ส่องโมเดล 'ตู้ปันสุข' ต่างแดน จัดการอย่างไรถึงไร้ดราม่า
ขณะที่ไอเดีย “ตู้ปันสุข” ในประเทศไทย เจอกระแสดราม่าสิ่งของที่ตั้งใจบริจาคให้ผู้ขัดสน ถูกคนฉวยโอกาสกักตุนจนของกระจายไม่ถึงคนที่เดือดร้อนจริง ๆ แต่ในต่างประเทศซึ่งมี “ตู้แจกของฟรี” คล้ายกัน แทบไม่เจอปัญหาอลหม่าน ไปดูว่าแต่ละที่มีวิธีจัดการกันอย่างไร
การระบาดของไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ ต้นตอโรคโควิด-19 ทั่วโลก ส่งผลให้ประชาชนหลายล้านคนในประเทศต่าง ๆ ต้องดิ้นรนเพื่อใช้ชีวิตแบบเดือนชนเดือน
ด้วยเหตุนี้ อินโดนีเซียและเวียดนาม สองเพื่อนบ้านอาเซียนของไทย จึงเปิดตัว “ตู้เอทีเอ็มข้าว” เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้าวได้ง่ายขึ้น โดยไม่มีค่าใช้จ่าย ขณะที่ตุรกี สิงคโปร์ และฮ่องกง ติดตั้งตู้แจกหน้ากากอนามัยซึ่งกลายเป็นหนึ่งในไอเท็มจำเป็นในยุคนี้ ให้แก่ประชาชนฟรี ๆ
- อินโดนีเซีย
ทางการอินโดนีเซียได้ตั้งตู้เอทีเอ็มข้าว 10 ตู้ ทั้งในและรอบ ๆ กรุงจาการ์ตา ให้ประชาชนได้มา “กดข้าว” ในระบบปันส่วน ได้ครั้งละ 1.5 กิโลกรัม เพื่อช่วยผู้ได้รับผลกระทบจากการระบาด ที่ทำให้ชาวอินโดนีเซียนับล้านคนต้องตกงาน
เครื่องจ่ายอัตโนมัติที่มีข้าวคุณภาพดีหลายกิโลกรัมบรรจุอยู่ภายใน และทำงานโดยอาศัยบัตรแม่เหล็ก ดูเหมือนตู้เอทีเอ็มทั่วไป แต่ต่างกันเพียงจะจ่ายข้าวออกมาแทนที่จะจ่ายธนบัตร
สำหรับประชาชนที่มีสิทธิ์รับการปันส่วนข้าว จะมีทั้งลูกจ้างรายวัน ผู้ว่างงาน คนไร้บ้าน และผู้ที่ยากจนกว่าเส้นแบ่งความยากจน
นับถึงวันที่ 12 พ.ค. อินโดนีเซียมีผู้ป่วยโควิด-19 แล้วกว่า 14,000 คน และมีผู้เสียชีวิตแล้วกว่า 1,000 คน ซึ่งนับเป็นประเทศที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในเอเชียตะวันออก นอกประเทศจีน
แม้จะยังไม่มีหลักฐานว่าอัตราการติดเชื้อใหม่ได้ชะลอตัวลงแล้ว แต่รัฐบาลประธานาธิบดีโจโก วิโดโด ก็พยายามจะให้อินโดนีเซียกลับมาเริ่มกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และคลายข้อจำกัดทางสังคม และถูกวิจารณ์ว่ายังเร็วเกินไป
- เวียดนาม
