กมธ.เศรษฐกิจจ่อเรียก CP ชี้แจงปมควบรวม Tesco Lotus

นางสาวศิริกัญญา ตันสกุล ประธานคณะกรรมาธิการการพัฒนาเศรษฐกิจ สภาผู้แทนราษฏร ประชุมวานนี้ (25 พ.ย.) พิจารณาการควบรวมธุรกิจระหว่างบริษัท ซี.พี.รีเทล ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด และบริษัทเทสโก้ สโตร์ (ประเทศไทย) จำกัด ผู้ประกอบการค้าปลีก Tesco Lotus โดยเชิญคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า (กขค.) มีชี้แจง

คณะกรรมาธิการฯ ได้ซักถามประเด็นการตัดสินให้อนุญาตควบรวมกิจการการค้า โดยเฉพาะผลกระทบของการควบรวมธุรกิจ ขอบเขตตลาด ทั้งบทวิเคราะห์การตัดสินใจ ข้อเท็จจริงสนับสนุนการตัดสินใจ และเงื่อนไขการอนุญาต รวมทั้งสอบถามข้อกังวลการใช้อำนาจเหนือตลาดและมาตรการในการป้องกันพฤติกรรมที่อาจจำกัดการแข่งขัน

นายสมศักดิ์ เกียรติชัยลักษณ์ เลขาธิการคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ชี้แจงว่า ขั้นตอนการควบรวมกิจการอ้างอิงถึง พ.ร.บ.การแข่งขันทางการค้า พ.ศ.2560 ที่กำหนดหลักเกณฑ์การควบรวมธุรกิจที่มีอำนาจเหนือตลาด 

ทั้งนี้ กรณีการควบรวมกิจการของ บริษัท ซี.พี.รีเทล ดีเวลลอปเม้นท์ จำกัด และบริษัทเทสโก้ สโตร์ (ประเทศไทย) จำกัด อาจเข้าข่ายการการมีอำนาจเหนือตลาดต้องขออนุญาตต่อคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ซึ่งการพิจารณาได้ดำเนินการตามขั้นตอนกฎหมายตั้งแต่โครงสร้างผู้ถือหุ้น อำนาจควบคุมตลาด ขอบเขตตลาดค้าปลีก และประเมินผลกระทบต่อการแข่งขัน

นอกจากนี้ คณะกรรมการแข่งขันทางการค้าได้ตั้งคณะอนุกรรมการไปศึกษาข้อมูล โดยเฉพาะความหมายของการค้าปลีกที่ปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก ซึ่งอนุกรรมการสรุปว่า ตลาดค้าปลีกมี 3 ประเภท คือ 

1.ไฮเปอร์มาร์เก็ต เช่น เทสโก้ โลตัส แม็คโคร

2.ซุปเปอร์มาร์เก็ต เช่น ท็อป ซุปเปอร์มาร์เก็ต ,เทสโก้ โลตัส ,บิ๊กซี

3.คอนเวนเนียนสโตร์ เช่น เซเว่น อีเลฟเว่น ,เทสโก้ เอ็กซ์เพรส ,แฟมิลี่มาร์ท โดยคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าได้พิจารณาว่าการรวมครั้งนี้มีส่วนแบ่งการตลาดเพิ่มขึ้นหรือไม่ ซึ่งได้นำข้อมูลในเชิงปริมาณและมูลค่าในตลาดมาประกอบการพิจารณาด้วย

ส่วนการพิจารณาผลกระทบของการควบรวมธุรกิจได้พิจารณาประเด็นการกระจุกตัวของตลาดพบว่า การมีการกระจุกตัวเพิ่มขึ้นและมีส่วนแบ่งตลาดเพิ่มขึ้น แต่ไม่ได้ห้ามให้ผู้ประกอบการรายใหม่เข้าสู่ตลาดได้ ขณะที่รายเดิมสามารถขยายสาขาได้ 

ด้านผลกระทบต่อการรวมธุรกิจที่ทำให้เกิดการครอบงำตลาดที่มีโอกาสเกิดแต่ยากมาก ส่วนผลกระทบต่อผู้บริโภคนั้นก็ทำให้ผู้บริโภคมีทางเลือกน้อยลง

