“เสืออวกาศ” ในจินตนาการของสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี

สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารีทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการทั้งวิทยาศาสตร์การแพทย์และสาธารณสุขเพื่อส่งเสริมความเป็นอยู่และสุขภาพอนามัยที่ดีของพสกนิกรชาวไทย 

เมื่อทรงสร้างสรรค์งานศิลปะและทรงพบว่างานศิลปะ ทำให้เกิดสมาธิและความสุข ทรงไม่ลืมนึกถึงประชาชน ดังพระราชดำรัสว่า 

“งานศิลปะทำให้ข้าพเจ้ามีความสุข ข้าพเจ้าจึงอยากแบ่งปันความสุขให้กับพี่น้องประชาชนชาวไทย” 

การนี้ สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงเปิดนิทรรศการ “SPACE AGE: เสืออวกาศ” โครงการเฉลิมพระเกียรติฯ เนื่องในวันคล้ายวันประสูติองค์สิริศิลปิน ณ หอศิลป์ทิพย์พิมาน อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา เมื่อไม่นานมานี้ 

อีกทั้ง พระราชทานสัมภาษณ์พิเศษเมื่อวันที่ 24 พฤษภาคมที่ผ่านมา ในโอกาสที่ทรงสร้างสรรค์ผลงานศิลปะชุด “เสืออวกาศ” ความตอนหนึ่งว่า 

“จริง ๆ การวาดรูปทั้งหมด ทูลกระหม่อมพ่อทรงเป็นแรงบันดาลใจให้ตั้งแต่อายุน้อยๆ เพราะท่านทรงวาดสีน้ำมัน แล้วพี่ก็ชอบเข้าไปในสตูดิโอของท่าน ชอบไปดู จำได้ว่าตอนเด็กมาก อายุไม่ถึง 10 ขวบ เอามือแปะไปบนจานสีของท่าน (ทรงพระสรวล) แล้วก็เลอะหมดเลย แต่ทูลกระหม่อมพ่อท่านก็ไม่ดุค่ะ

พี่ชอบงานศิลป์ตั้งแต่เด็กๆ แต่ตอนเด็กๆ นั้นเรียนในโรงเรียนจิตรลดาก็จะมีการเรียนสีน้ำ ส่วนใหญ่ครูจะสอนภาพวิวเป็นส่วนใหญ่ แต่พอโตขึ้นอารมณ์ที่จะทำงานศิลป์นั้นก็ไม่เคยหายไป โดยค่อยๆ วาดไปเรื่อยๆ ตอนแรกวาดผีเสื้อบ้าง ดอกไม้บ้าง ตอนหลังรู้สึกอยากวาดเสือ พอวาดเสือแล้วรู้สึกติดใจมากเลย ชอบมาก เลยวาดภาพเสือมากที่สุด แต่อย่างอื่นก็วาดได้นะคะ (ทรงพระสรวล)

เสือบ่งบอกถึงคาแรคเตอร์ที่ทรงพลัง เป็นผู้นำค่ะ แต่ก็อย่างที่บอก เสือที่พี่วาดนั้นจะไม่เหมือนตัวอย่าง เพราะว่าอะไรในตัวอย่างที่พี่ไม่ชอบ พี่ก็ไม่เอา แล้วก็เขียนปรับเติมเอง ซึ่งในส่วนของ Background นี่ทุกอย่างแต่งเติมตามจินตนาการเองทั้งนั้นค่ะ ถ้าจะว่าพิเศษก็คงพิเศษค่ะ เพราะว่าสิ่งที่พี่วาดนั้นไม่เหมือนคนอื่นวาดค่ะ บางครั้งก็อาจจะแปลกๆ หน่อย เพราะว่าแต่ก่อนวาดภาพเหมือน

แต่ตอนนี้เริ่มออก Abstract มากขึ้น แต่เสือก็ยังเป็นเสือ แต่อาจจะไม่ได้สีเดียวกับเสือบนโลกนี้ อาจจะกลายเป็นสีอื่นๆ หรือในตัวเดียวมีหลากหลายสี แล้วก็ส่วนของลายอาจจะไม่ใช่ลายเสือทั่วไป 

พี่จะสเก็ตตัวเสือก่อน โดยภาพพื้นหลังนั้นจะยังไม่ได้คิดว่าเป็นอย่างไร แต่พอขึ้นโครงเสือ ลงสีเสือไปแล้วนั้น ความคิดจะเกิดขึ้นเองในสมองว่าควรทำอะไรกับเสือตัวนี้ อยากจะให้พิสดารอย่างไร แต่ผลงานชุดนี้ก็พิสดารทั้งชุด คือ เป็นผลงานชุด เสืออวกาศ จะมีทางช้างเผือก มีกาแล็กซี่ มี Planet ต่างๆ เพราะฉะนั้นก็คือ Background ของผลงานเสือชุดนี้จะหาดูไม่ได้ในโลกนี้แน่ๆ ค่ะ”