ขณะที่เวียดนามได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 เหมือนกับอีกหลายประเทศ มีกลุ่มนักธุรกิจและผู้บริจาค ผุดไอเดียติดตั้ง “ตู้เอทีเอ็มข้าวสาร” ขึ้นหลายแห่งทั่วประเทศ เพื่อให้เหล่าคนยากจนและคนตกงานมากดข้าวสารโดยไม่มีค่าใช้จ่าย เพื่อเป็นการบรรเทาความเดือดร้อนในชีวิตประจำวันให้กับประชาชน
แม้ว่าเวียดนามยังไม่มีรายงานผู้เสียชีวิตจากโควิด-19 และมีผู้ป่วยจำนวนอย่างน้อย 288 คนทั่วประเทศ (ณ วันที่ 12 พ.ค.) แต่เนื่องจากมาตรการคุมเข้มจำกัดการแพร่ระบาดของไวรัสนี้ ทำให้มีการบังคับใช้มาตรการเว้นระยะห่างทางสังคมอย่างเข้มงวดนาน 15 วันเริ่มตั้งแต่วันที่ 31 มี.ค.ที่ผ่านมา ส่งผลให้ภาคธุรกิจถูกปิดชั่วคราว เช่น ร้านอาหาร ร้านค้า สถานบันเทิง มีคนจำนวนมากตกงานทันทีโดยเฉพาะรายที่เป็นผู้ประกอบการขนาดเล็ก
สำนักข่าววีเอ็นเอและฮานอยไทม์สของเวียดนามรายงานเมื่อเดือน เม.ย. ว่า ตู้เอทีเอ็มข้าวสารในกรุงฮานอยจะให้บริการตั้งแต่เวลา 8.00-17.00 น. ทุกวัน โดยผู้กดจะต้องนำถุงมาเอง ตัวตู้เป็นเหมือนแทงค์น้ำมีสายท่อยาว ๆ ต่อลงมา โดยแต่ละครั้งที่กดจะมีข้าวไหลลงมาในปริมาณจำกัดโดยที่กรุงฮานอยจะได้ข้าวคนละ 1.5 กิโลกรัม
นอกจากเมืองหลวงแล้ว ยังมีติดตั้งอีกหลายตู้ในเมืองเว้ เอทีเอ็มข้าวสารของที่นี่จะให้ข้าวสารครั้งละ 2 กิโลกรัม ส่วนที่นครโฮจิมินห์และเมืองดานัง กำลังมีการติดตั้งเพิ่ม
เหวียน ตวน อันห์ ประธานบริษัทผลิตตัวล็อกรายหนึ่งในนครโฮจิมินห์ วัย 35 ปี มองว่า การแจกสิ่งของบริจาคอาจจะกลายเป็นการแพร่โรคเมื่อคนจำนวนมากเบียดเสียดกัน และทำให้ทั้งเมืองติดภาพลบ จึงเกิดความคิดในการสร้างเครื่องที่จะช่วยแจกจ่ายข้าวตลอด 24 ชั่วโมง
การมาใช้บริการตู้เอทีเอ็มข้าวในเวียดนามช่วงโรคระบาดก็มีกฎเหล็กเช่นกัน โดยผู้ที่มารอกดข้าวสารต้องเข้าแถวโดยเว้นระยะห่างระหว่างกัน 6 ฟุต (1.80 เมตร) และต้องล้างมือด้วยเจลล้างมือก่อนใช้เครื่อง แต่ละคนจะสามารถกดตู้เอทีเอ็มข้าวได้วันละ 1 ครั้ง ครั้งละ 1.5 กิโลกรัม โดยตู้นี้สามารถเก็บข้าวได้ 500 กิโลกรัม หากข้าวหมดแอพพลิเคชั่นที่ใช้ควบคุมจะส่งสัญญาณเตือน
- ตู้แจกหน้ากากอนามัยฟรี
ขยับไปที่สิงคโปร์ "เรเซอร์" บริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่ ประกาศวานนี้ (11 พ.ค.) ว่า จะติดตั้งตู้แจกหน้ากากอนามัยฟรีให้ชาวสิงคโปร์ทุกคนที่มีอายุ 16 ปีขึ้นไป ผ่านเครือข่ายตู้อัตโนมัติทั่วประเทศ
