กรมอุทยานฯ เตรียมแผน 3 ระยะเร่งด่วน แก้ 'ลิงลพบุรี' ไปศูนย์ลิงโพธิ์เก้าต้น

นายอรรถพล เจริญชันษา อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช กล่าวในการแถลงข่าวแผนงานและการจัดตั้งกองอำนวยการจับลิงลพบุรีว่า การแก้ไขปัญหาลิง ในพื้นที่จังหวัดลพบุรี ที่สร้างความเดือดร้อน ทั้งการทำร้ายร่างกายให้ได้รับบาดเจ็บ ทำลายสิ่งของ และแย่งชิงอาหารของประชาชนในพื้นที่ พล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จึงสั่งการให้กรมอุทยานแห่งชาติแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช แก้ไขปัญหาลิงลพบุรีอย่างเร่งด่วน โดยมอบหมายให้ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประสานไปยังรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม และมณฑลทหารบกที่ 13 เผื่อขอกำลังทหารในการช่วยสนับสนุนกิจกรรมในการจับ 'ลิงลพบุรี' ภายใต้กองอำนวยการดังกล่าวด้วย

ตั้งแต่ต้นกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ก็เข้ามาช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาลิงมาตลอด โดยที่พยายามใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างเต็มที่แม้จะมีข้อจำกัดเรื่องงบประมาณ และพยายามประสานงานจนเป็นที่มาของการลงนาม MOU ซึ่งมีปัญหาเรื่องข้อจำกัดของท้องถิ่น ของจังหวัดที่ไม่สามารถดำเนินการได้เนื่องจากไม่ได้เป็นเจ้าพนักงานหน้าที่ หรือมีภารกิจโดยตรง เพราะลิงเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติ สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ 2562 ซึ่งก่อนหน้านี้อาจจะต่างคนต่างทำต่างคนต่างคิดและความชัดเจน ของ ทิศทางอาจจะยังไม่ชัดเจน  แต่นับตั้งแต่มีการลงนาม MOU ร่วมกันเราได้ทำงานร่วมกันมาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็นท้องถิ่นโดยเฉพาะ เทศบาลเมืองลพบุรี ผู้ว่าราชการจังหวัดลพบุรี กรมอุทยานแห่งชาติ ฯ 3 หน่วยงานหลัก เราประสานกันโดยตลอดแล้วก็จะมีกลุ่มประชาชน ภาคเอกชน เข้ามาช่วยเหลือและวันนี้ก็มีฝ่ายทหารเข้ามาช่วยด้วยในการที่จะแก้เข้ามาแก้ไขปัญหาลิงลพบุรี

นายอรรถพล กล่าวด้วยว่า ต้องบอกว่า พื้นที่ที่เราต้องรับผิดชอบมีทั้งหมด 52 พื้นที่ทั่วประเทศที่มีปัญหาเรื่องลิงไม่ใช่เฉพาะที่ลพบุรี มีอีกหลายจังหวัดมาก ซึ่งตอนนี้ก็พยายามเข้าไปพูดคุยเพื่อให้เกิดการร่วมมือเหมือนกับที่เพชรบุรี เขาวัง พระนครคีรี เมื่อทุกคนคุยกันเข้าใจ ทุกหน่วยงานที่พร้อม ช่วยกันร่วมแรงร่วมใจ พร้อมที่จะช่วยทั้งคนทั้งงบประมาณในแต่ละคนที่มีอยู่ อันนี้มันจะเดินไปได้เพราะฉะนั้นโมเดลเลยขยับมาเป็นที่ลพบุรี หลังจากมีการพูดคุย ซึ่งเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมาได้มอบหมายให้ ผู้อำนวยการสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า เข้าไปคุยกับเทศบาลเมือง แต่อยากเรียนให้ทราบว่าลิงลพบุรีเป็นลิงที่อยู่มานาน มีหลักฐานการอยู่อาศัยของมนุษย์และ ลิงลพบุรีตั้งแต่พันกว่าปีที่แล้วที่มีรูปปั้นคนจูงลิง หรือถ้าย้อนไปใกล้ที่สุดร้อยกว่าปีที่ผ่านมา ก็มีหลักฐานการพบลิงแล้วก็มีการให้อาหารกับลิงที่ศาลพระกาฬ รวมถึงที่พระปรางค์สามยอดด้วย เพราะฉะนั้นจึงไม่อยากให้มองว่า ลิงเป็นผู้ร้าย ซึ่งในอดีตที่ผ่านมา ลิงสร้างคุณประโยชน์ให้กับจังหวัดลพบุรีไม่น้อย แล้วก็ประชาชนและประชาชนชาวลพบุรีได้ประโยชน์จากลิงด้วยทั้งเรื่องของสัญลักษณ์และเรื่องของการท่องเที่ยว เพียงแต่ว่าเราอาจจะไม่ได้บริหารจัดการประชากรลิงที่ดีจน กลายมาเป็นการคุกคามและทำร้ายประชาชน แต่เราก็ไม่รู้ว่าคนก็อาจจะไปทำร้ายลิงบ้างเหมือนกัน 

