กรมอนามัย แนะผัก เนื้อสัตว์ อาหารที่ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง มีธาตุเหล็กสูง

กรมอนามัย แนะ ผัก เนื้อสัตว์ อาหารที่เหมาะสำหรับโรคโลหิตจาง มีธาตุเหล็กสูง มีวิตามินบี 12 ช่วยป้องกันภาวะโลหิตจาง (anemia) เป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาณของเม็ดเลือดแดงลดลง ทำให้ผู้ป่วยมีภาวะซีด เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย เวียนศีรษะ

ภาวะโลหิตจาง (anemia) เป็นภาวะที่ร่างกายมีปริมาณของเม็ดเลือดแดงลดลง ทำให้ผู้ป่วยมีภาวะซีด เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย เวียนศีรษะ เป็นลมหมดสติ หากมีภาวะโลหิตจางรุนแรง อาจทำให้มีภาวะหัวใจล้มเหลวได้ อาการและความรุนแรงของภาวะโลหิตจางมีความแตกต่างกันไปในแต่ละคน ขึ้นอยู่กับสาเหตุของภาวะโลหิตจาง และความเร็วในการเกิดภาวะโลหิตจางว่า เป็นแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง 

ในรายที่มีภาวะโลหิตจางแบบเฉียบพลัน จะมีอาการและอาการแสดงมากกว่ารายที่เป็นแบบเรื้อรัง สาเหตุของภาวะโลหิตจางเกิดได้จากหลายสาเหตุ ซึ่งสาเหตุที่พบบ่อยและมีความสำคัญ คือ ภาวะขาดสารอาหารบางอย่างที่มีผลต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง ได้แก่ ภาวะขาดธาตุเหล็ก ภาวะขาดวิตามินบี 12 ภาวะขาดโฟลิก เป็นต้น
 

ภาวะโลหิตจางจากขาดสารอาหารที่พบบ่อย ได้แก่ ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก, ภาวะโลหิตจางจากการขาดโฟลิก และภาวะโลหิตจางจากการขาดวิตามินบี 12 ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก เกิดจากการขาดธาตุเหล็กซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของเม็ดเลือดแดง

กลุ่มเสี่ยงในการเกิดภาวะขาดธาตุเหล็ก

• ทารกแรกเกิด
• เด็กที่กินยากหรือกินไม่เพียงพอ
• ผู้ที่มีความผิดปกติในการย่อยและการดูดซึมอาหาร
• หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร
• วัยรุ่นที่เริ่มมีประจำเดือน
• ผู้สูงอายุ

ผู้ป่วยจะมีอาการอ่อนเพลีย เบื่ออาหาร มีความต้านทานโรคต่ำ เปลือกตาขาวซีด ลิ้นอักเสบ เล็บบางเปราะและมีระดับสติปัญญาลดลง เมื่อทำการตรวจเลือดจะพบว่า มีภาวะซีด เม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็ก การสร้างเม็ดเลือดแดงตัวอ่อนลดลง และอาจพบเม็ดเลือดแดงที่มีลักษณะเฉพาะ รูปร่างเรียวยาว เรียกว่า pencil cell 

อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง ป้องกันโรคโลหิตจาง

• เนื้อสัตว์เนื้อแดง 
• ตับ 
• เครื่องในสัตว์ 
• ไข่แดง 
• ผักใบเขียว 
• สาหร่าย 
• อาหารทะเล 
• ธัญพืช

หากผู้ป่วยมีภาวะซีดจากการขาดธาตุเหล็ก จะได้รับยาธาตุเหล็ก โดยยาธาตุเหล็กนี้ไม่ควรรับประทานพร้อมนม และสิ่งที่ช่วยการดูดซึมธาตุเหล็ก คือ วิตามินซี ภาวะโลหิตจางจากการขาดโฟลิก สารโฟลิกเป็นแร่ธาตุชนิดหนึ่งที่เป็นสารตั้งต้นในการสังเคราะห์สารพันธุกรรม DNA และ RNA ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเซลล์ต่าง ๆ และยิ่งมีความสำคัญโดยเฉพาะอย่างยิ่งกับเซลล์ที่มีการแบ่งตัวเร็ว โดยเซลล์ที่มีการแบ่งตัวเร็วจำเป็นต้องมีการใช้โฟลิกในกระบวนการสร้างเซลล์ตลอดเวลา 

หากมีการขาดโฟลิกซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการสร้างสารพันธุกรรม มักจะมีผลต่อเซลล์ที่แบ่งตัวเร็วก่อนเซลล์อื่น เช่น เม็ดเลือดชนิดต่าง ๆ ในร่างกาย ทำให้ผู้ป่วยมีภาวะซีด เม็ดเลือดแดงมีขนาดใหญ่กว่าปกติ และยังทำให้มีภาวะเม็ดเลือดขาวต่ำและเกล็ดเลือดต่ำได้ด้วย 

นอกจากนั้นยังมีผลต่อการเจริญเติบโตของทารกที่อยู่ในครรภ์มารดา อาจทำให้ทารกมีหลอดประสาทเปิด (neural tube defect) รวมทั้งเกิดปากแหว่ง เพดานโหว่ได้ การป้องกัน คือ การรับประทานอาหารที่มีโฟลิกสูง ได้แก่ ผักใบเขียว ไข่ ถั่วและธัญพืช

 

อ้างอิง : ศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมประเทศไทย