'ฟ้องหย่า' เปิดเหตุผล ชู้ โดนทำร้าย จงใจทิ้งร้าง ร่างกายร่วมประเวณีไม่ได้

กรณีขอให้ศาลพิพากษา 'ฟ้องหย่า' เปิดเหตุผล ชู้ โดนทำร้าย จงใจทิ้งร้างไปเกิน 1 ปี ไม่ให้ความช่วยเหลืออุปการะเลี้ยง สภาพร่างกายร่วมประเวณีไม่ได้ 

กรณีจดทะเบียนหย่าเป็นขั้นตอนที่แสดงว่า สิ้นสุดสถานะการสมรส ซึ่งคุ้มครองสามี ภรรยา ในกรณีที่มีข้อพิพาทเกี่ยวกับทรัพย์สิน การเลี้ยงดูบุตร และสิ่งที่เกี่ยวข้องกับสถานภาพการสมรส

การหย่าจะสมบูรณ์ต่อเมื่อ คู่สมรสจดทะเบียนหย่า หรือ คู่สมรสฝ่ายหนึ่งไปมีความสัมพันธ์กับบุคคลอื่นไม่ว่าจะเป็นเพศใด เรียกค่าทดแทนและเป็นเหตุฟ้องหย่าต่อศาลได้ที่ ศาลเยาวชนและครอบครัว ตามภูมิลำเนาที่มีชื่อในทะเบียนบ้าน หรือที่เกิดเหตุแห่งการหย่าได้

การหย่าโดยความยินยอม

1. ให้คู่สมรสทำความตกลง เป็นหนังสือหย่าหรือหนังสือสัญญาหย่า ว่าฝ่ายใดจะเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองบุตร ถ้าไม่ได้ตกลงหรือตกลงกันไม่ได้ ให้ศาลเป็นผู้ชี้ขาด
2. ให้คู่สมรสตกลงกันไว้ในสัญญาหย่าว่า ทั้งสองฝ่ายหรือฝ่ายใดจะออกเงินค่าอุปการะเลี้ยงดูบุตร/จำนวนเงินเท่าไหร่

การหย่าโดยความยินยอมของทั้งสองฝ่าย ทำได้ 2 วิธี 

1. การจดทะเบียนหย่าในสำนักทะเบียนเดียวกันกับที่จดทะเบียนสมรส

• คู่หย่าตกลงเรื่องทรัพย์สิน การปกครองบุตร หรือเรื่องอื่น ๆ (ถ้ามี) โดยทำเป็นหนังสือหย่า
• คู่หย่ายื่นคำร้องพร้อมหนังสือหย่าต่อนายทะเบียน

2. การจดทะเบียนหย่าต่างสำนักทะเบียน (ในกรณีจดทะเบียนหย่าต่างสำนักทะเบียนที่จดทะเบียนสมรส)

• คู่หย่าตกลงเรื่องพย์สิน การปกครองบุตร หรือเรื่องอื่น ๆ (ถ้ามี) โดยทำเป็นหนังสือหนังสียหน้าาย่า
• คู่หย่าตกลงกันก่อนว่าฝ่ายใดจะเป็นผู้ยินคำร้องก่อนหลัง และแต่ละฝ่ายจะยื่นคำร้อง
• สำนักทะเบียนใด
• คู่หย่ายื่นคำร้องพร้อมหนังสือหย่าต่อนายทะเบียน ณ สำนักทะเบียนตานที่ใต้ตกลงกัน

กรณีหย่าโดยคำพิพากษาของศาล หากศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุด คู่หย่าไม่ต้องจดทะเบียนหย่าอีก และหากให้คู่สมรสหย่าขาขาดจากกัน โดยมีเงื่อนไขให้ไปจดทะเบียนการหย่าต่อนายทะเบียน การสมรสจึงจะสิ้นสุด

การฟ้องหย่า ต้องมีเหตุ ดังนี้ 

1. อุปการะเลี้ยงดู ยกย่องผู้อื่นแบบคู่สมรส เป็นชู้หรือมีชู้ร่วมประเวณีกับผู้อื่นเป็นประจำ หรือกระทำหรือยอมรับการกระทำกับผู้อื่นเพื่อสนองความใคร่ของตนหรือผู้อื่นเป็นประจำ*

เมื่อศาลพิพากษาให้หย่า

• คู่สมรสมีสิทธิได้รับค่าทดแทนจากคู่สมรสอีกฝ่าย และจากผู้ที่ได้รับการอุปการะเลี้ยงดู ยกย่อง หรือเป็นเหตุแห่งการหย่า
• คู่สมรสมีสิทธิเรียกค่าทดแทนจากผู้ล่วงเกินคู่สมรสทำนองชู้ หรือผู้ที่แสดงตนโดยเปิดเผยว่ามีความสัมพันธ์กับคู่สมรสในทำนองชู้ ถ้าคู่สมรสฝ่ายใดยินยอมหรือรู้เห็นเป็นใจ ฟ้องหย่าและเรียกค่าทดแทนไม่ได้

2. ประพฤติชั่ว จนเป็นเหตุให้อีกฝ่ายอับอายขายหน้าอย่างร้ายแรง /ถูกดูถูกเกลียดชัง /ได้รับความเสียหายหรือเดือดร้อนเกินควร 

•  ถ้าคู่สมรสฝ่ายใดยินยอมหรือรู้เห็นเป็นใจ ฟ้องหย่าไม่ได้

3. โดนทำร้าย ทรมานร่างกายหรือจิตใจ เหยียดหยามอีกฝ่ายหรือบุพการีอย่างร้ายแรง

4. จงใจทิ้งร้างไปเกิน 1 ปี เช่น ถูกจำคุกเกิน 1 ปี โดยอีกฝ่ายไม่มีส่วนเกี่ยวข้องในความผิด, สมัครใจแยกกันอยู่เพราะอยู่ร่วมกันแบบปกติสุขไม่ได้ตลอด 3 ปี, แยกกันอยู่ตามคำสั่งศาลเป็นเวลาเกิน 3 ปี

5. ถูกศาลสั่งให้เป็นคนสาบสูญ หรือไปจากภูมิลำเนาหรือถิ่นที่อยู่เกิน 3 ปี โดยไม่มีใครทราบแน่ว่าเป็นตายร้ายดีอย่างไร

6. ไม่ให้ความช่วยเหลืออุปการะเลี้ยงดูตามสมควร หรือเป็นปฏิปักษ์ต่อการเป็นคู่สมรสอย่างร้ายแรง

7. เป็นคนวิกลจริตตลอดมาเกิน 3 ปี และยากจะหายและถึงขนาดทนอยู่ร่วมกันแบบคู่สมรสต่อไปไม่ได้

8. ผิดทัณฑ์บนที่ทำให้ไว้เป็นหนังสือในเรื่องความประพฤติ ถ้าการผิดทัณฑ์บนมาจากความประพฤติของคู่สมรส แต่เป็นเหตุเล็กน้อยหรือไม่เกี่ยวกับการอยู่ร่วมกัน ศาลอาจสั่งไม่ให้หย่าได้

9. เป็นโรคติดต่ออย่างร้ายแรงที่เป็นภัยและไม่มีทางที่จะหายได้

10. มีสภาพร่างกายที่ทำให้ร่วมประเวณีไม่ได้ หรือสนองความใคร่ไม่ได้ตลอดกาล 
- ถ้าสภาพร่างกายดังกล่าว เกิดจากการกระทำของคู่สมรสอีกฝ่าย ฟ้องหย่าไม่ได้

อ้างอิง สำนักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม