‘เจแปนสไตล์’ ไปตามรอยอนิเมะ
เมื่อโลเคชั่นของภาพยนตร์การ์ตูนอนิเมะสุดโปรด กลายเป็นหนึ่งในแผนฮันนีมูนของคู่รักทั่วมุมโลก
หลิว เชนยู และ จี เซียวเตียน เดินทางมาฮันนีมูนที่เมืองคามากูระ ในจังหวัดคานากาว่าของญี่ปุ่นเมื่อต้นปี เมื่อมาถึงพวกเขามุ่งตรงยังเป้าหมายโดยไม่สนใจพระใหญ่ และศาลเจ้าทซึรุงะโอะกะ ฮะจิมังกู ซึ่งเป็นที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของเมืองเลย เป้าหมายของพวกเขาคือ ทางข้ามรถไฟใกล้โรงเรียนมัธยมคามากูระ ซึ่งเป็นสถานที่มีชื่อเสียงในภาพยนตร์การ์ตูนอนิเมะ ‘Slam Dunk’
นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่มาจากจีนแผ่นดินใหญ่เหมือนคู่ฮันนีมูนนี้ แต่ละคนขะมักเขม้นถ่ายเซลฟี่กับทางรถไฟ หลายคนโพสท่าเหมือนดารานำในเรื่องคือ ฮานามิชิ ซากูรากิ โดยสะพายกระเป๋าเป้ใบเก่งยืนอยู่หลังทางรถไฟและมองเหม่อไปทางทะเลตรงหน้า หลิวอยากถ่ายเซลฟี่บ้างแต่ก็เปลี่ยนใจเพราะต้องเข้าคิวนาน
ญี่ปุ่นกลายเป็นแม่เหล็กดึงดูดนักท่องเที่ยวหนุ่มๆ สาวๆ จากเอเชียให้มาเยือนสถานที่ที่ถูกนำไปใช้เป็นฉากหลังภาพยนต์อนิเมะสุดโปรดของพวกเขา ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่า จำนวนนักท่องเที่ยวจะมากขึ้นอีกในปี 2020 เพราะญี่ปุ่นกำลังจะเป็นเจ้าภาพการแข่งขันกีฬาโอลิมปิก นักท่องเที่ยวน่าจะถือโอกาสมาดูกีฬาไปพร้อมๆ กับแวะดูสถานที่ในอนิเมะไปพร้อมๆ กัน
ตัวเลขจากการสำรวจขององค์กรการท่องเที่ยวของญี่ปุ่นในปี 2018 พบว่า 4.6 เปอร์เซ็นต์ของนักท่องเที่ยว 140,000 คนที่ตอบแบบสอบถามมาญี่ปุ่นเพื่อไปยังสถานที่ในอนิเมะหรือในภาพยนตร์ เมื่อปีที่แล้วมีนักท่องเที่ยวมาที่ญี่ปุ่น 31.9 ล้านคนแสดงว่า ประมาณ 1.43 ล้านคนมาเพื่อจุดประสงค์ดังกล่าว
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ทาเคชิ โอกาโมโต้ แห่งมหาวิทยาลัยคินได โอซาก้า และผู้เชี่ยวชาญด้านท่องเที่ยวอนิเมะกล่าวว่า แฟนๆ อนิเมะต่างชาติสามารถรวบรวมและแชร์ข้อมูลกันได้อย่างสะดวกสบายโดยทางอินเทอร์เน็ต อนิเมะกลายเป็นแรงจูงใจหลักของนักท่องเที่ยวต่างชาติไปเสียแล้ว สาวกอนิเมะเรียกสถานที่ที่ปรากฏในอนิเมะว่าเป็น ‘สถานที่ศักดิ์สิทธิ์’ ที่ต้องไป
เซา กูหนิง และ กวน เซี่ยวหาง นักศึกษาแพทย์วัย 26 ปี จากเมืองเซอเจียง ทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีน มาที่ญี่ปุ่นหลังจบการศึกษา จุดมุ่งหมายหลักคือ ไปให้ถึงสถานที่ที่ใช้เป็นฉากหลังของอนิเมะชื่อดัง ‘Your Name’ ซึ่งรวมถึงบันไดที่พาไปสู่ศาลเจ้าซูกะในชินจูกุ กรุงโตเกียว บันไดนี้เองเป็นที่ๆ สองดารานำในเรื่องพบกันในฉากสุดท้ายของภาพยนตร์
“พวกเราประทับใจกับฉากนั้นอย่างมาก นั่นเป็นสาเหตุที่พวกเราต้องมา” เซา บอกกับเจแปนไทม์ส
มาเฟงโว เว็บไซต์ท่องเที่ยวของจีนจัดอันดับสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมของสาวกอนิเมะ ซึ่งรวมถึง Tokyo One Piece Tower สวนสนุกในโตเกียวทาวเวอร์ สวนสนุกนี้เป็นฉากหลังของอนิเมะเรื่อง ‘One Piece’ ส่วนพิพิธภัณฑ์กลางแจ้งเอโดะ-โตเกียวในโคกาเนะ ทางตะวันตกของกรุงโตเกียว ก็ติดอันดับเพราะมีสิ่งก่อสร้างในภาพยนตร์เรื่อง ‘Spirited Away’ นอกจากนี้ยังมีสถานที่ในโตเกียวอีกหลายแห่งที่ปรากฏในภาพยนตร์เรื่อง ‘5 Centimeters per Second’ เช่น สถานีรถไฟ โกโตกูจิ และต้นเชอร์รี่ในสวนสาธารณะอูเอโนะ
