อายุของ ‘โควิด-19’ บนพื้นผิวต่างๆ

ท่านผู้อ่านทราบหรือไม่ว่าเชื้อไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ ต้นตอโรคโควิด-19 สามารถคงทนและแพร่เชื้อได้ยาวนานถึง 9 วันบนพื้นผิวสิ่งของต่างๆ 

บทความวิชาการด้านการแพทย์ที่จัดทำโดยมหาวิทยาลัยในเยอรมัน ได้อ้างอิงงานวิจัยและบทความวิชาการอื่นๆ อีกกว่า 41 ชิ้น บทความทางวิชาการชิ้นนี้ได้รับการใช้เป็นหลักอ้างอิงในการรับมือเชื้อโควิด-19 อย่างมากในฝั่งสหรัฐ เพราะศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค ประเทศสหรัฐ (Centers for Disease Control and Prevention) ใช้เป็นต้นน้ำในการจัดการรับมือเชื้อโควิด

ผมคิดว่าบทความนี้เป็นประโยชน์อย่างมาก เพราะนอกจากจะรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอายุของเชื้อโรคร้ายนี้ในพื้นผิวสัมผัสต่างๆ การทำลายเชื้อนี้ รวมถึงรายละเอียดอีกพอควร บทความนี้เพิ่งจะตีพิมพ์ โดยใช้ข้อมูลหลักฐานทางวิทยาศาสตร์จากงานวิจัยและบทความอื่นๆ ที่เป็นปัจจุบันอีกมาก จึงอยากจะมาเล่าให้ฟังครับ

จากการศึกษาและสังเกตในเชิงพฤติกรรมศาสตร์ของกลุ่มทดลอง หนึ่งที่เป็นนักเรียนพบว่า กลุ่มทดลองนั้นใช้มือจับบริเวณใบหน้าเฉลี่ย 23 ครั้งต่อชั่วโมง โดยมักจะสัมผัสที่ผิว ปาก จมูก และตา มากไปน้อย ตามลำดับที่เรียง ซึ่งแสดงให้เห็นถึงภาวะความเสี่ยงในการติดเชื้อ และวิธี การจัดการป้องกัน โดยการล้างมือและลดการสัมผัสบริเวณใบหน้า

โควิด-19 นี้เป็นไวรัสที่ อยู่ในกลุ่มโคโรน่า ดังนั้นวิธีการจัดการฆ่าเชื้อก็จะมีความคล้ายคลึง โดยตัวฆ่าเชื้อที่เป็นมิตรกับผิวหนังมนุษย์ที่สุดคือ แอลกอฮอล์ที่ความเข้มข้น 62-71% หรือมากกว่า กรณีฆ่าเชื้อบนพื้นผิวอื่นๆ ในบทความนี้ก็ชี้ชัดถึงสารอีกกว่า 11 ชนิด ซึ่งมีความคล้ายคลึงกับที่สำนักงานสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ สิงคโปร์แนะนำ ซึ่งผมได้เขียนถึงเมื่อสัปดาห์ก่อน

สิ่งที่ควรจะย้ำเตือนอีกครั้งคือ สารฆ่าเชื้อเหล่านี้จำเป็นต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง ภายใต้ความเข้มข้นที่เหมาะสม เพราะหากเข้มข้นน้อยไป สารเหล่านี้ก็จะไม่สามารถฆ่าเชื้อโรคได้ แต่หากมากไป ก็จะเป็นอันตรายต่อผิวสัมผัสและผู้สัมผัส

เวลาในการทำปฏิกิริยาก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ต้องคำนึงถึง เพราะการทำปฏิกิริยาเพื่อฆ่าเชื้อไวรัสนั้นอาศัยเวลา ซึ่งสารแต่ละตัวก็ใช้เวลาไม่เท่ากันในการกำจัดเชื้อ และก็ยังไม่มีงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ชิ้นใดเลยที่ออกมายืนยันว่าเมื่อฆ่าเชื้อแล้ว จะสามารถคงสภาพภาวะปลอดเชื้ออีกหลายวัน ดังนั้นหากผิวสัมผัสได้รับการแพร่เชื้อใหม่ ก็สมควรทำความสะอาดอีกครั้ง

จุดเด่นที่สุดของบทความนี้ คือการแถลงไขถึงความคงกระพันของเชื้อร้ายนี้ที่สามารถติดอยู่และแพร่เชื้อต่อได้บนพื้นผิวที่ต่างๆ กัน จากตารางจะเห็นได้ว่า เชื้อโรคสามารถคงทนอยู่บนพื้นผิวพลาสติกได้นานสุดถึง 9 วัน ขณะที่อุปกรณ์เครื่องใช้ที่เราเห็นได้ในชีวิตประจำวันอย่างพื้นผิวเซรามิก ยาง ไม้ เหล็ก โลหะอื่นๆ และแก้ว นั้นไวรัส สามารถคงกระพันอยู่ได้ถึง 4-5 วัน

เชื้อโรคยังสามารถติดอยู่ในส่วนของกระดาษหรือเงินนั้นยาวนาน ถึง 5 วัน และติดอยู่บนเสื้อกาวน์ที่แพทย์ใช้กันเชื้อแบบทั่วไปถึง 2 วัน ซึ่งปัจจัยที่จะบ่งชี้ว่าเชื้อโรคจะอยู่ได้นานเพียงใดนอกจากจะเกี่ยวข้อง โดยตรงกับสภาพพื้นผิวที่มันอาศัยอยู่แล้วนั้น ยังเกี่ยวกับความเข้มข้น ของเชื้อโรค และอุณหภูมิ ยิ่งเข้มข้นมาก และยิ่งเย็น เชื้อโรคยิ่งอยู่ได้นาน

การป้องกันเชื้อที่ง่ายที่สุด คือ การเว้นระยะห่างทางสังคม ทำความสะอาดบ้านด้วยสารที่แนะนำ ล้างมือ ล้างเท้า มีสติทุกครั้งก่อนจะหยิบจับอะไรครับ