ประวัติวันลอยกระทง 2567 ขอขมา 'พระแม่คงคา' รักษาสายน้ำ ในคืนวันเพ็ญเดือน 12

"กรุงเทพธุรกิจออนไลน์" "ลอยกระทง 2567"พาเปิดประวัติวันลอยกระทง 2567 ขอขมา "พระแม่คงคา" ผู้คอยดูแลปกปักรักษาสายน้ำ ในคืนวันเพ็ญเดือน 12 วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ปีนี้ลอยกระทงวันไหน? 

ไขข้อสงสัยประเพณีลอยกระทงในไทย เกิดขึ้นเมื่อใด? การลอยพระประทีป เผาเทียนเล่นไฟสุโขทัย เป็นหนึ่งในหลักฐานต้นกำเนิดลอยกระทงในปัจจุบัน พร้อมเช็กพิกัดเที่ยวงานลอยกระทง 2567 จุดไฮไลต์จัดงานทั่วกรุงเทพ  

วันลอยกระทง 2567 วันเพ็ญเดือน 12 ลอยกระทงวันไหน?

• “วันลอยกระทง 2567” ตรงกับวันที่ 15 พฤศจิกายน 2567 วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12

โดยประเพณีลอยกระทง ถูกกำหนดขึ้นเพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์ และขอขมาต่อพระแม่คงคา ซึ่งเป็นเทวดาในคติฮินดูนั่นเอง

เปิดประวัติวันลอยกระทง 2567

วันลอยกระทงตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติไทย หรือถ้าเป็นปฏิทินจันทรคติล้านนาจะตรงกับเดือนยี่ และหากเป็นปฏิทินสุริยคติจะตรงกับราวๆ เดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงต้นฤดูหนาว อากาศจึงเย็นสบาย ซึ่งปีนี้ "วันลอยกระทง 2567" ตรงกับวันที่ 15 พฤศจิกายน 2567

อีกทั้งวันขึ้น 15 ค่ำ มักจะเป็นช่วงฤดูน้ำหลาก มีน้ำขึ้นเต็มฝั่ง ทำให้เห็นสายน้ำอย่างชัดเจน สามารถชมวิวแม่น้ำที่มีแสงจันทร์ส่องกระทบลงมาดูงดงาม เหมาะแก่การไปลอยกระทง พร้อมเที่ยวชมงานวัดหรืองานประเพณีที่สวยงาม

ประเพณีลอยกระทงในประเทศไทย เริ่มมีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย

ต้นกำเนิดของประเพณีลอยกระทง ไม่พบหลักฐานระบุแน่ชัดว่าเริ่มตั้งแต่เมื่อใด แต่เชื่อว่าประเพณีนี้ได้สืบต่อกันมายาวนานตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยในรัชสมัยพ่อขุนรามคำแหง เรียกประเพณีลอยกระทงนี้ว่า “พิธีจองเปรียญ” หรือ “การลอยพระประทีป”

โดยมีหลักฐานจากศิลาจารึกหลักที่ 1 กล่าวถึงงานเผาเทียนเล่นไฟว่าเป็นงานรื่นเริงที่ใหญ่ที่สุดของกรุงสุโขทัย ทำให้เชื่อกันว่างานดังกล่าวน่าจะเป็นต้นกำเนิดของประเพณีลอยกระทงในปัจจุบัน 

สมัยก่อนพิธีลอยกระทงจะเป็นการลอยโคมเท่านั้น สันนิษฐานกันว่าพิธีลอยกระทงเป็นพิธีของพราหมณ์ จัดขึ้นเพื่อบูชาเทพเจ้า 3 องค์ คือ พระอิศวร พระนารายณ์ และพระพรหม

ต่อมาเมื่อพระพุทธศาสนาแผ่ขยายเข้ามาในไทย จึงให้มีการชักโคมเพื่อบูชาพระบรมสารีริกธาตุ และลอยโคมเพื่อบูชารอยพระบาทของพระพุทธเจ้า ก่อนที่ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ สนมเอกของพระร่วงจะคิดค้นประดิษฐ์กระทงดอกบัวขึ้นเป็นคนแรกแทนการลอยโคม

เมื่อสมเด็จพระร่วงเจ้าได้เสด็จฯ ทางชลมารค ทอดพระเนตรกระทงของนางนพมาศก็ทรงพอพระราชหฤทัย จึงโปรดให้ถือเป็นเยี่ยงอย่าง และให้จัดประเพณีลอยกระทงขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยให้ใช้กระทงดอกบัวแทนโคมลอย จากนั้นสังคมไทยก็สืบสานประเพณีนี้เรื่อยมาจนมาถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ตอนกลาง และมาถึงปัจจุบัน

