“ฟาร์มเอไอ” เกษตรแม่นยำ ผู้ช่วยสมาร์ทฟาร์มเมอร์

ในทุกอุตสาหกรรมขณะนี้ล้วนมีการนำเอไอไปใช้ประโยชน์ทั้งสิ้น แล้วทำไมเกษตรกรที่เป็นประชากรหลักของประเทศจะมีการนำเอไอมาใช้บริหารจัดการแปลงเกษตรบ้างไม่ได้ จึงเป็นที่มาของการพัฒนาแอพพลิเคชั่น “ฟาร์มเอไอ” กลไกในการอ่านข้อมูล และหาผลลัพธ์ในมิติใหม่ ผ่านการนำปัญญาประดิษฐ์มาช่วยวิเคราะห์ว่ามีปัจจัยอะไรที่จะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของพืช

นี่คือมุมมองที่ถูกสะท้อนจาก รัสรินทร์ ชินโชติธีรนันท์ ประธานกรรมการบริหาร บริษัท ลิสเซินฟิลด์ (ListenField) ผู้พัฒนาแอพพลิเคชั่นฟาร์มเอไอนักวิจัยไทยที่ไปตั้งบริษัทในญี่ปุ่น ด้วยความมุ่งมั่นที่อยากนำเรื่องของเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาแก้ปัญหาให้กับภาคการเกษตร

“ฟาร์มเอไอ” เป็นแอพพลิเคชั่นสำหรับเกษตรกรเพื่อทำการเกษตรอย่างแม่นยำและยั่งยืน ภายใต้การบริหารจัดการของบริษัท ลิสเซินฟิลด์ จำกัด ที่เกิดจากการรวมตัวของนักวิจัยทางด้านระบบเซ็นเซอร์เพื่อการเกษตรและสิ่งแวดล้อม มีทีมงานที่เชี่ยวชาญด้านสภาพอากาศจากสหรัฐ ด้านฟิสิกส์การพืชจากญี่ปุ่น รวมทั้งได้รับความร่วมมือจากสถาบันวิจัยที่มีชื่อเสียงในญี่ปุ่น ซึ่งได้รับทุนสนับสนุนจากรัฐบาลญี่ปุ่นในการทำวิจัยเรื่อง “โครงสร้างข้อมูลเพื่อยกระดับการเกษตร” พัฒนาขึ้นมาเพื่อช่วยให้เกษตรกรญี่ปุ่นมีประสิทธิภาพในการบริการจัดการฟาร์มหลายพื้นที่ได้ดียิ่งขึ้น

ด้วยแพสชั่นที่อยากเห็นภาคเกษตรของไทยได้รับการพัฒนา อีกทั้งต้องการให้เกษตรกรไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดีเหมือนญี่ปุ่น จึงได้เกิดแนวคิดที่จะนำงานวิจัยมาประยุกต์ใช้ในประเทศไทย พร้อมทั้งได้ลงพื้นที่ทั้งในภาคเหนือและภาคอีสาน เพื่อทำการสำรวจและเก็บข้อมูลก็พบว่า เทคโนโลยีที่มีอยู่ในมือสามารถนำมาพัฒนาศักยภาพของเกษตรกรไทยได้เช่นกัน 

จึงได้ร่วมมือกับเกษตรกรต้นแบบที่ทำเกษตรกรอินทรีย์ในหลายจังหวัด โดยนำเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ทำขึ้นมาให้เกษตรกรใช้และร่วมแสดงความคิดเห็น ข้อเสนอแนะ เพื่อให้ได้ซึ่งแอพพลิเคชั่นที่จะสามารถพัฒนาศักยภาพด้านการเกษตรได้อย่างสูงสุด

การฟังเสียงด้วยเซ็นเซอร์

รัสรินทร์ กล่าวว่า ListenField (ลิสเซินฟิลด์) ให้ความหมายว่า การฟังเสียงธรรมชาติ ที่เริ่มต้นจากการฟังเสียงของธรรมชาติด้วยระบบเซ็นเซอร์ เมื่อฟังจึงทำให้เข้าใจปัญหา และสามารถแก้ปัญหาต่างๆ ได้ จนก่อเกิดมาเป็นธุรกิจ ที่มีจุดประสงค์หลักคืออยากให้เกษตรกรมีเครื่องมือที่ช่วยให้การทำเกษตรมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยเบื้องต้นคือ 1. เกษตรกรมีระบบบันทึกกิจกรรมแปลงเพื่อสะดวกต่อการได้รับรองมาตรฐาน 2. มีบัญชีสรุปรายรับ รายจ่าย 3. การวิเคราะห์ และ ข้อมูลวิเคราะห์ความเสี่ยงเรื่องสภาพอากาศและการเจริญเติบโตของพืชในแต่ละฤดูกาล 4. เชื่อมโยงตลาดสร้างโอกาสทางการขาย

“เนื่องจากเกษตรกรไทยถือเป็นเกษตรกรรายย่อย มีพื้นที่จำกัด การบริหารจัดการน้ำก็เป็นประเด็นสำคัญ และทุกวันนี้สภาพอากาศที่แปรเปลี่ยนนับเป็นปัจจัยที่สำคัญมาก จึงทำให้การเกษตรของไทยเป็นไปในรูปแบบการพึ่งธรรมชาติ แต่ทุกวันนี้ด้วยสภาพอากาศที่แปรเปลี่ยน บางครั้งไม่เป็นไปตามการคาดการณ์"

ทีมงานจึงนำข้อมูลมาวิเคราะห์ช่วยให้เกษตรกรดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างเช่น การวิเคราะห์ข้อมูลสภาพอากาศ วิเคราะห์พื้นที่ การเจริญเติบโต และเราได้ให้คำแนะนำเกษตรกรว่าด้วยสภาพพื้นที่เช่นนี้ อากาศเช่นนี้ และพืชที่ปลูก ควรให้ปุ๋ยในจำนวนเท่าไรที่เหมาะสมกับปริมาณการเติบโตอย่างแท้จริง จึงถือเป็นมิติหนึ่งที่เราช่วยส่งเสริมในเรื่องของสภาพแวดล้อม

ลดการปล่อยคาร์บอน 48-66%

อีกทั้งการมีระบบที่ส่งเสริมการทำการเกษตรอินทรีย์และเกษตรปลอดภัย โดยในการทำเกษตรอินทรีย์สามารถลดการปล่อยคาร์บอนได้กว่า 48-66% เมื่อเทียบกับการทำฟาร์มแบบดั้งเดิมจากการใช้สารเคมีและการปลูกพืชคลุมดิน ทั้งยังลดค่าใช้จ่ายปุ๋ยลงถึง 50% และเพิ่มรายได้ผลิตผลจากอินทรีย์เพิ่มขึ้น 20% ซึ่งเท่ากับผลกำไรที่เพิ่มขึ้น 60 ดอลลาร์ต่อตัน พร้อมทั้งยังสร้างตลาดที่เชื่อถือได้สำหรับห่วงโซ่อาหารโดยใช้แพลตฟอร์มระบบนิเวศ อีกทั้งเกิดการรวมกลุ่มที่ส่งผลต่อการสร้างคอมมูนิตี้อยู่ร่วมกันระหว่างสังคม สิ่งแวดล้อม และการทำเกษตรควบคู่ไปด้วย

“เราจัดเก็บข้อมูลจากดาวเทียม ข้อมูลสภาพอากาศตั้งแต่อดีต 30 ปีจนถึงปัจจุบัน รวมถึงการพยากรณ์สำหรับในอนาคตเกี่ยวกับสภาพอากาศในแต่ละฤดูกาลที่จะมาถึง และอีกส่วนคือข้อมูลดิน เนื่องจากปัจจัยที่ทำให้พืชเจริญเติบโต คือสภาพอากาศ ดิน และพันธุ์พืช จากนั้นจึงนำมาวิเคราะห์ร่วมกันเพื่อดูการเจริญเติบโตของพืชและได้มาซึ่งผลลัพธ์ในการจัดการดูแลผลผลิตได้อย่างให้เหมาะสม อาทิ การบำรุงดิน การใส่ปุ๋ย ทำให้คุณภาพของผลผลิตตลอดทั้งแปลงสม่ำเสมอ และลดค่าใช้จ่ายในการบริหารจัดการของปัจจัยการผลิต”

ขณะเดียวกันข้อมูลตรงส่วนนี้ไม่ใช่เพียงเป็นประโยชน์ต่อเกษตรกรเท่านั้น แต่ยังสามารถเป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคที่จะรู้ว่าอาหารที่กินเข้าไปมีกรรมวิธีที่ปลอดภัย มีปัจจัยการผลิตที่ถูกสุขลักษณะ และมีระบบบริหารจัดการอย่างถูกวิธี ทำให้สามารถเพิ่มมูลค่าสินค้านำพืชสู่ตลาดโลก และเชื่อมโยงตลาดใหม่ให้กับเกษตรกร อีกทั้งมีระบบเพื่อการจัดการวิสาหกิจชุมชนและสหกรณ์อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างระบบนิเวศของอาหารจนไปถึงผู้บริโภค

ขณะที่ภาครัฐอย่างผู้ตรวจรับรองมาตรฐานจะมีข้อมูลในการบูรณาการทำงานร่วมกับเกษตรได้ง่ายขึ้นเพื่อการรับรองที่จะช่วยขยายตลาดได้อีกมาก เพราะฉะนั้น การที่นำเอาดิจิทัลเทคโนโลยีมาใช้ตรงนี้จะช่วยส่งเสริมให้ทุกห่วงโซ่อาหารได้ประโยชน์มากยิ่งขึ้น ทำให้ปัจจุบันมียอดดาวน์โหลดแอพพลิเคชั่นกว่า 5 พันครั้ง ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นเกษตรกรที่ต้องการจะก้าวสู่การเป็นสมาร์ทฟาร์มเมอร์ โดยสามารถดาวน์โหลดได้ทั้ง ไอโอเอสและแอนดรอยด์

จากผลงานดังกล่าวนี้ทำให้ “ลิสเซินฟิลด์” กลายเป็นหนึ่งในผู้ประกอบการเศรษฐกิจสีเขียว ที่ได้รับรางวัล SEED Low Carbon Award 2019 และร่วมแสดงผลงานในงานประชุมเชิงวิชาการ SEED Symposium 2020 ที่ประเทศไทยที่ผ่านมาอีกด้วย