 

 

เชื่อว่านับแต่กลางเดือนนี้ไปที่จะเริ่มมีการดีเดย์ ภายในประมาณสิ้นเดือนพฤษภาคม ตามไทม์ไลน์ที่เรากำหนดไว้ ปัญหาจะคลี่คลายลงได้อย่างรวดเร็วแน่นอน และในเฟส 2 ซึ่งกำลังเตรียมการที่จะหาแหล่งงบประมาณในการสร้างกรง 'ลิง' ซึ่งสามารถจุลิงได้อีกเป็น 1,000 ตัว จะทำให้ปัญหา 'ลิงลพบุรี' จบไปเลย เพียงแต่ว่าเมื่อจบแล้วลิงกับลพบุรี ควรจะอยู่ร่วมกันแบบไหนจำนวนเท่าไหร่ อันนี้จะมีคณะกรรมการกลางที่มีส่วนร่วมทั้งในตัวจังหวัดประชาชนชาวจังหวัดลพบุรีต้องมาลงความเห็นร่วมกันว่าสุดท้ายแล้วลิงที่ศาลพระกาฬ พระปรางค์สามยอด จะต้องมีจำนวนเท่าไหร่ รวมไปถึงพื้นที่อื่นๆ อย่างเช่น วัดพระบาทน้ำพุ ที่ทางหลวงพ่ออลงกต ช่วยเต็มที่ ในการที่จะจับลิงอีก 300 กว่าตัว และก็ยังมี 5 อำเภอซึ่งรวมแล้วเป็น 6 อำเภอในจังหวัดลพบุรีที่มีลิงอาศัยอยู่ เราจะบริหารจัดการอย่างไร 

ด้านนายเผด็จ ลายทอง ผู้อำนวยการสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กล่าวว่า สำหรับประเด็นมาตรการการแก้ปัญหา 'ลิงลพบุรี' สถานการณ์ปัจจุบันภาพรวม มีอยู่ทั้งหมด 292 แห่ง ครอบคลุมในพื้นที่ 52 จังหวัดซึ่งคาดว่าจะมีจำนวนประชากร 'ลิง' รวมทั้งหมด 68,000 กว่าตัวเกือบ 70,000 ตัว เป็นการรวบรวมข้อมูลมาตั้งแต่ปี 2561 - 2566 จังหวัดที่มีสถานการณ์รุนแรงนอกจากจังหวัดลพบุรีแล้ว ก็จะมีที่เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ชลบุรี หรือแม้กระทั่งในภูเก็ตทางภาคใต้ก็ยังมีปัญหาในเรื่องของความรุนแรง ซึ่งแนวทางในการแก้ไขปัญหา 'ลิง' ของกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ที่สำคัญสูงสุด ณ ปัจจุบันเป็นนโยบายของท่านรัฐมนตรี ก็คือในเรื่องของการบูรณาการความร่วมมือในการแก้ไขปัญหากับทุกภาคส่วน ที่สำคัญจริงๆในการที่ต้องร่วมมือร่วมแรงร่วมใจกันในการแก้ไขปัญหาให้กับพี่น้องประชาชนนะครับโดยแนวทางก็คือในเรื่องของการลดจำนวนประชากรในการทำหมัน ซึ่งเป็นแนวทางที่เราดำเนินการมาเป็น 10 ปีแล้ว แนวทางในเรื่องของการปรับปรุงพื้นที่ป่าที่เป็นพื้นที่อยู่อาศัยของลิงเพื่อดึงดูดให้ลิงกับอยู่ในพื้นที่ป่าไม่ออกมาสร้างความรบกวนให้กับประชาชน นอกจากปัญหาลิงเมืองแล้วยังมีลิงที่อาศัยอยู่ในป่าที่ออกมาหากินทำลายพืชผลการเกษตรของประชาชน ก็มีอยู่ในหลายพื้นที่ซึ่งกระจายอยู่ใน 52 จังหวัดที่กล่าวไปแล้ว แนวทางที่จะสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับพี่น้องประชาชนเกี่ยวกับเรื่องของการปฏิบัติตนเพื่อปรับพฤติกรรมของตัวเราเองเพื่อปรับพฤติกรรมลิง 