“กรรมการเสียงข้างมากพิจารณาแล้วเห็นว่า แม้จะมีผลกระทบทางเศรษฐกิจแต่มองว่า คู่แข่งเข้ามาแข่งขันได้ ส่วนรายเดิมขยายสาขาได้ ขณะที่คณะกรรมการเสียงข้างน้อยเห็นว่า เมื่อควบรวมแล้วจะส่งต่อเศรษฐกิจอย่างมีนัยสำคัญ จึงเป็นที่มาขอมติเสียงข้างมากอนุญาตให้ควบรวมกิจการ แต่อนุญาตแบบมีเงื่อนไขเพราะมีผลกระทบที่เยียวยาได้” นายสมศักดิ์ กล่าว

นอกจากนี้ คณะกรรมาธิการฯ ได้สอบถามเงื่อนไข 7 ข้อต้องปฏิบัติหลังควบรวมธุรกิจ โดยเฉพาะเหตุผลการออกเงื่อนไข 7 ข้อ จะป้องกันการใช้อำนาจเหนือตลาดได้อย่างไร

นายสันติชัย ชี้แจงประเด็นนี้ ว่า เงื่อนไข 7 ข้อ เป็นเงื่อนไขการเยียวยาผลกระทบที่เกิดขึ้น ซึ่งสำนักงานคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าจะติดตามการปฏิบัติตามเงื่อนไข และหากไม่ปฏิบัติตามหรือฝ่าฝืนจะมีมาตรการทางกฎหมายดำเนินการต่อไป 

ส่วนการอุทธรณ์คำสั่งคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าขึ้นกับผู้ขอควบรวมธุรกิจยื่นอุทธรณ์คำสั่งต่อศาลปกครองได้ภายใน 60 วัน ซึ่งขึ้นกับคำวินิจฉัยของศาลปกครอง ในขณะที่ผู้เกี่ยวข้องโดยตรงจะอุทธรณ์ได้หรือขึ้นกับศาลปกครองพิจารณาเช่นกัน แต่ไม่สามารถอุทธรณ์ต่อคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าได้เพราะกฎหมายไม่ได้ระบุไว้

นางสาวศิริกัญญา กล่าวว่า แนวทางการทำงานของคณะกรรมาธิการฯ หลังจากนี้จะเชิญผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมาให้ข้อมูลเพิ่มทั้ง กลุ่มซีพี ,เทสโก้ โลตัส ,ห้างค้าปลีก ,ซัพพลายเออร์รายย่อย เพื่อสอบถามผลกระทบที่จะเกิดขึ้น

ทั้งนี้ กรรมาธิการฯ หลายคนสอบถามถึงขอบเขตตลาด การมีอำนาจเหนือตลาด ซึ่งข้อมูลที่ชี้แจงบางเรื่องทำให้สับสนถึงอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ว่า การตัดสินใจอนุญาตให้ควบรวมธุรกิจจะไม่ทำให้เกิดการแข่งขัน และส่งผลให้มีอำนาจเหนือตลาดหรือไม่ 

รวมทั้งเงื่อนไข 7 ข้อ ที่ออกบังคับให้ผู้ควบรวมธุรกิจต้องปฏิบัติตามจะเยียวยาผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการควบรวมธุรกิจได้แค่ไหน ซึ่งคณะกรรมาธิการฯ กังวลจึงจะตรวจสอบและติดตามเรื่องนี้ต่อเนื่อง โดยเฉพาะผลกระทบของการควบรวมธุรกิจจะได้รับการดูแลได้อย่างเหมาะสมและสมเหตุสมผล ทั้งนี้คณะกรรมาธิการฯ จะรอคำวินิจฉัยของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้ารายบุคคลว่ามีรายละเอียดอย่างไรเพื่อมาประกอบการพิจารณา

นอกจากนี้มองว่าการทำงานของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าในฐานะองค์กรอิสระควรมีกลไกการตรวจสอบ เพราะกรณีนี้ไม่มีกลไกอุทธรณ์คำสั่งกับคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า ยกเว้นผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียกับคำขอควบรวมกิจการ