‘โควิด’ ติดได้จาก ‘ควันบุหรี่’ เป็นไปได้มากน้อยเพียงใด

เป็นที่ทราบกันดีว่า ควันบุหรี่ ส่งผลกระทบต่อปอดและระบบทางเดินหายใจโดยตรง ยิ่งช่วงการแพร่ระบาดของไวรัส โควิด ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ 

แต่ อย่าเพิ่งสรุปง่ายๆ เพราะการติดโควิดนั้นมีหลายปัจจัยที่ทำให้คนติดเชื้อ องค์การอนามัยโลก เคยเผยแพร่ข้อมูลกรณีการติดโควิดจากควันบุหรี่ออกมา สร้างความไม่แน่ใจให้เกิดขึ้นในคนหมู่มาก 

 

 

ล่าสุด มีคนในครอบครัวหนึ่งโพสต์ว่า  

“เราขอแชร์เคสน้าสะใภ้ติดโควิด-19 จากควันบุหรี่ เพิ่งเสียชีวิตวันนี้

น้าสะใภ้อายุ 87 ปี อยู่บ้าน ไม่ได้ออกจากรั้วบ้านหลายเดือนแล้ว ยังไม่ได้ฉีดวัคซีน แต่ลูกสาวที่อยู่บ้านเดียวกัน ฉีดวัคซีนแล้ว

ข้างบ้านน้า มีห้องเช่า มีผู้ชายทำงานโรงงาน มักออกมาสูบบุหรี่นอกบ้าน ควันบุหรี่ลอยมาที่บริเวณที่น้านั่ง น้าซึ่งไม่ได้ใส่หน้ากากและไม่ลุกหนี ขณะที่ลูกสาวจะลุกไปที่อื่น

Cr.Zero Covid Thailand

24 กค. น้าสะใภ้มีป่วยเล็กน้อย

26 กค. อาสาสมัครมารับผู้ชายบ้านข้าง ๆ ไปรักษา ที่จริงเขารู้ตัวว่า ติดโควิด-19 จึงหยุดงานอยู่บ้านเพื่อรอไปรักษา ดีที่อาสาสมัครมาบอกที่บ้าน

27 กค. ลูกสาวน้าพาน้าไปตรวจที่ รพ.ม.บูรพา ผลออกตอนค่ำว่า ติดเชื้อ แต่ลูกสาวน้าไม่ติดเชื้อ

28 กค. น้าเข้าแอดมิทที่ รพ.ม.บูรพา

หลังจากนั้น 2 วัน น้าอาการแย่ ไม่รู้สึกตัว ต้องใส่ท่อช่วยหายใจ อยู่ ICU ห้องความดันลบ

วันนี้ 13 สค. น้าเสียชีวิต

เชื้อโควิด-19 ที่ติดอยู่กับควันบุหรี่ สามารถฟุ้งกระจายไปกับลมได้ไกลกว่าน้ำลาย จุดที่คนติดโควิดสูบบุหรี่จนถึงบริเวณที่น้านั่ง ห่างประมาณ 5 เมตร อยากให้ทุกคนระวังควันบุหรี่จากคนอื่นค่ะ...."

‘โควิด’ ติดได้ทางอากาศ

งานวิจัยหลายชิ้นในต่างประเทศบ่งชี้ว่า สาเหตุของการแพร่ระบาดโควิดมาจาก ละอองลอย (aerosol) ม.ล.รังษิธร ภาณุพันธุ์ ตัวแทนองค์กรอิสระ ที่ทำเพจเฟซบุ๊ค  ZERO COVID THAILAND ได้ศึกษาผลวิจัยในเรื่องนี้มานานเน้นย้ำอีกครั้งว่า โควิดติดได้ทางอากาศ

“ส่วนใหญ่แล้ว ถ้าเราได้กลิ่น นั่นหมายถึงควันนั้น กลิ่นนั้น คือ ละอองลอย (aerosol) แต่ก็ต้องดูบริบทแวดล้อมด้วยว่า ห้องกว้างห้องสูงยังไง มีหน้าต่าง มีพัดลมไหม ถ้าเป็นระเบียง ระเบียงแบบไหน เป็นคูหาอยู่ติดกันไหม” 