สถานการณ์ที่ผ่านมา เราทำหมันลิงไปแล้ว 25,000 กว่า สำหรับที่จังหวัดลพบุรีมีพื้นที่ที่ประสบปัญหาเกี่ยวกับเรื่องของ 'ลิง' ออกมารบกวนประชาชน ในพื้นที่ 6 อำเภอ มีประชากรลิงที่เราตรวจนับได้ คือ 8,584 ตัว กระจายอยู่ในพื้นที่ 6 อำเภอ แนวทางการแก้ไขปัญหา 'ลิงลพบุรี' ขอโฟกัสไปที่ลิงเมืองก่อน คือลิงที่อยู่ในพื้นที่ของเมืองเก่าลพบุรี เป็นลิงที่ไม่มีแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ เนื่องจากบริเวณเขาที่เป็นโบราณสถานก็ถูกจำกัดพื้นที่เพราะว่าลิงจะเข้าไปสร้างความเสียหาย ทั้งนี้จากแนวทางการแก้ไขปัญหา เรามีแนวทางที่ชัดเจนในการแก้ปัญหาก็คือการทำหมันและขนย้ายออก หาสถานที่รองรับลิง แต่ในขณะที่เรากำลังดำเนินการยังไม่สามารถเคลื่อนย้ายออกไปได้เนื่องจากว่ากรงที่จะใช้รองรับอยู่ในขั้นตอนของการปรับปรุงความแข็งแรง ที่ทางเทศบาลเมืองลพบุรีพยายามเร่งรัดอย่างเต็มกำลัง ในการที่จะสร้างกรงให้เสร็จเพื่อที่จะขนย้ายลิงที่อยู่ในพื้นที่เมืองเก่าลพบุรี แต่ในระหว่างทาง ชาวบ้านยังเดือดร้อนทุกวัน จึงต้องส่งเจ้าหน้าที่ลงพื้นที่เข้าไปบรรเทาความเดือดร้อน เจ้าหน้าที่ลงพื้นที่ไปสามารถจับลิงได้วันหนึ่ง 3 ตัว 5 ตัว 10 ตัว 20 ตัวไม่ได้หมายความว่าเรามีศักยภาพในการจับลิงได้เพียงเท่านั้น แต่เป็นเพียงการเข้าไปดำเนินการจับลิงเป็นรายตัว ที่ประชาชนให้เบาะแสว่าลิงตัวนี้มีพฤติกรรมเกเรก้าวร้าว ดุร้ายเกเรจึงได้ส่งเข้าเจ้าหน้าที่เข้าไปจับเพื่อบรรเทาความเดือดร้อน ในระหว่างที่รอการปรับปรุงกรงให้เรียบร้อย ซึ่งเริ่มต้นลงพื้นที่ไปตั้งแต่วันที่ 22 มีนาคม 2561

นายเผด็จ กล่าวอีกว่า เบื้องต้นสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 1 สาขาสระบุรี ส่งเจ้าหน้าที่ดำเนินการ 'จับลิง' ที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว ที่เป็นลิงหัวโจก บริเวณหน้าร้านเซ่งเฮงและสหกรณ์การเกษตรจังหวัดลพบุรี ในพื้นที่เขตเทศบาลเมืองลพบุรี อย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 วัน ซึ่งระหว่างวันที่ 25-27 มี.ค 67 และวันที่ 1-3 เม.ย 67 ดำเนินการจับลิงได้ทั้งหมด 37 ตัว แล้วได้นำลิงไปดูแลไว้ที่คลินิคสัตว์ป่า สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ 1 สาขาสระบุรี เพื่อให้สัตวแพทย์ตรวจสุขภาพและสังเกตอาการลิง ก่อนเตรียมส่งไปดูแลที่ศูนย์พักพิงลิงโพธิ์เก้าต้น อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ต่อไป ปัจจุบันอากาศร้อนจัดได้มีการลดใช้ลูกดอกยิงยาสลลในเวลากลางวัน เนื่องจากหากลิงไปสลบในพื้นที่ที่เจ้าหน้าที่หาไม่เจอมีโอกาสที่ลิงจะทำให้ลิงตายได้

