ฮีตเดือน 4 จัดใหญ่ 'บุญผะเหวด' จำลองป่าหิมพานต์ อลังการขบวนแห่

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม หรือ มมส จัดงาน ฮีตเดือน 4 จัดใหญ่ "บุญผะเหวด" ประจำปี 2568 อย่างยิ่งใหญ่ จำลองมณฑลพิธีเป็นป่าหิมพานต์ อัญเชิญพระอุปคุต แห่ผะเหวดเข้าเมือง พร้อมพิธีสำคัญ "ตักบาตรข้าวพันก้อน" สืบสานประเพณีอันดีงามของชาวอีสาน

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จัดงาน "ฮีตเดือน 4 ประเพณีบุญผะเหวด ประจำปีงบประมาณ 2568" ณ พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยจำลองมณฑลพิธีให้เป็นป่าหิมพานต์ เพื่อสืบสานประเพณีฮีต 12 คอง 14 ของชาวอีสาน โดยมีพิธีสำคัญต่าง ๆ มากมาย อาทิ พิธีอัญเชิญพระอุปคุตขึ้นจากน้ำ ขบวนแห่พระอุปคุต แห่ผะเหวดเข้าเมือง การเทศน์มาลัยหมื่น-มาลัยแสน และพิธีตักบาตรข้าวพันก้อน

 

รองศาสตราจารย์ ดร.ประยุกต์ ศรีวิไล ผู้รักษาราชการแทนอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวว่า งานบุญผะเหวดที่จัดขึ้นในปีนี้ มีวัตถุประสงค์หลักคือการทำนุบำรุงสืบสานประเพณีฮีตสิบสองในพื้นที่ รวมถึงการส่งเสริมพระพุทธศาสนา และบำรุงวัดในพื้นที่รอบมหาวิทยาลัย นอกจากนี้ยังเป็นการเสริมสร้างความสามัคคีในหมู่คณาจารย์ บุคลากร และนิสิต ผ่านการแต่งกายชุดผ้าไทยและการร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ภายในงาน

นายภูวดล อยู่ปาน นักวิชาการศึกษา งานเอกสารใบลาน กลุ่มงานทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวว่า บุญผะเหวด หรือ บุญมหาชาติ เป็นหนึ่งในประเพณีสำคัญของชาวอีสาน ที่มีการทำทานครั้งยิ่งใหญ่ และมีการเทศน์มหาชาติ ซึ่งเป็นเรื่องราวของพระเวสสันดรชาดก

โดยเชื่อว่าหากใครได้ฟังเทศน์ครบ 13 กัณฑ์ จะได้รับอานิสงส์อันยิ่งใหญ่ การจัดงานในครั้งนี้ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้จัดพิธีตามแบบโบราณ โดยมีการเตรียมเครื่องบูชาคาถาพันต่าง ๆ เช่น ธูปพันดอก เทียนพันเล่ม หมากเมี่ยงพันคำ และข้าวตอกดอกโน นอกจากนี้ ยังมีขบวนแห่ที่สวยงามจากนิสิตวงกลองยาวศิลป์อีสาน วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ และ คณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์

ในช่วงเช้าของวันที่ 26 กุมภาพันธ์ มีพิธีตักบาตรข้าวพันก้อน ซึ่งเป็นพิธีสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการบำเพ็ญมหาทานของพระเวสสันดร โดยมีการปั้นข้าวเหนียวเป็นก้อนกลม นำไปวางตามต้นเสาทั้ง 8 ทิศ และหน้าหอพระอุปคุต ตลอดทั้งวันมีการเทศน์ 1,000 พระคาถา และมีการสาดข้าวเมื่อเทศน์จบแต่ละกัณฑ์ เพื่อจำลองฝนทิพย์

นอกจากนี้ ยังมีการแห่กัณฑ์หลอนเพื่อถวายปัจจัยแก่พระสงฆ์ ซึ่งปัจจัยที่ได้จะนำไปทำนุบำรุงวัดรอบมหาวิทยาลัย ตามวิสัยทัศน์ "มหาวิทยาลัยเพื่อชุมชน" และมีการตั้งโรงทานจากหน่วยงานต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัย

ด้าน ว่าที่ร้อยตรีอาทิตย์ อนุสรณ์ หัวหน้างานพิธีการและกิจการพิเศษ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวว่า การจัดงานบุญผะเหวดในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสืบสานประเพณีฮีต 12 ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา และสร้างความสามัคคีในหมู่คณาจารย์ บุคลากร นิสิต และนักเรียนโรงเรียนสาธิตฯ ในปีนี้มีการจัดงาน 2 วัน โดยวันที่ 25 กุมภาพันธ์ เป็นพิธีอัญเชิญพระอุปคุต และวันที่ 26 กุมภาพันธ์ เป็นการฟังเทศน์และแห่กัณฑ์หลอน ซึ่งบรรยากาศเต็มไปด้วยความสนุกสนานตามแบบฉบับชาวอีสาน

สำหรับการเทศน์มหาชาติเป็นการเล่าเรื่องราวของพระเวสสันดรชาดก ซึ่งเป็นเรื่องราวของการให้ทาน โดยเชื่อว่าหากใครได้ฟังเทศน์ครบ 13 กัณฑ์ จะได้ไปเกิดในยุคพระศรีอริยเมตไตรย โดยงานจะเห็นการโยนข้าวสาร ในช่วงการฟังพระเทศน์ เป็นการสื่อว่า "การโยนข้าวสาร ข้าวตอก เป็นกุศโลบายของการให้ทาน และจำลองฝนโบกขรพรรษ ซึ่งเป็นฝนพิเศษ" โดยความตั้งใจในปีหน้า มหาวิทยาลัยมหาสารคามมีแผนจะจัดงานให้ยิ่งใหญ่ขึ้น โดยอาจเพิ่มเป็น 3-4 วัน และเพิ่มกิจกรรม เช่น นิทรรศการทางวิชาการ และการประกวดแต่งกายกัณฑ์หาชาลี

 ทั้งนี้ งาน "ฮีตเดือน 4 ประเพณีบุญผะเหวด ปี 2568" ของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ประสบความสำเร็จอย่างงดงาม โดยมีผู้เข้าร่วมงานจำนวนมาก ทั้งคณาจารย์ บุคลากร นิสิต นักเรียน และประชาชนทั่วไป งานนี้ไม่เพียงแต่เป็นการสืบสานประเพณีอันดีงามของชาวอีสาน แต่ยังเป็นการสร้างความสามัคคี และส่งเสริมการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาอีกด้วย

อ้างอิง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม