ขนมจีนเส้นสด หนังตะลุง และมนต์ขลังเมืองคอน
ขนมจีนปักษ์ใต้เป็นหนึ่งในของต้องกินเมื่อมาเมืองใต้ แต่ที่ ‘เมืองคอน’ หรือ ‘นครศรีธรรมราช’ การกินขนมจีนไม่ได้หมายความถึงการจัดขนมจีนที่ซื้อมาสำเร็จรับประทานกับแกงแบบต่าง ๆ เท่านั้น
หาก 'เมืองคอน' เขานิยมรับประทานขนมจีนเส้นสดกันมาก เห็นได้จากจำนวนร้านขนมจีนที่ทำเส้นเอง จนกลายเป็นเรื่องธรรมดา มาเที่ยวเมืองนครครั้งนี้นอกจากเป็นครั้งแรกที่ได้มาเยือนแบบจริงจัง (ไม่ใช่แค่ผ่าน) แล้ว ก็ยังเป็นครั้งแรกที่ดิฉันได้รับประทานขนมจีนเส้นสดด้วยเช่นกัน
วัดเก่าแก่กับนครโบราณ....เมืองคอน
แดดที่ร้อน ๆ จากหาดใหญ่หายไปหมดทันทีอย่างน่าประหลาดทันทีที่เรามาถึง นครศรีธรรมราช เมืองนี้มีถนนที่เป็นศูนย์กลางของสรรพสิ่ง สถานที่ท่องเที่ยวอยู่ที่ ถนนราชดำเนิน ตรอกซอกซอยย่านนี้ทะลุกันได้ อาจจะแคบบ้าง แต่เดินทางสะดวกด้วยรถส่วนตัว สามารถใช้ Google ได้แม่นอยู่ค่ะ แม้ว่านครศรีธรรมราชจะไม่ใช่เมืองหลักเมื่อคนส่วนใหญ่นึกจะเที่ยวล่องใต้ก็จริงอยู่ แต่เมืองนี้ก็เป็นอีกเมืองที่มีประวัติศาสตร์สำคัญมากมาย เป็นเมืองเก่าก่อตั้งมาเกือบสองพันปีแล้ว พร้อมหลักฐานทางโบราณคดีที่พิสูจน์ได้ ตามประวัติศาสตร์ไทยนครศรีฯ ยังเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรศรีวิชัย ซึ่งเป็นอาณาจักรสำคัญของภูมิภาคทางใต้ของไทยสมัยพุทธศตวรรษที่ ๑๓ หรือประมาณปี พ.ศ. ๑๒๐๒ มีความรุ่งเรืองทางวัฒนธรรม เศรษฐกิจ โดยสามารถเที่ยวล่องดูหลักฐานต่าง ๆ ได้ในหลายสถานที่ของภาคใต้ของเราค่ะ
ในเมื่อเรื่องราวของเมืองนี้เป็นอย่างนั้น แน่นอนว่าเมื่อฟ้าฝนครึ้มฝนตกปรอย ๆ อย่างนั้น เราจึงเริ่มต้นเที่ยวเมืองนี้กันที่ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ เสียเลย จะบอกว่าอย่าเบื่อนะคะชวนเข้าพิพิธภัณฑ์ นี่อาจจะเป็นของชอบสำหรับนักท่องเที่ยวแบบอินโทรเวิร์ดและเนิร์ด (นิดหน่อย) แบบเราก็ได้ คือหนึ่ง ชอบเพราะคนน้อยแน่นอน ไม่ค่อยมีใครนึกจะมาพิพิธภัณฑ์เมื่อมาเที่ยว แต่สำหรับคนที่ชอบจะบอกว่าดีมาก เราไม่ต้องเบียดแย่งใคร ต้องการยืนจ่อมอ่านเรื่องราวอะไรตรงไหนนาน ๆ ก็ทำได้ ไม่ต้องเกรงใจคนมาเบียดให้เรารีบเดิน ที่สำคัญเราได้รู้เรื่องราวของเมืองที่อุตส่าห์ขับรถมาตั้งไกล ว่ามีความเป็นมาอะไรอย่างไร กว่าจะมาเป็นอย่างที่เห็นได้ อันนี้ยิ่งรู้ยิ่งเข้าใจ เที่ยวสนุกสนานรู้จักบริบทของโลกใบนี้มากยิ่งขึ้น