สำหรับมาตรการแก้ไขปัญหา 'ลิง' ในพื้นที่จังหวัดลพบุรี ปัจจุบันมีจำนวนลิงในพื้นที่เมืองเก่าลพบุรี คาดว่าจะมีจำนวนประมาณ 2,500 ตัว (สำรวจปี66 นับได้ 2,206ตัว) ซึ่งกรมอุทยานแห่งชาติฯ ได้กำหนดให้ตั้งกองอำนวยการจับเคลื่อนย้ายลิงเมืองเก่าลพบุรี โดยมีแผนเตรียมการจับ – เคลื่อนย้ายลิงเข้าศูนย์พักพิงลิงโพธิ์เก้าต้น อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี เฟสที่1 (จำนวน 3 กรง) โดยลำดับที่ 1 ดำเนินการจับลิงฝูงพื้นที่โรงแรมเอเชียและร้านเซ่งเฮง จำนวนประมาณ 200 ตัว จะนำไปใส่กรงที่ 3 ดำเนินการระหว่างวันที่ 18-20 เมษายน 2567 ลำดับที่ 2 ดำเนินการจับลิงฝูงด้านหน้าและด้านหลังร้านชโยวานิช จำนวนประมาณ 300 ตัว จะนำไปไว้ในกรงที่ 2 ดำเนินการประมาณเดือนพฤษภาคม 2567 ลำดับที่ 3 ดำเนินการจับลิงฝูงตลาดมโนราห์ จำนวนประมาณ 237 ตัว จะนำไปไว้ในกรงที่ 1 ดำเนินการประมาณเดือนพฤษภาคม 2567 รวมดำเนินการจับเคลื่อนย้ายลิงเข้าศูนย์พักพิงโพธิ์เก้าต้นของกรงเฟสแรก จำนวนประมาณ 7-800 ตัว ส่วนลิงที่เหลือประมาณ 1,500 ตัว จะรอการก่อสร้างกรงลิงเฟส 2 ของศูนย์พักพิงลิงโพธิ์เก้าต้น หรือบริเวณวัดพระบาทน้ำพุ หรือสถานที่อื่นที่เหมาะสมซึ่งกรมอุทยานฯ จะได้ประสานการดำเนินการต่อไป 

ทั้งนี้ ปัจจุบันกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ประสานเทศบาลเมืองลพบุรีเพื่อเร่งปรับปรุงกรงพักพิงลิงที่ศูนย์พักพิงลิงโพธิ์เก้าต้น ซึ่งในเฟสที่ 1 (จำนวน 3 กรง) คาดว่าจะแล้วเสร็จ 1 กรง ประมาณกลางเดือนเมษายนนี้ ส่วนอีก 2 กรง เทศบาลเมืองลพบุรีจะเร่งดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในเดือนพฤษภาคม 2567 ซึ่งได้รับความร่วมมืออย่างดียิ่งจากเทศบาลเมืองลพบุรี 

สำหรับมาตรการที่ให้เจ้าหน้าที่สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 1 สาขาสระบุรี เข้าดำเนินการจับลิงที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว ด้วยการยิงยาสลบหรือวางกรงขนาดเล็กดักเป็นรายตัว ก็เพื่อช่วยเหลือประชาชนเบื้องต้นในระหว่างรอกรงพักพิงลิงโพธิ์เก้าต้น (เฟสที่ 1) ให้มีความพร้อมเท่านั้น เมื่อกรงพร้อมก็จะระดมกำลังจับเคลื่อนย้ายลิงเข้ากรง โดยกรมอุทยานแห่งชาติฯ ได้ดำเนินการหารือวางแผนการจับเคลื่อนย้ายลิงร่วมกับเทศบาลเมืองลพบุรีไว้เรียบร้อยแล้ว โดยลิงทุกตัวที่จับมาพักไว้ที่กรงพักพิงลิงจะต้องทำหมันก่อนทุกตัวอีกด้วย

ส่วนกรณีที่มีกระแสข่าวว่าเตรียมนำลิงที่จับได้จากเทศบาลเมืองลพบุรี ไปไว้ที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จังหวัดปราจีนบุรีนั้น นายอรรถพล กล่าวยืนยันว่า จะไม่มีการย้ายลิงจากเทศบาลลพบุรี ไปที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่อย่างแน่นอน