โรคติดเชื้อไวรัสมาร์บวร์ก น่ากลัวแค่ไหน? เช็กอาการ - สาเหตุเกิด วิธีป้องกัน

จากกรณีที่ทางการ "กานา" ยืนยันว่าพบผู้ติดเชื้อ "ไวรัสมาร์บวร์ก" (Marburg) จำนวน 2 รายในประเทศ ซึ่งเป็นโรคติดต่อร้ายแรงตระกูลเดียวกับ "อีโบลา" โดยผู้ป่วยทั้ง 2 รายได้เสียชีวิตแล้วที่โรงพยาบาลในเขตปกครองอาชานติ ทางภาคใต้ของประเทศ หลังจากที่ผลการตรวจไวรัสมาร์บวร์กออกมาเป็นบวกเมื่อต้นเดือนนี้ โดยสาธารณสุขกานาเผยว่าขณะนี้มีผู้ต้องสงสัยเสี่ยงติดเชื้อไวรัสชนิดนี้เกือบ 100 ราย และอยู่ระหว่างกักตัวสังเกตอาการ
 

 

 

ลักษณะ - อาการของโรคติดเชื้อไวรัสมาร์บวร์ก และ โรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา

 

เป็นโรคติดเชื้อไวรัสชนิดเฉียบพลันรุนแรงที่มีอัตราป่วยตายสูงถึง 80% โดยจะมีไข้สูง อ่อนเพลีย ปวดกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ เจ็บคอ อาเจียน ท้องเสีย และมีผื่นนูนแดงตามตัว (maculopapular rash) สำหรับในรายที่รุนแรงหรือในบางรายที่เสียชีวิตจะมีอาการเลือดออกง่าย สาเหตุเพราะภาวะตับถูกทำลาย ไตวาย อาการทางระบบประสาทส่วนกลาง โดยอวัยวะหลายระบบเสื่อมหน้าที่ ระยะฟักตัวของโรคประมาณ 2-21 วัน

 

การวินิจฉัยโรคติดเชื้อไวรัสมาร์บวร์ก อาจใช้วิธี RT-PCR หรือการตรวจหาแอนติเจนโดยวิธี ELISA ในตัวอย่างเลือด นํ้าเหลือง หรือจากอวัยวะ

 

การวินิจฉัยมักจะเป็นการตรวจผสมผสานระหว่างการตรวจหาแอนติเจน หรือ RNA ร่วมกับหาแอนติบอดี IgM หรือ IgG (การตรวจพบแอนติบอดี IgM แสดงให้เห็นว่าเพิ่งพบการติดเชื้อไม่นานมานี้) การแยกเชื้อไวรัสโดยการเพาะเชื้อหรือการเลี้ยงในหนูตะเภาต้องทำในห้องทดลองที่มีการป้องกันอันตรายระดับสูงสุด (BSL-4)

 

หรือการตรวจด้วยวิธี ELISA จะใช้เพื่อตรวจหาความเฉพาะเจาะจงกับแอนติเจน ชนิด IgM และ IgG ในนํ้าเหลือง (serum) ของผู้ป่วย บางครั้งอาจตรวจพบเชื้อได้จากการส่องด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนในชื้นเนื้อจากตับ ม้าม ผิวหนัง หรืออวัยวะอื่น ๆ การชันสูตรศพโดยการตรวจชื้นเนื้อ (Formalin-fi xed skin biopsy) หรือการผ่าศพพิสูจน์ด้วยการตรวจหาภูมิคุ้มกันหรือองค์ประกอบทางเคมีของเซลล์และเนื้อเยื่อสามารถทำได้การตรวจหาเชื้อด้วยวิธี IFA เพื่อหาแอนติบอดี มักทำให้แปลผลผิดพลาด โดยเฉพาะในการตรวจนํ้าเหลืองเพื่อดูการติดเชื้อในอดีต

 

 

ทั้งนี้เนื่องจากโรคนี้มีอันตรายต่อมนุษย์สูงมาก การตรวจและศึกษาทางห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับโรคนี้จะทำได้เฉพาะในระบบป้องกันอันตรายที่อาจเกิดแก่ผู้ปฏิบัติงาน รวมทั้งชุมชนในระดับสูงสุด (BSL ระดับ 4)

 

ส่วนการรักษานั้น ไม่มีการรักษาจำเพาะ ในรายที่มีอาการรุนแรงต้องการการดูแลอย่างใกล้ชิดให้สารนํ้าอย่างเพียงพอ

 

การติดเชื้อไวรัสมาร์บวร์กและเชื้อไวรัสอีโบลาเกิดขึ้นจากสาเหตุนี้

 

• ในทวีปแอฟริกาเกิดขณะจัดการหรือชำแหละสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ตายในป่าที่มีฝนตกชุก
• สำหรับไวรัสอีโบลาสายพันธุ์เรสตัน จะพบการติดต่อสู่คนโดยการสัมผัสโดยตรงกับเลือดหรือเครื่องในของลิง cynomolgus ที่ติดเชื้อ และยังไม่พบรายงานจากการติดเชื้อผ่านทางละอองฝอยที่ลอยในอากาศ

 

การติดต่อจากคนสู่คน

 

สำหรับการติดต่อจากคนสู่คนเกิดจากการสัมผัสโดยตรงกับเลือดที่ติดเชื้อ สารคัดหลั่ง อวัยวะ หรือนํ้าอสุจิ นอกจากนี้การติดเชื้อในโรงพยาบาลก็พบได้บ่อยผ่านทางเข็มและหลอดฉีดยาที่ปนเปื้อนเชื้อ

 

มาตรการป้องกันโรค

 

• ยังไม่มีวัคซีนหรือการรักษาแบบเฉพาะเจาะจงสำหรับทั้งไวรัสอีโบลา หรือมาร์บวร์ก ควรป้องกันการมีเพศสัมพันธ์หลังการเจ็บป่วยเป็นเวลา 3 เดือน หรือจนกระทั่งตรวจไม่พบไวรัสในนํ้าอสุจิ

 

• แยกผู้ป่วยสงสัยจากผู้ป่วยอื่น ๆ และเฝ้าระวังผู้สัมผัสใกล้ชิด ใช้มาตรการป้องกันการติดเชื้อในสถานพยาบาลอย่างเข้มงวด รวมถึงดำเนินการให้ความรู้แก่ชุมชนอย่างเหมาะสมและรวดเร็ว

 

ทั้งนี้การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสมาร์บวร์ก และไวรัสอีโบลา พบการระบาดครั้งแรกในปี พ.ศ. 2519 ที่จังหวัดแห่งหนึ่งในซูดาน 800 กิโลเมตรจากแซร์อีร์ (ปัจจุบัน เป็นประเทศคองโก) ตรวจพบเชื้อครั้งแรกในผู้ป่วยที่ติดเชื้อจากการชำแหละลิงชิมแปนซี ที่ไอวอรี่โค้ด ปี พ.ศ. 2547

 

สำหรับในประเทศไทย โรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา และโรคติดเชื้อไวรัสมาร์บวร์ก เป็นกลุ่มโรคไข้แล้วมีเลือดออกชนิดหนึ่งอัตราการแพร่ระบาดสูงและเร็ว มีอัตราการตายค่อนข้างสูง โดยในประเทศไทยยังไม่มีข้อมูลผู้ป่วยโรคนี้และโรคนี้ยังไม่อยู่ในระบบเฝ้าระวัง