จากการที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจต่างๆ ควบคู่ไปกับงานศิลปะอย่างต่อเนื่อง อาจารย์ปัญญา วิจินธนสาร ผู้อำนวยการหอศิลป์ทิพย์พิมาน เผยถึงนิทรรศการเสืออวกาศ ผลงานล่าสุดของสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี  

“นิทรรศการในครั้งนี้มีการจัดแสดงผลงานจิตรกรรม ประติมากรรมและสื่อผสมทั้งสิ้น 318 เฉพาะนิทรรศการผลงานภาพวาดฝีพระหัตถ์ และผลงานขยายจากภาพวาดฝีพระหัตถ์ ชุด “เสืออวกาศ” มีผลงานที่จัดแสดงจำนวน 51 องค์ ทรงใช้เวลาวาดภาพทั้งหมดเป็นเวลา 1 ปี

ทุกชิ้นงานพระองค์ท่านทรงตั้งชื่อผลงาน เพื่อดูภาพแล้วจะเข้าใจว่าสื่อความหมายหรือมีแรงบันดาลพระทัยอย่างไร เช่น มาจากเพลง สื่อความหมายถึงโลกกำลังจะเปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะการค้นพบทรัพยากรจากอวกาศ ซึ่งในอนาคตจะมีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงโลก 

มีรับสั่งว่า งานชุดนี้เป็นงานที่ใช้จินตนาการมากที่สุด มากกว่าทุกชุดที่ผ่านๆ มา คือจากเดิมเล่าเรื่อง หรือเขียนภาพที่ต้องการสื่อความหมายออกมา ซึ่งผลงานผลพระหัตถ์ล่าสุดนี้ ทรงเห็นว่า จินตนาการมีความสำคัญกับการสร้างสรรค์งานศิลปะ เมื่อเกิดจินตนาการแล้วภาพเขียนแต่ละภาพสามารถสร้างความต่อเนื่อง จากรูปหนึ่งไปยังอีกรูปหนึ่งโดยให้คุณค่าทางสุนทรียศาสตร์ 

อีกส่วนหนึ่งคือ งานประติมากรรมที่เป็นไฮไลท์ มีรับสั่งว่าทำอย่างไรให้คนเข้าถึงศิลปะมากยิ่งขึ้น จึงสร้างเสือในบรรยากาศ Art Installation มีดรายไอซ์ ที่มองดูแล้วเป็นเสืออยู่ในอวกาศ ซึ่งเด็กๆ ที่ได้เข้าชมงานแล้ว ชอบมากเพราะเขาได้สัมผัสกับงานจริง พระองค์ทรงงานเพื่อความสุขของประชาชน เคยรับสั่งว่า ตอนนี้สนพระทัยงานนามธรรม เริ่มเข้าใจงานของชากาล หรือปีกัสโซ่ มากขึ้น ศิลปะทำให้เกิดมุมมองต่อเส้น สีรูปทรงที่มีปฏิสัมพันธ์ มีความกลมกลืนอันหนึ่งอันเดียวกันอย่างมีคุณค่า โดยใช้ทัศนธาตุของศิลปะ มาสร้างคุณค่าให้กับผลงาน”

ดังเช่นภาพเสือมองดอกกุหลาบสีน้ำเงิน รองศาสตราจารย์วิรัญญา จิราธิกิตติ์ รองผู้อำนวยการหอศิลป์ทิพย์พิมาน ร่วมกันเผยรายละเอียด   

“ครั้งก่อน สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงวาดรูปเสือตามธรรมชาติ พื้นที่ในเมืองอยู่ในแบ็กกราวด์ของผลงาน หรืองานที่มีรูปทรงอยู่ในสเปซกว้างๆ มองเห็นและจับต้องได้ 

ส่วนผลงานครั้งนี้ มีชิ้นหนึ่งเป็นภาพเสือจ้องมองกุหลาบสีน้ำเงินที่จุดประกายความคิดที่เปลี่ยนไป เดิมทีภาพต้นแบบดอกกุหลาบเป็นสีส้ม มีรับสั่งอยากให้กุหลาบมีสีอื่นที่ไม่มีในโลก ก็คือสีน้ำเงินซึ่งเป็นสีดอกกุหลาบที่ไม่มีอยู่จริง

พระองค์ท่านทรงเริ่มมองหางานที่เป็นอุดมคติมากยิ่งขึ้น ดอกกุหลาบให้ความพิเศษอย่างที่ไม่เคยรู้สึกมาก่อน โดยสีน้ำเงินในดอกกุหลาบ คือสีของโลก เสือตัวนี้กำลังมองโลกด้วยความรักและเมตตา เหมือนดอกกุหลาบที่สวยงามเหลือเกิน 