บริษัทเผยว่า จะติดตั้งตู้อัตโนมัติจำนวน 20 ตู้ทั่วสิงคโปร์ รวมถึงที่ห้างทุกแห่งในเครือ "เฟรเซอร์ พร็อพเพอร์ตี รีเทล" และที่อาคารโคเวิร์กกิงสเปซของ "จัสท์โค" ภายในวันที่ 1 มิ.ย.นี้ ซึ่งคาดว่าก่อนหน้านั้น รัฐบาลสิงคโปร์จะยกเลิกมาตรการ "เซอร์กิต เบรกเกอร์"
เรเซอร์คาดการณ์ว่า จะแจกหน้ากากอนามัยได้อย่างน้อย 5 ล้านชิ้น และหวังว่า หลังเกิดแผนนำร่องนี้ รัฐบาลจะแจกหน้ากากแบบใช้ซ้ำได้เพิ่มเติมให้ครัวเรือนทั่วประเทศตามที่ประกาศไว้เมื่อไม่นานนี้
ส่วนในตุรกี ที่เมืองอิซเมียร์ ทางตะวันตกของประเทศ ติดตั้งตู้อัตโนมัติแจกหน้ากากอนามัยฟรีให้กับผู้โดยสารที่สถานีรถไฟใต้ดินโคนักของเมือง เพื่อป้องกันการระบาดของไวรัสโคโรน่าสายพันธุ์ใหม่ขณะเดินทาง
ตู้อัตโนมัตินี้จะแจกหน้ากากอนามัย 4 ชิ้นและสเปรย์ฆ่าเชื้อโรค 1 ขวดเล็กต่อคนหลังจ่ายเงินซื้อตั๋วรถไฟแล้ว และนำตั๋วมาสแกนที่ตู้ ส่วนในอนาคตอันใกล้ ตู้ดังกล่าวจะเปลี่ยนไปแจกหน้ากากอนามัย 5 ชิ้นต่อคน และเลิกแจกสเปรย์ฆ่าเชื้อ
อิซเมียร์เป็นเมืองขนาดใหญ่อันดับ 3 ของตุรกี มีประชากรอาศัยอยู่เกือบ 3 ล้านคน และระบบรถไฟใต้ดินนี้เปิดให้บริการมาตั้งแต่ปี 2543
อีกแห่งที่มีตู้แจกหน้ากากอนามัยฟรี คือ ฮ่องกง โดยเมื่อกลางเดือน เม.ย. "นิว เวิลด์ ดีเวลลอปเมนท์" (เอ็นดับเบิลยูดี) ยักษ์ใหญ่อสังหาริมทรัพย์ ซึ่งดำเนินการห้าง เค11 ทั่วฮ่องกง ร่วมมือกับ กลุ่มเอ็นจีโอท้องถิ่น 8 กลุ่ม เปิดตัวตู้อัตโนมัติจำนวน 35 ตู้ใน 18 เขตของเกาะฮ่องกง ซึ่งจะแจกหน้ากากอนามัยฟรีจำนวน 10 ล้านชิ้น เพื่อช่วยพลเมืองต่อสู้กับการระบาดของโควิด-19
ตู้อัตโนมัติดังกล่าวจะแจกหน้ากากอนามัยฟรีชุดละ 5 ชิ้นต่อสัปดาห์ให้พลเมืองทุกคนเป็นเวลา 10 สัปดาห์
ผู้ที่มีสิทธิ์รับหน้ากากอนามัยฟรีคือ ชาวฮ่องกงทุกคน และต้องดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นมือถือเพื่อลงทะเบียนรับหน้ากากอนามัยฟรี 5 ชิ้นต่อสัปดาห์ เพื่อเลี่ยงไม่ให้คนจำนวนมากแห่มาเข้าคิว และรักษาระยะห่างทางสังคม ไม่ต้องเข้าใกล้คนอื่น ๆ
-------------------------------------------------------------
ที่มา:
