นวัตกรรม "สารสกัดสมุนไพร" กระตุ้น "สเต็มเซลล์" งานวิจัยจากหิ้งสู่ห้าง
อาจารย์เภสัช จุฬาฯ เปิดตัว StemAktiv นวัตกรรมจากงานวิจัย เพื่อสูตรผสมสารสกัด "สมุนไพรไทย" กว่า 10 ชนิด กระตุ้นการทำงานของ "สเต็มเซลล์" ส่งเสริมการทำงานของเซลล์ต้นกำเนิดของผิวหนังและเส้นผม นำงานวิจัย “จากหิ้งสู่ห้าง”
เมื่อคนเราอายุมากขึ้น เซลล์ต่างๆ โดยเฉพาะเซลล์ต้นกำเนิด หรือ สเต็มเซลล์ (Stem Cell) ก็เริ่มอ่อนล้า ทำงานได้ไม่เต็มร้อย ทำให้การทำงานของเซลล์ในเนื้อเยื่อ และลักษณะปรากฏของเนื้อเยื่อแสดงลักษณะของความเสื่อมสภาพของผิวหนังและเส้นผม การทำงานของผิวหนังในการปกป้องต่อต้านการแพ้ลดลง เส้นผมไม่แข็งแรง หลุดร่วงง่าย
แนวทางการ ฟื้นฟูสภาพผิว และ ชะลอวัย ทั้งในวงการวิจัยทางการแพทย์ การรักษาและเวชสำอางในสมัยใหม่ จึงให้ความสำคัญในการมุ่งเน้นไปที่ การกระตุ้นการทำงานของเซลล์ต้นกำเนิด ซึ่งมีการใช้เซลล์ต้นกำเนิดจากมนุษย์หรือสัตว์ ฉีดเพื่อการปรับสภาพผิวโดยการกระตุ้นเซลล์ต้นกำเนิด อย่างไรก็ตามวิธีดังกล่าวอาจมีข้อควรกังวลทางด้านความปลอดภัย อีกทั้งค่าใช้จ่ายที่สูง
ล่าสุด นักวิจัยไทย ค้นพบวิธีการที่มีความปลอดภัยสูง ในการกระตุ้นสัญญาณเซลล์ต้นกำเนิด ผ่านนวัตกรรม StemAktiv อันเป็นการค้นพบการผสมผสาน สารสกัดจาก สมุนไพรไทย หลายชนิด ที่มีฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของ สเต็มเซลล์ ให้เกิดการเสริมฤทธิ์กัน คืนความแข็งแรง และอ่อนวัยให้สุขภาพผิว
ผลงานจากงานวิจัยกว่า 15 ปี ของ ศาสตราจารย์ เภสัชกร ดร.ปิติ จันทร์วรโชติ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยเปิดตัวครั้งแรกภายในงาน เปิดตัวนวัตกรรม StemAktiv จัดโดย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยบริษัท จุฬาฟาร์เทค จำกัด บริษัท สตาร์ทอัพของคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ 26 เม.ย. 2565 ที่ผ่านมา ณ Siam Innovation District ชั้น 3 สยามสแควร์ วัน
กระตุ้นสเต็มเซลล์ ความหวัง ชะลอวัย
ศ.ภก.ดร. ปิติ จันทร์วรโชติ คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ในฐานะนักวิจัยที่ศึกษาเรื่องชีววิทยาของเซลล์ การส่งสัญญาณเซลล์ต่างๆ มายาวนาน เผยว่า เมื่อเราอายุมากขึ้น สเต็มเซลล์ยังคงอยู่ แต่สัญญาณภายในเซลล์ต่างๆ จะลดลงและอาจถูกปิดกั้น ส่งผลให้การทำงานของสเต็มเซลล์รวมทั้งเซลล์ต่างๆ ในเนื้อเยื่อที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของ สเต็มเซลล์ นั้นลดลง การเพิ่มจำนวนเซลล์เพื่อทดแทนเซลล์ที่สูญเสียไปก็ลดลง ดังนั้น การกระตุ้นการทำงานของสเต็มเซลล์ให้กลับมาทำงานได้ดีอีกครั้งจึงเป็นหนทางที่สำคัญที่อาจมีผลชะลอวัย
"ขณะเดียวกัน ตำรับยาโบราณ มีทั้งบำรุงร่างกาย อายุวัฒนะ จึงมีความเป็นไปได้ในการกระตุ้นสเต็มเซลล์ จากการทำงานกว่า 15 ปี สมุนไพรที่ทดสอบกว่า 100 ตัว พบว่า แต่ละตัวมีสารจำนวนมาก แต่ได้ออกมาไม่กี่ตัว เป็นที่มาของ SkinAktiv นวัตกรรมตัวใหม่ล่าสุด เป็นงานวิจัยที่กระตุ้นสัญญาณเซลล์ต้นกำเนิด"
พัฒนาสาร ทดแทนการฉีดสเต็มเซลล์เข้าผิวหนัง
ศ.ภก.ดร. ปิติ กล่าวต่อไปว่า เราพยายามค้นหาวิธีการที่จะพัฒนาหาสารเพื่อนำมาทดแทนการฉีดสเต็มเซลล์เข้าไปในผิวหนัง พร้อมศึกษากลไกการกระตุ้นสเต็มเซลล์จากสาร สกัดจากสมุนไพร ในประเทศ ซึ่งมีการใช้ และเป็นที่รู้จักกันมานานแล้วว่ามีประสิทธิภาพในการกระตุ้นการทำงานของเซลล์และมีความปลอดภัยสูง
“มีงานวิจัยหลายชิ้นที่บ่งชี้ว่าสมุนไพรหลายชนิดสามารถกระตุ้นการทำงานของสเต็มเซลล์ให้ดีขึ้นได้ แต่เป็นในลักษณะสารเดี่ยว ดังนั้น เราจึงวิจัยและพัฒนานำสารสกัดจากสมุนไพรกว่า 10 ชนิด มารวมกันเพื่อค้นหาสัดส่วนที่ดีที่สุด เพื่อให้สารสกัดเหล่านั้นเสริมฤทธิ์ซึ่งกันและกัน โดยมีการแบ่งเซลล์ต้นกำเนิดออกเป็นแต่ละชนิดเพื่อให้ได้สูตรที่เหมาะสมที่สุดสำหรับเซลล์แต่ละชนิด เพื่อเพิ่มความแข็งแรงได้ตรงจุดมากที่สุด และกระตุ้นให้สัญญาณภายในเซลล์ที่บ่งชี้ถึงการทำงานของเซลล์ต้นกำเนิดเพิ่มมากขึ้นในเซลล์ทดสอบ”
"ตัวอย่างสมุนไพรที่ใช้ อาทิ สารสกัดมะขามป้อม สามารถป้องกันเซลล์ไม่ให้ตายได้ อย่างไรก็ตาม สเต็มเซลล์ของผม และผิวหนังไม่เหมือนกัน การนำมาใช้จึงต้องมีกลไกอื่นๆ เข้ามาร่วมด้วย" ศ.ภก.ดร.ปิติ กล่าว
3 ประสิทธิภาพสำคัญ
จากการทดสอบสูตร สารสกัดสมุนไพร กับเซลล์ผิวหนังที่มีเซลต้นกำเนิดผิวหนังอยู่ พบว่าสารเหล่านี้สามารถกระตุ้นการทำงานของสเต็มเซลล์ได้เป็นอย่างดี อีกทั้ง ยังมีการเสริมฤทธิ์ของสารผ่านกลไกอื่นๆ ที่อาจเป็นประโยชน์ ซึ่ง โดยประสิทธิภาพสำคัญ 3 ประการของนวัตกรรม ดังนี้
1. กระตุ้นสัญญาณของเซลล์ต้นกำเนิดที่เป็นองค์ประกอบของผิวหนังและเซลล์ต้นกำเนิดของเส้นผม
2. กระตุ้นให้เกิดการเพิ่มขึ้นของสัญญาณการอยู่รอดของเซลล์
3.กระตุ้นให้เซลล์เกิดกลไกการต้านทานพิษ และการทำลายสิ่งตกค้างภายในเซลล์
“คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ มีการเรียนการสอนเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพหลายชนิด รวมไปถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์ประเภทเครื่องสำอาง มีองค์ความรู้ในเรื่องการออกฤทธิ์ของสารต่างๆ และคุณลักษณะคุณสมบัติของสารต่างๆ ที่เป็นส่วนประกอบของเครื่องสำอาง ที่นำมาเป็นองค์ประกอบของเครื่องสำอางเป็นอย่างดี ที่สำคัญ คือ การคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้บริโภคเป็นสำคัญ” ศ.ภก.ดร.ปิติ กล่าว
ศ.ภก.ดร.ปิติ กล่าวถึงความสำเร็จของการนำงานวิจัย “จากหิ้งสู่ห้าง” ว่า ความสำเร็จนี้จะเกิดขึ้นไม่ได้เลยหากไม่ได้รับความร่วมมือจากบริษัท Chula PharTech ซึ่งเป็นบริษัท Spin-off ของคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ ภายใต้การบ่มเพาะของ CU Innovation Hub ที่ช่วยในเรื่องวางแผนการตลาด รวมถึงการนำองค์ความรู้ที่นักวิจัยมีมาปรับแต่งให้นวัตกรรม StemAktiv ใช้ประโยชน์ได้จริง สิ่งนี้จะทำให้นักวิจัยมีกำลังใจในการพัฒนางานวิจัยเพื่อสังคมยิ่งขึ้นต่อไป”