หลังจากนั้นเป็นต้นมา  พระองค์ท่านทรงเปลี่ยนมุมมองการวาดภาพไปสู่เรื่องของจักรวาล แล้วสุดท้ายนำไปสู่พื้นที่ในอุดมคติ เป็นจักรวาลในใจที่ไม่มีรูปทรงใดๆ ที่เป็นรูปธรรม ปรากฏเป็นเส้นโค้ง ออแกนิคฟอร์มที่ไม่มีความหมาย มีเหมือนเส้นสายของกาแลคซี่และทางช้างเผือกอันเวิ้งว้าง

ทรงเขียนภาพฝีพระหัตถ์ด้วยปากกาสีน้ำที่ไม่มีแอลกอฮฮล์ ใช้เวลาวาดภาพหนึ่งให้เสร็จภายในหนึ่งวัน นานที่สุดคือสามวัน ทรงมีพระอัจฉริยะภาพในการเลือกสีที่โดดเด่น มีสายพระเนตรในการมองระยะของสีได้มากกว่าศิลปินคนอื่นๆ 

ภาพเขียนฝีพระหัตถ์แต่ละชิ้นที่ทรงวาด ไม่มีภาพไหนเหมือนกันเลย สีของภาพชุดเสืออวกาศใช้พลังของสีเต็มที่มากๆ เพราะจินตนาการถึงต้นไม้ ใบหญ้าที่ไม่มีอยู่จริง การปิดทองคำเปลว ทองสังเคราะห์ ลงบนภาพส่วนที่เป็นโคดหินเพื่อให้เกิดเทคเจอร์ขุรขระ ไม่เรียบตึงแบบงานจิตรกรรมไทยประเพณี หรือแม้แต่ดีเทลของลายเส้นบ้านเชียงบนตัวเสือ คลื่นน้ำ วงกลม ปรากฏในภาพอย่างกลมกลืนเข้ากับบรรยากาศ” รองศาสตราจารย์วิรัญญา กล่าวในระหว่างนำชมผลงาน ณ หอศิลป์ทิพย์พิมาน

“ทรงวาดรูปทรงของเสือมีทั้งความสง่างาม เด็ดเดี่ยว มีพลัง และพุ่งทะยานไปข้างหน้า นำสีต่างๆมาต่อเรียงกันเป็นจิกซอว์ประกอบกันเป็นภาพ  เต็มไปด้วยสีสัน มีชีวิตชีวา”  

สำหรับ นิทรรศการ “SPACE AGE: เสืออวกาศ” ผลงานภาพวาดฝีพระหัตถ์ “เสือ” ชุดใหม่ล่าสุดที่ทรงสร้างสรรค์ขึ้นในปี 2567  นี้ และประติมากรรมเสือร้องไห้จัดแสดง ณ ชั้น 1 หอศิลป์ทิพย์พิมาน 

พร้อมกันนี้ ที่ชั้น 2 ยังมีนิทรรศการผลงานภาพวาดฝีพระหัตถ์ และผลงานขยายจากภาพวาดฝีพระหัตถ์ ชุด “เสือชุดแรก” 

ชั้นที่ 3 นิทรรศการผลงานภาพวาดฝีพระหัตถ์ และผลงานขยายจากภาพวาดฝีพระหัตถ์ ชุด “เสือกับธรรมชาติ”  

ชั้นที่ 4 นิทรรศการพระอัจฉริยภาพในผลงานด้านต่างๆ อาทิ ภาพปักครอสติช LEGO กู่เจิง พร้อมโซนจัดแสดงผลิตภัณฑ์ในพระดำริ โดยนิทรรศการดังกล่าว เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้าชื่นชมพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถด้านศิลปะขององค์สิริศิลปิน ตั้งแต่วันที่ 4 กรกฎาคมที่ผ่านมา มีหน่วยงานทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชนทั่วไปให้ความสนใจเป็นจำนวนมาก โดยมีผู้เข้าชมแล้วเป็นจำนวน 4,589 คน  

ผู้ที่สนใจร่วมชื่นชมพระอัจฉริยภาพและพระปรีชาสามารถด้านศิลปะขององค์สิริศิลปิน ถ่ายทอดความงดงามผ่านนิทรรศการชุด “SPACE AGE : เสืออวกาศ” ณ หอศิลป์ทิพย์พิมาน ตำบลโป่งตาลอง อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา เปิดให้เข้าชมทุกวันไม่เว้นวันหยุดราชการ ตั้งแต่เวลา 09.00-16.30 น.

ค่าเข้าชม 50 บาทต่อท่าน เด็กอายุต่ำกว่า 15 ปี และผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป รวมถึงกลุ่มเปราะบางและผู้ด้อยโอกาสเข้าชมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย สอบถามข้อมูล โทร 09 6879 9044, 09 6145 6249 หรือ Facebook : หอศิลป์ทิพย์พิมาน www.facebook.com/TippimarnArtGallery