษฎีแห่งความสุข : สุข...แพทย์แผนไทย' โดย ธันย่า - ธันยลักษณ์ พรหมมณี

ช่วงนี้ "ธันย่า" มีการเดินทางด้วยไฟลต์บินยาว ๆ อย่างบ่อยครั้ง การนั่งเครื่องนาน ๆ ทำให้มีอาการปวดเมื่อยเนื้อตัว และมีอาการอ่อนเพลีย เนื่องจากร่างกายปรับเวลาและสภาพอากาศไม่ทัน ซึ่งเป็นความเมื่อยล้าไม่สบายตัวจากการเดินทางที่อาจพบได้

การแก้ไขเพื่อบรรเทาการปวดเมื่อย สิ่งแรกที่ถึงไทย "ธันย่า" จะแวะไปนวดประคบด้วยสมุนไพร ความร้อนจะทำให้สมุนไพรต่าง ๆ ซึมซาบเข้าสู่ผิว ช่วยให้ร่างกายได้ผ่อนคลายสบายตัว กระตุ้นการไหลเวียนของเลือด ช่วยลดอาการบวมและบรรเทาอาการอักเสบของกล้ามเนื้อตามร่างกายได้เป็นอย่างดี 

การแพทย์แผนไทย หรือ การแพทย์แผนโบราณ เป็นภูมิปัญญาไทยที่สืบทอดจากบรรพบุรุษมาช้านาน การดูแลสุขภาพกับความสัมพันธ์ที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตของคนไทยในรูปแบบการบำบัด บำรุง รักษา ด้วยศักยภาพการใช้สมุนไพร

การใช้ สมุนไพร ทั้งในรูปแบบอาหารและยาร่วมกับการวินิจฉัยโรค เป็นความเชื่อแบบไทย มีองค์ความรู้เป็นทฤษฎี โดยพื้นฐานทางพุทธศาสนาผสมกลมกลืนกับความเชื่อทางพิธีกรรม มีการเรียนการสอนและการถ่ายทอดความรู้อย่างกว้างขวาง เป็นภูมิปัญญาไทยสืบทอดมายาวนานหลายพันปี 

วัฒนธรรมทางการแพทย์ การช่วยรักษาพยาบาลในเบื้องต้นของอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย จากรากฐานในการดูแลตนเองในสังคมชาวนาไทยในอดีตที่ทุกหมู่บ้านจะมีหมอนวด ซึ่งชาวบ้านจะไปหาเมื่อมีอาการปวดกล้ามเนื้อจากการทำงานในทุ่งนา เสมือนเป็นการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน เมื่อเวลาผ่านไปประสบการณ์เหล่านี้ได้พัฒนาเป็นระบบความรู้อย่างเป็นทางการ 

นอกจากนี้การอบ/ประคบสมุนไพร การอยู่ไฟหรืออยู่เดือน มีความเชื่อว่าผู้หญิงที่อยู่ไฟหลังคลอดจะมีสุขภาพดี ร่างกายฟื้นตัวได้ดีขึ้น ช่วยให้มดลูกเข้าอู่ ขับน้ำคาวปลา เลือดลมไหลเวียนดี และสมุนไพรในลูกประคบ เช่น มะกรูด ตระไคร้ ที่ช่วยกระตุ้นระบบทางเดินหายใจ ไพลช่วยลดการปวดเมื่อกล้ามเนื้อ ขมิ้นชันช่วยบรรเทาอาการเคล็ดขัดยอก เป็นต้น 

ปัจจุบัน การนวดไทย แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักคือ การนวดไทยเพื่อการรักษาโรค และการนวดไทยเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ เป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้แก่ผู้ที่ประกอบอาชีพทางด้านนี้ ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของร้าน พนักงานนวด และยังรวมไปถึงชาวบ้านได้ปลูกสมุนไพร แล้วนำมาขายทำเป็นลูกประคบ เป็นอาชีพเสริมทำให้มีการกระจายรายได้สู่ชุมชนและครัวเรือน เป็นการพึ่งตนเองในระบบสุขภาพและยังเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ สร้างความมั่นคงด้านสุขภาพ ส่งเสริมผลิตภัณฑ์สมุนไพรทดแทนพืชเศรษฐกิจเดิมให้เป็นสินค้านวัตกรรม สามารถแข่งขันได้ในตลาดโลก  

การนวดแผนไทย ในชาวต่างชาตินั้น ถือเป็นเอกลักษณ์ขึ้นชื่อพอกับที่นึกถึงอาหารไทย ด้วยเหตุนี้จึงได้รับความนิยมแพร่หลายไปทั่วโลก ยูเนสโก ขึ้นทะเบียนนวดไทยเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ตั้งแต่ช่วงต้นปี 2562  

ทั้งนี้ รัฐบาลได้ให้ความสำคัญในศาสตร์การแพทย์แผนไทย มีการจัดตั้ง สถาบันการแพทย์แผนไทย เป็นหน่วยงานระดับกอง สังกัดกรมการแพทย์ ตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2536 เพื่อเป็นศูนย์กลางการพัฒนา การประสานงาน การสนับสนุน และความร่วมมือด้านการแพทย์แผนไทย 

ศาสตร์การแพทย์แผนไทยประกอบด้วย เวชกรรมแผนไทยเป็นการตรวจและรักษาโรคด้วยทฤษฎีการแพทย์แผนไทย, เภสัชกรรมแผนไทยเป็นการปรุงยาและผลิตยาสมุนไพรสำหรับรักษาโรค, หัตถเวชกรรมแผนไทยเป็นการบำบัดรักษาด้วยหัตถการ, ผดุงครรภ์เป็นศาสตร์การดูแลหญิงตั้งครรภ์การทำคลอดและการดูแลหญิงหลังคลอด รวมทั้งการดูแลทารกแรกเกิด  

แล้วพบกับ "ธันย่า" และ "ทฤษฎีแห่งความสุข" ได้ใหม่ ทุกวันจันทร์ที่สองของเดือนใน กรุงเทพธุรกิจ ฉบับตีพิมพ์และทางออนไลน์