ดูแล "สเต็มเซลล์" ให้อยู่ยาวนาน อย่างไร
สำหรับคำแนะนำในการดูแลสเต็มเซลล์ ศ.ภก.ดร.ปิติ กล่าวว่า สเต็มเซลล์ในร่างกายมีแทบทุกอวัยวะ เมื่อเนื่อเยื่อถูกทำลายจะมีการแบ่งตัวซ่อมแซม การดำรงชีวิตของเรา จะมีสารที่ส่งผลต่อเซลล์ทั้งบวกและลบ เช่น ฮอร์โมนความเครียด การออกกำลังกายมากเกินไป ทำให้เกิดความเครียด แต่หากออกพอเหมาะจะกระตุ้นเซลล์ในร่างกาย การทานผลไม้ รวมถึงมลภาวะ แสงแดด ส่งผลโดยตรงต่อเซลล์ต้นกำเนิดผิวหนัง ดังนั้น หากต้องออกแดด แนะนำให้กางร่ม หรือ ทาครีมกันแดด เพื่อปกป้อง
"สเต็มเซลล์เป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่สำคัญมาก ช่วยให้อวัยวะต่างๆ ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ การรักษาสเต็มเซลล์ ก็เหมือนการรักษาร่างกาย อะไรที่ส่งเสริมการทำงาน ควรจะทำ คือ การพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกาย หลีกเลี่ยงสัมผัสมลภาวะ ไม่รับประทานสารพิษเข้าร่างกาย จะส่งเสริมให้สเต็มเซลล์ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและอยู่กับเราได้อย่างยาวนาน"
สร้างนวัตกรรม ตอบโจทย์สังคม
ด้าน ศ.ดร.บัณฑิต เอื้ออาภรณ์ อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เผยว่า จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีพันธกิจในการที่สร้างบัณฑิตออกไปรับใช้สังคม และอีกหนึ่งพันธกิจ คือ การนำองค์ความรู้ ออกมารับใช้สังคมด้วย ด้วยนวัตกรรมที่ตอบโจทย์สังคม เพราะฉะนั้น จุดมุ่งหมายของจุฬาฯ คือ การนำนวัตกรรมออกสู่สังคม การที่เรานำความรู้ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์ดีๆ ที่ตอบโจทย์สังคม
"นวัตกรรม SkinAktiv ซึ่งเป็นการนำองค์ความรู้ในเชิง สเต็มเซลล์ มาใช้เพื่อฟื้นฟูผิว รวมถึงแก้ปัญหาด้านผิวอื่นๆ ได้เช่นกัน ขณะเดียวกัน ตัวอย่างของนวัตกรรมจุฬาฯ ที่ผ่านมา คงเห็นได้ชัดเจนไม่ว่าจะเป็น “วัคซีนใบยา” จากใบยา ไฟโตฟาร์ม หรือ วัคซีนจากคณะแพทย์ศาสตร์ ChulaCov19"
ทั้งนี้ การนำความรู้ออกสู่สังคม จุฬาฯ ได้จัดโครงสร้างของตนเองใหม่ เรามี CU Enterprise บริษัทที่เปิดโอกาสให้จุฬาฯ ได้ลงทุนในนวัตกรรมที่มาจากองค์ความรู้ของ จุฬาฯ นำไปสู่การรับใช้สังคม เพื่อให้สังคมได้มีโอกาสได้ใช้ประโยชน์ เราเน้นการสร้างบัณฑิต เพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงในสังคม นำความรู้จากงานวิจัย นวัตกรรม ออกไปเป็นผลิตภัณฑ์เพื่อใช้ประโยชน์ ไม่เฉพาะสังคมไทย แต่รวมไปถึงสังคมโลกด้วย"
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ Chula PharTech www.cuphar.com และสามารถสั่งจองได้ที่ Line@ CUpharOnline Facebook : CUphar Online และในอนาคตสามารถหาซื้อได้ที่โอสถศาลา คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาฯ
พิสูจน์อักษร โดย....สุรีย์ ศิลาวงษ์