บันไดสวยในพิพิธภัณฑ์ฯ
วัดพระมหาธาตุมหาวรวิหาร เป็นจุดศูนย์กลางของเมืองนครศรีธรรมราชก็ว่าได้ ขับรถมาตอนเสาร์อาทิตย์จะเห็นว่าคนมาเยอะมาก ถนนย่านนี้จะวุ่นวาย มีคนออกมาโบกให้ไปจอดรถตามที่ต่าง ๆ แต่หากมาวันธรรมดา ถนนโล่งมาก ทั้งหมดเป็นของเรา มันช่างดีงาม วัดนี้มีที่จอดรถด้านในนะคะ ที่ว่างมากอยู่ มาจอดได้เลยสะดวกมากค่ะ
พระขนมต้ม ศิลปะสกุลช่างนครศรีธรรมราช
เราได้ยินชื่อเสียงของวัดพระมหาธาตุมานานมากแล้ว วัดแห่งนี้มีความเก่าแก่และเรื่องราวที่ต่อเนื่องเกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์เมืองมานานมาก และถูกเสนอชื่อให้เป็นมรดกโลกของยูเนสโก้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2555 และปัจจุบันยังคงอยู่ในรายชื่อ tentative list และกำลังอยู่ในขั้นตอนเตรียมความพร้อมขั้นสุดท้ายก่อนจะยื่นขอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกในปีนี้
พระศีวนาฏราช ศิลปะภาคใต้ อิทธิพลศิลปะอินเดียใต้
มาที่นี่มีหลายสิ่งที่ต้องทำค่ะ ในสภาพเศรษฐกิจและโรคระบาดแบบนี้ หนึ่งเลยดิฉันขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ด้วยการกราบพระบรมธาตุก่อน สามารถซื้อธูปเทียนได้จากด้านนอกรั้ว สถานที่กราบอยู่ด้านนอกนะคะ จุดเด่นของพระบรมธาตุเจดีย์แบบล้านนาองค์นี้ยังอยู่ที่ยอดเจดีย์ ที่หุ้มด้วยทองคำ ซึ่งยังทีเรื่องราวน่ามหัศจรรย์ที่เล่าต่อกันมาว่า พระบรมธาตุเจดีย์องค์นี้ “ไร้เงา” ไม่ว่าแสงอาทิตย์จะส่องมาไม่ว่าจากทิศทางไหนอีกด้วย ตอนเราไปเป็นช่วงหลังวันมาฆบูชาไม่กี่วัน เลยได้เห็นการขึ้นผ้าธาตุ ประเพณีที่พุทธศาสนิกชนนำผ้าผืนยาวไปห่มที่พระธาตุ ทุกวันพระใหญ่คือมาฆบูชา และวิสาขบูชาของทุกปี แต่ปีนี้ผ้าห่มส่วนใหญ่มาอยู่ที่เจดีย์องค์บริวาร เจดีย์บรรจุอัฐิที่มีคนนับได้ทั้งหมดถึง ๑๔๙ เจดีย์ด้วยกัน
วิหารทับเกษตร
ด้านใต้ของพระบรมธาตุคือวิหารทับเกษตร หรือระเบียงตีนธาตุ ที่ฐานพระบรมธาตุเจดีย์ ตามตำนานสร้างขึ้นมาตั้งแต่ พ.ศ. ๑๘๖๑ เพื่อเพิ่มพื้นที่ประกอบกิจกรรมทางศาสนา ปัจจุบันมีการสร้างพระพุทธรูปปูนปั้นและสำริดเรียงรายอยู่ถึง ๙๒ องค์ด้านใน สามารถเดินเข้าไปได้ค่ะ