การแพร่ระบาดของโควิด สามารถอธิบายให้เห็นภาพได้ง่ายๆ ว่าเหมือนกับ คนสูบบุหรี่อยู่ในห้องหนึ่ง ถ้าเราอยู่ในห้องนั้น แล้วสูดควันบุหรี่ของเขาเข้าไป เราก็ติดโควิด แต่ในความเป็นจริง โควิดแพร่กระจายมากับควันบุหรี่หรือไม่ มีอีกหลายองค์ประกอบที่ต้องพิจารณาร่วมกัน

Cr.Zero Covid Thailand

'ลมหายใจ’ คือตัวการ

ถ้าคนเป็นโควิดมานั่งสูบบุหรี่แล้วควันลอยมาหาเรา เราจะติดโควิดไหม 

รังษิธร กล่าวว่า งานวิจัยที่ศึกษามายังไม่ได้ชี้ชีัดอย่างนั้น บอกเพียงว่า โควิดเดินทางมากับ "ละอองลอย" ซึ่งจะต้องนำควันนั้นมาพิสูจน์ให้เห็นชัด แต่มีความเป็นไปได้ ถ้า...

“คนๆ นั้นติดเชื้อแล้วหายใจรุนแรง พ่นควันออกมารุนแรง ลมหายใจของเขาพ่นออกมาถึงกันได้ในระยะใกล้ ความเสี่ยงก็จะอยู่บริเวณรอบๆ แต่ถ้าบริเวณนั้นมีอากาศถ่ายเทมาก แล้วเราไม่ได้กลิ่นอะไรเลย แสดงว่าลมได้พัดพามันกระจายหายไปในอากาศในทิศทางอื่นแล้ว และไม่ได้พุ่งมาหาเรา

ประการที่สอง ความเข้มข้นของการหายใจ จะทำให้มีการปล่อยเชื้อออกมามากขึ้น 

ประการที่สาม เชื้อไวรัสเดินทางไปกับอนุภาคเล็ก ๆ หรือควันต่าง ๆ ได้ ถ้าลมพัดไปทางนั้น แล้วคนที่รับเชื้ออยู่ใต้ลม หรือสถานที่นั้นมีความเหมาะสมทำให้ละอองลอยหรือควันบุหรี่ที่มีอนุภาคเล็กๆ นั้นพุ่งตรงมาทางเรา ทำให้เราสูดเข้าปอด ได้รับทั้งควันและไวรัส”

ความเสี่ยงของคนสูบ ‘บุหรี่’

รังษิธร ยังกล่าวว่า ในคนที่ติดโควิดแล้วสูบบุหรี่นั้น การหายใจเข้า-ออกที่รุนแรง ประสิทธิภาพในการแพร่กระจายละอองลอยจะหนาแน่นขึ้นตามอัตราของการสูบ และทิศทางลมที่พัดพา ทำให้คนใกล้เคียงได้รับเชื้อและติดโควิดได้

“ควันบุหรี่ที่มาถึงเรา มีความเสี่ยงไหม อยู่ที่องค์ประกอบที่กล่าวมา หรือถ้าคนๆ นั้นไม่ได้สูบบุหรี่ แต่เขาติดโควิด มานั่งหายใจรุนแรงอยู่เหนือลม แล้วองค์ประกอบทั้งหลายทำให้เราได้รับละอองลอยจากเขามาตามทิศทางลมตรงนั้น ก็ทำให้ติดได้เหมือนกัน คีย์หลักคือ เราได้สูดลมหายใจของคนติดโควิดเข้าไป 

ถ้าเคสนั้นไม่ได้ติดโควิดจากควันบุหรี่ของคนข้างบ้าน ควันบุหรี่ก็ยังเป็นสาเหตุให้คนที่ได้รับควันบุหรี่บ่อยๆ ป่วย อ่อนแอ มีความเสี่ยงมากขึ้นจากสารในบุหรี่ที่มีผลทำให้ระบบหายใจอ่อนแอ มีโอกาสรับเชื้อได้สูงขึ้น"  

Cr.Zero Covid Thailand