'อ.เจษฎา' ชี้คลิปแฉอันตราย 'น้ำดื่มยี่ห้อดัง' สุดมั่ว
"เจษฎา" ชี้คลิปแฉอันตราย "น้ำดื่มยี่ห้อดัง" สุดมั่ว ย้ำไม่เข้าใจวิธีการตรวจ-การอ่านผล พูดผิดเรื่องมาตรฐานน้ำดื่ม
จากกรณีที่มีคลิปพิสูจน์น้ำดื่มยี่ห้อดังของไทย แล้วระบุว่าอันตรายไม่ควรดื่ม ทำให้เกิดกระแสความสงสัยว่าข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร
ล่าสุด (26 พฤษภาคม 2558) ผศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านวิทยาศาสตร์ ออกมาระบุผ่านทางเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant ได้ให้ความเห็นเรื่องนี้ว่า เรื่องคลิปดังกล่าว ควรให้บริษัทเจ้าของน้ำดื่มฟังหมิ่นประมาทเจ้าของคลิป
อาจารย์เจษฎา อธิบายคลิปที่มีคนเอาน้ำในโรงแรมมาทดสอบด้วยเครื่องมือบางอย่าง แล้วได้ค่าตัวเลขสูงเทียบกับยี่ห้ออื่นๆ จนพูดในคลิปว่า "อันตรายที่สุด ที่มนุษย์ไม่น่าจะกินได้ " นั้น เรื่องจริงหรือเปล่า คำตอบคือ เค้าตรวจมั่ว ไม่เข้าใจวิธีการตรวจ-การอ่านผล พูดผิดเรื่องมาตรฐานน้ำดื่ม และที่สำคัญคือ เค้าไม่รู้เรื่องความแตกต่างในด้านการผลิตระหว่างน้ำดังกล่าวกับน้ำดื่มยี่ห้ออื่น
อย่างแรกคือ เครื่องมือที่เค้าเอามาวัดค่าน้ำนั้น มันใช้วัดค่า "ของแข็งที่ละลายอยู่ในน้ำ" หรือ Total Dissolved Solid (TDS) ซึ่งหมายถึงปริมาณของแร่ธาตุต่างๆ ที่ละลายอยู่ในนั้นนั่น ไม่ได้หมายถึงปริมาณของตะกอนสิ่งสกปรกในน้ำ อย่างที่คนในคลิปนั้นเข้าใจว่าเป็นการวัดค่าความสะอาดของน้ำ
พูดง่ายๆ ว่า ถ้าผมเอาไปวัดน้ำกลั่น หรือน้ำที่ผ่านเครื่องกรองแบบออสโมซิสย้อนกลับผ่านเยื่อกรอง (reverse osmosis) หรือน้ำอาร์โอ (RO) ซึ่งมันกรองแร่ธาตุทุกอย่างออกไปหมดจากน้ำ ค่า TDS ก็จะน้อยมากจนใกล้ศูนย์ แต่ถ้าผมเอาไปวัดน้ำแร่ ยี่ห้อดังๆ อะไรก็ได้ ซึ่งเคลมกันว่ามีแร่ธาตุมากมายที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ค่า TDS ก็จะพุ่งสูงขึ้น ... จริงๆ เราดื่มน้ำแร่ ก็จะรู้สึกได้ว่ารสชาติมันต่างจากน้ำ RO
เรื่องต่อไป คือมาตรฐานน้ำดื่ม ถ้าเป็นน้ำ RO นั้น ค่า TDS จะกำหนดโดยเฉพาะให้อยู่ที่ 50 ppm แต่ถ้าเป็นน้ำดื่มบริโภคทั่วไป มาตรฐานน้ำบริโภคในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท ตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข กำหนดให้ค่า TDS อยู่ที่ไม่เกิน 500 ppm ... ดังนั้นที่น้ำได้ค่าออกมา 272 ppm นั้น ก็อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน (แถมอยู่ในเกณฑ์กำลังสวยด้วย คือ ไม่ได้ใกล้ 500 ppm ที่กำหนด)
คำถามต่อไปว่า แล้วทำไมน้ำยี่ห้อดังถึงได้มีค่า TDS ต่างจากยี่ห้ออื่น หรือเวลาใครดื่มน้ำเนี่ยจะรสชาติแตกต่างจากน้ำยี่ห้ออื่น ... ผมได้รับคำตอบจากเฟรนด์เฟซบุ้ค ที่ทำงานใน...ว่า น้ำยี่ห้อดังไม่ใช่น้ำ RO แต่เป็นน้ำผ่านการกรองละเอียด (มีอีกหลายยี่ห้อที่ใช้ระบบนี้) จึงมีแร่ธาตุอยู่มากกว่ายี่ห้ออื่น
ที่ยิ่งกว่านั้นคือ น้ำยี่ห้อดัง มักจะถูกนำไปใช้ในการขายเครื่องกรองน้ำบางยี่ห้อ โดยเอาไปแสดงให้ดูว่าเวลากรองผ่านเครื่องเค้าแล้ว จะเกิดตะกอนแดงๆ ที่แผ่นกรองซึ่งมีการใช้ขั้วไฟฟ้าในการจับประจุของสารที่ละลายในน้ำ ซึ่งตะกอนแดงๆ นี้ก็คือธาตุเหล็กที่ละลายในน้ำนั่นเอง ... ซึ่งถ้าคนไม่เข้าใจ ก็จะคิดว่าน้ำยี่ห้อดังสกปรกกว่ายี่ห้ออื่นๆ
... สรุปได้ความว่า ก็เข้าใจนะว่าอยากช่วยกันตรวจสอบความปลอดภัยของอาหารเครื่องดื่มให้กับผู้บริโภค แต่การทำอย่างนี้มันเป็นการปรักปรำใส่ร้ายเค้า โดยไม่มีความรู้พื้นฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ถูกต้อง
(รายละเอียดทั้งหมด fb/jessada.denduangboripant)