ทำไมต้องขอขมา "พระแม่คงคา" ในวันลอยกระทงทุกปี

ความเชื่อที่มากับประเพณีลอยกระทง เสมอ นั่นคือ ความเชื่อเกี่ยวกับ "พระแม่คงคา" ที่คอยดูแลปกปักสายน้ำต่างๆ ว่ากันว่าแม่คงคาเป็นเทพธาตุน้ำที่สถิตอยู่บนสวรรค์ มีหน้าที่ในการรักษาแม่น้ำบนสวรรค์ ครั้งหนึ่งพบว่าโลกมนุษย์เกิดความแห้งแล้งไม่มีน้ำกินน้ำใช้ พระศิวะจึงขอให้แม่คงคาลงจากสวรรค์ไปช่วยมนุษย์โลก

แต่เนื่องจากพระแม่คงคามีฤทธิ์เดชอย่างมหาศาล หากเสด็จลงไปทั้งองค์ อาจทำลายล้างโลกมนุษย์ได้ นางจึงเปลี่ยนพลังของนางให้เป็นสายน้ำไหลจากหมวยผมของพระศิวะลงไปยังโลก โดยฝั่งขวาให้ไหลลงไปเป็นแม่น้ำคงคา ส่วนฝั่งซ้ายจะไหลลงไปทางจีนออกมาทางธิเบตและหิมาลัย กลายเป็นแม่น้ำโขง 

ด้วยเหตุนี้ผู้คนที่นับถือพาหมณ์ฮินดูจึงมีคติความเชื่อเกี่ยวกับการบูชาและขอขมาพระแม่คงคาในทุกๆ ปี ซึ่งก็มีการส่งต่อความเชื่อนี้มายังคนไทยด้วย

เปิดพิกัดเที่ยววันลอยกระทง 2567 จุดไฮไลต์จัดงานทั่วกรุงเทพ 

ลอยกระทงคลองผดุงกรุงเกษม 2567 “สีสันแห่งสายน้ำ มหกรรมลอยกระทง” วันที่ 13-16 พ.ย. 67 

ขบวนแห่ประเพณีลอยกระทงทางน้ำ และนางนพมาศ (วันที่ 15 พ.ย.67 นี้) การแสดงทางวัฒนธรรม การแสดงจากศิลปิน การแสดงแสง เสียง Light & Sound รวมถึงกิจกรรมลอยกระทง โซนพื้นที่ประเพณีลอยกระทงเอกลักษณ์ 5 พื้นที่ ได้แก่

• ประเพณียี่เป็ง จ.เชียงใหม่
• ประเพณีลอยกระทงสายไหลประทีป 1,000 ดวง จ.ตาก
• ประเพณีลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟ จ.สุโขทัย
• ประเพณีลอยกระทงกาบกล้วยเมืองแม่กลอง จ.สมุทรสงคราม
• ประเพณี สมมาน้ำคืนเพ็ง เส็งประทีป จ.ร้อยเอ็ด DIY

ลอยกระทงไอคอนสยาม 2567 วันที่ 15 พ.ย. 67

ลอยกระทงไอคอนสยาม 2567 “THAICONIC Loy Krathong : THE FLOWING LEGACY OF THAI SPIRIT” วันที่ 15 พ.ย. 67 เวลา 15.00 - 24.00 น. ริเวอร์ พาร์ค ชั้น G ไอคอนสยาม

มินิคอนเสิร์ตจากศิลปินชื่อดัง นิทรรศการกระทงนานาชาติ นิทรรศการ “กระทง 5 พื้นที่เอกลักษณ์ ชมวัฒนธรรมไทย 4 ภาค ชิมอาหารอร่อย ช้อปสินค้าไทยในตลาดย้อนยุค
 
ลอยกระทงวัดอรุณราชวราราม 2567 วันที่ 14 - 16 พ.ย. 67

ลอยกระทงด้วยระบบเทคโนโลยี Interactive การแสดงรำวงลอยกระทงภาษาไทย และภาษาต่างประเทศ วงดนตรีสุนทราภรณ์ ร่วมด้วยนางสาวพนิดา เขื่อนจินดา (ดินสอสี) นางสาวไทย ประจำปี 2567 ศรราม น้ำเพชร, สุดา ชื่นบาน , มนต์สิทธิ์ คำสร้อย , นัท มาลิสา , ผิงผิง และวิน วศิน The Goldensong , ศิรินทรา นิยากร , วงเทพบุตร รถแห่ 

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม 'ลอยกระทง 2567' พิกัด 10 จุดไฮไลต์ทั่ว กทม. คนกรุงเทพฯ เที่ยวได้ทั้งวัน ทั้งคืน (คลิก)