วิหารพระทรงม้า ที่อยู่ด้านหลังพระบรมธาตุเจดีย์ เป็นอีกหนึ่งสถานที่ที่ดิฉันประทับใจมาก เพราะว่าไม่เคยเห็นอะไรแบบนี้มาก่อนเลย ด้านในวิหารพระทรงม้าคือ ภาพประติมากรรมปูนปั้นแบบลอยตัว รวมทั้งจัตุคามรามเทพ ที่เป็นผู้พิทักษ์พระบรมสารีริกธาตุ รวมถึงบานประตูสู่ลานประทับทักษิณขององค์พระบรมธาตุเจดีย์อีกด้วย ด้านในมีคำบูชาพระธาตุ ว่าไปหากอยากนั่งสวดมนต์ขอพร จุดนี้ก็เย็นสบายดี ไม่ต้องไปยืนร้อน ๆ ด้านนอกเหมือนคนอื่นค่ะ
วัดพระมหาธาตุมหาวรวิหารมีบริเวณกว้างมาก และมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์มากมาย รวมทั้งพิพิธภัณฑ์ที่รวบรวมสมบัติต่าง ๆ ของเมือง ที่คนนำมาบริจาคอีกมาก จัดแสดงได้หลายห้อง เดินดูได้นานเลย รอฝนหยุดตกได้ดีค่ะ
บ้านท่านขุนฯ
ฝั่งตรงข้ามแบบเยื้อง ๆ วัดพระมหาธาตุคือ บ้านท่านขุนรัฐวุฒิวิจารณ์ บ้านไม้สวยงามของท่านขุนที่เคยเป็นโรงเรียนมาก่อนในช่วงปี พ.ศ. ๒๔๘๒ - ๒๕๒๙ หลังจากปิดตัวลงทายาทของตระกูล ตรีสัตยพันธุ์ ได้อนุรักษ์ปรับปรุงเรือนปั้นหยาแห่งนี้ ให้คนรุ่นหลังสามารถชมเป็นส่วนหนึ่งของประวัติเมืองนครศรีธรรมราชจนถึงปัจจุบัน บ้านท่านขุนเปิดให้เข้าชมฟรี แต่มีกล่องบริจาคสำหรับคนที่ต้องการสนับสนุนการอนุรักษ์สถาปัตยกรรมแบบเก่าของไทยไว้ด้วยนะคะ
ภายในเรือนปั้นหยา บ้านท่านขุนฯ
จะบอกว่าในบริเวณบ้านท่านขุนมีร้านกาแฟเล็ก ๆ ตกแต่งด้วยของเก่า เจ้าของเป็นชาวหาดใหญ่เคยเปิดกิจการทำเสื้อผ้ามาก่อน คุณพี่เขาเปลี่ยนธุรกิจมาทำร้านกาแฟ ทำเองทุกอย่างตอนนี้ ร้านสวยงามมาก น่านั่งมาก กาแฟดีอร่อย ควรค่าแก่การนั่งจ่อมพักขาก่อนไปต่อค่ะ
พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านหนังตะลุง
พิพิธภัณฑ์หนังตะลุง
มาถึงเมืองนี้ แนะนำอย่างยิ่งให้ไปชม พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านหนังตะลุง บ้านศิลปินแห่งชาติ คุณสุชาติ ทรัพย์สิน ที่อยู่ในย่านเมืองเก่า เป็นบ้านส่วนตัวของคุณสุชาติ ปัจจุบันลูกชาย คุณเสนีย์ และลูกสะใภ้ คุณสารภี ทรัพย์สิน เป็นคนดูแล แบ่งออกเป็นสามส่วน คือส่วนแสดงตัวหนังตะลุงของสะสมส่วนตัวของคุณสุชาติ ที่บางส่วนมีอายุเก่าแก่หลายร้อยปี ในส่วนนี้ได้คุยกับคุณสารภีได้ความว่า ตัวหนังตะลุงเหล่านี้ นอกจากเป็นของที่คุณสุชาติหามาสะสมเองแล้ว ยังมีที่คนนำมาให้ เพราะรู้ว่าคุณสุชาติเป็นนักสะสม ความรู้ใหม่อีกอย่างสำหรับเราคือ หนังตะลุงหนึ่งเรื่อง ไม่ว่าจะมีกี่ตัวละคร จะดำเนินเรื่องด้วย “นายหนัง” เพียงหนึ่งท่านเท่านั้น นายหนังนี่เองที่เป็นคนควบคุมการแสดงของดนตรี (มีวงเล่น) ส่วนตนนั้นก็มีหน้าที่พากย์และเชิดหุ่น คือทำการแสดงให้ออกรส สนุกสนาน คือเป็นทั้งผู้กำกับ ผู้แสดง ทุกอย่างเลยในคน ๆ เดียว
