ความแตกต่าง "การค้าสินค้า" และ "การค้าบริการ"
ความตกลงเรื่องการค้าระหว่างประเทศ จำแนกการค้าได้เป็นสองแบบ คือการค้าสินค้าและการค้าบริการ ในการทำความตกลงเรื่องการค้า จึงแยกเป็นความตกลงเรื่องการค้าสินค้าและความตกลงเรื่องการค้าบริการ
ตามความตกลงเรื่องการค้าสินค้า ภายใต้องค์การการค้าโลก คือความตกลงเรื่องการค้าสินค้าพหุภาคี (Multilateral Agreement on Trade in Goods) ซึ่งประกอบด้วยความตกลงดังต่อไปนี้คือ
ความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า 1944 ความตกลงว่าด้วยการเกษตร ความตกลงว่าด้วยการใช้บังคับมาตรการสุขอนามัยและสุขอนามัยพืช ความตกลงว่าด้วยสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม
ความตกลงว่าด้วยอุปสรรคทางเทคนิคต่อการค้า ความตกลงว่าด้วยมาตรการลงทุนเกี่ยวกับการค้า ความตกลงว่าด้วยการปฏิบัติตามข้อ VI ของความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า 1994
ความตกลงทั่วไปว่าด้วยการปฏิบัติตามข้อ VII ของความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า 1944 ความตกลงว่าด้วยการตรวจสอบก่อนส่งออก ความตกลงว่าด้วยถิ่นกำเนิดสินค้า ความตกลงว่าด้วยวิธีดำเนินการออกใบอนุญาตนำเข้า ความตกลงว่าด้วยการอุดหนุนและมาตรการตอบโต้ ความตกลงว่าด้วยมาตรการปกป้อง
ความตกลงเรื่องการค้าบริการ ภายใต้องค์การการค้าโลก คือความตกลงทั่วไปว่าด้วยการค้าบริการ (General Agreement on Trade in Services) ตามความตกลงดังกล่าวจำแนกลักษณะของการให้บริการ โดยกำหนดว่าการค้าบริการหมายถึงการให้บริการดังนี้
- การให้บริการ จากอาณาเขตของสมาชิกหนึ่งเข้าสู่อาณาเขตของสมาชิกอื่นใด คือการให้บริการจากพรมแดนของประเทศสมาชิกหนึ่งไปสู่พรมแดนของประเทศสมาชิกอื่นที่เป็นลูกค้า เช่นการให้บริการออกแบบในประเทศผู้ให้บริการแล้วส่งไปให้ผู้ใช้บริการในประเทศของผู้ใช้บริการ
- การให้บริการ ในอาณาเขตของสมาชิกหนึ่งแก่ผู้รับบริการสมาชิกอื่นใด คือพลเมืองของประเทศสมาชิกหนึ่งไปใช้บริการในพรมแดนของประดทศสมาชิกอีกประเทศหนึ่ง เช่นการไปรับการรักษาพยาบาลในอีกประเทศหนึ่ง
- โดยผู้ให้บริการของสมาชิกหนึ่งผ่านการจัดตั้งองค์กรธุรกิจในอาณาเขตของสมาชิกอื่นใด คือการที่ไปตั้งไป ห้างหุ้นส่วนบริษัท หรือเปิดสาขาให้บริการในประเทศสมาชิกอื่น เช่น สาขาของธุรกิจข้ามชาติ
- โดยผู้ให้บริการของสมาชิกหนึ่งผ่านบุคคลธรรมดาของสมาชิกอื่นใด คือการที่บุคคลธรรมดาเข้าไปทำงานประกอบอาชีพให้บริการในประเทศสมาชิกอื่น เช่น นักฎหมายเข้ามาทำหน้าที่ปรึกษากฎหมายให้แก่บุคคล หรือองค์กรธุรกิจในประเทศอื่น
ตามความตกลงเรื่องการค้าบริการภายใต้อองค์การค้าโลกดังกล่าว ได้กำหนดว่า บริการรวมถึงบริการใดในสาขาใด นอกจากบริการที่ให้ตามอำนาจหน้าที่ของรัฐบาล
องค์การการค้าโลกได้จำแนกสาขาบริการไว้ ดังนี้
- การให้บริการทางธุรกิจและวิชาชีพ ได้แก่ การให้บริการทางบัญชี การให้บริการโฆษณา สถาปัตยกรรมและวิศวกรรม คอมพิวเตอร์และที่เกี่ยวข้อง การให้บริการทางกฎหมาย
- การให้บริการการติดต่อสื่อสาร ได้แก่ การให้บริการเกี่ยวกับเสียงและภาพ บริการไปรษณีย์และส่งพัสดุ การขนส่งไปรษณีย์เร่งด่วน การสื่อสารโทรคมนาคม