รายงาน Anime Industry Report 2018 ของ the Association of Japanese Animation เปิดเผยตัวเลขการเติบโตของอุตสาหกรรมในปี 2017 ว่าสูงถึง 108 เปอร์เซ็นต์ เมื่อเทียบกับปี 2016 และยังเป็นเติบโตต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2011 โดยเป็นรายได้จากต่างแดนมากถึง 2 ล้านล้านเยน (ราว 5.67 แสนล้านบาท) และกว่า 40 เปอร์เซ็นต์ของรายได้ดังกล่าวนี้มาจากประเทศในเอเชีย
ในแต่ละปี สมาคมท่องเที่ยวอนิเมะรวบรวมสถานที่ 88 แห่งในญี่ปุ่นที่สาวกอนิเมะต้องไปเยือนโดยตัดสินจากการโหวตของแฟนๆ ทั้งในและนอกญี่ปุ่น สำหรับในปี 2019 มีสถานที่ใหม่ๆ ที่ติดอันดับเป็นครั้งแรกเช่น สถานีฮากาตะในฟูกูโอกะ ที่ปรากฏใน ‘Hakata Tonkotsu Ramens’ และ พิพิธภัณฑ์ Toei Animation ในโตเกียว
พิพิธภัณฑ์ Fujiko F Fujio ในคาวาซากิซึ่งมีจุดขายคือ โดราเอมอน เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในจีน ไทสุเกะ ทูดู เจ้าหน้าที่ของทางการเมืองนี้กล่าวว่า สัดส่วนของนักท่องเที่ยวต่างชาติเพิ่มขึ้นตั้งแต่เปิดพิพิธภัณฑ์เมื่อปี 2011 ในปี 2018 จำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติมีทั้งสิ้นเกือบ 86,000 คนหรือ 20 เปอร์เซ็นต์ของทั้งหมด
เมโลดี้ ชุง พนักงานออฟฟิสวัย 24 ปีจากฮ่องกงแวะมาที่พิพิธภัณฑ์อย่างรีบเร่งเพราะต้องไปขึ้นเครื่องบินที่สนามบินนาริตะ “ฉันชอบพิพิธภัณฑ์อย่างมาก” เธอโชว์รูปกาแฟที่ฟองนมเป็นรูปโดราเอมอนจากโทรศัพท์มือถือด้วย
นอกจากนี้ จังหวัดทดโตริ บ้านเกิดของโกโช อาโอยาม่า ผู้แต่งการ์ตูนยอดฮิตอย่าง ‘ยอดนักสืบจิ๋วโคนัน’ ก็กลายเป็นจุดสนใจของแฟนการ์ตูนเช่นกัน ดูจากการตั้งพิพิธภัณฑ์ Gosho Aoyama Manga Factory ที่เน้นไปที่โคนัน ส่วนสถานีรถไฟของเมืองก็มีการตกแต่งรถไฟด้วยลวดลายจากการ์ตูนดัง ซึ่งสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวสายอนิเมะได้เช่นกัน
แต่เมื่อมีนักท่องเที่ยวทั้งจากญี่ปุ่นและต่างประเทศเองมาชุมนุมกันจำนวนมากๆ เพื่อถ่ายรูปหรือเซลฟี่และเดินดื่มด่ำกับบรรยากาศทำให้ไปรบกวนคนในพื้นที่และการจราจร ผู้คนที่มีบ้านเรือนอยู่แถวนั้นก็พากันร้องเรียนไปยังบริษัทผู้ผลิตอานิเมะทำให้บริษัทต้องออกมาเตือนบรรดาสาวกทั้งหลาย เช่น บริษัทอนิเมะของเรื่อง ‘Your Name’ ก็จำต้องทำหนังสือเตือนโดยโพสต์ไว้ในเว็บไซต์ทางการว่า ขอให้แฟนๆ ของอนิเมะระวังกริยามารยาทและทำตัวให้เหมาะสมด้วย
อากิฮิโต้ ทามูระ กรรมาธิการขององค์กรท่องเที่ยวญี่ปุ่นกล่าวว่า ถึงแม้จะมีอุปสรรคที่ต้องแก้ไขเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวต่างชาติ ญี่ปุ่นกำลังต้องการแก้ปัญหาจำนวนนักท่องเที่ยวลดลง
วิธีหนึ่งคือส่งเสริมนักท่องเที่ยวให้ไปเมืองเล็กๆ หรือในชนบท ไม่มุ่งไปเมืองใหญ่อย่างโตเกียวเกียวโตและโอซาก้าอย่างเดียว แต่เมืองขนาดกลางหรือขนาดเล็กก็ยังไม่มีที่พักหรือบริการอื่นๆ เพียงพอ เรื่องนี้ก็ต้องแก้ไขกันไป