คุณเสนีย์ ทรัพย์สิน สาธิตการตอดแผ่นหนังตะลุง
คอลเลคชั่นหนังตะลุงโบราณ
นอกจากส่วนของหนังตะลุงเก่าแล้ว ยังมีส่วนการสาธิตการทำหนังตะลุง และการจัดแสดงหนังตะลุง สามารถติดต่อเพื่อเข้าชมได้ล่วงหน้า มีค่าครูท่านละ ๑๐๐ บาทเท่านั้นเองค่ะ
สำรับขนมจีนร้านแม่แอ๊ด
จะบอกว่ามานครศรีธรรมราชครั้งแรกนี้ หลายอย่างก็เลยเป็นครั้งแรกไปเสียทั้งหมด อย่างที่เกริ่นว่า ขนมจีนเส้นสด มีความเหนียวนุ่มมากกว่าขนมจีนที่เคยกินมามาก มีความหยุ่น เคี้ยวอร่อยมากเลย ที่ ร้านขนมจีนแม่แอ๊ด เสิร์ฟขนมจีนเป็นชุดพร้อมน้ำยา 3 อย่าง เส้นอร่อยมาก ๆ ราคาโอเค ส่วนที่ ร้านขนมจีนเมืองคอน อีกร้านยอดนิยม ก็ทำเส้นสดเหมือนกัน แต่เส้นเล็กละเอียดกว่า (ส่วนตัวชอบเส้นหนานุ่มของแม่แอ๊ดมากกว่า) แต่ที่นี่เราสามารถเลือกแกงเองได้ มีทั้งน้ำยากะทิเนื้อปู แกงไก่ แกงเนื้อ ที่อร่อยมากหมดทุกอย่าง
จำปาดะสด
กล้วยแขก จำปาดะทอด และของทอดอื่น ๆ
ด้านหน้าขนมจีนเมืองคอน มีแผงขายกล้วยแขก จำปาดะทอด ไม่เคยกินลองซื้อมากินก็ปรากฏว่า รสชาติเหมือนลูกผสมขนุนกับทุเรียน มีเนื้อสีเหลืองเคลือบเม็ดมาบาง ๆ เท่านั้น ขาออกเลยไปซื้อเพิ่ม คิดว่าเนื้อน้อยขนาดนั้นน่าจะต้องซื้ออีก 20-30 เม็ด ถึงจะพอกิน ก็ปรากฏว่าคนขายรีบบอกว่า “พี่คะ เค้าต้องกินเม็ดมันด้วยนะคะ อร่อยค่ะ” อ่าาาา บ้านนอกเข้ากรุงอีกครั้งก็ที่จำปาดะนี่เอง เม็ดจำปาดะเปลือกไม่แข็ง ทานได้เลยอร่อยมาก มีความถั่วอ่อน ๆ อิมเมจิ้นได้ว่าเป็นลูกอัลมอนด์อ่อน ๆ อร่อยจัง...
ข้าวแกงปักษ์ใต้ร้านป้าล้วน
ว่าด้วยสำนวนบ้านนอกเข้ากรุง ดิฉันกับสามีชอบไปเที่ยวนี่นั่น หลายครั้งเราไปไม่รู้เรื่องอะไร เวลาทำตัวเสร่อ ๆ ในพื้นที่ใหม่ เราชอบล้อกันว่าเราสองคนเป็นบ้านนอกเข้ากรุง... ถ้าสนใจชอบดูรายการท่องเที่ยว สามารถเข้าไปดูรายการ Country Bum in the City (บ้านนอกเข้ากรุง) นำเสนอเรื่องราวสถานที่ท่องเที่ยวและอาหารของไทย โดยคนไทยแต่เป็นภาษาอังกฤษให้คนที่สนใจทั่วโลกสามารถรับชมได้ ทางออนไลน์ที่ ohhappybear.com หรือยูทูป และเฟซบุ๊คของทาง @ohhappybear