- การก่อสร้างและบริการที่เกี่ยวข้อง - การให้บริการกระจายสินค้า - การให้บริการด้านการศึกษา - การให้บริการด้านพลังงาน - การให้บริการด้านสิ่งแวดล้อม - การให้บริการด้านการเงิน - การให้บริการด้านสุขภาพและบริการสังคม - การให้บริการด้านการท่องเที่ยว - การเคลื่อนย้ายบุคคลธรรมดา
- การให้บริการด้านการขนส่ง ได้แก่ การขนส่งทางอากาศ การขนส่งทางบก การขนส่งทางทะเล และการให้บริการด้านการสนับสนุนการขนส่งต่างๆ
การค้าสินค้าและการค้าบริการ ภายใต้ความตกลงเขตการค้าเสรี
ความตกลงเขตการค้าเสรีต่างๆ จะกำหนดให้มีการเปิดเสรีการค้าสินค้าและการค้าบริการ โดยการค้าสินค้าจะเป็นข้อกำหนดในการเปิดตลาดการค้าสินค้า ด้วยการยกกเลิกข้อจำกัดในการนำเข้า และกำหนดให้มีการยกเว้นหรือลดหย่อนภาษีนำเข้า สำหรับสินค้าที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศคู่ตกลงอื่น ที่นำเข้ามาในประเทศคู่ตกลงอีกประเทศหนึ่งตามรายการที่ตกลงกันไว้
สำหรับการเปิดเสรีการค้าสินค้าบริการ ดำเนินการโดยเปิดโอกาสผู้ประกอบกิจการของประเทศคู่ตกลงอีกประเทศหนึ่งให้สามารถเปิดสาขาหรือจัดตั้งองค์กรธุรกิจในเขตแดนของคู่ตกลงอีกฝ่ายหนึ่ง เพื่อประกอบธุรกิจบริการในเขตแดนของประเทศนั้นได้
ความตกลงภายใต้องค์การการค้าโลก หรือเขตการค้าเสรี ไม่มีการกำหนดคำนิยามของการค้าสินค้าและการค้าบริการไว้ แต่มีเว็บไซต์เกี่ยวกับการค้าในต่างประเทศ ได้มีบทความเกี่ยวกับเรื่องนี้เผยแพร่ที่น่าสนใจคือ
บทความเรื่อง Difference Between Goods and Service โดย Subhi S อธิบายคำว่า สินค้าและบริการอย่างสั้นๆ ว่า สินค้าคือกายภาพของวัตถุ ส่วนบริการคือการกระทำของการปฏิบัติงานให้ผู้อื่น
สินค้า มีนัยเป็นของใช้หรือผลิตผลที่จับต้องได้ ซึ่งสามารถส่งมอบให้ผู้บริโภคโดยมีการโอนกรรมสิทธิ์และการครอบครองจากผู้ขายไปยังผู้ซื้อด้วย
บริการ เป็นเรื่องที่เป็นกิจกรรมหรือการกระทำที่จับต้องไม่ได้ แต่แสดงออกได้จากความพึงพอใจของผู้ต้องการใช้บริการ ข้อแตกต่างหลักของสินค้าและบริการ คือ สินค้าเกิดจากการผลิต บริการเกิดจากการปฏิบัติงาน
ข้อเปรียบเทียบระหว่างสินค้าและบริการ
ความหมาย สินค้าเป็นสิ่งของเป็นวัตถุ ที่สามารถมองเห็น สัมผัส และรับรู้ได้ถึงรูปลักษณ์ กลิ่น เสียง ส่วนบริการ เป็นเรื่องของการอำนวยความสะดวก การให้ประโยชน์ความช่วยเหลือจากบุคคลอื่น สภาพธรรมชาติ สินค้าจับต้องได้ บริการไม่สามารถจับต้องได้
การโอนกรรมสิทธิ์ สินค้าโอนได้ บริการไม่สามารถโอนได้
การส่งคืน สินค้าส่งคืนได้ บริการส่งคืนไม่ได้
การแยกออกจากกัน สินค้าแยกออกจากผู้ขายได้ บริการแยกจากผู้ให้บริการไม่ได้
การเก็บในสต๊อก สินค้าเก็บได้ บริการเก็บไม่ได้
*หมายเหตุ
1.ถึงแม้คำว่าสินค้า จะหมายถึงสิ่งที่เป็นวัตถุ จับต้องได้ แต่ในกรณีที่เป็นสินค้า บางชนิดที่ซื้อขายและส่งมอบกันทางระบบออนไลน์ เช่นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เพลงที่ดาวน์โหลดลงเครื่องคอมพิวเตอร์หรือโทรศัพท์มือถือ ก็ไม่สามารถจับต้องหรือสัมผัสหรือมองเห็นได้
2.การค้าสินค้า ประเทศนำเข้าอาจกำหนดข้อจำกัดในการนำเข้า เช่น ห้ามนำเข้า ต้องขออนุญาตนำเข้าหรือกำหนดโควตา หรือเงื่อนอื่น ถ้าเป็นสินค้าที่ซื้อขายกันและส่งมอบทางออนไลน์ที่สามารถดาวน์โหลดได้เลย จะมีปัญหาในทางปฏิบัติที่ไม่อาจปฏิบัติได้.